Çağdaş Felsefe 1 Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Quine'ın eseridir?
Tractatus Logico-Philosophicus |
Principia Mathematica |
Truth and Meaning |
Ontological Relativity |
Philosophical Investigations |
Ontological Relativity, Quine'ın eseridir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
2.Soru
Ryle’a göre felsefe hangi dil türüne odaklanmalıdır?
Bilim dili |
Halk dili |
Gündelik dil |
Elit dili |
Yazı dili |
Ryle, felsefenin gündelik dile odaklanması gerektiğini savunur ve bu bağlamda kendisi bir gündelik dil felsefecisidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Quine’in yazdığı eserlerden biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi, Quine’in yazdığı eserlerden biri değildir?
"Neverland" |
“On What There Is” |
“Two Dogmas of Empiricism” |
“Ontological Relativity” |
"Word and Object" |
Doğru cevap a'dır.
4.Soru
Schlick’in sentetik a priori doğrulara ilişkin kapsamlı bir eleştiri sunduğu eserinin adı nedir?
Genel Bilgi Kuramı |
Felsefenin Sözde Sorunları |
Dilin Mantıksal Dizimbilimi |
Yaşam Bilgeliği |
Ahlâk Felsefesinin Soruları |
Schlick, 1918-1925 yılları arasında Allgemeine Erkenntnislehre (Genel Bilgi Kuramı) başlıklı eseri üzerinde çalıştı. Schlick, bu çalışmasında sentetik a priori doğrulara ilişkin kapsamlı bir eleştiri sundu.
5.Soru
Wittgenstein'ın erken ve geç dönem felsefe anlayışının arasındaki farkları ortaya koyan ilk kitabı hangisidir?
Felsefi Soruşturmalar |
Tractatus |
Kesinlik Üstüne |
Mavi Kitap Kahverengi Kitap |
Defterler |
Wittgeinstein'ın ölümünden sonra yayımlanan ikinci önemli eseri Philosophische Untersuchungen’de (İngilizce adı: Philosophical Investigations; Türkçe adı: Felsefî Soruşturmalar), Tractatus’ta savunduğu bazı görüşleri kıyasıya eleştirdiğini görürüz.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ryle’a göre felsefenin konusunu oluşturmalıdır?
İdealar |
Önermeler |
Yanılsamalar |
Duyu verileri |
Zıt anlamlar, sözsel çatışkılar |
20. yüzyılın başlarında, psikolojiye dayalı felsefe anlayışlarının dışlanması ile felsefenin konusunu fiziksel olana karşıt olarak zihinsel olanın teşkil ettiğine ilişkin kanı artık kabul görmez bir hale gelmişti. Ryle bu dönemde felsefecilerin kendilerine ne fiziksel ne de zihinsel olan bazı nesneler aradığını, Platoncu idealardan, önermelere, mantıksal biçimlerden, duyu verilerine ve yönelimsel nesnelere pek çok bu tür nesnenin, bu konu hakkında çalışan felsefeciler için konu teşkil ettiğini öne sürmüştür.
7.Soru
“ “Doğru” olarak adlandırılabilecek bir dil veya mantık söz konusu olamaz. Herkes amaçlarına uygun olan dilsel bir biçim benimsemekte özgürdür.” Carnap’ın ileri sürdüğü bu ilke aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılır?
Hoşgörü ilkesi |
Mutlakçılık ilkesi |
Biçimcilik ilkesi |
Sezgicilik ilkesi |
Bilinmezcilik ilkesi |
Hoşgörü ilkesi
8.Soru
Felsefeciler bir sözcüğü kullandığında ve şeyin özünü kavramaya çalıştığında hangi sözcükten veya sözcüklerden faydalanırlar?
Cümle ve sözcük |
Tasvir |
Bilgi ve Varlık |
Resim ve Çerçeve |
Sağduyu ve alaka |
Felsefeciler bir sözcüğü - “bilgi”, “varlık”, “nesne”, “ben”, “önerme”, “ad” - ve şeyin özünü kavramaya çalıştığında kullanır.
9.Soru
Moore’un savunduğu pozisyon olan sağduyuya dayalı gerçekçilikte çözmeye çalıştığı sorun nedir?
