Çağdaş Sosyoloji Kuramları Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Baudrillard’ın Amerika adlı eserinde bahsettiği düşüncelerden biri değildir?
Amerikalıların saplantı haline gelmiş korkusu olan ışıkların sönmesi, Disneyland ile de engellenmiş olmaktadır. |
Disneyland tam bir ışık gösterisidir. |
Disneyland'da gerçeğin gerçeğe benzediği vurgulanmaktadır. |
Disneyland’ı çevreleyen Los Angeles ve Amerika gerçeğe değil, hipergerçeğe |
Disneyland'da gerçek kusursuz şekilde simiüe edilmektedir. |
Baudrillard’ın Amerika (1996a: 63) adlı eserinde bahsettiği, Amerikalıların saplantı haline gelmiş korkusu olan ışıkların sönmesi, Disneyland ile de engellenmiş olmaktadır. Disneyland tam bir ışık gösterisidir. 24 saat her yerde ışıkların yandığı bir ülke olan Amerika’nın bu küçük minyatürü de karanlığa karşı korkusunu ışık gösterileriyle gidermektedir. Oysa Disneyland’ı çevreleyen Los Angeles ve Amerika gerçeğe değil, hipergerçeğe ve simülasyona aittir. Burada sorun yanıltıcı bir yeniden canlandırılmış gerçeklikten çok, gerçeğin gerçeğe benzemediğini gizleyebilmek ve gerçeklik ilkesinin devamını sağlayabilmektir. Böylece gerçek kusursuz şekilde simiüe edilmektedir. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Simge, sembol ve işaretlerin yorumlanmasına, üretilmesine veya işaretleri anlama süreçlerini içeren bütün faktörlerin sistematik bir şekilde incelenmesine dayanan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Semiyotik |
Hermenotik |
Fenomenoloji |
Semantik |
Epistemoloji |
Semiyotik, antik Yunanca’da işaret anlamında kullanılan semeion kelimesinden gelmektedir. Semiyotik ya da diğer adıyla semiyoloji, simge, sembol ve İşaretlerin yorumlanmasına, üretilmesine veya işaretleri anlama süreçlerini içeren bütün faktörlerin sistematik bir şekilde incelenmesine dayanan bir bilim dalıdır. Semiyoloji, bir kültürdeki anlamı üzerinde uzlaşılmış sembollerin bilgisini içeren gösterge bilimi olarak da tanımlanır. Doğru cevap A’dır.
3.Soru
Post-moderniteyi gelişen kitle medyası, iletişim ve kitle tüketimi ile, sembolik tüketim ve zaman ve mekânın daralması ile ilişkilendiren düşünür kimdir?
J. Derrida |
M. Foucault |
Z. Bauman |
D. Harvey |
J. Baudrillard |
Michel Foucault ve Jean- François Lyotard, bilginin söylemsel ve öyküsel oluşumunu ve kültürel eleştiri ve felsefi bir yansımayla dil ile iktidar arasındaki ilişkiyi postmodern yaklaşımla analiz ederler. Fredric Jamerson, Zygmunt Bauman ve David Harvey gibi düşünürler ise post-modernizmi tamamen yeniden bir yapılanma olarak değerlendirirler. Jean Baudrillard, Stephen Crook, Jan Pakulski ise süre giden sürecin yeni bir aşaması ve yeni ortaya çıkan eğilimler olarak ele alırlar. Baudrillard; post-moderniteyi gelişen kitle medyası, iletişim ve kitle tüketimi ile yine kitle tüketimi ve yeni dönemin getirdiği ve yaygınlaşan yönlendirilmiş iletişim, sembolik tüketim ve zaman ve mekânın daralması ile ilişkilendirir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Bir toplumsal devrim programına başvurmaksızın, kapitalizmin dönüşümünü olanaklı gören anlayışı solun yeni paradigması olarak gören model aşağıdakilerden hangisidir?
Liberalizm |
Agonistik Demokrasi |
Radikal Demokrasi |
Marksizm |
Sosyalizm |
Kentsel, ekolojik, anti-otoritaryan, anti-kurumsal ve feminist hareketler gibi farklı kimlik ve siyasetleri ifade eden yeni toplumsal hareketler radikal demokrasi siyasetinin temel özneleri olacaklardır. Ancak bu noktada, liberalizme ve Marksizme bir alternatif olarak sunulan radikal demokrasi siyaseti, bir toplumsal devrim programına başvurmaksızın kapitalizmin dönüşümünü olanaklı gören anlayışı solun yeni paradigması olarak görmektedir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi antagonistic demokrasinin temelinde yatan kavramdır?
