Çağdaş Felsefe 2 Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Levinas hangi eserine varlığın dayanılmaz ağırlığı ve eziciliği deneyiminin betimlenmesiyle başlar. Bu deneyim içinde ben varlıktan çıkış ihtiyacı hisseder. Levinas hazzın bir kendine çıkış imkânı verip vermeyeceğini sorar. Haz yaşantısı kendine geri dönmeyle sonuçlandığı için ben hazda varlıktan çıkmanın imkânsızlığını deneyimler. Varlıktan kaçmanın veya çıkmanın imkânsızlığı ben’in kendine çakılı olma deneyiminde somutlaşır. Benlik çoktan ben ile kendi arasındaki bir ikiliği barındırmaktadır; varlığın dayanılmaz ağırlığı altında ezilen ben kendinden çıkmak ister ama bir çıkış yolu bulamaz?
Bütünlük ve Sonsuz |
Olmaktan Başka Türlü veya Özün Ötesinde |
Zaman ve Başka |
Kaçış Üzerine |
Varoluştan Varolana |
Kaçış Üzerine,
varlığın dayanılmaz ağırlığı ve eziciliği deneyiminin betimlenmesiyle başlar. Bu
deneyim içinde ben varlıktan çıkış ihtiyacı hisseder. Levinas hazzın bir kendine
çıkış imkânı verip vermeyeceğini sorar. Haz yaşantısı kendine geri dönmeyle sonuçlandığı için ben hazda varlıktan çıkmanın imkânsızlığını deneyimler. Varlıktan kaçmanın veya çıkmanın imkânsızlığı ben’in kendine çakılı olma deneyiminde somutlaşır. Benlik çoktan ben ile kendi arasındaki bir ikiliği barındırmaktadır;
varlığın dayanılmaz ağırlığı altında ezilen ben kendinden çıkmak ister ama bir
çıkış yolu bulamaz. Dohru cevap D'dir.
2.Soru
Bir ayağını varlıkta tutarak başka’ya doğru gitmek ve bir daha kendine geri dönmemek Levinas'ta neyin sorunsalı olarak işlenmiştir?
Aşkınlık |
Olguculuk |
İçkinlik |
Deneycilik |
Görelik |
1947-48 yılları arasında Levinas aşkınlık sorunsalını şöyle belirginleştirir: Varlıktan çıkmak, varlığın tümden kaybı veya ölmek değil, bir ayağını varlıkta tutarak başka’ya doğru gitmek ve bir daha kendine geri dönmemektir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Bergson aşağıdaki hangi eserinde Neo-Darwinizmin mekanikçiliği ile Neo-Lamarkçılığın erekselciliği arasında bir üçüncü yol bulmaya çalışır?
Madde ve Hafıza |
Yaratıcı Tekâmül |
Ahlâkın ve Dinin İki Kaynağı |
Şuurun Dolaysız Verileri Üzerine Deneme |
Sürem ve Eşzamanlılık |
Yaratıcı Tekâmül’de Bergson Neo-Darwinizmin mekanikçiliği ile Neo-Lamarkçılığın erekselciliği arasında bir üçüncü yol bulmaya çalışır.
4.Soru
Moda, edebiyat, felsefe ve mimari gibi alanlardaki eserlerin yeniden gözden geçirilmesine neden olan Derrida patentli kavram hangisidir?
Logosmerkezcilik |
Differance |
Dekonstrüksiyon |
Dissemination |
Radikal başkalık |
Dekonstrüksiyon yalnızca felsefeciler tarafından değil, çok geniş bir yelpaze
içinde, neredeyse tüm sosyal bilimler, sanat disiplinleri ve aydın çevreler tarafından sahiplenilmiştir. İlk önce Amerika’da ses getirmiş, oradan tüm dünyaya yayılarak çeşitli dekonstrüksiyon pratiklerinin ilham kaynağı olmuştur. 1980’lerde üniversite kampüslerinde moda akımdır, edebiyat ve felsefe eserleri dekonstrüsiyona tabi tutulur, mimarların da bu akıma eklenmesiyle simetriyi göz ardı eserler tasarlanmaya başlanır. Dekonstrüksiyonun psikoloji, edebiyat, kültürel araştırmalar, dilbilim, feminizm, sosyoloji ve antropoloji alanlarında önemli bir etkisi olmuştur. Doğru yanıt C şıkkıdır.
