Çağdaş Sosyoloji Kuramları Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik liberalizm ile kollektivizm arasında orta yol bulmayı amaçlayan bir toplumsal kuramdır?
Sosyal demokrasi |
Demokrasi |
Cemaatçilik |
Çok kültürlülük |
Korporatizm |
Cemaatçilik klasik liberalizm ile kolektivizm arasında bir orta yol bulmaya çalışan bir toplumsal kuramdır. Cemaatçiler hem klasik liberalizmin aşırı bireyciliğine hem de kolektivizmin aşırı toplumculuğuna karşı çıkarlar. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Büyük Dönüşüm (1944) isimli eserinde 19. Yüzyılda modern piyasa ekonomisinin doğuşu ile modern ulus devletlerin ortaya çıkışı arasındaki ilişkiyi tartışan iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Desfor Edles |
Karl Marks |
Joseph Schumpeter |
Karl Polanyi |
Fernand Braudel |
Büyük Dönüşüm adlı eser iktisatçı Karl Polanyi’ye aittir. Bu eserinde Polanyi, ulusal hükümetlerin burjuva sınıfının yükselmesinde nasıl destekleyici bir yol oynadığını oldukça detaylı bir şekilde tarif eder.
3.Soru
Laclau ve Mouffe aşağıda verilen sosyologların hangisinden ilham alarak hegemonya kuramını geliştirmiştir?
Althusser |
Habernas |
Gramsci |
Cutler |
Paul Hirst |
Laclau ve Mouffe, Gramsci’den ilham alarak geliştirdikleri hegemonya kuramı ile Marksizmin siyasi alandaki bunalımını aşmayı ve hegemonik bir proje olarak başarılı olmasının siyasi-kültürel ilkelerini belirlemeye çalışmıştır.
4.Soru
Bauman'ın modernliğe yönelttiği en önemli eleştiri aşağıdakilerden hangisidir?
Modernliğin farklılığı büyük bir suç olarak görmesi |
Modern düşüncenin, dünyanın değiştirilebileceği fikriyle birlikte doğması |
Modernliğin bir sınır uygarlığı olması |
Modernliğin, standartlar, ümit ve suçlulukla ilgili olması |
Modernliğin kimlikle, henüz burada olmayan, bir ödev, bir misyon ve bir sorumluluk olan varlık gerçeğiyle ilgili olması |
Bauman’ın modernliğe yönelttiği eleştirilerin başında modernliğin farklılığı bir suç, daha doğrusu, büyük suç olarak görmesi gelmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.
5.Soru
Anlamın içeriğinin boşaltılması, anlamsızlaştırma aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir?
Anlam zedelenmesi |
Sibernetik toplum |
Gösterge değeri |
Nesnelerin tüketimi |
Simülasyon |
Modernitede anlam derinlerdedir ve onu oradan çekip çıkarmak gerekir. Oysa postmodern çağda nesneler anlamını yitirmiştir ve her şey medya tarafından yeniden anlamlandırılır hale gelmiştir. Postmodern dünya anlamdan yoksundur; postmodernite, teorilerin boşlukta süründüğü, güvenli herhangi bir limana demirlenemeyen bir nihilizm evrenidir. Anlamın ve modernitenin tüm göndergelerinin ve sonulluklarının yıkılışından sonra, postmodernizm boşluk ve acıya verilen bir yanıt olarak nitelenir. Kavramlar gerçeği açıklamada yetersiz kalır ve içe patlar. Bu durum anlam zedelenmesi olarak ifade edilir.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wallerstein’ın dünya sistem teorisinin temel ilkelerinden biri değildir?
İşbölümü ve sınıfsal bölünmeler |
Hâkim olan unsur siyaset değil ekonomidir |
Temel toplumsal ilişkiler burjuva ve proletaryadır |
Dünya sistemi merkez, yarı çevre ve çevreden oluşmaktadır |
Değişim süreklidir ama tek yönlü ve doğrusal değildir |
Doğru cevap C'dir. Temel toplumsal ilişkiler burjuva ve proletarya, Wallerstein’ın dünya sistem teorisinin temel ilkelerinden biri değildir.
