Çağdaş Felsefe 2 Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Heidegger'in Ereignis kavramına ilişkin aşağıda verilenlerden hangileri doğrudur?
I. Gerisinde bir temel yoktur.
II. Öznenin kendi iradesiyle meydana getirdiği bir olaydır.
III. İlksel, orijinal sözü söyleyiş olayıdır.
IV. Varlıkla düşüncenin birbirini sahiplenmesi olayıdır.
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, III ve IV |
Hepsi |
Ereignis, Heidegger’e göre, varlıkla düşüncenin birbirini sahiplenmesi olayıdır. Bu öyle bir olaydır ki, içinde bizi varlık tarihinin dışına çıkaracak, yeni a priori’leri, varolanların deneyimlenmesini önceleyen ön kavrayışı taşır. Başka deyişle, artık tüm varolanlarla ilişkilerimizi dolayımlayacak olan bir tarzı icat eder, ilk kez ortaya çıkarır. Ereignis öznenin kendi iradesiyle meydana getirdiği bir olay değildir, “olay olur” “başa gelir.” Fakat Heidegger onda bir geri çekilme, geriye doğru bir adım olduğunu da belirtir. Ereignis, ilksel, orijinel sözü söyleyiş olayıdır; bu sayede bir yer açar. Bir yerin açılması, bir beliriş yerinin aydınlanması, varolanların bu ışık altında belirmesi için gereklidir. Burada fenomenolojik bir sahne açılır, bu sahne gerçeğin taklidi olarak görülebilecek bir oyunun sergilendiği bir sahne değildir. Ereignis’in gerisinde bir temel yoktur, zemini bir uçurumdur.
2.Soru
20. yüzyılda Husserl’in değer kuramını takip eden pek çok düşünür bu kuramı aşağıda verilen görüşlerden hangisine ciddi bir alternatif olarak görmüşlerdir?
Pozitivistizm |
Kantçılık |
Post modernizm |
Rölativizme |
Post pozitivistizm |
20. yüzyılda Husserl’in değer kuramını takip eden pek çok düşünür bu kuramı Kantçılığa ciddi bir alternatif olarak görmüşlerdir. Ama bu kuram çeşitli se- beplerle gözden düşürülmüştür: Pozitivistlerin etik önermelerin anlamsız olduğu tezi, Heidegger’in değer kuramının özne nesne karşıtlığına dayandığı gibi felsefi eleştiriler yüzünden gözden düştüğü iddia edilebilir. Fakat siyasi bir açıdan bak- tığımızda da değerlere dayalı ahlâkın hiyerarşik bir dünya yarattığı saptanabilir.
3.Soru
Bergson'un "Evren Nedir?" sorusuna cevap aradığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Gülme |
Düşünce ve Devingen |
Sürem ve Eşzamanlılık |
Ahlakın ve Dinin İki Kaynağı |
Yaratıcı Tekamül |
Üçüncü önemli soru kozmolojik bir sorudur: “Evren nedir?” İşte Yaratıcı Tekâmül bu soruyu yanıtlamak için kaleme alınmıştır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Husserl’in etik anlayışına aykırıdır?
Değer bilgisi etiğin temelidir |
Etik yalnızca doğru değerlendirmelerle ilgilenir |
Değerlendirmelerimize duygular ve heyecanlar eşlik eder |
Etik hem teorik hem normatif bir disiplindir |
Etik eylemlerin temeli değerlendirmelerdir |
Aksiyolojinin Husserl’in duygular kuramının bir parçası olduğunu görmekteyiz.
Etik aksiyolojiden daha fazlasıdır, zira etik yalnızca doğru değerlendirmelerle ilgilenmez, temsilin doğruluğunu (doksik öge) ve istemi (eylem yönünde çabalama) de hesaba katmak zorundadır.
5.Soru
Bergson Neo-Darwinciliğin kalıtımla bir bireyden diğer bireye aktarılanın bir tohumda arızi bir biçimde meydana gelen değişiklikler olduğunu ve doğal seçilimin hayatta kalmaya uygun olmayan içgüdüleri eleyeceğini kabul eder. Evrimin zaman aldığı fikrini de. Kabul etmediği şey nedir?