5.Soru
Levinas hangi eserinde felsefi güzergâhını belirleyen "Aşkınlık mümkün müdür?" sorusunu ortaya koyar?
Zaman ve Başka |
Bütünlük ve Sonsuz |
Olmaktan Başka Türlü veya Özün Ötesinde |
Kaçış Üzerine |
Husserl’in Fenomenolojisinde Görü Kuramı |
1935’te Kaçış Üzerine Levinas’ın felsefi güzergâhını belirleyen soruyu ortaya
koyar: Aşkınlık mümkün müdür? Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Sartre “Kendi-için-varlık” terimiyle neyi kastedmektedir?
Sabır |
Bilinç |
Zeka |
Deneyim |
Yaradılış |
Sartre Varlık ve Hiçlik’e “kendi-için-varlık” (être-pour-soi) ile “kendinde-varlık”
(être-en-soi) arasında bir ayrım yaparak başlar. “Kendi-için-varlık” terimiyle
kastedilen “bilinç”tir.
7.Soru
Bütünlük ve sonsuz sorusunun odağı nedir?
Sonsuz |
Hakikat |
Bütünlük |
Etik ilişki |
Din |
Bütünlük ve Sonsuz’un sorusu aşkınlık sorusu olduğu hâlde, odağı “etik ilişki” adı verilen ilişkidir. Etik ilişki “yüz yüze” ilişkidir. Yüz görülen bir biçim, kavranan bir nesne değildir. Yüz bana bakar ve konuşur, bana bir görülme deneyimi yaşatır ve konuşmasıyla dünyayı yeniden anlamlandırır.Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Levinas’a göre Batı felsefesinin bir özelliği değildir?
Başkası’yla karşılaşarak düşünmeye başlamak |
Sonluyla sonsuz arasında ilişki kurmamak |
Kendi terimlerini sorgulamadan kaçınmak |
Aynı’yla Başka’yı özdeşleştirmek |
Başka’ya karşı indirgemeci olmak |
Batı felsefesinin kaynaklarının neler olduğu hakkında çeşitli görüşler öne sürülmüştür. Batı felsefesinin sadece Eski Yunan kültüründe ve Hıristiyanlık
dininde temellendiğini ileri sürenler olduğu gibi, “Batı”nın tüm tek tanrılı dinleri
kapsadığını iddia edenler de bulunur. İkinci anlayış, Batı felsefesinin gelişiminde
Musevilik ve İslâm içindeki düşünsel başarıların etkisini öne çıkarır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Derrida'nın yapısalcılık ile ilgili düşüncelerinden değildir?
Yapısalcıların eleştirilmesinin sebebi, onların dili statik bir kurallar bütünü olarak düşünmesidir. |
Yapısalcılık özne ile nesne ilişkisini önceleyen anlam yasalarını vurgulayarak özne ile nesne karşıtlığına dayanan metafizik düşünme biçimini kırmayı başarmıştır. |
Yapısalcılık metafizik kapanışın dışına çıkmayı başarmıştır. |
Yapısalcılık değerlerin sistematikliğini ve bütünselliğini eleştirel olmayan bir biçimde kabul eder. |
Yapısalcılık Nietzsche’nin “değerlerin yeniden değerlendirilmesi” dediği şeye açık değildir. |
Yapısalcıların eleştirilmesinin sebebi, onların dili statik bir kurallar bütünü olarak düşünmesidir. Derrida bu kuralların olumsallığı yok saymalarını, değişik etkiler yapabilecekleri bir zamansallığa dayanmamalarını eleştirir. Yapısalcılık özne ile nesne ilişkisini önceleyen anlam yasalarını vurgulayarak özne ile nesne karşıtlığına dayanan metafizik düşünme biçimini kırmayı başarmış, söylemin ve dilin önemini kavramıştır. Bununla birlikte, yine de metafizik kapanışın içinde kalmıştır. Bu, hem söz ile yazı karşıtlığını benimsemesinde açığa çıkar hem de yapısalcılıkta bütünsellikten bir çıkış yolu bulunmamasında. Yapısalcılık değerlerin sistematikliğini ve bütünselliğini eleştirel olmayan bir biçimde kabul eder. Bu sistematik bütünün içerdiği değerlendirmelerin hangi alternatifleri devre dışı bıraktığı üzerinde durmaz. Yapısalcılık Nietzsche’nin “değerlerin yeniden değerlendirilmesi” dediği şeye açık değildir. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
Sartre’ın Diyalektik Aklın Eleştirisi’nde politik fenomenoloji tekil bir olgunun karmaşıklığını yatay olarak çözümleme için önerdiği çözümlemeye verdiği ad nedir?
