Çağdaş Felsefe 1 Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Russel paradoksunun önemi nedir?
Modern matematiğin ulaşılan sonuç bakımından kesinliğini kanıtladı |
Söz konusu paradoksun ortaya çıkacağı aksiyomatik küme kuramları geliştirmeye yönelik çalışmalar başladı. |
Russell bir çelişkinin ortaya çıktığını gösterir. Bu durumda Frege’nin dizgesi bir çelişkiye yer vermekte ve tutarsız olduğunu görüldü.Matematiğin temelleri sarsıldı. |
Modern matematik felsefesi konuyu tartışmadı. |
Hiçbiri |
Frege’nin önerdiğii çözümün yeterli olmadığı daha sonra anlaşılması matematik felsefesinin ana tartışma konularından birisini oluşturur. Doğru yanıt C'dir.
2.Soru
Eléments de Géométrie adlı kitabı hangi matematikçi yazmıştır?
Lambert |
Saccheri |
Euklides |
Gauss |
Legendre |
Adrien-Marie Legendre, yaşamının neredeyse 40 yılını paralel aksiyomuna ilişkin araştırmalara vakfetti. Eléments de Géométrie adlı kitabının ekinde, Euklides’in beşinci aksiyomun “Bir üçgenin iç açıları toplamı iki dik açısın toplamına eşittir.” aksiyomuna eşdeğer olduğunu gösteren bir ispat verdi. Legendre’in ispatı, tıpkı Giovanni Girolamo Saccheri’nin ispatı gibi, doğru çizgilerin sonsuz olduğu varsayımına dayanıyordu, ancak bu yanlışlığı Legendre fark etmemişti. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Peirce'a göre işaret eden ile işaret edilen nesne arasındaki üç farklı bağıntı hangisinde doğru sırasıyla verilmiştir?
indeks, ikon, simge |
indeks, simge, ikon |
ikon, indeks, simge |
ikon, simge, indeks |
simge, ikon, indeks |
Peirce bir işaret ile işaret edilen nesne arasında üç farklı tür bağıntı bulunduğunu ifade eder. Peirce ilk olarak indekslerden (veya bağlamsal göstergelerden) söz eder. Bu durumda, işaret ile işaret edilen arasında nedensel bir bağıntı mevcuttur. Dumanın ateşe, bir yanaktaki kırmızı beş parmak izinin atılmış bir tokata işaret etmesi gibi. İkinci olarak ikonlardan (veya görüntüsel göstergelerden) söz eder. Bu durumda, işaret ile işaret edilen nesne arasında bir benzerlik bağıntısı bulunmaktadır. Son olarak sembolleri (veya simgesel göstergeleri) ayırt eder. Bu durumda ise işaret eden ile işaret edilen arasındaki bağıntı, uzlaşımsal ya da rastlantısaldır. Örneğin, “kitap” sözcüğünde okumakta olduğunuz kitaba işaret etmesini gerektirecek hiçbir bağıntı yoktur.
4.Soru
Dilsel felsefeye sapış ne anlama gelmektedir?
Neyi ne ölçüde ifade edebileceğimiz sorusu felsefenin aslî konusu haline gelmiştir. |
Felsefesinin iki ayrı safhasına, iki ayrı yapılış biçimine |
Mantıksal atomculuk |
Mantıksal pozitivizm |
Dilin mantığa dayalı çözümlenmesi |
Felsefenin birincil ilgi alanı dilin işleyişinin anlaşılması, hata ve yanılsamalardan kendimizi koruyacak biçimde kullanımının sınırlandırılmasıdır. Neyin var olduğu ya da olmadığı, neyi bilip neyi bilmeyeceğimiz gibi sorulardan önce, neyi ne ölçüde ifade edebileceğimiz sorusu felsefenin aslî konusu haline gelmiştir. Felsefedeki bu odak kayması “dilsel felsefeye sapış” (İng. “turn to lingusitic philosophy” veya “lingusitic turn”) olarak da adlandırılmaktadır.
5.Soru
"Cevap sözcüklere dökülemediğinde, soru da sözcüklere dökülememez. Eğer bir soru ifade edilebiliyorsa, cevap verilmesi de mümkündür."
Wittgenstein'ın bu düşüncelerine göre aşağıdaki sorulardan hangisi, bu düşüncelere aykırı bir sorudur?
Tanrı var mı? |
Ağaç var mı? |
Bulut var mı? |
Deniz var mı? |
Toprak var mı? |
"Dünya gerçekten var mı?”, “Dünya niçin var?”, “Tanrı var mı?” gibi sorular aslında birer soru değildir. Bunlara cevap olarak verilebilecek ve bir olguyu temsil eden bir önerme bulunmamaktadır. Doğru yanıt A şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sentetik a priori yargıların olanaklılığına yönelik eleştirilerin önemini vurgular ?
