Çağdaş Türk Dünyası Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Geç Sovyet Durgunluk dönemindeki kültürel yaşamın özelliklerinden biri değildir?
İdeolojik baskılar nedeniyle sorunlar gerektiği gibi dile getirilemez ve sorgulanamaz. |
Sadece Sovyet yaşamının olumlu yönleri ele alındığı için sığ bir sanat anlayışı ortaya koyulur. |
Her konuda şeffaflık, açıklık ilkesi doğrultusunda tartışılıp çözüm üretilir. |
Sovyet yönetiminin başarılarından söz edilir ve ülkede gelişmiş sosyalizm toplumunun kurulduğu vurgulanır. |
Kültürel yaşamın içi boşalırken, çeşitli faktörlerin etkisiyle eğitim kalitesi oldukça düşer. |
Rusça glasnost denilen açıklık / şeffaflık, belli konuların tartışmaya açılarak uygulanmasıdır. Glasnost politikasının başlattığı tartışmalar kendiliğinden büyüyerek o zamana kadar yasak olan tüm konuların serbestçe tartışılması ile sonuçlanır. Ancak gerçekleri eleştirmek ve Sovyet ilkelerine karşı isteklerde bulunmak yasaktır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1918'den itibaren Bolşevik yönetiminin Kazan ve Ufa'da yaptıkları propagandaların başarılı olma nedeni arasında gösterilebilir?
Rus olmayan halklara sundukları vaatler |
Kızıl Ordu'nun baskın gücünün kanıtlanmış olması |
Lenin'e duyulan sevgi |
Komünizm fikrinin etkileyici olması |
Çarlık rejimini yeniden geri getirme istekleri |
Bolşevik propagandanın başarısı, Çarlık döneminde ezilmiş olan kitlelere ve bunlar arasında Rus olmayan halklara çok cazip vaatler sunmasından kaynaklanır. Bolşevikler savaştan yorgun düşen askerlere barış, topraksızlıktan çile çeken aç köylüye toprak ve ekmek, insanlık dışı koşullarda çalıştırılan işçiye insanca çalışma ve yaşama şartları, Rusya İmparatorluğunda ikinci sınıf tebaa konumundaki Rus olmayan halklara bağımsız devlet kurma seçeneği dahil olmak üzere milli egemenlik hakkı vaatleriyle ve din, dil, ırk fark etmeksizin tüm insanlara eşitlik ve özgürlük sloganlarıyla iktidara gelmişlerdi. Doğru yanıt A'dır.
3.Soru
Bağımsızlık sonrası 3 dönem içinde ele alınan Azerbaycan ekonomisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Birinci dönemde ülkenin doğal kaynaklarının işlenmesi ve liberal anlayışa dayanan pisaya ekonomisi ilkelerinin hakim kılınması hedeflenmiştir. |
İkinci dönemde enerji sektörünün yeniden yapılandırılması ve kapasitenin arttırılması hedeflenmiştir. |
Üçüncü dönemin en önemli olayı "asrın anlaşması" olarak nitelenen Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ile Azerbaycan petrolünün paylaşımıyla ilgili anlaşmanın yapılmasıdır. |
İktisadi büyümenin arttırılarak sürdürülmesi, iktisat politikalarının güçlendirilmesi, sosyal refah seviyesinin yükseltilmesi üçüncü dönemin hedefleri arasındadır. |
3 dönemde de enerji kaynaklarını ihraç edecek düzeyde değildir. |
İktisadi büyümenin arttırılarak sürdürülmesi, iktisat politikalarının güçlendirilmesi, sosyal refah seviyesinin yükseltilmesi üçüncü dönemin hedefleri arasındadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sovyet tarih anlayışındaki değişimin Tatarlara karşı bir baskı unsuru oluşturmasıyla yayımı durdurulan destanın adıdır?
İdegey |
Altın Orda |
İdil |
Alaş |
Başkurt |
Savaş yıllarında ideolojik kontrol daha da sıklaştırılır. Halkın manevi gücünü diri tutmak için Rus tarihinden şanlı sahneler ortaya konulur. Tatar-Moğol hâkimiyetinin tüm halkları ezdiği yönünde propaganda yapılır. Bu durumda Tatarların geçmişteki devletçilik geleneklerine ilişkin tarihsel bellek çelişkiye düşer. Bunun yanlışlığını ortadan kaldırmak için Tatar aydınları büyük çaba harcarlar. Ancak Tatar tarihçileri ortadan kaldırılır. Yine İdegey destanı gerek basım, gerek diğer etkinlikler açısından yasaklanır.
5.Soru
1930’lu yıllarda İdil-Ural bölgesinin ekonomik koşulları düşünüldüğünde aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?
