Çağdaş Sosyoloji Kuramları Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Baudrillard, ABD gibi bir toplumda kültürün büyük bir bölümünün kapitalistler, reklam ajansları ve kitle iletişim araçları tarafından üretildiğini ve dönüşüme uğratıldığını ifade eder. Bunu da .......... olarak kavramsallaştırır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Metalaşmış kültür |
Yerleşik kültür |
Kitle kültürü |
Kültür endüstrisi |
Alt kültür |
Baudrillard'a göre, geleneksel sosyal gruplarda kültür aynı sosyal bağlamda üretilmiş ve kullanılmıştır. Bunu sembolik alışverişin gerçekleştiği bir zemin olarak “yerleşik (grounded) kültür” diye adlandırır. Buna karşın, ABD gibi bir toplumda kültürün büyük bir bölümünün kapitalistler, reklam ajansları ve kitle iletişim araçları tarafından üretildiğini ve dönüşüme uğratıldığını ifade eder. Bunu da metalaşmış kültür olarak kavramsallaştırır.
Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Foucault'ya göre biyo-iktidarın doğrudan hedefidir?
İnsan davranışları |
İnsan bedeni |
İnsanlık tarihi |
İnsan hayvan ilişkisi |
İnsan kavramı |
Foucault, Cinselliğin Tarihi adlı kitabında modern çağda biyo-iktidar olarak adlandırdığı farklı bir iktidar biçimini tartışır. Disipline edici iktidar insanların davranışlarına odaklanırken biyoiktidarın temel hedefi doğrudan insan bedenidir. Basit bir mantıkla doğum ölüm oranları, doğurganlık, hastalık, yaşam süresi, diyet ve beslenme alışkanlıkları üzerinden bir tür nüfus planlamasına odaklanır. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Wallerstein’in aşağıdaki hangi düşünce sistemini temel aldığı söylenebilir?
Marksist |
Yapısalcı |
İşlevselci |
Postmodernist |
Modernist |
Wallerstein, küresel düzeydeki kurumsal ve ekonomik ilişkilerin toplumların hayatlarında baskın roller oynadığı günümüz dünyasında ortaya çıkmış uluslararası eşitsizliklere Marksist bir perspektiften yaklaşmakta, fakat geleneksel Marksist analiz ve terminolojinin dışında bir kavramsal çerçeve önermektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Derida'nın temel düşünce kavramları için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
I. Yapı söküm yöntemiyle klasik Avrupa düşünce yapısını (construction) söküp (deconstruction) ondaki malzemeyle yeni, daha kullanışlı bir yapı kurmak (reconstruction) üzere tarihsel anlam evrelerine geri dönüşler yapmaktır.
II. Derrida’ya göre sistemler, daima yapısalcıların analiz ettiği temel birimlerden oluşur-zıt çiftler- ve bu sistemlerde zıt çiftlerin bir tarafı daima diğerinden daha önemlidir, biri pozitif diğeri ise negatif olarak değerlendirilir.
III. Derrida’ya göre bütün Batı felsefesinin en temelinde, başka bir deyişle var olan kavram karşıtlıklarının en kökeninde, söz (logos) ile yazı ayrımının yer aldığı; bundan dolayı sözün ya da konuşmanın dolaysız, içtenlikli, hep bu anda olduğunun düşünülmesi nedeniyle gerçek ile doğruluğun tek kaynağı, olası tek taşıyıcısı olarak görüldüğünü söylemektedir.
IV. Derrida için “dil”in bir yapı ya da bir sistem olarak bir merkezi yoktur, sistemin unsurlarını bir yerde bir arada tutan bir merkez olmadığından mutlak veya kesin bir gerçek veya anlam da yoktur. Dil daima değişir ve hareket eder; çünkü bir merkez tarafından sabitlenmemiştir. Dolayısıyla anlam; daima belirsiz, çoklu ve geçicidir.
