Yanıt Açıklaması:

II. Dünya Harbi’nde Sovyet ordusu İran’a girdi ve 1946’ya kadar Güney Azerbaycan’ı kontrol altında tuttu. Bu sırada Tebriz’de kültürel hayatta, belli ideolojik görüşler içinde de olsa canlanma görüldü. Bazı şair ve yazarlar Güney Azerbaycan’a Kızıl Ordu ile gönderilerek Tebriz’de Veten Yolunda gazetesini çıkardılar ve bu gazetenin yanında Şairler Meclisi adı verilen bir dernek kurdular. Bu derneğin çatısı altında edebiyat ve sanat faaliyetleri yürütüldü. Şairler Meclisi (1945) adını taşıyan bir antolojide bu dernek mensuplarının eserleri toplu olarak neşredildi.

Yanıt Açıklaması:

II. Dünya Savaşı'na kadarki dönemin önemli şahsiyetleri arasında, eski kuşaktan kabul edebileceğimiz Yusif Vezir Çemenzeminli (1887-1943), çok yönlü bir yazar olarak dikkati çeker. Küçük, mizahî, realist hikâyelerinde Azerbaycan halk hayatınının bütün yönlerini mükemmel bir şekilde işlemiştir. Azerbaycan Millî Hükûmeti’nin Türkiye elçisi iken (1918-1920) bulunduğu İstanbul’da “Azerbaycan Edebiyatına Bir Nazar” adlı küçük edebiyat tarihini yayımlar.

Yanıt Açıklaması: Doğru şık "a" şıkkıdır, çünkü Nadir Şah ve Rıza Han herhangi bir edebiyata isim veren kişiler değillerdir ve devlet adamlarıdır, "d" ve "e" şıkkındaki isimler ise edebiyatın temsilcileridir, Fuat Köprülü ise daha çok kuramcı olduğundan isimlendirme ve kavramlandırma işlemi onun mesleğidir diyebiliriz.

Yanıt Açıklaması:

Kafkasya’da da aynı problem, Batılılaşmanın bir sonucu olarak hissedilmiş, Azerbaycan aydınları, Rusların kendilerini “Tatar”, “Kafkasya Tatarı” “Azerbaycan Tatarı” veya sadece “Müslüman” olarak adlandırmalarını doğru ve yeterli bulmamış, eskiden beri kullandıkları, tarihî derinliği olan “Türk” nitelendirmesini tercih etmişlerdir. Bu konuda özellikle Hüseyinzade Ali Bey’in “Türkler Kimdir ve Kimlerden İbarettir” (Hayat gazetesi, 1905-1906) adlı büyük makalesi çok etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması:

Rusya Türkleri’nin ilk gazetesi olan Ekinçi’yi Azerbaycan Türklerinden Hasan Bey Melikzade Zerdabî, uzun uğraşlardan sonra 1875-1877 yılları arasında Bakû’da çıkarmıştır.

Yanıt Açıklaması:

1937’de Stalin döneminde 

Yanıt Açıklaması:

Türk boyları, dünyadaki coğrafî dağılımlarına göre -Hazar denizi merkez alındığında- basit bir şekilde Güneybatı Türklüğü, Kuzeybatı-Kuzeydoğu Türklüğü ve Doğu Türklüğü olmak üzere üç büyük gurupta toplanabilir. Sözü edilen bu coğrafî bölgelere hâkim olan ve bu arazilerde silinmez izler bırakan üç büyük Türk boyundan söz edilebilir: Güneybatı Türklüğünü Oğuzlar, Kuzeybatı-Kuzeydoğu Türklüğünü Kıpçaklar, Doğu Türklüğünü de Karluklar oluşturur, diyebiliriz.

Yanıt Açıklaması:

Ölüler Celil Memmedguluzade (1866-1932) ' ye ait bir dram eseridir.

Yanıt Açıklaması:

Vagif, İran Şahlığına karşı Azerbaycan halkının mücadelesini anlatır.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması:

İsmail Gaspıralı’nın, Rus hükümetinden kendi vatandaşları olan Müslümanları-Tatarları asimile etme siyasetinden vazgeçmesini, zaten isteseler de bunu tam olarak yapamayacaklarını ileri sürdüğü “Rusya Müslümanları” isimli eseri, dönemdeki ağır sansür göz önünde tutularak 1881 yılında Rusça yazılmıştır. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması:

