Çağdaş Felsefe 1 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Frege'nin eserlerinden biridir ?
Begriffsschrift |
Die Grundlagen der Aritmetik |
Grundgesetze der Aritmetik |
U¨ber Sinn und Bedeutung |
Hepsi |
Seçeneklerde sıralanan eserlerin hepsi Frege'ye aittir. Doğru yanıt E'dir.
2.Soru
İnançların ve kanaatlerin sabitlenmesinde aşağıdaki yöntemlerden hangisi farklı ve avantajlıdır?
İnatçılık yöntemi |
Bilim yöntemi |
Otorite yöntemi |
Doğal tercihler yöntemi (A priori yöntem) |
Analiz yöntemi |
Peirce'a göre bilim yöntemi inatçılık, otorite ve doğal tercihler yönteminden avantajlıdır. Bilim yöntemi, özel düşüncelerimizin ötesinde, bizden bağımsız bir şeye gönderme yapmaktadır. Dahası, yöntem kamusal olarak geliştirilebilecek bir yöntemdir. İnatçılık, otorite ve doğal tercihler yöntemini aşındıran ve amacından saptıran "toplumsal dürtü", burada tam tersine bir avantaja dönüşmektedir.
Analiz yöntemi inaçların ve kanaatlerin sabitlenmesinde Peirce'ın öne sürdüğü yöntemlerden biri değildir.
3.Soru
Wittgenstein'nın Kant ile yakın olan düşüncesi nedir?
Wittgenstein'nın Kant ile yakın olan düşüncesi nedir?
Düşünülebilen ve düşünülemeyen ayırımı |
Din felsefesi yorumu |
Metafizik hakkındaki yaklaşımı |
Dünya görüşü |
Gelecek kaygısı |
Söylenebilir olanı söylenemez olandan ayırmak, Wittgenstein’ın felsefî projesine ana rengini vermektedir. Wittgenstein’ın bu yaklaşımı, Kant’ın metafizik eleştirisini hatırlatmaktadır. Kant, Kritik der reinen Vernunft adlı eserinde aklın kendi sınırları içersinde neyi bilebileceğini ortaya koyarak, bilinemez ve üzerinde söz söylenilemez olanı açığa çıkarmaya çalışmıştır. Kant’a göre bizim bilgimiz, görüngüsel olanla sınırlıdır; kendi başına olanı düşünebilmekle beraber onun hakkında bir bilgi sahibi olmamız olanaksızdır. Ayrıca Tanrı, ruh ya da evrenin tamamı gibi, görümüzde temsil edemeyeceğimiz idealar hakkında akıl yürütmemiz ve doğru bir takım sonuçlara ulaşmamız da olanaksızdır. Wittgenstein da benzer bir çizgide ilerlemektedir. Ancak, belki de onun projesi daha da köktencidir. Wittgenstein, neyin düşünülemez olduğunu dilin sınırları içerisinde belirlemeye çalışmaktadır.
4.Soru
Kant’a göre “Tüm cisimler uzamlıdır” önermesinin türü aşağıdakilerden hangisidir?
Olumsal a posteriori |
Zorunlu a posteriori |
Analitik a posteriori |
Analitik a priori |
Sentetik a priori |
Analitik a priori
5.Soru
İnancın Sabitlenmesi yöntemlerinden, kendi tercih ettiğimiz bir kanaati niye benimsemeyelim diye sorar, daha sonra da bu kanaatte israr edebileceğimiz yöntem aşağıdakilerden hangisini içermektedir?
Otorite yöntemi |
İnatçılık yöntemi |
Araçsalcılık yöntem |
Bilim yöntemi |
Doğal tercihler yöntemi |
İnancın Sabitlenmesi yöntemlerinden, kendi tercih ettiğimiz bir kanaati niye benimsemeyelim diye sorar, daha sonra da bu kanaatte israr edebileceğimiz yöntem İnatçılık yöntemini içermektedir.
6.Soru
Karmaşık matematiksel önermeleri ve bu önermeleri içeren mantıksal çıkarımları test edebilme olanağı veren yöntemin adı nedir?
Fonksiyon ve kavram |
Aritmetiğin temel yasaları |
Niteleme mantığı |
Niceleme mantığı |
Aritmetiğin mantığı |
Frege, geliştirdiği niceleme mantığı ile karmaşık matematiksel önermeleri ve bu önermeleri içeren mantıksal çıkarımları test edebilme olanağı sağlamıştır.