II - III |
I - II - IV |
I - II - III - IV |
I - II - III |
II - IV |
Derrida yapı söküm yöntemini inşa etmek üzere önce Batı felsefesinin/düşüncesinin meta fiziğini ortaya çıkarma gayreti içine girmiştir. Derrida’ya göre Batı düşünce yapısı zıtlıklara dayanır: iyi kötüye karşı, kadın erkeğe karşı, konuşma yazmaya karşı vb. ve bu zıtlıklar hiyerarşik olarak tanımlanmıştır; ikinci terim birincinin bozulmuş hali olarak görüldüğünden her ikisi de karşılıklı olarak birbirine zıt olan terimler eşit değerde değildir. İşte Derrida’nın temel amacı yapı söküm yöntemiyle klasik Avrupa düşünce yapısını (construction) söküp (deconstruction) ondaki malzemeyle yeni, daha kullanışlı bir yapı kurmak (re-construction) üzere tarihsel anlam evrelerine geri dönüşler yapmaktır. Derrida, işe yapısökümde başı çeken figür olarak yapı ve yapının kaynağı olan merkez fikrini irdelemeyle başlamıştır. O, herhangi bir yapının ya da sistemin her şeyin oradan geldiği ve her şeyin ona gönderme yaptığı veya geri döndüğü bir noktayı, bir merkezî konumlandırma gerekliliğine işaret ederek Batı felsefesinde bu merkezi aramıştır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Braudel'in eserinde ve onu takip eden yayınlarında, bütüncül bir perspektifle, incelediği bölgenin özelliklerinden değildir?
iklim |
coğrafi özellikler |
doğal afetler |
moda anlayışları |
spor kültürü |
Braudel eserinde ve onu takip eden yayınlarında, bütüncül bir perspektifle, incelediği bölgenin iklim, coğrafi özellikleri, doğal afetleri, demografik özellikleri ve geleneklerinin yanında moda anlayışları, yemek kültürü, teknolojik gelişmişlik düzeyi ile ekonomik ve siyasal kurumsal yapılarını da içeren oldukça detaylı ve uzun dönem bir tarihsel analizi benimsemiştir.
6.Soru
Hangi felsefeciye göre bilimin amacı doğru temsildir ve bilim önermeleri bu doğru temsilin aracıdır?
Michel Foucault |
Habermas |
Jacgues Derrida |
Ferdinand De Saussure |
Claude Levi Strauss |
Derrida’ya göre bilimin amacı, doğru temsildir ve bilim önermeleri bu doğru temsilin aracıdır.
7.Soru
The Order of Things (Kelimeler ve Şeyler) adıyla yayınlanan kitabın yazarı kimdir?
Michel Foucault |
Jean-Paul Sartre |
Jacques Derrida |
J.J. Rousseau |
Ferdinand de Saussure |
Onun (Michel Foucault) 1966 yılında yayımlanan kitabı Les mots et les Choses (İngilizce “The Order of Things” olarak yayımlanan kitap, ülkemizde Kelimeler ve Şeyler adıyla yayımlanmıştır.) akademik olarak en çok satanlar arasına girmiş ve onu Sartre gibi Fransa’nın temel düşünürleri arasına sokmuştur.
8.Soru
Baudrillard’a göre gerçekliğin yerini simülasyonun aldığı Batı toplumlarında giderek ortadan kalkan kitlelerin yerini aşağıdakilerden hangisi almaktadır?
Tüketim toplumu |
Sessiz yığınlar |
Emekçiler kitlesi |
Simülasyon |
Sanal gerçeklik |
Baudrillard’a göre artık gerçekliğin yerini simülasyonun aldığı Batı toplumlarında kitleler giderek ortadan kalkmakta, buharlaşmakta
ve onların yerini “sessiz yığınlar” almaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
9.Soru
Modernleşmenin sosyal bilimi olan sosyolojinin birçok kavramının içinin boşaltıldığına değinen Baudrillard, tüm bu kavramların anlam zedelenmesine uğrayarak içe patladığını (implosion) belirtir.Bu kavramlardan hangisi doğru verilmiştir?