Sağduyuya yönelik kuşku |
Felsefi kuşkuculuk |
Dünyanın hızla büyüyen nüfusuna karşın felsefe anlayışının zayıflaması |
Sağduyuya dayalı kanaatlerimiz |
Dış dünyayla ilgili bilgimizin, duyumlara ve duyumsal deneyimlere dayanması |
Moore’un çözmeye çalıştığı sorun şu biçimde ifade edilebilir: Dış dünyayla ilgili
bilgimiz, duyumlara ve duyumsal deneyimlere dayanır. Ancak duyusal deneyimler,
algılayanın bilincinde ortaya çıkan özel olaylardır. Buna karşılık bizim dış dünyayla
ilgili bilgimiz, kamusal olarak diğer algılayanlar için de mevcut olan nesnelere
ilişkin bir bilgidir.
10.Soru
Wittgenstein'ın geç dönem felsefe anlayışına göre nesneler ve adlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bir adın anlamı ile o adı taşıyan şey, bir ve aynı değildir. |
Eğer adlar basit nesnelere karşılık gelmezlerse, adların tanımlaması sonsuza kadar sürecektir. |
Bir sözcüğün anlamı onun dildeki kullanımıdır. |
Adların anlamı onların işaret ettiği basit nesneler değildir. |
Bir adı taşıyan bir kişi öldüğünde adın anlamı ortadan kalkmaz. |
Tractatus’ta Wittgentein, adların nesnelere işaret ettiğini söylemekteydi. Dahası, söz konusu nesnelerin “basit” oldukları yani “karmaşık” olmadıkları, daha basit unsurlara çözümlenemedikleri öne sürülmekteydi. Eğer adlar basit nesnelere karşılık gelmezlerse, adların tanımlamasının sonsuza kadar süreceği ve belirli bir anlamın ortaya çıkamayacağı söyleniyordu. Geç dönem felsefe anlayışını ortaya koyan eseri Felsefî Soruşturmalar’da Wittgenstein, bu fikrini tamamen değiştirmiş görünmektedir. Öncelikle Wittgenstein, bir adın anlamı ile neyi kastettiğimizi açıklamaya çalışır. Bir adın anlamı ile o adı taşıyan şey, bir ve aynı değildir. Wittgenstein’ın bu ayrımı ortaya koymak için verdiği bir kanıtlama şu şekildedir: Bir adı taşıyan bir kişi öldüğünde adın anlamı ortadan kalkmaz. Aksi takdirde o kişinin öldüğünü dahi söyleyemeyiz. Eğer adın anlamı, adı taşıyan değilse nedir? Wittgenstein’ın görüşüne göre bir sözcüğün anlamı onun dildeki kullanımıdır. Buradan anlaşılan, adların (genelde de sözcüklerin) anlamı onların işaret ettiği basit nesneler değildir. Söz konusu anlamlar dil oyunları içerisinde belirlenmektedir.
11.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi "Systematically Misleading Expressions" adlı makaleyle tanınır?
Peter Strawson |
Norman Malcolm |
Paul Grice |
Gilbert Ryle |
John Langshaw Austin |
Ryle 1931 yılında yayımladığı ve felsefeyi felsefî sorunların kaynağında yer alan dilsel karışıklıkları ortaya çıkarmak ve düzeltmekle özdeşleştirdiği “Systematically Misleading Expressions” adlı makalesiyle tanınmıştır.
12.Soru
Quine deneyciliğin ve mantıksal pozitivizmin, anlamlı ifadelerin dolaysız deneyimle bire bir karşılaştırılabilecek basit önermelere çözümlenebileceği dogmasını nasıl adlandırmıştır?
Önermesellik dogması |
İndirgemecilik dogması |
Kompozisyonellik dogması |
Mantıksal-olgusal paralellik dogması |
Olgusal atomculuk dogması |
Quine’ın hâkim felsefe tarzını eleştirisinde anahtar rolünü “Two Dogmas of Empiricism” makalesi oynamıştır. Quine bu makalesinde gerek deneyciliğin gerekse belli yönleriyle deneyci felsefeye yakın düşen mantıksal pozitivistlerin, birbiriyle ilişkili iki dogmayı savunduklarını iddia etmiştir. Bu dogmalardan ilki analitik ve sentetik önermeler arasında keskin bir ayrım olduğu; ikincisi ise anlamlı ifadelerin dolaysız deneyimle bire bir karşılaştırılabilecek basit önermelere çözümlenebileceği dogmasıdır. Quine bu ikinci dogmayı indirgemecilik dogması olarak da adlandırmaktadır. Çünkü en nihayetinde nesneler hakkında bir konuşma, duyu deneyiminde mevcut basit içeriklere indirgenmektedir. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Aşağıdaki felsefe eserlerinden hangisi Carnap’ın Wittgenstein’ın Tractatus’una bir cevabı olarak ele alınabilir?