Evrimin bir hafızası olduğu fikrini |
Yaşamsal güdülerin basit bir birikim sonucunda meydana geldiği |
Yaşam hamlesinin kendi sonuçlarının bir taslağını içinde taşıyan basit bir edim oluşunu |
Bilinçdışı bir biçimde hissedilen bir hakikatin bilinçli bir ifadesi olmasını |
Evrimin ürünleri olan organik varlıkları anlamak için de yaşamın yaratıcı etkinliğini sürem olarak düşünmeye ihtiyacımız olmasını |
Bergson Neo-Darwinciliğin kalıtımla bir bireyden diğer bireye aktarılanın bir tohumda arızi bir biçimde meydana gelen değişiklikler olduğunu ve doğal seçilimin hayatta kalmaya uygun olmayan içgüdüleri eleyeceğini kabul eder. Evrimin zaman aldığı fikrini de. Kabul etmediği şey yaşamsal güdülerin basit bir birikim sonucunda meydana geldiğidir.
6.Soru
Bergson’a göre mistisizm ile ilgili olarak;
I. Mistik tecrübe tanrının temaşa edilmesinden ibaret değildir, yaratıcıdır; harekete, eyleme
dönüşür.
II. Açık din söz konusu olduğunda yaratıcı heyecan bizi mistik deneyime götürür.
III. Kapalı ahlaktaki kısıtlamalara rağmen; açık ahlâk eğilmez kuralların, katı
ödev ve mecburiyetlerin ötesinde müstesna tecrübelere delâlet eder.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I-III |
I-II-III |
II-III |
Yalnız II |
Mistisizm ile ilgili verilen bilgilerden tamamı Bergson'un görüşleri arasındadır.
7.Soru
Husserl, kendini başkasının, başkasını ise kendi
yerine koyabildiği eşleşmeyle başkasını bir alter ego olarak kendi bilincine sunmaya ne ad verir?
Epokhe |
Fenomenolojik redüksiyon |
Eşsunum |
Transandantal |
Tekbencilik |
Kendimi başkasının yerine, başkasını kendi yerime koyabilmem yaşayan bedenimle yaptığım bir şeydir. Bu eşleşme sayesinde başkasını yalnızca benimki gibi yaşayan, algılayan bir beden olarak değil, aynı zamanda da bir alter ego olarak kendi bilincime sunarım. Buna Husserl eşsunum (apprezentation) der. Doğru yanıt C seçeneğidir.
8.Soru
I. Şuurun Dolaysız Verileri Üzerine Deneme
II. Madde ve Hafıza
III. Yaratıcı Tekâmül
IV. Ahlâkın ve Dinin İki Kaynağı
Yukarıdakilerden hangileri Bergson'un eserlerindendir?
I ve II |
III ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Bahsedilen tüm eserler Bergson'a aittir.
9.Soru
Husserl’e göre aşağıdakilerden hangisi temel mantıksal kategorileri açıklığa kavuşturmamıza imkan veren süreçlerden biri değildir?
Deneysel süreçler |
Görü edimi süreci |
Zihinsel süreçler |
Psikolojik süreçler |
Mantıksal çözümleme süreçleri |
Husserl’in felsefi yolculuğu matematik felsefesiyle başlar. 1887’de savunduğu doktora tezi sayı kavramı üzerinedir. 1891’de Aritmetik Felsefesi’ni yayınlar. Husserl bu kitapta mantıksal çözümlemenin temel bazı önermelere dayandığını, bu önermelerde (örneğin nicelik, yoğunluk, zaman ve mekân gibi) basit, tanımlanamaz bazı kavramların, basit ilişkilerin ve ilişkisel kavramların (eşitlik, analoji, derecelenme, bütün, parça, nicelik ve birlik gibi) ortaya çıktığını söyler.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Heidegger'in düşüncelerindendir?
I. Var olanın nasıl belirdiğini araştırmak için var olanın varlığını kurucu öğelerine çözümlememiz gerekir.
II. Varlığı anlama duygulanımlarla iç içe geçer.
III. Heidegger’e göre felsefe bilim değildir
IV. “Düşünce”, bilimsel faaliyetin aradığı kesinliğe benzer bir kesinlik aramaz.
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
Yalnız IV |
Hepsi |
Heidegger’e göre bize belirenler varolanlardır, varolanın varlığı, hatta varlığın kendisi ise belirmez. Varolanın nasıl belirdiğini araştırmak için varolanın varlığını kurucu öğelerine çözümlememiz gerekir. Böyle bir çözümleme yaparak örneğin bir sandalyenin ne olduğunu, onu sandalye yapan şeyin ne olduğunu anlayabiliriz ama sandalyenin bize sandalye olarak belirmesinin koşulunu tüm felsefi derinliğiyle kavramış olmayız. Bunun için, varlığın kendisini nasıl anladığımızı da açıklayabilmek gerekir.