Yaşam |
Gereksinim |
Hak |
Özgürlük |
Güç |
Modernleşmenin sosyal bilimi olan sosyolojinin toplumsal, sınıf, kitle, güç, statü, kurum gibi kavramlarının anlamının içinin boşaltıldığına değinen Baudrillard, tüm bu kavramların anlam zedelenmesine uğrayarak içe patladığını (implosion) belirtir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Derrida'nın görüşünü yansıtır?
Anlam çokludur ve kaygandır. |
Kültürel yapıların özgünlüğünü anlamak için "benmerkezci" düşünce gereklidir. |
Gösterenden bağımsız bir gösterilen mümkündür. |
“Dil”in bir yapı ya da bir sistem olarak bir merkezi vardır. |
Sistemlerde zıt çiftlerin hiyerarşisi yoktur. Örneğin, iyi/kötü eşit önemdedir. |
Doğru cevap A şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wallerstein’ın dünya sistem teorisinde merkez ülkelerin özelliklerinden biri değildir?
Oluşan krizlerin çevreden merkeze doğru yayılmasını engeller |
Ekonomik ve askeri olarak en gelişmiş, en hızlı sanayileşmiş ve zengin ülkelerdir |
Üretimi çevre ve yarı çevre ülkelere kaydırır |
Çevre ülkelerden kâr ve sermaye akısını kendisine toplayan ülkeler |
Bu ülkeler sömürüyü ihraç eden ülkelerdir |
Doğru cevap A'dır. Oluşan krizlerin çevreden merkeze doğru yayılmasını engellemesi, merkez ülkelerin özelliklerinden biri değildir?
12.Soru
O¨zellikle Heidegger and Nietzsche’den etkilenen Derrida’ya göre dünya nedir?
Ayna |
Metin |
Hiçlik |
Yapı |
Dil |
O¨zellikle Heidegger and Nietzsche’den etkilenen Derrida’ya göre dünya bir metindir, metnin dışında hiçbir şey yoktur ve bütün metinlerin birden fazla anlamı vardır.
13.Soru
Laclau ve Mouffe'nin eklemleyici pratikten kaynaklanan yapılandırılmış bütünlük olarak
tanımladığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Söylem |
Hegemonya |
Olumsallık |
Kolektif irade |
Özcülük |
Laclau ve Mouffe (1992) söylemi, eklemleyici pratikten kaynaklanan yapılandırılmış bütünlük olarak tanımlar.
14.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Bauman’a göre postmodernlikle ilgili olarak doğru değildir?
Modernliğin merkezi değerlerini tersine çevirmek demektir. |
Doğası gereği hiç bir zaman modernliğin yerini alamaz. |
İlke olarak farklılığı dışlamak yerine tanır ve bütün yaşam biçimlerine izin verir. |
Kendine dışarıdan ve eleştirel olarak bakabilen ve bir zamanlar bilinçsizce yaptığı ulaşılması imkansız şeyleri bilinçli biçimde terk eden modernliktir. |
Farklılığı hedefleyen modern güdü ile tamamen benzeşmektedir. |
Bauman’a göre postmodernlik, müphemliğin üstesinden gelerek bunun yerine tek anlamlı kesinlik olarak gördüğü aynılığı hedefleyen modern güdüden tamamen özgürleşmek ve tek tiplilik ve evrenselcilik gibi modernliğin merkezi değerlerini tersine çevirmek demektir. Bununla birlikte postmodernlik doğası gereği hiç bir zaman modernliğin yerini alamaz. Nitekim postmodernlik ilke olarak farklılığı dışlamak yerine tanıyan ve bütün yaşam biçimlerine izin veren, dolayısıyla modernliği de dışlamak yerine farklılığa dahil eden çoğulcu bir dünya anlayışı ile temellendirilmiştir. Bu nedenle Bauman’a göre modernlikle postmodernlik arasında kesin bir kopma ya da belirgin bir farklılaşma söz konusu değildir. Ona göre postmodernlik bir anlamda kendine dışarıdan ve eleştirel olarak bakabilen ve bir zamanlar bilinçsizce yaptığı ulaşılması imkansız şeyleri bilinçli biçimde terk eden modernliktir.
