Çağdaş Felsefe 2 Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Husserl’e göre felsefe neden bilimlerin bilimidir?
Bilimlerin temeli olan kavramları temellendirdiği için |
Bilimlerin vardığı sonuçları bütünleştirdiği için |
Bilimin dayandığı ilkeleri temellendirdiği için |
Bilimlerde olduğu gibi ölçülebilir bir kesinliği olduğu için |
Bilimsel yöntemleri kullandığı için |
Husserl’in felsefeyi bir bilim olarak tanımlamasının nedeni bilimlerin felsefe tarafından temelendirilmiş olmasıdır.
2.Soru
Bergson Madde ve Hafıza’da hafızayı bir düzlemde aşağıdakilerden hangisine benzetir?
Sivri ucu yukarıda duran bir koniye. |
Sivri ucu aşağıda duran bir koniye. |
Bir düzlemde kapalı sandığa. |
Bir düzlemde küme içinde daireye. |
Sivri ucu yukarıda duran bir üçgene. |
Bergson, Madde ve Hafıza kitabında hafızayı bir düzlemde sivri ucu aşağıda duran bir koniye benzetir.
3.Soru
Heidegger’in özel bir önem verdiği, temel bir duygulanım olarak gördüğü hal hangisidir?
Korkma |
Aşk |
Öfke |
Sevinç |
Endişe |
Heidegger’in özel bir önem verdiği, hatta temel bir duygulanım olarak gördüğü hal endişe(Angst)dir. Heidegger endişeyi bir şeyden korkma duygusundan ayırt eder. Varlık ve Zaman’da Dasein’ın sebebsiz yere endişe yaşamasını onun sonlu (fani) bir varlık olmasına bağlar. Son kertede endişe hâlinde dünya anlamını kaybeder, anlamsızlaşır. Endişe, Dasein’ı kendi ölümlülüğüyle yüzleştirir.
4.Soru
Bergson'un bilince açıklık getirmeye çalıştığı ve felsefenin temel sorularından "ben neyim"e cevap aradığı temel eseri hangisidir?
Yaratıcı Tekâmül |
Şuurun Dolaysız Verileri Üzerine Deneme |
Ahlâkın ve Dinin İki Kaynağı |
Madde ve Hafıza |
Düşünce ve Devingen |
Bergson’un Şuurun Dolaysız Verileri Üzerine Deneme’de bilinci (şuur), psişik
hayatı açıklar ve bilinci, hafıza olarak tanımlayıp süremi varlığın bir ilkesi olarak
ele alır. Böylece, filozof “Ben neyim?” sorusuna bir yanıt vermeyi hedefler.
5.Soru
Ağıdakilerden hangisi bizi rölativizme götürür?
Değerleri duygularda temellendirmek, duyguların kişiden kişiye değişmesi |
Etiği duygularda temellendirmeye çalışmak ancak bunun bir sonucu olarak da görececiliğe düşmek |
Ahlâkı temellendirirken duyarlılığa hiçbir rol verilmemesi |
Ödevlerin kategorik buyruktan türetilmesi |
Eyleme ahlâki değerini veren şeyin onun, duygulardan, eğilimlerden, arzulardan bağımsız olarak yalnızca akıl tarafından belirlenmesi |
Kant ahlakta nesnelliğe, yani ahlâki kuralların nesnel ve herkes için geçerli olmasına ulaşmanın tek yolunun ödevlerimizi kategorik buyruktan türetmek olduğunu savunur. Fakat Husserl bu kategorik buyruğa karşıdır. Bunun sebebi Husserl’in ahlâk kurallarının nesnel ve herkes için geçerli olduğunu kabul etmemesi değildir. Etik normların koşulsuz geçerliliğinin kaynağının kategorik buyruk olduğunu reddeder o. Değerleri duygularda te- mellendirmek, eğer duygular kişiden kişiye değişiyorsa bizi rölativizme götürür.
6.Soru
Aşağıdakilerden görüşlerden hangisi Bergson'un "Madde ve Hafıza" adlı eserinde geçmektedir?