Açlık felaketinden etkilenmez. |
Kalkınma planları kapsamının dışında bırakılır. |
Kollektifleştirme sürecinden en az etkilenen bölgedir. |
Sanayi bakımından en gelişmiş bölgelerden biri haline gelir. |
Tarım ve hayvancılık yaygın olduğu için sanayileşme sürecinden etkilenmez. |
Avrupa Rusya’sının merkezinde yer alan ve üstelik tarım ve hayvancılık bakımından elverişli şartları olan İdil-Ural sahası, kollektifleştirme ve sanayileşme süreçlerinden doğrudan etkilendi. Kollektifleştirme sonucunda, örneğin Tatar özerk cumhuriyetinde, 3847 kolhoz kuruldu, 40 bin hali vakti yerinde çiftçi “halk düşmanı” olarak sürüldü. Açlık felaketinden İdil-Ural bölgesi yine kötü bir biçimde etkilendi.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı'nda "Ak Ruslar" adı verilen muhafazakâr ve liberal güçleri destekleyen ülkelerden birisi değildir?
ABD |
Türkiye |
İngiltere |
İtalya |
Fransa |
Ancak istedikleri barışı yine gelmedi. Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmesi Rusya’da bir iç savaşın çıkmasına yol açtı. Kendilerine “Ak Ruslar” adı verilen muhafazakar ve liberal güçler ortak düşmanları komünist “Kızıl Ordu”ya karşı savaşmaya başladı. Bir hayli şiddetli çatışmalar, açlık ve sefalete yol açan iç savaş 1918- 1922 yılları arasında dört yıl sürdü. Aralarında İngiltere, Fransa, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya’nın da bulunduğu dış güçler Ak Ruslara yardım etmeye çalıştı.
7.Soru
Azerbaycan'ın siyasi yapısı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Tek partili bir siyasal rejime sahiptir. |
Bugünkü idari yapısı Sovyetler Birliğinden miras kalmıştır. |
İdari yapıda yapılan reformlar yavaş ilerlemektedir. |
Aralık 1999'da belediye sisteminin uygulamasına geçilmiştir. |
Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye idari sisteminde il ve ilçelere karşılık gelen rayon adı verilen idari birimlere ayrılmıştır. |
Azerbaycan'da çok partili bir siyasal rejim bulunmaktadır.
8.Soru
1917-1921 yılları arasında gerçekleşen İç savaşta baş gösteren ekonomik sıkıntılar ve gıda kıtlığı sonucunda, Bolşevik yönetimin uyguladığı politika aşağıdakilerden hangisiyle isimlendirilmektedir?
Fırsat Komünizmi |
Baskıcı Komünizm |
Liberal Komünizm |
Savaş Komünizmi |
Kaos Komünizmi |
İç savaş yıllarında ekonomik sıkıntılar ve gıda kıtlığı baş gösterince Bolşevik
yönetimi, “Savaş Komünizmi” olarak adlandırılan bir politika uygular. Bu politikaya göre, ticaret ve parasal işlemler yasaklanarak ve özel sektör ortadan kaldırılarak
bütün ekonomi sıkı devlet denetimi ve bizzat Komünist Partisinin kontrolü altına
alınır.
9.Soru
Bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti’ni ilk tanıyan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Gürcistan |
Ermenistan |
Türkmenistan |
Türkiye |
Rusya |
Bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti’ni ilk tanıyan devlet Türkiye olmuştur. Azerbaycan ile 1992’de imzalanan protokolle diplomatik ilişki kurulmuş.tur
10.Soru
Haziran 1917’den itibaren başlayan ve Zeki Velidi’nin başını çektiği siyasi hareket aşağıdakilerden hangisidir?
Başkurtçuluk |
İç Rusya ve Sibirya Müslümanlarının Milli-Medeni Muhtariyeti |
Topraklı Muhtariyet Komisyonu |
Müslüman Sosyalist Alayı |
Kazan Sovyeti |
Haziran 1917’den itibaren başlayan ve Zeki Velidi’nin başını çektiği siyasi hareket Başkurtçuluk Hareketidir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Geç Sovyet Durgunluk Döneminde ülke yöneticisi aşağıdakilerden hangisidir?
Nikita Hruşov |
Leonid Brejnev |
Mihail Gorbaçov |
Vasili Kuznetsov |
Konstantin Çernenko |
Leonid Brejnev, 18 yıl yöneticilik yapmıştır. Durgunluk dönemi diye adlandırılan dönemde, bürokrasi artmış, parti yöneticileri devlet yönetiminde etkili olmuşlar, yolsuzluk hayat tarzı olmuş, parti yöneticileri imtiyazlı bir sınıf haline gelmiştir. Soğuk Savaş yıllarına denk gelen bu dönemde, ordunun, savunma sanayii yöneticilerinin ve KGB’ nin etkisi artmıştır.