Uzlaşma |
Çatışma |
Radikallik |
Çoğulculuk |
Sınıf |
Laclau ve Mouffe, Habermas’ın uzlaşmacı demokrasi anlayışı yerine antagonistik yani çekişmeci bir demokrasiyi önermektedir. Postmarksistler, kamusal alanın uzlaşma değil, çatışmayı temel alan kimlik/fark temelinde anlaşılması gerektiğini ileri sürerler. İkinci eleştiri noktaları, uzlaşmaya dayalı demokrasi anlayışının çoğulculuk anlayışını öne çıkaracağı, bunun ise karşıtlıkların yok sayılması anlamına geleceği konusunda ortaya çıkar.
6.Soru
Aydınlanma ile başlayan modernite; dünyayı rasyonel, deneysel ve objektif bağlamda açıklamayı vaat eder.
Aşağıdaki kavramlardan hangisi yukarıdaki düşünceyi desteklemez?
Kesinlik |
Nesnellik |
Mantıksal |
Deneysel |
Öznellik |
İfade de yer alan dünyayı rasyonel, deneysel ve objektif bağlamda açıklamayı vaat eder sözü modern dönemin özelliklerini yansıtır. Bu dönem pozitivist anlayış üzerine temellendiği için kesinlik, nesnelik, matıksal, deneysel gibi kavramlar bu dönemin karakteristik özellikleridir. Ancak Öznellik yorumlama, esneklik getirdiği için pozitivist anlayışla tamamen zıttır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tüketim toplumunun özelliklerinden biri değildir?
Tüketim toplumu bir göstergeler toplumudur. |
Tüketim toplumu postmodern bir toplumdur. |
Tüketim toplumu bir bolluk ve çokluk toplumudur. |
Tüketim toplumunda aslında gerçeklik ters yüz edilmiştir. |
Tüketim toplumunda bolluk savurganlıkla zıt anlama gelir. |
Tüketim toplumu bir göstergeler toplumudur ve aynı zamanda postmodern bir toplumdur. Bu toplumda önemli olan tüketimdir. Tüketim nesneleri üzerinden insanlara neyi, nasıl, nerede ve ne zaman tüketeceklerine ilişkin bir bilgi verilir. Baudrillard’a göre tüketim toplumu bir bolluk ve çokluk toplumudur, her şey tüketilmek üzere vardır. Üretilen nesnelere sırf üretilmiş olduklarından dolayı bir kutsallık ve olumluluk atfedilir. Bu anlamda büyüme bolluktur, bolluk ise demokrasidir, anlayışı önemsenir. Aslında gerçeklik ters yüz edilmiştir. Yani tüketim toplumunda bolluk savurganlıkla eş anlama gelir. Bu anlayış gerçek bir bolluk toplumunda olmadığımızı aksine toplumda yaşayan bireylerin, grupların kısaca insan türünün bir kıtlık içinde olduğu olgusunun çarpıtılmasını ortaya çıkarır. Bu gerçekliğin sahteliği anlamına gelir. Baudrillard’a göre medya da toplumda aynı uygulamayı yapar. Yani kitle iletişim araçları gerçekliği değil, gerçekliğin baş döndürücü halini sunar. Gerçeklik bir yanılsamadan ibarettir. Bizler göstergelere sığınarak ve gerçekliğin yadsınması içinde yaşamaktayız ve bu haberleri aldığımızdan dolayı da mucizevî güvenlik içinde olduğumuzu sanırız. Bu bağlamda imge, ileti, gösterge ne varsa hepsini tüketiriz. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Appadurai’ye göre küreselleşmenin gözlemlenebileceği beş boyutundan biri değildir?
Etnik alan |
Medya alanı |
Siyaset alanı |
Teknolojik alan |
Finans alanı |
Doğru cevap C'dir. Siyaset alanı, Appadurai’ye göre küreselleşmenin gözlemlenebileceği beş boyutundan biri değildir.
9.Soru
Postmarksizme ait söylem kavramının özellikleri aşağıdakilerden hangisi ya da hangileridir?I. İdeolojik ve politik çıkarların söylem yoluyla kurulabileceği II. Siyasetin hegemonik pratiklere yönelen bir söylem kurma süreci olduğu III. Siyasetin herhangi bir sınıfın maddi çıkarları üzerinden biçimlendirilemeyeceği ancak bir söylem kurma sürecinde inşa edileceği?