Arap harfleriyle herhangi bir şey basma, Arap harflerinin yapısı itibarıyla uzun zaman
alıyor, dizgi işleri basım masrafının büyük bir kısmını oluşturuyordu. Aynı sebeplerle bir
gazetenin günlük olarak çıkartılması, zaman bakımından da masraf bakımından da büyük bir problem oluşturuyordu.Halbuki Osmanlı devletinde ilkokullar yaygınlaştırılınca ders kitaplarını, doğal olarak o zamana göre daha yüksek tirajla basmak, kitabı ucuza mal etmek gerekiyordu. Diğer yandan ilkokullarda çocukların anadillerinde (Türkçe) eğitime başlamaları, Arap alfabesindeki okuma-yazma problemlerinin daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmasına sebep olmuştu. Böylece Türkiye’de Arap harflerinin Türk dilinin yapısına uygun olmadığı ileri sürülmeye, Arap harflerini ıslah etmek için çareler aranmaya başladı

Yanıt Açıklaması:

Kafkasya ve İran’da yaşayan Oğuz Türkleri (günümüzdeki adlandırma ile Azerbaycan Türkleri) 1804’te başlayan Rus istilası ve 1813’te Rusya ile İran arasında imzalanan Gülistan Antlaşması’yla ikiye ayrıldı. 1828’de yine aynı devletlerce imzalanan Türkmençayı Antlaşması ise bu durumu pekiştirdi. Kuzey Azerbaycan Rus yönetimine geçti, güney Azerbaycan İran’da kaldı.

Yanıt Açıklaması:

Kırım Tatarları günümüzde de yaygın olarak Kiril alfabesini kullanmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması:

1747’te İran’da Afşar Nadir Şah’ın öldürülmesinden sonra Kuzey Azerbaycan üzerindeki İran Türk devletinin nüfuzu zayıflamış, yerel beyler bağımsızlığına kavuşmuş Azerbaycan’da 10 “hanlık” (beylik) bir tane sultanlık ortaya çıkmıştı. Kuzey Kafkasya ve Dağıstan’da bazı kavimler arasında ise ufak, feodal karakterde idarî-siyasî teşekküller vardı.

Yanıt Açıklaması:

XX. yy. başlarında Mirze Ali Ekber [Elekber] Sabir mizah ve hiciv anlayışını değiştirerek satirik şiiri zirveye ulaştırır. Doğru cevap D'dir. 

Yanıt Açıklaması:

Anar, çok yönlü bir yazar olarak dikkati çeker. Çok iyi bir öğrenim görmüş, mükemmel bir ortamda yetişmiştir. Sadece Azerbaycan’ın değil Rus ve Batı dünyasının da belli başlı eserlerini incelemiş, okumuş; geniş bilgi ve derin kültürü onun insan problemleri üzerinde yoğunlaşmasını sağlamıştır. Anar, konularını ve kahramanlarını çağdaş Azerbaycan toplumundan almasına rağmen; bu sınırlar içerisinde kalmamış, millîden beşerî olana ulaşabilmiş; hem çağdaş Azerbaycan insanını hem de günümüz insanını anlatmayı, canlandırmayı, çok yönlü bir şekilde yansıtmayı başarabilmiştir. Tiyatro eserlerinin dışında hikâye, roman, senaryo ve deneme türünde eserleriyle, tenkidî makaleleriyle de tanınır. Ağ Liman, Béş Mertebeli Évin Altıncı Mertebesi gibi romanları, içinde bulunduğu kuşağın özellikle şehirlerde yaşayan entellektüel insanların ilişkilerini, çatışmalarını, psikolojik derinlikleriyle yansıtır. Dede Korkut hakkında senaryo yazmış ayrıca Dede Korkut Dünyası adlı incelemesiyle, konuya tamamen yeni bir gözle bakmış, Dede Korkut araştırmaları üzerindeki Sovyet yasak ve korkusunun dağılmasına sebep olmuştur. Babası Resul Rıza ve annesi Nigâr Refibeyli’yi birçok yönleriyle anlattığı eseri “Sizsiz” (Dünya Bir Penceredir, 1986) biyografik roman olarak nitelendirilebilir. Bu eserinde sadece annebasından söz etmez; aynı zamanda Sovyet döneminin geniş bir tasvir ve tenkidini yapar. Azerbaycan’ın geleceği hakkında fantastik düşüncelerini dile getirdiği Ağ Goç Gara Goç (2003) ve 1991’den sonra Türkiye’ye gelen Azerbaycanlı bir bilim adamının hikâyesi çerçevesinde Azerbaycan-Türkiye karşılaştırmasını yaptığı Sıra Selvilerde Bir Otel Odası (2008) adlı eserleriyle Türkiye okuyucularının da yeniden dikkatini çekmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Sözü edilen sanatçı Hüséyn Cavid'dir.