7.Soru
İlk high tech (ileri teknoloji) toplum teorisyeni kimdir?
Jean Baudrillard |
Best&Kellner |
Ferdinand de Saussure |
Michel Foucault |
Jean- François Lyotard |
İlk high tech (ileri teknoloji) toplum teorisyeni Baudrillard'dır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
8.Soru
Touraine’e göre toplumsal hareketlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Kolektif eyleme dayanmaları |
Tahakküme muhalefet etmeleri |
Egemen sınıfa meydan okumaları |
Kültürel hakları savunmaları |
Belli bir özne figürünü savunmaları |
Touraine’e göre, bütün toplumsal hareketler kolektif eyleme dayanmaları bakımından ortak bir vasıf taşırlar.
9.Soru
Sibernetik kontrol aşağıdakilerden hangisidir?
Nesnelerin tüketimi ile toplumun kontrol edilmesi |
Üretim aracılığıyla bireylerin sisteme uyumlu hale getirilmesi |
Gerçekliğin modeller aracılığıyla yeniden üretilmesi |
Anlamın içeriğinin boşaltılması |
Güvenlik güçleri ile toplumun denetlenmesi |
Baudrillard’a göre günlük alışverişten lüks tüketime, bedenin inşasından cinselliğe, reklamlardan pop art’a, bireylerin spor yapma ve dinlenme biçimlerine varıncaya kadar tüm yönleri ile bir tüketim çılgınlığı yaşadıklarını belirtir. Nesnelerin tüketimi toplumda çeşitli araçlarla desteklenerek bireylere aktarıldığı için yaşanılanların normal olarak algılanmasına neden olmakta ve bir hiper-uyumluluk (hiper-conformity) sağlanmaktadır. Aşırı emek ve tüketim baskısının insanlarda yarattığı normalleşme algısı aynı zamanda hiper-uyumluluk sağlamakta ve böylece nesnelerin tüketimi ile toplum kontrol edilmektedir. Bu denetim sürecine Baudrillard, “sibernetik kontrol” adını vermektedir
10.Soru
Laclau ve Mouffe'un postmarksizmini söylemsel idealizme yakalanmakla eleştiren yazar kimdir?
Best ve Kellner |
Norman Geras |
Jurgen Habermas |
William Conolly |
John Rawls |
Norman Geras her nesnenin söylemsel olarak anlaşılabileceğini söyleyen Laclau ve Mouffe için söylemsel idealizme yakalanmakla suçlamaktadır. Ayrıca, bununla bağlantılı olarak, bireyin sosyo-ekonomik açıdan işgal ettiği yerle, politik-ideolojik çıkarlar arasında herhangi bir zorunlu ilişki olmadığının iddia edilmesi ve bu şekilde, sınıf ile politik çıkarlar arasındaki zorunlu bağın koparılması, politika ve ideolojiyi kendi kendini yaratan pratikler haline getirmektedir
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi post-yapısalcılık için söylenebilir? I. İnsan kültürünün yapılar aracılığı ile anlaşılabileceğini savunan ve bu görüşlerini özellikle dil üzerinde modelleyen yapısalcılıktan büyük oranda etkilenen ama ondan farklılaşan bir düşünce akımıdır. II. 1960'larda Fransa'da ortaya çıkan ve hızla diğer ülkelere yayılan geniş tabanlı disiplinlerarası bir harekettir. III. Yapısalcığın yeniden yorumlanışıdır. IV. Tarihin evrimsel bir çizgi üzerinde geliştiği tezinden hareketle toplumu anlamlı yapılar ve sistemler üzerinden analiz eder.
