Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ey Türk éli! Ey milyonlar ülkesi!
Sakın, duyma nedir bu hâl, bu dehşet;
Titretmesin, seni bu kardaş sesi,
Körlük, sağırlık, o da bir saadet!...
Yukarıdaki dörtlük hangi şaire aittir?
Abdulla Şaig |
Üzéyir Hacıbeyli |
Neriman Nerimanov |
Hüséyin Cavid |
İlyas Efendiyév |
Dörtlük Hüseyin Cavid'e aittir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Eski Anadolu Türkçesi” olarak tanımlanan dilin kullanıldığı bölgelerden biri değildir?
Taşkent |
Azerbaycan |
Kafkasya |
Horasan |
İran |
Eski Anadolu Türkçesi olarak tanımlanan dil sadece Anadolu’da kullanılmıyordu. Bu yazı dili o zaman Kafkasya, Azerbaycan, İran ve hatta Horasan’a kadar uzanıyordu. Günümüzde Özbekistan’ın başkenti ve Orta Asya’nın nüfus bakımından en büyük şehirlerinden biri olan Taşkent, bu bölgelerden biri değildir. Doğru yanıt A’dır.
3.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi özerk bir cumhuriyettir?
Başkurdistan
|
Çuvaşistan
|
Yakutistan
|
Tataristan
|
Kırgızistan
|
4.Soru
Azerbaycan edebiyatında komedileriyle savaş sonrası tiyatro hayatında kendine özgü bir çizgi geliştiren sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Sabit Rehman |
Enver Mehmedhanlı |
İlyas Efendiyar |
Cafer Cabbarlı |
Hüseyin Cavid |
Sabit Rehman, Çağdaş Azerbaycan komedisinin yaratılmasında ve geliştirilmesinde önemli bir sanat adamıdır. Doğru yanıt A'dır.
5.Soru
Tarihi gerçeklere uygun yazılmış dönemin siyasi, sosyal yapısını da gözler önüne seren N. Nerimanov'un dram türünde yazdığı eserinin adı aşağıdakilerden hangisidir?
Dilin Belası |
Nadanlıg |
Çay Destgâhı |
Kişmiş Oyunu |
Nadir Şah |
N. Nerimanov, dönemin siyasi, sosyal özelliklerini "Nadir Şah" eserinde kaleme almıştır. Doğru yanıt: E'dir.
6.Soru
1844’te oluşturduğu ve başkanlığını yaptığı “Divan-ı Hikmet” adlı şiir ve sohbet meclisi aşağıdakilerden kim tarafından kurulmuştur?
1844’te oluşturduğu ve başkanlığını yaptığı “Divan-ı Hikmet” adlı şiir ve sohbet meclisi aşağıdakilerden kim tarafından kurulmuştur?
Abbasg·uluağa Bakıhanov G·üdsi^ |
Mirze S¸efi |
F. Ahundzade |
Freidrich Martin Bodenstedt |
S¸e´yh Cemaleddin Afgani^ |
Mirze S¸efi Tiflis’te Rus, Gürcü, Ermeni ve hatta bazı Batı Avrupalı aydınların da içinde bulunduğu geniş bir çevreyle ilişki kurar. O¨zellikle 1844’te oluşturduğu ve başkanlığını yaptığı “Divan-ı Hikmet” adlı şiir ve sohbet meclislerinde hayatının en verimli dönemini yaşar.
7.Soru
Türkiye’de Arap harflerinin Türk dilinin yapısına uygun olmadığı ve yerine çareler aranmaya başlaması aşağıdakilerden hangi yıllarda olmuştur?
1890 |
1895 |
1900 |
1905 |
1910 |
1910’lı yıllardan itibaren Hüseyin Cahit Yalçın, Celal Nuri İleri, Abdullah Cevdet, Kılıçzade Hakkı gibi Türk aydınları açık açık Latin harflerini kabul etmenin gerektiğini öne sürdüler.
8.Soru
Lirik şiirleri, etkili satirik manzumeleriyle şöhret kazanmış XIX. yüzyılın en büyük şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Lirik şiirleri, etkili satirik manzumeleriyle şöhret kazanmış XIX. yüzyılın en büyük şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Hesen Bey Melikza^de Zerdabi^ |
Se´yit Azim S¸irvani^ |
Mirze S¸efi |
G·asımbey Za^kir |
Abbasg·uluağa Bakıhanov G·üdsi^ |
Se´yit Azim S¸irvani^ (1835-1888) (Azeri^ Türkçesinde “Se´yid Ezim”), XIX. yüzyılın en büyük şairidir. Lirik şiirleri, etkili satirik manzumeleriyle şöhret kazanmıştır. S¸iirlerinde “Se´yyid/Se´yid” mahlasını kullandı. 1856’da tahsilini tamamlamak maksadıyla Irak’a gitti, Necef, Bağdad ve S¸am’da medreselerde tahsilini tamamladıktan sonra memleketine döndü. Bir din adamı olarak çalışmadı; mektep açıp öğretmenlik yapmaya başladı
9.Soru
1879'lu yıllardan itibaren Rusya'daki Türk boyları arasında Arap alfabesi tasarısını halka tanıtmaya çalışan kişi kimdir?