bilgi-çözümleme |
tarihsel-çözümleme |
geri-çözümleme |
ileri-çözümleme |
Diyalektik-çözümleme |
Sartre’ın Diyalektik Aklın Eleştirisi’nde önerdiği politik fenomenoloji tekil bir olgunun karmaşıklığını hem yatay hem de dikey olarak çözümler: Yatay çözümleme, bir olgunun karşımıza çıktığı koşulların çözümlenmesidir. Sartre buna “geri-çözümleme” (analyse regréssive) der.
11.Soru
Levinas'ın 1961 yılında yayınlanan eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Hitlerizm felsefesi üzerine bazı düşünceler. |
Kaçış üzerine. |
Bütünlük ve sonsuz. |
Zaman ve başka. |
Varlık ve Zaman. |
Bütünlük ve sonsuz. Cevap C'dir.
12.Soru
Husserl'in felsefe yolculuğu aşağıdakilerden hangisiyle başlar?
Matematik Felsefesi |
İlkçağ Felsefesi |
Sanat Felsefesi |
Bilgi Felsefesi |
Din Felsefesi |
Husserl’in felsefi yolculuğu matematik felsefesiyle başlar. 1887’de savunduğu doktora tezi sayı kavramı üzerinedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
13.Soru
Sartre “kendisi- için-varlık” ile “kendinde-varlık”ın yönelimsel ilişkisine dayanan bir biçimde
kurulan “insani gerçekliği” Heidegger’in hangi Kavramıyla Betimler?
Heidegger’in “dünyada olma” kavramıyla eşitleyerek betimler. |
Heidegger’in “rüyada olma” kavramıyla eşitleyerek betimler. |
Heidegger’in “gerçeklikte olma” kavramıyla eşitleyerek betimler. |
Heidegger’in “kavramda olma” kavramıyla eşitleyerek betimler. |
Heidegger’in “düşüncede olma” kavramıyla eşitleyerek betimler. |
Sartre “kendisi-için-varlık” ile “kendinde-varlık”ın yönelimsel ilişkisine dayanan bir biçimde
kurulan “insani gerçekliği” (la realité humaine) Heidegger’in “dünyada olma” (Inder-Welt-Sein) kavramıyla eşitleyerek betimler.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Derrida’nın metafizik ile vurgulamaya çalıştığı görüşlerden biridir?
Metafizik en fazla varlığı bilme arzusu taşımalıdır. |
Metafizik yalnızca dil ile ilgilenmelidir. |
Metafizik sadece yazılı olan ile ilgilenmelidir. |
Metafizik, varlığa özgü olanı bilgi nesnesi olarak ele alır. |
Metafiziğe göre yalnızca yazı mevcudiyeti temsil eder. |
Derrida’nın 1967’de yayınladığı eserlerde mevcudiyet metafiziği kapalı bir sistem olarak tarif edilir. Bu sistem içinde gösterge (genel olarak dil) bir türev, mevcudiyetin bir modifikasyonu olarak ele alınmıştır. Bunun anlamı dilin işlevinin mevcudiyetten söz etmek, onu yansıtmak, göstermek, temsil etmek olduğudur. Metafizik, varlığa özgü olanı bilgi nesnesi olarak ele alır. Derrida’nın Grammatolojiye Dair’de vurguladığı şey metafiziğin varlığı bilme arzusunun her zaman logos’a geri döndüğüdür.
15.Soru
I. Sartre’ın düşünsel yolculuğu genel olarak üç uğrakta ele alınabilir.
II.Kendi özgün düşüncesini oluşturmaya çalıştığı ilk dönem felsefesi birinci uğraktır.
III. İlk durakta Sartre "özgürlük" ve "olgusallık" terimlerini kullanır.
IV. Sartre felsefesinin ikinci uğrağı Varlık ve Hiçlik'tir.
Sartre felsefesinin güzergahı ile ilgili yukarıdakilerden hangisi söylenebilir?