I-II-III |
II-III |
I-III |
II |
III |
Laclau ve Mouffe, söylemle ilgili olarak, “ideolojik ve politik çıkarların söylem yoluyla kurulabileceğini”, “siyasetin hegemonik pratiklere yönelen bir söylem kurma süreci olduğunu” ve “siyasetin herhangi bir sınıfın maddi çıkarları üzerinden biçimlendirilemeyeceğini ancak bir söylem kurma sürecinde inşa edileceğini” iddia etmektedirler. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Liberal demokrasinin daha fazla geliştirilmesi olarak formüle edilen radikal demokrasi kuramları iki başlık altında incelenebilir. Bu başlıklardan hangisi aşağıdaki seçeneklerde verilmektedir?
Post-endüstriyel demokrasi |
Çatışma demokrasisi |
Radikal demokrasi |
Endüstriyel demokrasi |
Müzakereci demokrasi |
Radikal demokrasi kuramları müzakereci demokrasi ve agonostik demokrasi başlıkları altında incelenebilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bauman'a göre postmodern koşullar içerisinde yaratılan bireylerin özelliklerinden biri değildir?
Sürekli ve tercihen daima artan bir uyarıcı akışını emebilen ve bunlara tepki verebilen deneyim organizmalarıdır. |
Kinetik gücü muntazam olarak ve hiç bitkinlik duymadan üretme kapasitesine sahiptirler. |
Önceki öğrenmelerine ve kazanılmış alışkanlıklarına çok az bağlı, yaratıcı aktörlerdir. |
Asla tamamen dengede olmasalar da neredeyse kendi kendisine yeten ve kendi kendisini güdüleyen birimler olarak kendi kendilerini dengeleme eğilimindedirler. |
Başlıca doğruluk modeli uygunluktur. |
Bauman'a göre postmodern koşullarda yaratılan bireyler sürekli ve tercihen daima artan bir uyarıcı akışını emebilen ve bunlara tepki verebilen deneyim organizmalarıdır. Yaratıcı aktörlerdir. Asla tamamen dengede olmasalar da neredeyse kendi kendisine yeten ve kendi kendisini güdüleyen birimler olarak kendi kendilerini dengeleme eğilimindedirler. Başlıca doğruluk modeli uygunluktur. Kinetik gücü muntazam olarak ve hiç bitkinlik duymadan üretme kapasitesine sahip olan bireyler, modern koşullarda yaratılan bireylerin özelliğidir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.
12.Soru
1960’ların sonlarından itibaren başta Avrupa ve Amerika olmak üzere tüm dünyada çevreci hareketler, barış inisiyatifleri, yerli halklar, ulusal azınlıklar, kadınlar, göçmenler, eşcinseller gibi farklı grupların başını çektiği hareket aşağıdakilerden hangisidir?
Post-modernizm |
Post-yapısalcılık |
Kültürel çalışmalar |
Toplumsal hareketler |
Kadın hareketi |
1960’ların sonlarından itibaren başta Avrupa ve Amerika olmak üzere tüm dünyada çevreci hareketler, barış inisiyatifleri, yerli halklar, ulusal azınlıklar, kadınlar, göçmenler, eşcinseller gibi farklı grupların başını çektiği “yeni toplumsal hareketler” güçlenmiştir. Çok açık ki bu yeni toplumsal hareketler, vatandaşlık haklarından yönelim ve yaşam tarzı savunusuna kadar, toplumun çoğunluğu ve devlet tarafından tanınmayan ve bastırılmayan çalışılan siyasal, bireysel ve kültürel kimliklerin içerildiği bir çeşitliliği barındırmaktadır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayi toplumunun metodolojisi olarak değerlendirilmektedir?
Sınama yanılma |
Ampirizm ve deneyim |
Soyut teori modelleri |
Simulasyonlar |
Sistem analizleri |
Sanayi öncesi toplumda görülen metodoloji sağduyu ile sınama ve yanılmadır. Sanayi toplumunda ise ampirizm ve deneyim ön plana çıkmaktadır. Sanayi sonrası toplumda ise soyut teori modelleri, simulasyonlar ve sistem analizleri metodları uygulanmaktadır.
14.Soru
I. Teknolojik
II. Demografik
III. Ekonomik
IV. Siyasi
V. Toplumsal
Yukarıda verilenlerden hangisini/hangilerini, Bell önkestirim alanları olarak sıralamaktadır?