12.Soru
Azerbaycan'ın ilk milli şairi kimdir?
Neriman Nerimanov |
Samed Vurgun |
Mirza İbrahimov |
Bahtiyar Vahabzade |
Çengiz Abdullayev |
Samed Vurgun (1906-1956), ilk millî şair olarak kabul edilmektedir. Şiirlerinin çoğunda, II. Dünya Savaşı'nı ve Sovyet halkının Hitler Almanyası ile mücadelesini konu etmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
13.Soru
- Çağdaş Orta Asya bölgesi coğrafi olarak Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan bölgedir.
- Tacikistan etnik ve kültürel olarak diğer Türk dilli Cumhuriyetlerden ayrılmaktadır.
- Türkiye’de Orta Asya denince dört Türk cumhuriyeti akla gelmektedir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II, III |
Çağdaş Orta Asya bölgesi coğrafi olarak Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan,Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan bölgedir. Tacikistan etnik ve kültürel olarak diğer Türk dilli Cumhuriyetlerden ayrılmaktadır. Türkiye’de Orta Asya denince dört Türk cumhuriyeti akla gelmektedir.
14.Soru
Sovyetler Birliği, sınır belirleme politikaları ile aşağıdakilerden hangisini amaçlamamıştır?
Orta Asya’da Sovyet yönetimini tam anlamıyla hâkim kılmak |
Orta Asya’da ulaşımı daha kolay hale getirmek |
Ekonomik verimliliği artırmak |
Milliyetçi hareketlerin önüne geçmek |
İslami bir uyanışa engel olmak |
Sovyetler Birliği, sınır belirleme politikaları ile Orta Asya’da ulaşımı daha kolay hale getirmeyi amaçlamamıştır.
15.Soru
- Yerel dillerin eğitim ortamında ve resmî işlerde kullanımı desteklenecek
- Yerel etnik topluluk mensuplarından idareci ve aydın kadroları yetiştirilecek
- Yerel etnik topluluklar için idari birimler kurulacak
Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisini tanımlamaktadır?
Glasnost politikası |
Milletler Politikası |
İdil-Ural Devleti Projesi |
Yeni Ekonomi Politikası (NEP) |
Yerelleştirme politikası |
- Yerel dillerin eğitim ortamında ve resmî işlerde kullanımı desteklenecek
- Yerel etnik topluluk mensuplarından idareci ve aydın kadroları yetiştirilecek
- Yerel etnik topluluklar için idari birimler kurulacak
Verilen maddeleri "Yerelleştirme politikası" için uygulanmaktadır. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Zeki Velidi’nin başını çektiği Başkurtçuluk Hareketi hangi tarihten itibaren şekillenmeye başlamıştır?
1915 |
1916 |
1917 |
1918 |
1919 |
Haziran 1917’den itibaren şekillenmeye başlayan ve Zeki Velidi’nin başını çektiği Başkurtçuluk hareketi de bu arada hız kazanır. Başkurtlar, 16 Kasım’da Başkurdistan’ın özerkliğini ilan ederek milli Başkurt Hükümetini kurmak üzere harekete geçerler.
17.Soru
Azerbaycan aşağıda verilen hangi siyasi yapı ile yönetilmektedir?
Demokratik |
Patrimonyal |
Totalitarizm |
Konfederasyon |
Monarşi |
Patrimonyal: İktidarın babadan oğula geçtiği (ataerkil) yönetim biçimi
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kazakistan’da milletvekili olabilmek için aranan şartlardandır?
Rusça bilmek |
25 yaşını doldurmak |
Kazakça bilmek |
İngilizce bilmek |
60 yaşını geçmemek |
Kazakistan’da milletvekili olabilmek için 25 yaşını doldurmak ve Kazakistan vatandaşı olmak yeterlidir.
19.Soru
Rusya tarihinin en kapsamlı göç ve sömürge hareketi aşağıdakilerden hangisidir?
Stolıpin Reformu |
Köleliğin kaldırılması |
Kılık kıyafet reformu |
Endüstrinin gelişimi |
Ekim Devrimi |
Rusya tarihinin en kapsamlı göç ve sömürge hareketi Stolıpin Reformu’dur.
20.Soru
Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı, Bakü Türk Anadolu Lisesini ve Bakü Türkiye Türkçesi Öğretim Merkezi'ni (TÖMER) hizmete hangi yılda sokmuştur?
1990 |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı 1994'te Bakü Türk Anadolu Lisesini ve Bakü Türkiye Türkçesi Öğretim Merkezi'ni (TÖMER) hizmete sokmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