7.Soru
Wittgenstein, Tractatus’u yayımlatma aşamasında bir yayıncıya yazdığı mektupta Tractatus adlı kitabının temel noktasını aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade etmiştir?
Metafizik |
Şeyler |
Ahlak felsefesi |
Felsefi arayış |
Etik |
Kitabın temel noktası, etikle ilgilidir.
8.Soru
Önerme eklemleri, doğruluk fonksiyonları olarak ele alındığında kaç tane farklı birli önerme ekleminden söz edilebilir?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Birli doğruluk fonksiyonları doğru ve yanlış doğruluk değerlerini (doğru, doğru), (doğru, yanlış), (yanlış, doğru) ve (yanlış, yanlış) sıralı ikililerine eşleyebileceği için dört farklı önerme ekleminden söz edebiliriz.
9.Soru
Moore aşağıdakilerden hangisini Cambridge'te öğrenim gördüğü dönemde hakim olan idealist felsefeye karşı geliştirmiştir?
Modern Mantık |
Sağduyuya Dayalı Felsefe |
Ahlak Felsefesi |
Mantıksal Atomculuk |
Bilim Felsefesi |
Moore’un mücadele ettiği ve karşı çıktığı felsefe geleneği, söz konusu sağduyuya dayalı önermeleri sorgulayan bir tür idealist felsefedir. Moore’un, Cambridge’te öğrenim gördüğü dönemde hakîm olan felsefe anlayışı budur. En azından Moore’un bu felsefe geleneğini anlayış biçimi böyledir. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
"Bu yöntem ilkesine göre, aynı yetkinliğe sahip açıklamalar arasında daima daha yalın olanı tercih etmek ve varolanların sayısını gereksiz yere artırmamak gerekir."
Yukarıda açıklaması verilen yöntemi oluşturan felsefeci ve mantıkçı aşağıdakilerden hangisidir?
Charles Sanders Peirce |
John Dewey |
Moritz Schlick |
A.J. Ayer |
Guillelmus de Ockham |
Yöntemin adı Ockham'ın Usturası'dır. 14. yüzyılda yaşamış felsefeci ve mantıkçı Guilllelmus Ockham tarafından geliştirilmiştir. İnancımızla gerçeklik arasında bir fark olduğu halde, bizim elimizde bunu tespit edecek bir yöntem yoksa, Ockham'ın usturası yöntemini kullanırız.
11.Soru
Wittgenstein'a göre "sahte bazı sorulara verilmiş sahte bazı cevaplarla dolu" olan şey nedir?
Düşünce |
Dil |
Mantıksal Uzay |
Mantık |
Felsefe Tarihi |
Wittgenstein buradan hareketle, felsefeye de bir sınır getirmektedir. Ona göre felsefe tarihi, sahte bazı sorulara verilmiş sahte bazı cevaplarla doludur. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Aritmetiğin mantığa indirgemesi ile ilgili olarak Frege'nin düşünceleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I.Çıkarımların temsil edilmesinde mantıksal bir dizge oluşturmayı hedeflemektedir. II. Aritmetiğin doğru önermeleri, birer mantık teoremi değildir. III. Aritmetiğin doğru önermeleri,mantıksal bir dizgenin olanakları içerisinde ispatlanabilir.
I, II, III |
II,III |
I,III |
Yalnız I |
Yalnız II |
Aritmetiğin mantığa indirgemesi ile ilgili olarak Frege'nin düşünceleri çıkarımların temsil edilmesinde mantıksal bir dizge oluşturmayı hedeflemektedir. Aritmetiğin doğru önermeleri, birer mantık teoremi olarak mantıksal bir dizgenin olanakları içerisinde ispatlanabilir. II. seçenek yanlış olduğundan doğru cevap C'dir.
13.Soru
Felsefî açıdan önemli konuların dilin ve dilin mantığının sınırları içerisinde çözümlenebileceğini; bu sayede anlaşılır kılınacağının ve çözülebileceğini düşünmek aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanabilmesi mümkündür?
Sentetik a priori |
Dil felsefesi |
Analitik felsefe |
A priori |
Metafizik |
Analitik felsefe, felsefî açıdan önemli konuların dilin ve dilin mantığının sınırları içerisinde çözümlenebileceğini; bu sayede anlaşılır kılınacağını ve çözülebileceğini düşünmek demektir. Bu, aynı zamanda dili aşan, dilin ve dilin mantığının dışında kalan metafiziksel bir içeriğin de reddedilmesi anlamına gelmektedir.