II- IV |
I - IV |
I - II - III |
I - II - III - IV |
II - III |
Post-yapısalcılık, 20. yy. Fransız ve kıta Avrupası felsefecileri ve teorisyenlerinin entelektüel görüşlerini kapsar. İnsan kültürünün yapılar aracılığı ile anlaşılabileceğini savunan ve bu görüşlerini özellikle dil üzerinde modelleyen yapısalcılıktan büyük oranda etkilenen ama ondan farklılaşan bir düşünce akımıdır. Bu düşünce hareketi; postmodernizm, anti-humanizm, aydınlanmanın reddi ve var oluşçu fenomenolojiden (Davis, 2006) de büyük oranda etkilenmiştir. Kaynağı yapısalcılık olan post-yapısalcılık bundan dolayı yapısalcılıkla benzer bazı özellikler taşımakla birlikte (örneğin her iki yaklaşım da eleştirel olmakla birlikte) iki yaklaşımın birbirlerinden oldukça ayrı olduğu da bilinmektedir (Sarup,1997:9). Basit bir ifadeyle post-yapısalcılık, ‘dil’ ve dile benzer şekilde toplumun anlamlı yapılar veya sistemler olarak analiz edilebileceklerini varsayan yapısalcılığın yeniden yorumlanışı olarak tanımlanabilir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Post-yapısalcılığın temel önermeleri arasında yer almaz?
Post-yapısalcılık, bilginin nasıl üretildiğini temel araştırma sorunsalı olarak kabul eder. |
Yapısalcılığın aksine tarihseldir. |
Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğu görüşündedirler. |
Bir metin yazarının amacı, okuyucu için ikincildir. |
Post-yapısalcı metin analizlerinde okuyucu, yazarın yerini alır. |
Doğru cevap C şıkkıdır. Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğu görüşüne katılmazlar. Aksine birey, birbiriyle çatışan bilgi hükümleri (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf, kariyer vb. gibi) arasındaki gerilimlere sahiptir. Dolayısıyla bireyin benlik algısı onun nesnelerin anlamlarını yorumlamasında kritik bir rol oynar. Her ne kadar farklı düşünürlerin benlik hakkındaki görüşleri farklılaşsa da post-yapısalcılar benliğin söylemlerle inşa edildiği görüşünü sıklıkla paylaşırlar.
13.Soru
Demokrasi anlayışı olarak vatandaşlık ve özgürlükten çok eşitlik ve toplumun bütünleşmesine ve yasalara sağlam bir temel oluşturan ahlâki ve dinsel fikirlere öncelik vermek hangi ülkede öne çıkmış durumdadır?
İngiltere |
Almanya |
Japonya |
Amerika Birleşik Devletleri |
Fransa |
Öte yandan demokrasinin birbirini tamamlayan bu üç boyutu arasında ideal bir dengeden söz etmek mümkün değildir. Farklı ülkelerde bunlardan biri ya da ikisi diğerinden daha fazla öne çıkabilir. Örneğin devlet gücünün sınırlanması ve temel haklara saygı İngiltere’de; vatandaşlık ve özgürlükten çok eşitlik ve toplumun bütünleşmesine ve yasalara sağlam bir temel oluşturan ahlâki ve dinsel fikirlere öncelik vermek Amerika Birleşik Devletleri’nde; yöneticilerin temsil edebilirliği ise yirminci yüzyıl Fransa’sında daha bir öne çıkmış görünmektedir (Touraine, 1997: 28-29).
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Jacques Derrida'nın kullandığı kavramlardan biridir?