İsmail Gaspıralı |
Abdurrauf Fıtrat |
Ahmet Baytursunoğlu |
Mehemmedağa Şahtahtlı |
Namık Kemal |
1879’da Tiflis’te Mehemmedağa Şahtahtlı, Rusça ve Azerbaycan Türkçesiyle “Tekmilleştirilmiş Müselman Elifbası” ve 1902’de de “Savtî Şark Elifbası” adlı kitaplarını bastırır. 1903’te yayımladığı Şark-i Rus gazetesinde de Arap alfabesi tasarısını halka tanıtmaya başlar.Doğru cevap D'dir.
10.Soru
1844 yılında Divan-uı Hikmet adında şiir ve sohbet meclisi başkanlığı yapmış edebiyatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Mirze ŞEFİ VAZEH. |
Seyyid Eulgasım Nebati. |
Heyran Hanım. |
Mirze Mehdi ŞUKUHİ. |
Seyit AZİM Şirvani. |
Mirze Şefi Vazeh. Cevap A'dır.
11.Soru
1879’da Kiril alfabesiyle bastırılan “Kirgizkaya Hrestomatiya” adlı okuma kitabının yazarı kimdir?
Kulayev |
Ibıray Altinsarin |
Mirza Kazım Bey |
V. Radlof |
İlminski |
Kazaklardan Ibıray Altinsarin 1879’da “Kirgizkaya Hrestomatiya” adlı okuma kitabını Kiril alfabesiyle yazıp bastırmıştır.
12.Soru
Ruslar XIX. yüzyılda Kafkasya bölgesinde "Tatarca" terimini hangi dil için kullanıyorlardı?
Azerbaycan türkçesi için.
|
Rusya müslümanlarının dili için.
|
Kafkasya'daki Osmanlı Türklerinin dili için.
|
Kafkasya 'daki İdil- Ural Tatarlarnın dili için.
|
Kafkasya'daki İranlıların dili için.
|
13.Soru
18-20 Kasım 1991’te İstanbul’da düzenlenen “Milletler Arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu”nda hangi önemli karar alınmıştır?
Türk cumhuriyetlerinin Türkiye'de kullanılan alfabeyi temel alarak Latin alfabesine geçmesi |
Türk cumhuriyetlerinin her birinin kendi kültürel özelliklerine uygun ayrı alfabeler kullanması |
Türk cumhuriyetlerinin kullanacakları alfabeye referandum yoluyla karar vermesi |
Türk cumhuriyetlerinin dini ve milli özüne yakın olan Arap alfabesine geçmesi |
Türk cumhuriyetlerini hangi alfabeyi kullanacağında kendi güncel yönetimlerinin karar vermesi |
1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsız Türk cumhuriyetlerinde Latin alfabesi yeniden gündeme geldi. Problemi görüşüp tartışmak için Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nün girişimiyle 18-20 Kasım 1991’te İstanbul’da “Miletler Arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu” düzenlendi. Bu sempozyuma katılan Türk dünyası temsilcileri, Türkiye’de kullanılan Latin alfabesini esas alarak 34 harfli bir Latin alfabesi tasarısını kabul edip bu tasarıyı Türk cumhuriyetleri yetkililerinin dikkatine sundu.
14.Soru
Aşağıda verilmiş olan İsmail Gaspıralı hakkındaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Gaspıralı, “Türklüğü” tek bir ulusal kimlik olarak düşünmektedir. |
Kazak, Kırgız, Özbek, Tatar, Uygur vs. gibi Türk boylarının kendine has kültürel farklılıklarını koruması gerektiğini savunur. |
Osmanlı, Rusya, İran ve Çin’deki çeşitli Türk boylarını bir “millet” haline getirmeye çalışmıştır. |
Ona göre “Türklüğün” tek bir edebî dili ve yine tek bir “edebiyatı” olmalıdır. |
Kendi çıkardığı Tercüman gazetesinde ve hikâyelerinde “sade İstanbul Türkçesi” kullanmıştır. |
Gaspıralı, “Türklüğü” tek bir olusal kimlik olarak düşünüyor, Osmanlıları, Rusya, İran ve Çin’deki çeşitli Türk boylarını (Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen, Tatar, Uygur vs.) bu kimlik çatısı altında bir “millet” hâline getirmeye çalışıyordu. İdealindeki bu “Türklüğün” tek bir modern kültürü ve dolayısıyla da tek bir edebî dili ve yine tek bir “edebiyatı” olacaktı. Kendisi de Tercüman gazetesini bu tek dille; “sade İstanbul Türkçesi” ile çıkarmış, roman ve hikayelerini de bu dille yazarak örnek olmuştur. “Türklüğün” bir modern kültürde buluşmasını savunduğundan, B seçeneğindeki cümle Gaspıralı’nın görüşlerine uymamaktadır. Doğru yanıt B’dir.
