Büyük Selçuklu Tarihi Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sultan Sancar’ın doğudaki hâkimiyetlerinden biri değildir?
Yarbular |
Karahanlılar |
Gazneliler |
Oğuzlar |
Karataylar |
Sultan Sancar’ın ülkesinin doğusunda ilişki içerisinde bulunduğu başlıca hâkimiyetler Karahanlılar, Gazneliler, Gurlular, Karahıtaylar Harizmşahlar ve Oğuzlardır.
2.Soru
Hangisi Katavan Savaşı'nın sonuçlarından birisi değildir?
Maverainnehir'in Karahitayların istilalarına uğraması |
Bütün Türkistan'ın putperest bir kavmin idaresine girmesi |
Sultan Sancarın tahtı kaybetmesi |
Mahmut Han'ın yerine kardeşi İbrahim Han'ın tahta çıkartılması |
Ceyhun ötesindeki Selçuklu egemenliğinin sona ermesi |
Katavan’dan sonra Maveraünnehir tabiatıyla Karahıtayların istilâsına uğradı. Böylece bütün Türkistan putperest bir kavmin idaresi altına girdi. Mahmud Han da Sancar’ın arkasından Horasan’a kaçtığı için, Karahıtaylar onun yerine kardeşi İbrahim Han’ı tahta çıkardılar. Ancak bu mağlubiyetin Selçuklular bakımından, telafisi zor da olsa mümkün olabilecek, asker ve toprak kayıplarının ötesinde ifade ettiği başka bir anlam vardır. Katavan yenilgisinin hemen göze çarpan sonucu Ceyhun ötesindeki Selçuklu egemenliğinin sona ermesidir. Fakat bundan daha önemlisi, Sancar’ın göçebe istilâlarına karşı kurduğu seddin yıkılması ve göçebelerin adeta bir sel felâketi gibi Selçuklu ülkesini tahrip etmeleri ve devletin de sonunu getiren olayları tetiklemiş olmasıdır.
3.Soru
Sultanın onurlandırma, ödüllendirme, tayin veya başka vesilelerle devlet başkanlarına, gelen elçilere ve devlet adamlarına gönderdiği veya verdiği hediyelere ne denilmektedir?
Tıraz |
Nevbet |
Çetr |
Hil’at |
Ğâşiye |
Sultanın onurlandırma, ödüllendirme, tayin veya başka vesilelerle devlet başkanlarına, gelen elçilere ve devlet adamlarına gönderdiği veya verdiği hediyelere hil’at denmektedir.
4.Soru
Sultan Muhammed Tapar ne zaman ölmüştür?
1117 |
1118 |
1119 |
1120 |
1121 |
Sultan Muhammed Tapar 1118 yılında vefat etmiştir. Ölümünden sonra yerine on dört yaşındaki oğlu Mahmud sultan ilan edilmiştir. Abbasi halifesi Müstazhir Billah da onun adına hutbe okutarak saltanatını onaylamıştır.
5.Soru
İldenizliler-Azerbaycan Atabeyleri hangi tarihler arasında yaşamıştır?
1146-1225 |
1225-1346 |
1246-1325 |
1025-1246 |
1225-1325 |
İldenizliler-Azerbaycan Atabeyleri, 1146-1225 tarihleri arasında yaşamışlardır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi saray emirlerinin görevlerinden biri değildir?
Emir-i ahur: Saray ahırında bulunan atların yetiştirilmesi, beslenmesi ve muhafazından sorumludur. |
Emir-i çaşnigir: Sultanın sofrasını hazırlamak ve yiyeceği yemeklerinin tadına önceden bakarak zehirlenme ihtimalini önlemek. |
Emir-i şikar: Hem spor, ava çıkma işinden ve av kuşlarından sorumlu olmak. |
Şarabdar: İçeceklerin hazırlandığı ve korunduğu şaraphaneden, içkilerin kalitesinden ve hazırlanmasından sorumlu emirdir. |
Emir-i camedar: Sultanın silahlarının korunmasından ve hazırlanmasından sorumlu emirdir. |
Emir-i camedar: Sultanın kıyafetlerinin korunduğu camehaneden ve sultanın giyim kuşamından sorumlu olan bir emirdir.