15.Soru
Anlamın medyada içe göçmesi, medya ve toplumsalın da kitlelerde içe göçmesiyle sınırların çökmesine yol açan sürece verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Dışa doğru patlama teorisi |
İçe doğru patlama teorisi |
Kitlesel çöküş teorisi |
Medya teorisi |
Sınırlar üstü teorisi |
Baudrillard’ın içe doğru patlama teorisi, anlamın medyada içe göçmesi, medyanın ve toplumsalın da kitlelerde içe göçmesi dâhil olmak üzere sınırların çökmesine yol açan bir süreçtir. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
"Söylem" fikri aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?
Althusser |
Lacan |
Foucault |
Saussure |
Gramsci |
Kuramsal çerçeve ve metodolojik analiz açısından Postmarksizm, Gramsci’nin “hegemonya”, Althusser’in “ideoloji” anlayışı, Psikanalist Lacan’ın özne anlayışı, Saussure’cü dilbilimi ve Foucault’nun “söylem” anlayışlarının izlerini taşımaktadır.
17.Soru
Wallerstein’a göre sosyal ilişkilerin temeli nedir?
Çatışma ve sömürü |
Kapitalist ekonomi |
Dünya sistemi |
Ulus devlet |
Burjuva ve Sömürü |
Wallerstein’a göre sosyal ilişkilerin temeli çatışma ve sömürüdür.
18.Soru
Baudrillard’ın “sessiz yığınlar” olarak tanımladığı kitlelerin özelliklerinden biri aşağıdakilerden hangisi olamaz?
Baudrillard’ın toplumsalın simülasyonu hatta “toplumsalın içinde kaybolduğu kara bir delik” olarak gördüğü kitlelerin ne geçmişte ne de gelecekte yazabilecekleri bir tarihleri yoktur. |
İktidar kitleyi dolaylı yollardan güdümlemiştir |
Toplumsal adlı boşluk ne olduğu hem bilinen, hem de bilinmeyen kitlelerin etrafında durmadan dönmektedir. |
Kitleler, sınıf ya da halk gibi eskiden kendilerine başvurulan bütünlere benzemezler. |
Artık ne emekçiler kitlesi vardır, ne de bir başka toplumsal özne ya da nesneye ait bir kitle. Sadece devrimci umutlar vardır. |
Kitleler, sınıf ya da halk gibi eskiden kendilerine başvurulan bütünlere benzemezler. Sessizlik aracılığıyla içine çekildikleri tarihin de ilgi alanından çıkmışlardır. Artık ne emekçiler kitlesi vardır, ne de bir başka toplumsal özne ya da nesneye ait bir kitle. Artık devrimci umutlar da ortadan kalkmıştır. Dolayısıyla kitlelerin anlamını yitirip sessiz çoğunluğa dönüştüğü bu belirsiz düzen, Postmodernist döneme karşılık gelmektedir.
19.Soru
Baudrillard, tarihte çeşitli gösterge evrelerinin bulunduğundan söz etmektedir. İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa bir süre sonra başlayan, iletişim teknolojileri ve kitle iletişim araçlarının sürekli geliştirilmesi ve yaygınlaşmasıyla giderek birbirinden farklılaşan bir göstergeler evreninin mevcut olduğunu savunan evre aşağıdakilerden hangisidir?
Birinci evre |
İkinci evre |
Üçüncü evre |
Dördüncü evre |
Beşinci evre |
Göstergenin dördüncü aşaması İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa bir süre sonra başlamıştır. Endüstri sonrası toplumlarda iletişim teknolojilerinin ve kitle iletişim araçlarının sürekli geliştirilmesi ve yaygınlaşması belirleyici olmuştur. Dolayısı ile giderek birbirinden farklılaşan bir göstergeler evreni mevcuttur. En önemlisi de günümüzde artık sembolik alışveriş kaybolmuştur. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wallerstein’ın dünya sistem teorisinde çevre ülkelerden biridir?
Fransa |
Kanada |
Japonya |
İngiltere |
Türkiye |
Doğru cevap E'dir. Türkiye, çevre ülkelerden biridir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