Bilinç hayatının doğal hâli yaşantıların sürekli bir değişim içinde bulunmasıdır. |
Hakiki zaman bilinç hallerimizin eşsiz değişiminden başka bir şey değildir. Bu çokluk ölçülemeyip bilince his yoluyla verilir ve idrak edilebilir. |
Çaba türün bireylerinin tözlerinde değil, bunların tohumlarında, bizim deyişimizle genlerindedir |
Evren bir imgeler bütünüdür ama onda yeni olarak karşımıza çıkan ne varsa onunla bedenimize dair bazı imgeler aracılığıyla karşılaşırız. |
Töre ahlâkı, kapalı ahlâkın iyi bir örneğidir. |
Bedenimin yaklaşmasına veya uzaklaşmasına bağlı olarak dıştaki nesnelerin boyutlarının, biçimlerinin, renklerinin, seslerinin
şiddetinin ve kokularının yoğunluğunun değiştiğini gözlemlerim. İşte “madde” bu
imgelerin tümü ise “maddenin algısı” da bu imgelerin bedenimin mümkün hareketleriyle ilişkisidir. D şıkkı yazarın Madde ve Hafıza adlı eseri ile ilişkilidir.
7.Soru
Husserl’e göre aşağıdaki “zaman” kavramıyla ilgili belirlemelerden hangisi yanlıştır?
Zamansallık her yaşantının özünde vardır |
İçsel zaman yönelimsellik sayesinde kurulur |
Nesnel zaman yaşanan bilinçte beliren içeriklerin kurulmasıdır |
Bilincin birliği zamansallaşmayla kurulur |
Bilinç yalnızca şimdiye yönelir |
Zamanı kuran iki yönelimsellik daha vardır: Geri yönelim (retention) ve ileri yönelim (protention). Geri yönelimi hatırlamadan ayırt etmeliyiz, geçmiş, geri yönelim sayesinde geçmiş olur ve eğer geri yönelim yoksa geçmişi tekrar şimdiye çağıran, onu tekrar zihne mevcut kılan hatırlama yönelimi de söz konusu olamaz. Her şimdiki an yaşanır ve yerini başka bir an alır ancak az önce yaşadığımız an basitçe yok olup gitmez, bilinç bir başka şimdiyi yaşarken de ona geri yönelim kipinde yönelmeye devam eder.
8.Soru
Varlığın zaman olarak belirlenimi çerçevesinde Heidegger’in düşüncesini dönemlere ayırmak mümkündür. Buna göre Heidegger 2.döneminde “Dasein” terimini kullanmak yerine, aşağıdaki hangi terimi kullanmıştır?
Menschentum |
İmge |
Kehre |
Wege |
Egzistansiyal |
Burada varlık tarihinin yorumlanması, varlığın zamansallığı söz konusu olur. Bu dönemde Heidegger, “Dasein” terimini kullanmak yerine, “Menschentum” terimini kullanmakta, yani bizim kendisi olduğumuz varlığı, bu kez varlığın kendisini bir çağda belli bir biçimde açığa vurmasıyla bir durumda bulunan bir topluluk, bir kolektif olarak ele almaktadır.
9.Soru
Bergson’un son temel eseri aşağıdakilerden hangi konu üzerinedir?
Sürem ve Eşzamanlılık |
Madde ve Hafıza |
Evrim ve İnsan |
Ahlâk ve Din |
Bilinç ve Sezgi |
Bergson’un son temel eseri ahlâk ve din üstünedir.
10.Soru
Bergson, Elea’lı Parmenides’in hangi görüşünü eleştirir?
Yalnızca oluş vardır. |
Bir şey yoktur. |
Var olan birdir ve değişmez. |
Varlık bilinemez. |
Varlık madde ve tinden oluşur. |
Var olan birdir ve değişmez.