Soykütük |
Biyo-iktidar |
Arkeoloji |
Mutlak iktidar |
Silme |
Yapısöküm metotunun diğer önemli bir tekniği de “silmedir”. Derrida, yapı sökümü metodunda önce bir sözcük yazmayı, sonra onu karalamayı ve sonra hem sözcüğe hem de karalamasına metinde yer vermeyi önermektedir. Derrida bu işlemi, “varlık” sözcüğünü sıklıkla karalayan Heidegger’den almıştır. Bu bağlamda bir sözcüğün üstü çizilir; çünkü sözcük yetersizdir; fakat bir yandan da sözcük metin içinde üstü çizili olarak tutulur; çünkü sözcüğün yerine geçebilecek daha başka bir sözcük yoktur. Böylelikle sözcük metinde üstü çizili olarak bulunmaya devam eder. Yapısökümünün bu şekilde temelini oluşturan “üstünü çizme”, göstergenin (yani metin içindeki sözcüğün) kendinden eminliğini ve bir “dil dizgesi” içinde dahi olsa “anlamı”nı sarsmaktadır. Yani Derrida; bu tarz bir yazın tekniğiyle herhangi bir göstergeyi okuduğumuzda o kavramın, terimin anlamının bizim için net olmadığını söylemektedir. Bu bağlamda “üstünü çizmek,” bu net olmama durumunun bir “temsilidir” ve göstergenin bir yarısının her zaman o olmadığının bir resmidir. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangi ikisi Wallerstein'a göre küreselleşmeyi karakterize eden iki kavramdır?
I- Toplumun McDonaldslaşması
II- Sömürüye dayalı iş bölümü
III- Heterojenleşme
IV- Sermaye birikimi
II-III |
I-II |
I-III |
II-IV |
III-IV |
Wallerstein’a göre küreselleşme olgusunu karakterize eden iki temel özellik vardır. Bu özellikler sömürüye dayalı bir işbölümü ve sermaye birikimidir.
16.Soru
Dünya ekonomilerinde 1450’li yıllarda lider merkez ülke aşağıdaki ülkelerden hangisi olmaya başlamıştır?
Rusya |
Amerika |
İspanya |
Hollanda |
Fransa |
1450’li yıllarda İspanya lider merkez ülke olmaya başlamıştır.
17.Soru
Laclau ve Mouffe’nin kullandığı “hegemonya” kavramı hangi düşünürden uyarlanmıştır?
Lenin |
Gramsci |
Habermas |
Foucault |
Saussure |
Hegemonya kavramı öncelikle Gramsci ve Lenin’e aittir. Laclau ve Mouffe, bir taraftan Gramsci’nin hegemonya kavramını alıp farklı bir versiyonunu kendi felsefelerine dayanak yaparken, diğer taraftan Ortodoks Marksist buldukları Lenin’in hegemonya anlayışını ise reddederler. Bu yüzden doğru cevap B şıkkıdır.
18.Soru
Aşırı emek ve tüketim baskısının insanlarda yarattığı normalleşme algısı aynı zamanda hiper-uyumluluk sağlamakta ve böylece nesnelerin tüketimi ile toplum kontrol edilmektedir. Bu denetim sürecine Baudrillard ne ad vermektedir?
Anlam kaybı |
Görünürlük |
Sibernetik kontrol |
Gerçeklik |
Özgünlük |
Aşırı emek ve tüketim baskısının insanlarda yarattığı normalleşme algısı aynı zamanda hiper-uyumluluk sağlamakta ve böylece nesnelerin tüketimi ile toplum kontrol edilmektedir. Bu denetim sürecine Baudrillard, “sibernetik kontrol” adını vermektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Foucault'nun iktidar görüşünü yansıtmaz?
İktidar her yerdedir, kesintiye uğramaz. |
Toplum içinde değil yukarıdan uygulanır. |
İktidarlar bilgi yoluyla yeni faaliyet alanları ve tipleri yaratırlar. |
Bireysel öznellik iktidar ilişkilerinin ürünüdür. |
İktidar mekanizmaları insanlardan bağımsızdır. |
Doğru cevap B şıkkıdır.
20.Soru
- 1966 yılında The Order of Things” adında kitabı yayımlanmıştır.
- Politik bir katılımcı ve eylemcidir.
- Post-yapısalcıdır.
Michel Foucault hakkında yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I,II,III |
Michel Foucault 'un 1966 yılında The Order of Things” adında kitabı yayımlanmıştır, Politik bir katılımcı ve eylemcidir, Post-yapısalcıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