Principia Mathematica |
Aritmetiğin Temelleri |
Dilin Mantıksal Dizimbilimi |
Tinin Görüngübilimi |
Arı Usun Eleştirisi |
Dilin Mantıksal Dizimbilimi
14.Soru
The Structure of Scientific Revolutions adlı eserinde devrimler yoluyla değişen bir bilim anlayışını savun düşünür hangisidir?
Karl Marx |
Auguste Comte |
Karl Popper |
Thomas Khun |
Moritz Schlick |
Bilimsel gelişimin mantıksal pozitivistlerin ya da Popper’ın düşündüğü gibi mantıksal bir biçimi olmadığını ve bilim cemaatinin değerlerinin belirleyiciliğini ön plana çıkaran Thomas Kuhn The Structure of Scientific Revolutions adlı eserinde devrimler yoluyla değişen bir bilim anlayışını savunmuştur. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Viyana Çevresi düşünürlerinden biri değildir?
Auguste Comte |
Otto Neurath |
Theodor Radacovic |
Gustav Bergmann |
Viktor Kraft |
Mantıkçı pozitivizm, Viyana’da bir araya gelen bir grup felsefeci ve bilim adamının düşünsel arayışları neticesinde şekil almış bir felsefî yaklaşım olarak belirlenebilir. Viyana Çevresi olarak anılan bu topluluğun faaliyetleri, 1920’lerin başından 1930’ların ortalarına kadar yayılır. Topluluk, fizikçi ve felsefeci Moritz Schlick’in önderliğinde 1924’ten 1936’ya kadar, düzenli olarak haftalık toplantılar yapmışlardır. Çevrenin bir diğer önemli adı Rudolf Carnap, gruba 1926 yılında katılmıştır. Viyana Çevresi’nin önde gelen adları arasında, matematikçi Hans Hahn, fizikçi Philipp Frank, toplum bilimci Otto Neurath ve eşi matematikçi Olga Hahn Neurath, felsefeci Viktor Kraft, matematikçi Theodor Radacovic ve Gustav Bergmann sayılabilir. Doğru cevap A’dır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "anlamlı ifadelerin dolaysız deneyimle birebir karşılaştırılabilecek basit önermelere çözümlenebilmesini" karşılar?
indirgemecilik dogması |
bütüncülük |
mantıksal pozivitizm |
deneycilik |
pragmatizm |
Anlamlı ifadelerin dolaysız deneyimle birebir karşılaştırılabilecek basit önermelere çözümlenebilmesine indirgemecilik dogması denir.
17.Soru
“On What There is?” adlı makalesinde Quine, varlıkbilimle ilgili tartışmasına başladığı soruna ne ad vermiştir?
Gönderimin netleştirilememesi |
Anlamın belirsizliği |
İndirgemecilik dogması |
Var olmayanın bilmecesi |
Felsefi yanılsama |
“On What There is?” adlı makalesinde Quine, varlıkbilimle ilgili tartışmasına “var olmayanın bilmecesi” adını verdiği bir sorunla başlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.
18.Soru
Konuşma edimleri kavramının önde gelen savunucusu olarak bilinen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Noam Chomsky |
Gilbert Ryle |
Pierre Bourdieu |
John Langshaw Austin |
Sokrates |
Austin, konuşma edimleri kavramının önde gelen savunucusu olarak bilinir.
19.Soru
Moore hangi makalesinde duyusal deneyimin özel oluşundan hareketle geliştirilen kuşkucu yaklaşımı eleştirir?
Our Knowledge of the External World |
Principia Ethica |
The Refutation of Idealism |
A Defence of Common Sense |
A Proof of the External World |
Moore hangi makalesinde duyusal deneyimin özel oluşundan hareketle geliştirilen kuşkucu yaklaşımı eleştirdiği makalesinin adı A Defence of Common Sense'dir. Doğru yanıt D'dir.
20.Soru
Pozitivizm hangi düşünür tarafından bir terim olarak felsefeye kazandırılmıştır?
A. J. Ayer |
Herbert Feigl |
Auguste Comte |
Hans Hahn |
Rudolf Carnap |
Pozitivizm (ispatçılık veya olguculuk), felsefeye bir terim olarak Auguste Comte (1798-1857) tarafından kazandırılmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