Çağdaş Felsefe 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Moore'un iki grupta ele aldığı ve sağduyuya dayalı dünya görüşü olarak adlandırdığı önermelerde hangisinden bahsedilmez?
Mantık |
Ölüm |
Yaşam |
Tanrı |
Tarih |
Moore'un iki grupta yer alan önermeleri bir araya getirildiğinde “sağduyuya dayalı dünya görüşünü” oluşturur.Moore bu önermeleri ayrıntılı olarak ifade eder. Bunların arasına Tanrı’yla, evrenin oluşumuyla ilgili birtakım önermeleri, ne kadar çok insan bunlara inanıyorsa inansın, katmaz.
2.Soru
Frege’ye göre “Dünya yuvarlaktır” önermesinin (haber tümcesinin) gönderimi aşağıdakilerden hangisidir?
“Dünya Yuvarlaktır” önermesinin zihinde oluşturduğu yargı |
“Dünya yuvarlaktır” önermesinin anlamı |
“Dünya yuvarlaktır” önermesinin öznesi olan “Dünya” |
“Dünya yuvarlaktır” önermesinin yüklemi |
“Dünya yuvarlaktır” önermesinin doğruluk değeri |
“Dünya yuvarlaktır” önermesinin doğruluk değeri
3.Soru
Quine’a göre karşılaştırmanın bir tarafında duyu deneyimi yer alırken diğer tarafında ise bilimsel önermelerin tamamı yer almaktadır. Quine’ın savunduğu bu yaklaşım nasıl adlandırılmaktadır?
Karşılaştırmacılık |
Bütüncülük |
Denklemcilik |
Post analizcilik |
Belirlenemezcilik |
Quine’a göre karşılaştırmanın bir tarafında duyu deneyimi yer alırken diğer tarafında ise bilimsel önermelerin tamamı yer almaktadır. Quine’ın savunduğu bu yaklaşım bütüncülük (İng. holism) olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi analitik felsefenin temel vasıfları arasında yer almaz?
Dili merkeze almak |
Metafiziği elemek |
Felsefi söylemi muğlaklıklardan kurtarmak |
Dilin mantığını merkeze almak |
Mantığı merkeze almak |
Mantığı merkeze almak, analitik felsefenin temel vasıfları arasında değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.
5.Soru
Schlick'e göre mantıkçı pozitivizmin felsefî sorunlara karşı tavrının esasını ortaya koyan şey nedir?
Yakın zamanda yapılan tarihsel çalışmalar |
Matematiğin önermelerinin mantıksal, yani analitik ve a priori olduğu |
Düşünsel arayış |
Mutlak olana dair arayış |
Anlam tartışması |
Schlick tartışmayı metafiziksel konumlar arası bir tartışmadan, bir anlam tartışmasına çekmektedir ki belki de bu yaklaşım mantıkçı pozitivizmin felsefî sorunlara karşı tavrının esasını ortaya koyar. Schlick tartışılan konunun anlamlı olup olmadığını neyin belirlediğini sorar.
6.Soru
Tractatus’ta Wittgentein'ın nesnelere dair öne sürdüğü temel tez aşağıdakilerden hangisidir?
Basit oldukları |
Karmaşık oldukları |
Bileşik oldukları |
Bayağı oldukları |
Kompleks oldukları |
Tractatus’ta Wittgentein, adların nesnelere işaret ettiğini söylemekteydi. Dahası, söz konusu nesnelerin “basit” oldukları yani “karmaşık” olmadıkları, daha basit unsurlara çözümlenemedikleri öne sürülmekteydi.
7.Soru
Carnap'ın ortaya attığı hangi ilkeye göre ''doğru'' olarak adlandırılabilecek bir dil veya mantık söz konusu olamaz.
Açıklık ilkesi |
Şeffaflık ilkesi |
Hoşgörü ilkesi |
Objektiflik ilkesi |
Yanılsama ilkesi |
Carnap'ın ortaya attığı hoşgörü ilkesine göre ''doğru'' olarak adlandırılabilecek bir dil veya mantık söz konusu olamaz.
8.Soru
Özelikle mantık, matematik ve fizik alanında gerçekleşen ilerlemelerin ışığında deneyciliği ve bilimi yeniden şekillendirmek üzere Viyana Çevresi olarak adlandırılan bir grup felsefeci ve bilim adamının düşünsel arayışları neticesinde şekil almış felsefî yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Anti-pozitivizm |
Neo-pozitivizm |
Mantıkçı pozitivizm |
Olgucu pozitivizm |
Post-pozitivizm |
Özelikle mantık, matematik ve fizik alanında gerçekleşen ilerlemelerin ışığında deneyciliği ve bilimi yeniden şekillendirmek üzere Viyana Çevresi olarak adlandırılan bir grup felsefeci ve bilim adamının düşünsel arayışları neticesinde şekil almış felsefî yaklaşım mantıkçı pozitivizmdir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Quein’nın eserlerinden değildir?