Heidegger’e göre felsefe bilim değildir. 1930’larda felsefeyi, destrüksiyona tabi tutularak aşılması gereken metafizik bir gelenek olarak tanımlayan Heidegger, “düşünce”nin dönüştürücü ve kurtarıcı gücüne inanır. Bu anlamda “düşünce”, bilimsel faaliyetin aradığı kesinliğe benzer bir kesinlik aramaz; onda bir zaaf olarak görülemeyecek bir muğlâklık bulunur. Düşünce sorgular. Bilimin nihai işi olgularladır; “düşünce” ise varlığın anlamı sorusuyla uğraşır, varolanların belirişinin öznenin bilincinde değil, varoluşta, tarihte, olayın kendisinde bulunan a priori koşullarını inceler. Dahası, Heidegger’e göre varlığı anlama duygulanımlarla iç içe geçer. Örneğin Platon’un varlık anlayışı erosla, Aristoteles’in varlık anlayışı hayretle, Spinoza’nın varlık anlayışı sevinçle, Kierkegaard’ınki kaygıyla modern çağın varlık anlayışı ise sıkıntı duygusuyla iç içe geçmiştir. Varlık insana bu duygulanımlarda açılır.
Tüm öncüller doğru olduğundan cevap E'dir.
11.Soru
Heidegger'in dasein kavramına ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I.Dasein’ın varlığının temel hali “dünyada olma”dır.
II. varlığı anlayan, varlığın anlamı sorusunu soran bir
varolan olarak diğer varolanlardan ayrılır.
III.Dasein analitiği dediğimiz girişimin bir başka adı da Egzistansiyal Analitik’tir.
IV.Dasein’ın dünya içre olanlarla ve başka Dasein’larla ilişkisinin, onlara yönelişinin ontolojik temeli “ilgi”dir
I ve II |
I ve III |
III ve IV |
I, II ve IV |
Hepsi |
Varlık ve Zaman’da Dasein varlığı anlayan, varlığın anlamı sorusunu soran bir varolan olarak diğer varolanlardan ayrılır.
Dasein analitiği dediğimiz girişimin bir başka adı da Egzistansiyal Analitik’tir.
Dasein’ın varlığının temel hali “dünyada olma”dır.
Dasein’ın dünya içre olanlarla ve başka Dasein’larla ilişkisinin, onlara yönelişinin ontolojik temeli “ilgi”dir.
Verilen tüm öncüller doğru olduğundan yanıt E'dir.
12.Soru
Bergson'un felsefi görüşleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Metafiziğe yönelir. |
Sürem olarak zamana yönelir. |
Bilincin verilerini araştırma konusu haline getirir. |
Pozitif bilimlere yönelir. |
Herbert Spencer’ın evrimciliğinde çağdaş biyolojinin |
Bergson on yedinci yüzyıldan beri düşünceye hâkim olan metafiziğe mesafe alarak pozitif bilimlere yönelir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
13.Soru
Husserl’e göre fenomenolojik redüksiyon aşağıdakilerden hangisini askıya almaz?
Doğal tavra ait bilgiler |
Bilincin yaşantısında beliren dünya |
Dünyanın varolduğu inancı |
Sağduyuya ait bilgiler |
Bilimlerin doğru kabul ettiği bilgiler |
Fenomenolojik redüksiyon gündelik hayatımızda içinde bulunduğumuz doğal
tavrın aşılması, düşünümsel bir tavıra geçilmesi anlamına gelir. Fenomenolojik
redüksiyon epistemolojik bazı normları koyar. Örneğin, tikel bir bilime veya sağ-
duyuya ait “doğal” bilginin fenomenolojik çözümlemelere girmemesi gerektiği
ısrarla vurgulanmıştır. Başka deyişle, Husserl bu bilgi türlerini askıya alan, devre
dışında bırakan bir usul olmadan fenomenoloji yapamayacağımızı söyler.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bergson'un "sürem" ile ilgili fikirlerini yansıtmaz?