Görü ve görüye dayalı felsefe kaim olduğu sürece, felsefenin merkezine dili ve dilin mantığını yerleştirmek söz konusudur. |
Felsefenin odağına metafiziksel olanı yerleştirmek isteyen hemen her düşünürün kanıtlamalarının bir yerinde, matematiksel olanın mahiyetine gönderme yapılamayacağını hatırlatması. |
Görü, ister Platoncu ve Plotinosçu biçimiyle idealarla karşı karşıya kaldığımız ve onlara temas ettiğimiz bir ara yüz olarak, ister Kantçı biçimiyle matematiksel nesneleri inşa ettiğimiz meka^n olarak anlaşılsın, dilsel - mantıksal olanın dışında kalan, dilsel - mantıksal olana önceliği olan bir nesnellik alanına gönderme yapmamaktadır. |
Analitik felsefe, a priori yargıların ve bu yargıları olanaklı kılan saf görünün eleştirisi üzerinden şekillenmiştir. |
Hiçbiri |
Analitik felsefenin, özellikle sentetik a priori yargıların ve bu yargıları olanaklı kılan saf görünün eleştirisi üzerinden şekillenmesi dışında seçeneklerden verilen sonuçların hepsi yanlıştır. Doğru yanıt D'dir.
7.Soru
Wittgenstein'a göre düşüncelerin ifadelerini bulduğu mecra neresidir?
Mantık |
Dil |
Matematik |
Ahlak |
Doğruluk |
...Dolayısıyla, düşünceler ifadelerini algılanabilir işaretlerde, dilde, bulur. Bu noktada, Wittgenstein’ın dilin sınırlarını çizerek düşünceye nasıl sınır çekebileceği anlaşılır hale gelir.
8.Soru
Kant'a göre, Sentetik a posteriori yargıların doğru olabilmesi için aşağıdakilerden hangisine ihtiyaç vardır?
Deneyimde mevcut bir nesneye ihtiyaç vardır. |
Evrensel zorunluluğa ihtiyaç vardır. |
Nesnel geçerliliğe ihtiyaç vardır. |
Öznel geçerliliğe ihtiyaç vardır. |
Geçerlik çalışmasına ihtiyaç vardır. |
Kant'a göre, Sentetik a posteriori yargıların doğru olabilmesi için deneyimde mevcut bir nesneye ihtiyaç vardır. Doğru cevap A seçeneğidir.
9.Soru
Modern mantıkta önermeler nasıl temsil edilir?
Çağdaş dil ile |
Statik dil ile |
Biçimsel dil ile |
Sezgisel dil ile |
Mantıksal kavrayış |
Modern mantıkta önermeler, biçimsel bir dil içerisinde temsil edilir. Biçimsel dil, sadece işaret dizilerinden oluşur. Biçimsel bir dizge, söz konusu bu biçimsel dile işaret dizileri arasındaki dönüştürme kurallarının eklenmesi ile elde edilir.
10.Soru
Frege'nin dil felsefesine olan ilgisinin sebebi nedir?
Dil felsefesine olan ilgisi |
Dil felsefesi alanındaki yeteneği |
Cebirsel özdeşliklerin ifade edilişindeki sorunlar |
Alan değiştirmenin faydalı olacağını düşünmesi |
Frege'in özel adlara olan ilgisi |
Frege’nin konuyla ilgilenmesinin temel nedeni, cebirsel özdeşliklerin ifade edilişindeki sorunları ele almaktır.
11.Soru
Toplama fonksiyonu sıralı üçlülerden oluşur. Sıralı üçlünün ilk iki sırasındaki sayılar, fonksiyonun tanım kümesini, üçüncü sıradaki sayı .... ..... teşkil eder.
Yukarıda verilen boşluğa gelecek uygun seçenek hangisidir?
Değer kümesini |
Basit bir denklemi |
Doğruluk değerini |
Açık önermeyi |
Kapalı önermeyi |
Toplama fonksiyonu sıralı üçlülerden oluşur. Sıralı üçlünün ilk iki sırasındaki sayılar, fonksiyonun tanım kümesini, üçüncü sıradaki sayı değer kümesini teşkil eder. Doğru cevap A seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wittgenstein'ın Cambridge Üniversitesi'inde birlikte çalıştığı ve kendisini felsefe çalışmalarını sürdürmesi konusunda destekleyen ingiliz felsefecidir?
Austin |
Moore |
Russel |
Ryle |
Schlick |
Russell Wittgenstein'ın Cambridge Üniversitesi'inde birlikte çalıştığı ve kendisini felsefe çalışmalarını sürdürmesi konusunda destekleyen ingiliz felsefecidir.