7.Soru
Katvan Savaşında Selçuklu sultanın güç kaybetmesinden istifade etmek isteyenler de ortaya çıktı. Aşağıdakilerden hangi devlet Selçuklular’ın yerine geçmek düşüncesiyle, Sancar’ın henüz vazıyet edemediği Horasan’ı istila etmeye başlamıştır?
Karahanlılar |
Gazneliler |
Gurlular |
Karahıtaylar |
Harizmşahlar |
Selçuklu sultanın güç kaybetmesinden istifade etmek isteyenler de ortaya çıktı.
Harizmşah Atsız, Selçuklular’ın yerine geçmek düşüncesiyle, Sancar’ın henüz vazıyet
edemediği Horasan’ı istila etmeye başladı. Doğru cevap E dir.
8.Soru
Alp Arslan’in Birinci Kafkasya ve Azerbaycân seferinde aşağıdaki yerlerden hangileri fethedilmiştir?
İsfahan, Azerbaycan
|
Van, Ani, Ahlat
|
Meryemnişîn, Ahalkelek, Sürmeli, Ani
|
Ani, Malazgirt, Kafkasya
|
Erzurum, Ahlat, Gence, Gürcistan
|
9.Soru
Suriye Selçuklu Melikliği kaç yılında kurulmuştur?
1071 |
1079 |
1083 |
1090 |
1111 |
Suriye Selçuklu Melikliği 1079 yılında kurulmuştur.
10.Soru
Hanedan, Gulâm ve İktâ sistemi Selçuklular öncesi hangi devletlerde uygulanan bir sistemdir?
Hristiyan devletlerinde |
Yahudi devletlerde |
Ortaçağ İslam devletlerinde |
Uzakdoğu devletlerinde |
Eski Mısır’da |
Aslında bu üç temel unsur bazı farklılıklar olmakla birlikte genellikle Ortaçağ İslam devletlerinin hepsinde mevcuttur.
11.Soru
Nizamiye medreselerinin kurulmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?
Gazzâli |
El-Harakî |
Abdurrahman el-Hâzinî |
Ömer Hayyam |
Nizamülmülk |
İslam hukukuna göre vakıfları şahıslar kurabildiğine ve kurucusunun adından dolayı Nizamiye adı verildiğine göre bu medreseleri yaptıran kişi şüphesiz Nizamülmülk idi.
12.Soru
Ömer Hayyam’ın 15. yüzyılda derlenen kitabının adı nedir?
Künhü’l-Ahbar |
Cebir Dersleri |
Siyasetname |
Şiirname |
Tarabhane |
Ömer Hayyam’ın 15.yüzyılda derlenen kitabının adı Tarabhane’dir.
13.Soru
Sancar başa geçtikten sonra devletin merkezini hangi şehre taşımıştır?
Bağdat |
Huzistan |
Merv |
Kirman |
Kudüs |
Rey ve Mazenderân başta olmak üzere, Irak’ta bazı yerleri, Mahmud’un bağımsız hareket etmesini engellemeye yönelik bir tedbir olarak kendisine bağladı. Büyük Selçuklu Devleti’nin merkezini Merv’e taşıdı.
14.Soru
Kirman Selçuklu Melikliği kaç yılında yıkılmıştır?
1034 |
1048 |
1071 |
1112 |
1187 |
Kirman Selçuklu Melikliği 1187 yılında yıkılmıştır.
15.Soru
Aşağıdaki savaşlardan hangisi Selçuklular karşısında büyük bir mağlubiyet alan Gazne Devletinin yıkılış sürecinin başlangıcını oluşturmuştur?