Mathematical Logic |
Principia Mathematica |
From a Logical Point of View |
Two Dogmas of Empiricism |
Ontological Relativity |
Principia Mathematica, Russel'ın eseridir. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
I. Mantıksal uzayın yapısını açığa çıkarırlar. II. Neyin olanaklı, neyin olanaksız olduğunu ortaya koymazlar. III. Totolojiler, mantıksal (zorunlu) önermelerdir. Totolojilerle ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
II-III |
I-III |
Totolojiler, neyin olanaklı, neyin olanaksız olduğunu ortaya koymaktadırlar. Doğru yanıt E şıkkıdır.
11.Soru
Wittgenstein'ın Cambridge'de öğrenim görmesi gerektiğini söyleyen ve Cambridge'deki bir yılın sonunda kendisini felsefe alanında devam etmesi için yüreklendiren iki felsefeci aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
Moore - Russell |
Frege - Moore |
Schlick- Moore |
Frege - Russell |
Schlick - Russell |
Frege ile bir görüşme yaptı ve Frege kendisine Cambridge’e gidip Russell ile çalışmasını önerdi. Wittgenstein, Frege’nin bu tavsiyesini tuttu ve 1911’de Cambridge’e gitti. Russell, Wittgenstein’ın Cambridge’de geçirdiği ilk dönemin sonunda, kendisini ziyaret edişini ve felsefeye devam edip etmemek konusunda fikrini sormasını şöyle anlatır:
Cambridge’deki birinci döneminin sonunda bana geldi ve konuştu: “Lütfen bana tam bir aptal olup olmadığımı söyler misiniz?” Ben de cevap verdim: “Sevgili dostum, bilmiyorum. Niçin bana soruyorsun?” Dedi ki “Çünkü tam bir aptalsam gidip pilot olacağım, eğer değilsem bir filozof olacağım.” Ona tatilde felsefî bir konu üzerine bir şey yazmasını ve o zaman kendisine tam bir aptal olup olmadığını söyleyebileceğimi söyledim. ‹kinci dönemin başında bana önerdiği şeyi tamamlamış olarak getirdi. Sadece bir cümleyi okuduktan sonra ona dedim ki: “Hayır, sen bir pilot olmamalısın”. Doğru cevap D'dir
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Viyana Çevresi düşünürlerinin genel olarak benimsediği görüşlerden biridir?
Metafizik karşıtlığı |
Yanlışlamacı anlam anlayışı |
Matematiğin duyusal yolla temellendirilmesi |
Sentetik a priori bilginin kabullenilmesi |
Kantçı bir bilim anlayışı |
Metafizik karşıtlığı
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Quine “Ontological Relativity” başlıklı makalesinde eleştirdiği isimlerden biridir?
Whitehead |
Duhem |
Wittgenstein |
Russell |
Carnap |
Quine’ın geleneksel biçimiyle felsefeye yönelik eleştirisi analitik doğrularla sınırlı değildir. Quine doğalcı bakış açısını genel olarak dil anlayışına ve anlambilime taşır. “Ontological Relativity” başlıklı makalesinin girişinde Dewey ve Wittgenstein’ın özel bir dilin olanaklılığını reddedişerinden bahseder. Öte yandan Wittgenstein’ın Dewey’e benzer bir biçimde özel dili reddetse de dile ilişkin kopya kuramını savunmayı sürdürdüğünü söyleyerek kendisini eleştirir.
14.Soru
"Doğruluk yüklemi bir dilin içerisinde diğer yüklemler gibi kullanılabildiğinde yalancı paradoksu gibi birtakım paradokslara yol açmaktadır. Örneğin, “Bu cümle doğru değildir.” cümlesi eğer doğru ise kendisinin doğru olmadığını, yanlış ise kendisinin doğru olduğunu ifade etmektedir. Bu tür sorunları ortadan kaldıracak biçimde Tarski nesne dili (İng. object language) ile üst dil (İng. metalanguage) arasında bir ayrım yapar ve doğruluk yüklemini üst dilde tanımlar."