15.Soru
Nesir türünün gelişmesinde 1905’e kadar yayımlanan Azerbaycan’ın ilk gazete ve dergilerinin de payı çoktur. Aşağıdakilerden hangisi makale, fıkra, küçük hikâye, tenkit, çeşitli tercüme yazıları vs. gibi türlerin ortaya çıktığı ve geliştiği ilk süreli yayınlardan biri değildir?
Ekinçi |
Ziya |
Şarġ-i Rus |
Keşkül |
Hazret-i Şehriyar |
Hazret-i Şehriyar, Yusif Vezir Çemenzeminli'nin yazdığı bir komedidir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan modern edebiyatının temsilcilerinden değildir?
Baba Bey Şakir
|
Mirza Ali Ekber
|
Gasım Bey Zakir
|
Seyit Azim Şirvani
|
Mehmed Seyidov
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Celil Memmedguluzade'ye ait şaheser olarak nitelendirilen eserdir?
Anamın Kitabı |
Deli Yığınçağı |
Lâl |
Ölüler |
Kâmança |
Öğrenciliğinden itibaren tiyatroya ilgi duyan Celil Memmedguluzade Rus edebiyatını çok iyi biliyordu. Çay Destgâhı (alegorik dram, 1889), Kişmiş Oyunu (komedi, 1892), Ölüler (dram 1909), Anamın Kitabı (dram, 1919), Kâmança (dram, 1920), Danabaş Kendinin Mektebi (komedi, 1921), Lâl (senaryo, 1921), Deli Yığınçağı (komedi, 1926) gibi eserleri vardır. Bunlar içinde “Ölüler”, bir şaheser olarak kabul edilmektedir.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Azerbaycan edebiyatı için geçerli bir durum değildir?
Mensur eserler, Güney Azerbaycan edebiyatının içinde bulunduğu şartlar sebebiyle çok gelişmemiştir. |
Semed Behrengi, dünya çapında tanınmış Güney Azerbaycanlı bir öğretmen ve çocuk kitapları yazarı ve folklor derleyicisidir. |
"Anamın Kitabı" romanı Neriman Nerimanov'un bir eseridir. |
Asıl mesleği doktorluk olan N. Nerimanov yazar ve siyaset adamı olarak Azerbaycan tarihinde önemli kişidir. |
Nesrettin Şah'ta İran Şahı'nın zalimliği, İran devlet yöneticilerinin cehaleti ve gaddarlığı anlatılır. |
Anamın Kitabı romanını Neriman Nerimanov yazmamıştır. Bu kitabın yazarı Celil Memmedguluzade'dir. Doğru yanıt: C'dir.
19.Soru
XIX. yüzyılda Kuzey Türklüğü arasında Rus (Kiril) alfabesinin kullanılması için büyük çaba gösteren ve “Kendi Kendine Rusça” adlıkitabın yazarı kimdir?
Nikolay İlminski
|
General Skalon
|
Ibırıray Altınsarin
|
Tolstoy
|
W. Radloff
|
20.Soru
Kırım Tatarları arasında resmen alfabe değişikliği olmasa da hangi alfabeyle kitap ve süreli yayın da basılabilmektedir.
Latin harfleriyle |
Arap harfleriyle |
Kiril alfabesiyle |
Azeri Türkçesi alfabesi |
Tatar alfabesi |
Günümüzde Gagavuzlar da Latin alfabesine geçmiştir. Tatar ve Başkurtlar arasında
Latin harflerine geçiş Rusya Federasyonu tarafından engellenmiştir. Ukrayna’ya bağlı (günümüzde -2018'de- fiilen Rusya Federasyonu'nun işgalinde olan) Kırım Otonom
Cumhuriyeti’nde yaşayan Kırım Tatarları arasında resmen alfabe değişikliği olmasa da
Latin harfleriyle kitap ve süreli yayın da basılabilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