11.Soru
Heidegger' in etik anlayışına göre aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
I. Felsefede fizik, mantık, etik gibi ayrımlar metafizik geleneğe aittir.
II. Çerçevelemeksizin olmaya bırakmak, var olanların ne ise o olmalarına izin vermek gereklidir.
III. Önemli olan insanın araçsallaştırıldığı bu çağdan başka bir çağa sıçrayıp sıçrayamayacağını bilmektir.
IV. Etik meseleler varlık düşüncesinden ayrılmaz.
I ve II |
II ve III |
I ve III |
III ve IV |
Hepsi |
Heidegger felsefede fizik, mantık, etik gibi ayrımların metafizik geleneğe ait olduğunu ve felsefenin ekolleşmesi ve dallara ayrılmasını önceleyen varlık düşüncesinde bu ayrımların bulunmadığını vurgular. Onun için etik meseleler varlık düşüncesinden ayrılmaz. Bugün düşünce için önemli olan şey teknoloji çağından başka bir çağa sıçrayıp sıçrayamayacağımızı bilmektir. Bu sıçrama varolanlarla yeni bir ilişki kurma imkânını meydana getirebilir. Heidegger’in çerçevelemeksizin olmaya bırakmak, varolanların ne ise o olmalarına izin vermek çağrısının etiğin zemini veya koşulu olduğunu düşünen yorumcular da vardır.
12.Soru
Husserl'in Mantıksal Araştırmalar adlı eseri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bilinci doğaya veya doğayı bilince indirger. |
Bilinci bir doğal nesne gibi açıklamaya çalışan doğalcılığı eleştirir. |
Bir görü kuramı geliştirmiştir. |
Zihinsel varlığın özünün yönelimsellik olduğunu söyler. |
Her bilincin bir bütünün bilinci olduğunu ileri sürer. |
Husserl'e göre her bilinç bütünün değil, bir şeyin bilincidir. Burada “şey” kavramını genel olarak anlamalıyız, yani bir hayal, bir sayı, bir masa, bir anı da bu “şey” olabilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
13.Soru
Bergson'un açık ahlak ve açık din ifadelerini nasıl açıklayabiliriz?
Açık ahlâk ve açık din evrimde ortaya çıkan bir ilerleme, bir yaratıcılıktır |
Açık ahlâkın ve açık dinin kuralları son derece sıkıdır ve bireylerden tam bir itaat talep eder. |
Açık ahlak ve açık din mistiktir |
Açık ahlak ve açık din töre yalnızca belli bir topluma ait insanların yaşamlarını düzenler. |
Açık dinin ve açık ahlâkın kaynağı, insanın doğada tek başına hayatta kalamayacak, bedensel ihtiyaçlarını karşılayamayacak olmasıdır |
Ahlâk ve din kapalı ahlâk ve dinden ibaret değildir. Açık ahlâk ve açık belirli bir toplumun malı değildir, bütün insanlığa açık, evrenseldir. Bu anlamda Bergson açık ahlâkı ve açık dini evrimde ortaya çıkan bir ilerleme, bir yaratıcılık olarak görür.
14.Soru
Bergson'un 19.yy.'da hangi düşünceden etkilenmiş olması biyoloji alanında felsefi bir temel oluşturması ile ilişkilendirilebilir?
Evrim düşüncesi |
Descartes matematiği |
Akılcılık |
Tümevarım |
Fizik bilimi |
Bergson’un madde dünyası ile yaşam dünyasını birbirinden ayıran ikici başlangıcı ve maddeyi bilmek ile yaşamı bilmek arasında epistemolojik bir fark olduğu görüşü materyalizmi reddeden felsefi görüşler için bir ilham kaynağı olmuştur. Bergson bir yandan gelişen biyoloji biliminin evrim düşüncesinden etkilenmiştir.
15.Soru
“Her bilinç bir şeyin bilincidir.” sözü bilincin hangi en genel karakterini ya da işlevini vurgulamaktadır?
Görü |
Anlam verme |
Nesneleştirme |
Yönelimsellik |
Doğrulama |
Mantıksal Araştırmalar’da Husserl zihinsel varlığın özünün yönelimsellik olduğunu
söyler. Her bilinç bir şeyin bilincidir. Burada “şey” kavramını genel olarak
anlamalıyız, yani bir hayal, bir sayı, bir masa, bir anı da bu “şey” olabilir.
