Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İsmail Gaspıralı'nın Bahçesaray'da matbaasını kurduktan sonra yayınladığı ilk dergi aşağıdakilerden hangisidir?
Şafak |
Tonguç |
Tercüman |
Neşriyat- İsmailiye |
Mirat-ı Cedid |
İsmail Gaspıralı'nın Bahçesaray'da matbaasını kurduktan sonra yayınladığı ilk derginin adı "Tonguç"tur.
2.Soru
Eserlerini yerel dille yazmaya çalışan ve özellikle Sovyet döneminde modern Tatar yazı dilinin kurucu olarak öne sürülen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Kayyum Nasiri |
Abdunnasır Kursevî |
Hüseyin Feyizhanov |
Muhammed Gali Mahmudov |
Mirza Kâzım Bey |
Ruslar arasındaki “Panslavizm”, Rus milliyetçiliği gibi siyasî-sosyal cereyanları yakından takip eden Kayyum Nasiri, milliyetçilik duygularının uyanmasıyla milletinin Türk- Tatar, dilinin de “Tatarca” olduğunu idrak etmiş, eserlerini yerel dille yazmaya çalışmıştır. Bu sebeple Kayyum Nasiri, özellikle Sovyet döneminde modern Tatar yazı dilinin kurucu olarak öne sürülmüştür. Doğru yanıt A’dır.
3.Soru
Türkmenler, hangi tarihte bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır?
27 Ekim 1987 |
27 Ekim 1989 |
27 Ekim 1991 |
27 Ekim 1993 |
27 Ekim 1995 |
Yetmiş yılı aşkın bir süre Sovyetler Birliği yönetimi altında yaşamış olan Türkmenler, 27 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır. Doğru cevap C’dir.
4.Soru
İsmail Gaspıralı Batı medeniyetini eleştirirken aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu eleştirinin dışında kalır?
Batı medeniyeti henüz olgunlaşmamıştır.
|
Batı medeniyetinde haklar ve eşitlikler tam sağlanamamıştır.
|
Batı medeniyeti az sayıdaki bir zümrenin medeniyetidir.
|
Batı medeniyetindeki kusurlar sosyalist düşünceyle düzeltilemez.
|
Batı medeniyeti İslam medeniyetini yok etmeye çalışmaktadır.
|
5.Soru
Çağdaş Tatar edebiyatının ikinci romanı Ulûf yaki Güzel Kız Hatice’nin yazarı kimdir?
Ayaz İshaki |
Fatih Kerimi |
Sadri Maksudî |
Muhammed Zahir Bigi |
Rızaeddin Fahreddin |
Çağdaş Tatar edebiyatının ikinci romanı Ulûf yaki Güzel Kız Hatice’yi yazan Muhammed Zahir Bigi'dir (1870-1902).
6.Soru
Arap harflerinin asli^ biçimlerini koruyarak onları Latin harfleri gibi tek tek yazmayı ve metinleri bu şekilde basmayı teklif eden isim aşağıdakilerden hangisidir?
Arap harflerinin asli^ biçimlerini koruyarak onları Latin harfleri gibi tek tek yazmayı ve metinleri bu şekilde basmayı teklif eden isim aşağıdakilerden hangisidir?
Mirza Melküm Han |
Namık Kemal |
Mehemmedağa S¸ahtahtlı |
İsmail Gaspıralı |
Ibıray Altinsarin |
Arap harflerinin asli^ biçimlerini koruyarak onları Latin harfleri gibi tek tek yazmayı ve metinleri bu şekilde basmayı teklif eden isim Mirza Melküm Han'dır.
7.Soru
Kırım ve Batı Rusya Müslümanlarına kaç yılında temsil etme yetkisi verilmiştir?
1821 |
1819 |
1827 |
1828 |
1814 |
1821’de Kırım ve Batı Rusya Müslümanlarını temsil etme yetkisi de verildi.
8.Soru
Laalıñ Oğlı “Dilsizin Oğlu” (1962) ve Gökyaylaanıñ Yiğitleri “Gökyayla’nın Yiğitleri” (1965) adlı eserlerin yazarı kimdir?
Çarı Aşırov |
Gara Seyitliyev |
Tovşan Esenova |
Haldurdı Durdıyev |
Gurbandurdı Gurbansähedov |
“Dilsizin Oğlu” (1962) ve Gökyaylaanıñ Yiğitleri “Gökyayla’nın Yiğitleri” (1965) adlı eserler, Çarı Aşırov tarafından yazılmıştır.
9.Soru
Kırım Tatarlarının ilk tiyatro eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Olacağa Çare Olmaz |
Neden Bu Hâle Kaldık |
İşlegen Tişler |
Nenkecan Hanım |
Azat Halk |
Seyit Abdulla Özenbaşlı 1901’de Kırım Tatarlarının ilk tiyatro eseri olan Olacağa Çare Olmaz adlı tiyatro eserini yazar ve aynı yıl bu eser sahnelenir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ve Kırım’da gezip dolaşan veya her iki bölgede ün kazanan, şiirleri yaygın olan âşıklardan biri değildir?
Aşık Ömer |
Gevherî |
Dertli |
Gazayî |
Sümmanî |
Türkiye ve Kırım’da gezip dolaşan veya her iki bölgede ün kazanan, şiirleri yaygın olan âşıklar da vardır: Âşık Ömer, Gevheri [Cevherî], Dertli gibi. Sümmanî de Kırım’ı dolaşmış Han Sarayı hakkında şiir yazmıştır.