Serahs savaşı, |
Talhâb savaşı, |
Nesâ savaşı, |
Dandanakan savaşı, |
Ulyâ-âbâd savaşı, |
Sultan Mesud, ordusu neredeyse savaşmadan dağılmasına rağmen, 100 kadar adamıyla büyük bir cesaretle savaşa devam etti. Ancak esir düşmek tehlikesiy-le karşı karşıya kalınca Selçuklu saflarını yararak Merv yönünde kaçmaya başla-dı. Ordusunun kalanları da yol boyunca ona katılmaya devam ederken Haziran 1040’da Gazne’ye vardı.Böylece tarihin sayfalarında önemli dönüm noktalarından biri olarak yer ala-cak büyük bir savaş daha sona ermiş oldu. Selçuklular 16.000 kişilik ordularıyla kendilerinin neredeyse beş katı olan bir orduyu hezimete uğratmışlardı.
Gazneliler Dandanakan yenilgisi sonucunda en önemli eyaletlerinden olan Horasan ve Harizm’i kaybettiler. Bir daha toparlanamadılar.Ancak Afganistan ve Kuzey Hindistan’da bulunan topraklarına çekilip 1187 yılına kadar siyasî varlıklarını sürdürdüler.
16.Soru
Melikşah hangi tarihte ölmüştür?
1089 |
1092 |
1095 |
1097 |
1099 |
Sultan Melikşah av etinden zehirlenmek suretiyle 20 kasım 1092’de hayatını kaybetmiştir.
17.Soru
Save Savaşı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Sancar’ın ordusu daha kalabalıktır. |
Savaşı Mhmud kazanmıştır. |
Mahmud savaş sonunda Merv’e çekilmiştir. |
Savaş sonunda Sancar adına hutbe okutulmuştur. |
Taht mücadelesini Mahmud kazanmıştır. |
Mahmud’un daha kalabalık olan askerine karşı 20.000 kişiyle savaşa giren Sancar, ordusunda bulunan kırk filin sağladığı üstünlükle, yeğenini yenilgiye uğrattı (14 Ağustos 1119). Mahmud bunun üzerine İsfahan’a çekildi. Bu sırada henüz hilafet tahtına oturan Müsterşid Billah da, Sancar adına hutbe okutmaya başladı. Böylece bu taht mücadelesini kazanan Sancar, Hemedan’dan Rey’e giderken Mahmud’u da huzuruna çağırdı.
18.Soru
Selçuklular tarihinde ilk deniz aşırı seferi düzenleyen kişi ve düzenlenen yer aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bir arada verilmiştir?
Tuğrul Bey-Hürmüz Boğazı
|
Melikşah- Suriye
|
Melik Mahmud- Basra Körfezi
|
Melik Kavurt- Ummân
|
Melik Tutuş-Antakya
|
19.Soru
Sancar’ın meliklik dönemindeki en önemli başarısı aşağıdakilerden hangisidir?
Karahanlılar’ı ve Gazneliler’in Selçuklular’a tâbiyetinin sağlanması
|
Haçlılara karşı mücadele etmesi
|
Anadolu üzerine başarılı seferler yapması
|
Kardeşlerine karşı saltanat mücadelesi vermesi
|
Oğuzları hâkimiyeti altına alması
|
20.Soru
Fatımîler adına şiî hutbesi okutan Selçuklu meliki aşağıdakilerden hangisidir?
Melik Tutuş |
Melik Dukak |
İmadeddin Zengi |
Nureddin Mahmud |
Melik Rıdvan |
Fatımî halifesi el-Müsta’lî Melik Rıdvan’ı kendi tarafına çekmek için ona özel bir elçi ve heyet gönderdi. Buna göre “Fatımî halifeliğine tâbi olması, hâkim olduğu yerlerde şiî hutbesi okutması, hutbede önce el-Müsta’lî, sonra veziri daha sonra da kendi adının bulunması” yolundaki isteğin kabul edilmesi hâlinde “kendisine mâlî ve askerî yardım yapılarak Dımaşk’ı almasının sağlanacağı” vaat ediliyordu. Melik Rıdvan bu teklifi kabul ederek, Halep ve hâkim olduğu diğer yerlerde Sünnî hutbeyi kaldırıp şiî hutbesi okutmaya başladı. Sünnî kadı ve hatipleri de değiştirip buralara şiî görevliler atadı (Ağustos 1097).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