Yukarıda bahsedilen Tarski'ye ait olan kuram aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Mantıksal Dizimbilim Kuramı |
Genel Bilgi Kuramı |
Doğrusal Mantık Kuramı |
Dilbilimsel Mantık Kuramı |
Anlambilimsel Doğruluk Kuramı |
Kapsamı verilen Tarski'ye ait olan kuram Anlambilimsel Doğruluk Kuramı'dır. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Wittgenstein, içinde yaşadığı çağın ve geçmiş çağlardan o güne aktarılan felsefî sorunların çözümü için anahtarı mantıkta görmektedir. Felsefenin sorunlarının ortaya konulmasının kendisi felsefî bir sorundur ve bu sorunların ortaya çıkmasının nedeni, dilin mantığının yanlış anlaşılmasıdır ifadesi hangi eserinde yer almaktadır?
Letters from Ludwig Wittgenstein |
On Certainly |
Tractus |
The Blue and Brown Books |
Lectures on Ethics |
Wittgenstein, içinde yaşadığı çağın ve geçmiş çağlardan o güne aktarılan felsefî sorunların çözümü için anahtarı mantıkta görmektedir. Felsefenin sorunlarının ortaya konulmasının kendisi felsefî bir sorundur ve bu sorunların ortaya çıkmasının nedeni, dilin mantığının yanlış anlaşılmasıdır (Tractatus, Önsöz, 3). Tractatus’un yazılış amacı da bu bağlamda ortaya konulur.
16.Soru
Modern mantıkta önermeler nasıl temsil edilir?
Biçimsel bir dil içerisinde temsil edilir. |
Betimsel bir dil içerisinde temsil edilir. |
Analitik bir dil içerisinde temsil edilir. |
Sentetik bir dil içerisinde temsil edilir. |
Gündelik dil içerisinde temsil edilir. |
Modern mantıkta önermeler, biçimsel bir dil içerisinde temsil edilir. Doğru yanıt A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Quine’in deneyciliğin iki dogmasına göre söylenemez?
bu dogmalardan ilkinin analitik ve sentetik önermeler arasında keskin bir ayrım olduğu |
bu dogmalardan ilkinin, bilim adamları ile felsefeciler arasında bir iş bölümüne karşı çıktığı |
ikinci dogmanın anlamlı ifadelerin dolaysız deneyimle bire bir karşılaştırılabilecek basit önermelere çözümlenebileceği |
ikinci dogmanın, Hume’un deneyimin duyusal izlenimlerle başladığı fikrine dayandırılabileceği |
iki dogmanın birbiriyle ilintili olduğu |
bu dogmalardan ilkinin, bilim adamları ile felsefeciler arasında bir iş bölümünü bereberinde getirmesi söz konusudur.
Doğru cevap b'dir.
18.Soru
Bilimsel gelişimin mantıksal bir biçimi olmadığını ve bilim cemaatinin değerlerinin belirleyiciliğini ön plana çıkararak "The Structure of Scientific Revolutions" adlı eserinde devrimler yoluyla değişen bir bilim anlayışının savunucusu aşağıdakilerden hangisidir?
Alfred Tarski |
Karl Popper |
Ludwig Wittgenstein |
Thomas Kuhn |
Theodor Radacovic |
Bilimsel gelişimin mantıksal bir biçimi olmadığını ve bilim cemaatinin değerlerinin belirleyiciliğini ön plana çıkararak "The Structure of Scientific Revolutions" adlı eserinde devrimler yoluyla değişen bir bilim anlayışının savunucusu Thomas Kuhn'dur. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Carnap’ın Kantçı görüşlere daha yakın yazdığı tezi 1922 yılında Kant Studien’in bir ek sayısında Der Raum (Uzay) başlığı ile yayımlandığı çalışmasının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir
Felsefi bazı sorunların dilin yanlış kullanımından kaynaklandığını göstermek, |
Nesnel olasılıklara dayalı olarak tümdengelim mantığını geliştirmek, |
Nesnel olasılıklara karşı tümevarım yöntemini geliştirmek, |
Biçimsel, fiziksel ve algısal veya görsel uzaylar arasındaki ayrımları netleştirmek, |
Bilimsel terimlerin görüngüsel terimler cinsinden tanımlayacağı biçimsel bir dizge sağlamak, |
Carnap,Kantçı görüşlere daha yakın yeni bir tez yazdı. Bu tez 1922 yılında Kant Studien’in bir ek sayısında Der Raum (Uzay) başlığı ile yayımlandı. Bu çalışmasında Carnap biçimsel, fiziksel ve algısal veya görsel uzaylar arasındaki ayrımları netleştirmeye çalıştı.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Russell'in matematik felsefesi üzerine ilk çalışmasıdır?
Marriage and Morals |
A History of Western Philosophy |
An Essay on the Foundations of Geometry |
The Principles of Mathematics |
On Denoting |
An Essay on the Foun dations of Geometry Russell'in matematik felsefesi üzerine ilk çalışmasıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