“Sürem” fikrini “hafıza” ile ilişkilendirir. |
Sürem bilinçteki her anın onun ardından gelen anla bütünselleştiği bir harekettir. |
Süremdeki bir an yok olmaz, onu takip eden anda erir. |
Sürem” fikrinde yalnızca “süreklilik”, “varlıkta devam etme” anlamları bulunur. |
Sürem hem özdeş hem de değişken varlığın adıdır. |
Sürem” fikrinde yalnızca “süreklilik”, “varlıkta devam etme” anlamları bulunmaz; süren yıpranmaya, eskimeye, yaşlanmaya, yok olmaya karşı direnirken değişmekte, devinmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fenolojik yöntemin keşfi içerisinde yer alan fenomenolojik redüksiyon kavramını ifade eder?
Duygusal olmayan varlıkların zihinde görülebileceği |
Saf mantığın nesnel bilgisine sahip olabileceği |
Gündelik hayatımızda içinde bulunduğumuz doğal tavrın aşılması, düşünümsel bir tavıra geçilmesi anlamına gelir. |
Algı yoluyla bilincimde beliren maddi ve fiziksel bir şeyin gerçek olabileceği |
Nesnel olarak bilinç yaşantılarına geri dönülebileceği |
Fenomenolojik redüksiyon gündelik hayatımızda içinde bulunduğumuz doğal tavrın aşılması, düşünümsel bir tavıra geçilmesi anlamına gelir. Fenomenolojik redüksiyon epistemolojik bazı normları koyar. O¨rneğin, tikel bir bilime veya sağduyuya ait “doğal” bilginin fenomenolojik çözümlemelere girmemesi gerektiği ısrarla vurgulanmıştır. Başka deyişle, Husserl bu bilgi türlerini askıya alan, devre dışında bırakan bir usul olmadan fenomenoloji yapamayacağımızı söyler. Bu usule de “fenomenolojik redüksiyon” veya epokhe der.
16.Soru
Husserl’e göre aşağıdakilerden hangisi yaşam dünyası ile bilimin nesnel dünyası arasındaki ilişkiyi anlamak için gereklidir?
Bilimlerin mantıksal yapısını açıklamak |
Mantıksal yapının deneyimde önşekillenmesini açıklamak |
Yargılarımızın psikolojik temellerini açıklamak |
Zihinsel ve tinsel gerçekliği açıklamak |
Deneyimin mantıksal yapısını açıklamak |
Mantıksal yapının deneyimde önşekillenmesini açıklamak
17.Soru
Temsil terimiyle ilgili hangi ifade yanlıştır?
Temsil terimi bilincimizin gerçekliğe ilişkin tasavvurlarını anlatmak için kullanılır. |
Temsile dayanan zihin kuramlarına göre zihnimiz düşünceler, kavramlar, algılar, duyumlar, kurallar, şemalar, imgeler ve fantezilerle doludur. |
Bir temsilin semantik bazı özellikleri vardır. |
Realist kavrayış da temsile dayanmaktadır. |
Madde idealist bir biçimde kavrandığı zaman temsile indirgenir. |
Madde idealist bir biçimde kavrandığı zaman temsile indirgenir. Realist kavrayışa göre ise madde bizde temsillerin oluşmasının sebebidir fakat kendisi temsil değildir
18.Soru
Heidegger’in “bizim kendisi olduğumuz varolan”a verdiği ada ................................. denir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Ereignis |
Aletheia |
Araçsallaştırma |
Kategorik Görü |
Dasein |
“Dasein” Heidegger’in “bizim kendisi olduğumuz varolan”a verdiği addır.
19.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Husserl'in etik üstüne 1908-1914 yılları arasında verdiği derslerin derlemesidir?
Etik ve Değer Kuramı Üzerine Dersler |
Deneyim ve Yargı |
Avrupa Bilimlerinin Krizi |
Aşkın Fenomenoloji |
Ideen 2 |
Husserl’in etik üstüne 1908-1914 yılları arasında verdiği dersler Etik ve Değer Kuramı Üzerine Dersler adıyla (Husserliana XVIII) yayınlanmıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
20.Soru
Bergson; "yaşamın özdeşliği tüm varolanların aynı amaca yönelmesiyle sağlanmaz, bir itkiden kaynaklanır" düşüncesini nasıl adlandırır?
Sürem |
Evrim |
Hayat hamlesi |
Neo-Lamark |
Seçilim |
Yaşamın özdeşliği tüm varolanların aynı amaca yönelmesiyle sağlanmaz, bir itkiden kaynaklanır. Bergson buna hayat hamlesi (élan vital) adını verir. Doğru yanıt C seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