I ve III |
I ve II |
I, II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
Sartre varlıkbilimsel yaklaşımı düşünsel güzergâhının çeşitli uğraklarında geliştirmektedir, bu güzergâha birliğini veren temel sorun özgürlüğün olgusallıkla ilişkisi sorunudur. Sartre’ın düşünsel yolculuğunu üç uğrakta ele alabiliriz: Sartre’ın Husserl fenomenolojisinden yola çıkarak kendi özgün düşüncesini oluşturmaya çalıştığı ilk dönem felsefesi birinci uğraktır. Bu uğrakta Sartre henüz “özgürlük” “olgusallık” terimlerini kullanmıyor olsa bile, ikinci uğrakta “özgürlük” ve “olgusallık” ilişkisini tartışmak için gerekli kavramsal zemini keşfetmektedir. Bu aşamada bilinç ile dünya ilişkisi “yönelimsellik” , “aşkınlık” gibi terimlerle ele alınmaktadır. Sartre’ın felsefi güzergâhının ikinci uğrağı Varlık ve Hiçlik’tir. Burada özgürlük ile olgusallığın ilişkisini kapsamlı bir biçimde temellendiren fenomenolojik bir varlıkbilim ortaya koyar. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Sartre'ın hangi eseri onu 1938'de Fransız edebiyatı gündemine taşımıştır?
Sözcükler |
İmgelem |
Bulantı |
Çıkış Yok |
Sinekler |
Onu Fransız edebiyat gündemine taşıyacak olan eseri 1938’de yayınladığı Bulantı (La nausée) adlı romanıdır. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Levinas'ın ı Talmud geleneğine ilgi duymasına neden olan kişi kimdir?
Monsieur Chouchani |
Paul Ricoeur |
Maurice Blanchot |
Husserl |
Heidegger |
Levinas felsefenin yanı sıra sinagogda Talmud yorumları da yapmıştır, felsefe dışı yazıları Talmud geleneğine duyduğu ilgiyi yoğun bir biçimde yansıtır. Söyleşilerinde ona bu ilgiyi aşılayan kişinin savaş sonrasında birden karşısına çıkan Monsieur Chouchani adında bir kişi olduğundan bahseder. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
I. Yasaların uygulanması
II. İnsanlar arasında eşitliğin tesis edilmesi
III. Evrensel eşitlik ilkesi
ıv. Kökensel bir deneyim
Levinas’a göre adalet yukarıdakilerden hangisine dayanmaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
Yalnız IV |
I, II, III ve IV |
Adalet Levinas’a göre ilkin “yasaların uygulanması”, “insanlar arasında eşitliğin tesis edilmesi”, “evrensel eşitlik ilkesi” değildir, adalet eşitlikten önce kökensel bir deneyime, yüzün konukseverce kabul edildiği bir konuşma deneyimine dayanır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
“Derrida’nın neden dekonstrüksiyon gibi bir stratejiyle ortaya çıktığını anlamak için onun ………. ile ilişkisini dikkate almak gerekir.”
Boş bırakılan yere aşağıdaki düşünürlerden hangisi getirilirse cümle doğru bir şekilde tamamlanmış olur?
Heidegger |
Foucault |
Deleuze |
Jabes |
Bataille |
Derrida’nın neden dekonstrüksiyon gibi bir stratejiyle ortaya çıktığını anlamak için onun Heidegger’le ilişkisini dikkate almak gerekir. Heidegger’in varlık tarihine ilişkin saptamaları, 1930’larda metafiziğin kapanışına vurgu yapması, metafiziği destrüksiyona tabi tutma gereğinden söz etmesi, düşüncenin böylece metafizik varsayımlardan serbest kalabileceği yeni bir çağa girebileceğimiz umudunu taşıması, Derrida’nın dekonstrüksiyonu icadına ilham kaynağı olmuştur.
20.Soru
Bütünlük ve Sonsuz’da etik ilişkisonucunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?
Etik ilişki özgürlüğün sorgulanmasına ve haklılaştırılması gereğini görür. |
Özgürlüğün sorgulanmasına ve haklılaştırılması gereğinin görülmesine yol açar. |
Töz değiştirecek kadar onun durumunun içerdiği sıkıntıyı yaşamak ve gördüğü şiddetin nesnesi hâline gelir. |
Kendi varlığıyla ve özgürlüğüyle ilgilenmenin ötesine geçmek, zulüm gördüğü başkasından kaçmak yerine ondan sorumlu olmaIyı sağlar. |
Hiçbir suçu olmadığı halde suçlanmakta, tekrar tekrar kendisine geri fırlatır. |
Bütünlük ve Sonsuz’da etik ilişki sonucunda özgürlüğün sorgulanmasına ve haklılaştırılması gereğinin görülmesine yol açar.Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