13.Soru
1892 yılında yazdığı “Über Sinn und Bedeutung” başlıklı makalesinde anlam ve gönderimi, bir ifadenin işaret etme biçiminde belirleyici olan iki farklı cihet olarak sunan felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Russell |
Kant |
Hilbert |
Frege |
Wittgenstein |
Frege
14.Soru
Wittgenstein’ın felsefe çalışmaları boyunca etkili olan temel kaygısının “Nasıl yaşamalıyız?” sorusuna cevap bulmak olduğu söylenebilir.Ancak konuya açığa çıkarmak yaklaşımı aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilebilir?
Neyin söylendiği |
Neyin söylenemeyeceği |
Nasıl söylendiği |
Nasıl konuşulduğu |
Ne kadar konuşabileceğimiz |
Wittgenstein’ın nasıl yaşamamız gerektiği konusunda ortaya koyduğu bir doktrin ya da sistem olduğu söylenemez. Bu konuda ne kadar konuşabileceğimiz de tartışmalıdır. Wittgenstein’ın konuya yaklaşımının daha çok neyin söylenemeyeceğini açığa çıkarmak olduğu söylenebilir
15.Soru
Felsefe doğa bilimlerinden birisi değildir önermesini kim yapmıştır?
Kant |
Russell |
Ayer |
Wittgenstein |
Euklides |
Felsefe doğa bilimlerinden birisi değildir önermesi Wittgensteine aittir.
16.Soru
Kant’ın sınıflamasına göre a priori yargı aşağıdakilerden hangisidir?
Ampirik deneyime ihtiyaç yoksa a priori |
Ampirik deneyime ihtiyaç varsa a priori |
Olguları ifade eden doğrulara a priori |
Yargı, analitik; içerilmiyorsa a priori |
Fikirlerin bağıntılarına dayalı doğrular |
Hume, bilgimizin sınıflandırılmasından söz ederken fikirlerin bağıntılarına dayalı doğrular (ing. relations of ideas) ile olguları ifade eden doğrular (ing. matters of fact) arasında bir ayırım yapmıştır. Kant kendi sınıflandırmasını iki farklı boyutta gerçekleştirmiştir. Birinci boyut bilgibilimle, ikinci boyut anlambilimle ilgili görülebilir. Birinci boyuta göre bir yargının doğruluğuna karar verebilmek için ampirik deneyime ihtiyaç yoksa bu yargı, a priori; eğer ihtiyaç varsa, a posteriori olarak adlandırılır.
17.Soru
I. Dış Dünyanın Bilinmesi II. Moore Paradoksu III. Etik IV. Bilim Felsefesi Moore'un, sağduyuya dayalı felsefesinde felsefi çözümleme yöntemlerini yönlendirdiği konu veya konular, aşağıdakilerden hangisidir?
Yalnız I |
Yalnız IV |
I ve III |
I, II ve IV |
II ve IV |
İngiliz filozof George Edward Moore, sağduyuya dayalı felsefesinde felsefî çözümleme yöntemini, iki konuya, etiğe (ahlâk felsefesine) ve dış dünyanın bilinmesine yönlendirmiştir. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Hocası Russell’ı izinden giden Wittgenstein'ın dile getirdiği ayırım aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Hocası Russell’ı izinden giden Wittgenstein'ın dile getirdiği ayırım aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Dil ile adların anlamlarını birbirinden ayırır. |
Dil ile gelişimin evrelerini beliriler. |
Dil ile dünya görüşünü karşı karşıya getirir. |
Dil ile işaretleri birbirinden ayırır. |
Dilin yüzeysel grameri ile dilin mantığını birbirinden ayırır. |
Dilin saklı özünü açığa çıkaran, mantıktan başka bir şey değildir. Wittgenstein, hocası Russell’ı izleyerek dilin yüzeysel grameri ile dilin mantığını birbirinden ayırır.
19.Soru
I. Düşünceler ifadelerini dilde bulurlar.
II. Bir cümle belli nesnelerin düzenlenişinden ibarettir.
III. Dil, düşünceyi gözler önüne serer.
Wittgenstein'ın dil ile ilgili yukarıdaki görüşlerinden hangileri doğrudur?
I-II |
I-III |
II-III |
Yalnız II |
Yalnız III |
Wittgenstein, dille karşılaştığımızda, dilin mantığını kolayca göremeyeceğimizi ve bu nedenle dilin düşünceyi gizlediğini öne sürer. Bu bilgiye göre doğru yanıt C şıkkıdır.
20.Soru
Russell’ın hem maddi hem de zihinsel olanın yansız bir özelliğe indirgenebileceği görüşü daha sonra aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılmıştır?
Yansız ikicilik |
Düalizm |
Yansız bircilik |
Doğalcılık |
Yeni Hegelcilik |
Yansız bircilik
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