14.Soru
Biçimsel bir dilden biçimsel dizge elde etmek için biçimsel dile eklenmesi gereken aşağıdakilerden hangisidir?
Dönüştürme kuralları |
Alfabe |
Biçimsel sözlük |
Değişkenler |
Önerme eklemleri |
Dönüştürme kuralları
15.Soru
Fizik yasalarının betimlenmesinde Euklidesçi olmayan bir geometrinin daha uygun olduğunu ifade eden bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Euklides |
Proclus |
Gauss |
Lambert |
Einstein |
Einstein, fizik yasalarının betimlenmesinde Euklidesçi olmayan bir geometrinin daha uygun olduğunu ifade etmiştir.
16.Soru
Wittgenstein'ın Tractatus adlı eserindeki yaklaşımına göre önermelerin genel yapısı aşağıdakilerden hangisidir?
İşte şeyler böyledir. |
Dünya vardır. |
Herşey vardır. |
Dünya yoktur. |
Var olan vardır. |
İşte şeyler böyledir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Peirce’a göre, “Örneğin, futbol takımının renklerini taşıyan bir nesne görünce coşku hisseden bir taraftar.” cümlesi yorumlayanların hangi türünü ayırt eder?
Enerjik Yorumlayanlar |
Duygusal Yorumlayanlar |
Mantıksal Yorumlayanlar |
Varsayımsal Yorumlayanlar |
Bilimsel Yorumlayanlar |
Peirce, yorumlayan olmaksızın bir işaretin bir nesneye işaret etmeyeceğini düşünmektedir. Bu noktada da yorumlayanların üç farklı türünü ayırt eder. İlk olarak, duygusal yorumlayanlar, işaretlerle karşılaştıklarında yoğun bazı duygular hissederler. Örneğin, futbol takımının renklerini taşıyan bir nesne görünce coşku hisseden bir taraftar. Burada, söz konusu duygunun kendisi de bir işarettir. Söz konusu coşku ya da gurur duygusu, tutulan takıma işaret etmektedir. Doğru cevap B’dir.
18.Soru
- Dünyanın varlığına karşı hayrete düşmek
- Mutlak olarak güvende hissetmek
- Maddi isteklerimizin hepsine kavuşmak
- Dünyevi isteklerimizden arınmak
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri Wittgenstein'a göre mutluluğu hissetmemize yarayan türden deneyimlerdendir?
I ve II |
II ve III |
I ve IV |
II ve IV |
I, II ve IV |
Buradan anlayabildiğimiz kadarıyla iradenin iyi kullanımı, etik açıdan iyi davranışlar, beraberinde özneye “farklı” bir dünyada bulunma ve bu dünyada mutlu olma olanağı verir. Söz konusu mutluluk, mutlak anlamda değerli bir şeye sahip olmaktır. Bu anlamda değerli olan ne olabilir? Wittgenstein, 1929 veya 1930 yılında verdiği ve 1965 yılında yayımlanan “Lectures on Ethics” adlı dersinde, bu tür iki deneyimden söz eder: “Dünyanın varlığına karşı hayrete düşmek” ve “mutlak olarak güvende hissetmek” (“Lectures on Ethics”, s.8).
19.Soru
Anlam ve gönderim arasında yaptığı ayrım ile dil felsefesinin gelişimine katkıda bulunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Frege |
Kant |
Simon |
Lambert |
Russell |
Frege'nin dil felsefesinin gelişimi bakımından en önemli etkisi, "anlam" ve "gönderim" arasında yaptığı ayrım olmuştur.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi analitik felsefe geleneğinin kurucuları arasında yer almaz?
Frege |
Russell |
Taggart |
Wittgenstein |
Moore |
Moore, analitik felsefenin kuruluşunda ve gelişiminde büyük katkısı bulunan Bertrand Russell, Alfred North Whitehead ile birlikte 1910 - 1913 yılları arasında kaleme aldığı Principa Mathematica adlı eserinde modern mantığın o ana kadar ulaştığı sonuçları başarıyla ifade etmiştir. Taggart ise, Leibniz ve Hegel'den etkilenmiş idealist bir düşünürdür.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