I, II ve III |
II, III ve IV |
II, III, IV ve V |
I, II, IV ve V |
I, II, III, IV ve V |
Bell önkestirim alanlarını şu şekilde sıralamaktadır: Teknolojik, demografik, ekonomik, siyasi ve toplumsal önkestirim. Her birinin kullandığı altyapı ve veriler açısından gerçekliğe yakınlaşma derecesi farklıdır. Örneğin demografik önkestirimler, belli parametreler ve varsayımlar çerçevesinde cinsiyet, yaş açısından gerçeğe yaklaşabilir. Ancak siyasi önkestirimler siyasal aktörlerin ve destekçilerinin güdülerine ve kararlarına göre değişkenlik gösterebileceği için gerçekliğe ulaşma şansı daha azdır. Bu açıklamalardan da anlaşıldığı gibi Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wallerstein’ın çalışmalarından etkilendiği isimler arasında değildir?
Karl Marx |
Fernand Braudel |
Joseph Schumpeter |
Eric Olin Wright |
Karl Polanyi |
Doğru cevap D'dir. Eric Olin Wright, Wallerstein’ın çalışmalarından etkilendiği isimler arasında değildir.
16.Soru
"...........................kuramındaki temel vurgu, işçi sınıfının tarih içerisinde işgal etmiş olduğu merkezi konumunun artık ortadan kalktığı ve işçi sınıfının artık önemli bir toplumsal aktör/özne olarak işlevini yitirdiği üzerinedir" Boşluğa hangisi gelmelidir?
Postmarksizm |
marksizm |
modernizm |
post modernizm |
sürrealizm |
Postmarksizm kuramındaki temel vurgu, işçi
sınıfının tarih içerisinde işgal etmiş olduğu
merkezi konumunun artık ortadan kalktığı
ve işçi sınıfının artık önemli bir toplumsal
aktör/özne olarak işlevini yitirdiği üzerinedir.
17.Soru
Foucault’un söylemde ifadeyi analiz etmeye yönelik olan kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
Kelimeler Ve Şeyler |
Bilginin Arkeolojisi |
Hapishanenin Doğuşu |
Kliniğin Doğuşu |
Cinselliğin Tarihi |
Orijinali 1969 yılında yayımlanan Bilginin Arkeolojisi (The Archaeology of Knowledge) adlı çalışmasıdır. Bu kitapta, söylemin en temel birimi olan ifadeyi (statement) analiz etmeye yönelir. Foucault, söylem kavramını, tarihin bıraktığı sözel izlere gönderme yapmak üzere kullanır.
18.Soru
Küresel kapitalist dünya ekonomisi, Bolşevik Devrimi ile kaçıncı aşamasına geçmiştir?
Birinci |
İkinci |
Üçüncü |
Dördüncü |
Beşinci |
Bolşevik Devrimi ile dördüncü aşamasına geçen küresel kapitalist dünya ekonomisinde İngiltere lider merkez ülke konumunu kaybetmiş Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri lider merkez ülkeler olarak ortaya çıkmıştır.
19.Soru
Foucault Deliliğin Tarihi adlı kitabında; 17. yy. Avrupa’sında mantığını yitirmiş, laf anlamayan insanların kilit altında tutulduğu kurumların ortaya çıktığı bir hareketin başladığına işaret eder. Bu hareket sadece delilere yönelik değildir; işsizleri, bekar anneleri, başarısız intihar girişiminde bulunanları, hayat kadınlarını, zamparaları, geleneklere aykırı davrananları kısaca sosyal olarak üretime katılmayan veya zararlı olan herkesi içermiştir.
Foucault bu hareketi aşağıdakilerden hangisi ile kavramsallaştırmıştır?
Büyük kapatılma |
Normalleştirme |
Kendini-gözetimi |
Görme / Gözetleme |
Bilginin iradesi |
17. yy. Avrupa’sında mantığını yitirmiş, laf anlamayan insanların kilit altında tutulduğu kurumların ortaya çıktığı bir hareketin başladığına işaret eder. Bu hareket sadece delilere yönelik değildir; işsizleri, bekar anneleri, başarısız intihar girişiminde bulunanları, hayat kadınlarını, zamparaları, geleneklere aykırı davrananları kısaca sosyal olarak üretime katılmayan veya zararlı olan herkesi içermiştir. Foucault bu hareketi “büyük kapatılma” olarak kavramlaştırmıştır.
20.Soru
Modernite kelimesinin önüne post önekini neden koyduğunu Baudrillard nasıl açıklar?
Yenilikler çağının başlaması |
Modern köleliğin başlaması |
Tarihin durması |
Geleneklerin silinmesi |
Anlamların kaybolması |
Neden “post” önekinin kullandığını ise şöyle açıklar, Baudrillard: Postmodernite ne iyimserdir ne de kötümser. Yıkıntıdan artakalanlarla oynanan bir oyundur.Post’ olmamız bundandır, tarih durdu, anlamı olamayan bir tür tarih sonrasındayız.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