16.Soru
Aşağıdaki kavram - tanım eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Hayat hamlesi -Yaşamın özdeşliği tüm varolanların aynı amaca yönelmesiyle sağlanmaz, bir itkiden kaynaklanır. |
Evrimcilik- canlıların aslında ortak bir atadan doğduğunu, canlıların sürekli bir değişim içinde bulunduklarını savunan görüştür. |
Mekanizm bir olayın neden meydana geldiğini sebep sonuç ilişkilerine veya kurucu süreçlere atıf yaparak açıklamaktır. |
Mistik- gizemli olanı, olağan bilme araçlarıyla, sıradan gözlemlerle bilinemez olanı işaret eder. |
Kendinde varolan bir imge- Bergson'un hafızayı açıklamak için getirdiği bir terimdir. |
Bergson maddeyi “kendinde varolan bir imge” (une image qui existe en soi) olarak ele almayı önerir. Bunun sebebi madde ile ilişkimizin algı tarafından kuruluyor olmasıdır. İmgeleri algılarız, bunlar doğa yasaları uyarınca birbirini etkisinde kalan, birbirini etkileyen imgelerdir.
17.Soru
Bergson’un bilinci, psişik hayatı açıkladığı ve bilinci, hafıza olarak tanımlayıp süremi varlığın bir ilkesi olarak ele aldığı ve böylece, “Ben neyim?” sorusuna bir yanıt vermeyi hedeflediği eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Madde ve Hafıza |
Şuurun Dolaysız Verileri Üzerine Deneme |
Gülme |
Düşünce ve Devingen |
Zihin Kudreti |
Bergson’un Şuurun Dolaysız Verileri Üzerine Deneme’de bilinci (şuur), psişik hayatı açıklar ve bilinci, hafıza olarak tanımlayıp süremi varlığın bir ilkesi olarak ele alır. Böylece, filozof “Ben neyim?” sorusuna bir yanıt vermeyi hedefler.
18.Soru
İlk tutarlı evrim kuramını geliştiren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Lamark |
Darwin |
Bergson |
Kant |
Descartes |
Jean Baptiste Lamark (1744- 1829). Canlıda onu basit formlardan daha karmaşık formlara doğru götüren bir güç vardır. Çevrenin canlıya uyguladığı güç ise, onu kalıtımla devraldığı özellikleri kullanarak veya kullanmayarak çevreye uyum sağlamaya zorlar. Lamark ilk tutarlı evrim kuramını geliştiren düşünürdür.
19.Soru
İlksel veya kökensel varlık deneyimlerini çarpıtan tarihsel yorumların devre dışı bırakılarak veya ayıklanarak bizi öncel varlık anlayışının, radikal farklılığı, başkalığıyla karşılaştırmayı amaçlayan kavram hangisidir?
Phusis |
Dasein |
Dekonstrüksiyon |
Destrüksiyon |
Ereignis |
Destrüksiyon ilksel veya kökensel varlık deneyimlerini çarpıtan tarihsel yorumların devre dışı bırakılarak veya ayıklanarak bizi öncel varlık anlayışının, radikal farklılığı, başkalığıyla karşılaştırmayı amaçlar.
20.Soru
BErgson'un ahlak ile ilgili hangi ifade yanlıştır?
Kapalı ahlâkın kaynağı, insanın doğada tek başına hayatta kalamayacak, bedensel ihtiyaçlarını karşılayamayacak olmasıdır. |
Kapalı ahlâk toplumun tüm insanlığın değil, belli bir zamanda ve mekânda mevcut tikel bir toplumun, benim toplumumun varlığını sürdürmesini hedefler. |
Açık ahlâk ve açık belirli bir toplumun malı değildir, bütün insanlığa açık, evrenseldir. |
Evrensel dinler ve ahlâklar savaşçı değildir, “açık bir toplum” yaratılmasıyla gelecek bir barışı hedeflerler. |
Açık ahlak sıradan heyecanlardan oluşmaktadır. |
Bergson’a göre açık ahlâk “yaratıcı heyecanlar”dan kaynaklanır. Yaratıcı heyacanlar, sıradan heyecanlar değildirler. Sıradan heyecanlar bir temsili varsayarlar. Örneğin bir hediye almak beni heyecanlandırır, hediyenin temsili heyecandan önce gelir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