Kırım hanları ve kalgayları (veliahtları) içerisinde, bir müddet Türkiye’de ikamet edenleri veya sürgünde bulunanları da vardır. Bu gibi durumlar da karşılıklı ilişkilerin gelişmesine etki etmiştir. Kırım hanları içinde Osmanlı Türkçesiyle şiir yazanlar da az değildir. Bunlar arasında Bora lakaplı Gazi Geray (mahlası Gazayî) epeyce meşhurdur.
Bu bilgiler ışığında doğru cevap D şıkkıdır.
11.Soru
Tatar edebiyatının ilk seyahatnamelerinden olan “İsmail Seyahati”ni yayımlayan yazar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Rızaeddin Fahreddin |
Mirza Cafer Topçubaşı |
Mirza Kâzım Bey |
İbrahim Halfin |
Said Halfin |
1900-1908 arasında Asar adıyla (15 kitap) içlerinde E. Kargalı, H. Salihov, Ş. Zeki gibi edebî şahsiyetler de olan Rusya Müslümanları arasında meşhur şahısların biyografilerini, Tatar edebiyatının ilk seyahatnamelerinden olan “İsmail Seyahati”ni yayımladı.
12.Soru
Kırımdaki milliyetçi şairler, Çobanzade’ye göre önce hangi, sonra hangi Türkiyeli şairi benimsemiş ve onun yolundan gitmişlerdir?
Mehmet Akif-Mehmet Emin Yurdakul |
Fikret-Ahmet Haşim |
Namık Kemal-Mehmet Akif |
Mehmet Emin Yurdakul-Namık Kemal |
Fikret-Namık Kemal |
Mehmet Akif-Mehmet Emin Yurdakul
13.Soru
Tercüman’ın eki olarak 1898’de hangi dergi yayımlanır?
Âlem-i Nisvan |
Âlem-i Sıbyan |
Mektep |
Ha Ha Ha |
Koşma |
Tercüman’ın eki olarak 1898’de Mektep isimli dergii yayımlanır.
14.Soru
Gaspıralı'nın İslam toplumlarında kadının içine düşürüldüğü konumu alaycı bir dille anlattığı romanı aşağıdakilerden hangisidir?
Frengistan Mektupları |
Darürrahat Müslümanları |
Tesadüf-Gül Baba Ziyareti Molla Abbas Fransevîye |
Sudan Mektupları |
Kadınlar Ülkesi |
"Kadınlar Ülkesi" romanında İsmail Gaspıralı, İslam toplumlarında kadının içine düşürüldüğü konumu alaycı bir dille anlatmıştır. Doğru yanıt: E'dir.
15.Soru
20.yy. Çağdaş Türkmen Edebiyatı ile ilgili olarak söylenen hangi ifade yanlıştır?
1920'li yıllarına kadar eski Türkmen Edebiyatı anlayışı ile devam etmiştir |
Şiir türü daha ön plana çıkmıştır |
1920'li yılları Türkmen şiiri eski-yeni toplum çatışması üzerine kurgulanmıştır |
Sanat değeri yüksek eserler üretilmiştir |
Türkmen Edebiyatına siyaset bulaşmıştır |
Üretilen eserlerin sanat değeri düşmüştür. Cevap D şıkkıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Toy aydımları; düğün aydımlarıdır |
Yomaklar ve değişmeler; dini merasimde söylenir |
Yâ Ramazan; yağmur yağmadığı zaman merasimle söylenen şiirdir |
Süt kazan; mizah ve fıkralardır |
Zikir aydımı; ramazan ayının 15. gecesi, belli merasimle söylenen şiirdir |
Toy aydımları [düğün aydımları]
Yâ Ramazan [Ramazan ayının 15. gecesi, belli merasimle söylenen şiir.]
Süt Kazan [Yağmur yağmadığı zaman merasimle söylenen şiir.]
Zikir Aydımı [dinî merasimde söylenir.]
Yomaklar ve Değişmeler [Mizah ve fıkralar.].
Doğru cevap A’dır
17.Soru
I. 1884 yılında okuma yazma kursu adı altında kurulmuştur
II. İsmail Gaspıralı Tercüman gazetesi ile yolunu açmıştır
III. Sadece Kırımda etkili olmuştur
IV. Yayılmasında açık fikirli din adamları, Türkiye'de eğitim görmüş gençler, ve millet ve din sevgisi olan tüccarlar etkili olmuştur
V. Bu okullar sayesinde idealist bir nesil yetişmiştir
Aşağıdakilerden hangisi Usul-i Cedid mekteplerini doğru olarak tanımlamaktadır?
I ve II |
I, II, III, IV |
I, II, IV, V |
II, III, IV |
II, III, IV, V |
III. seçenekte verilen bilgi yanlıştır. Bu hareketin etkisi Kırım’a değil İdil-Ural’a, Rusya’nın hâkim olduğu diğer Türk yurtlarına da yayıldı. Doğru yanıt C seçeneğidir.
18.Soru
Konusu, Doğu Türkistan’ın Kaşgar bölgesindeki Üçturfan şehrinin Çinliler ve Kalmuklar tarafından kuşatılması, halkın Kaşgar’dan yardım beklemesini ve gelen yardımlarla şehrin Çin istilasından kurtulmasıdır.
Yukarıda bilgi verilen eser İsmail Gaspıralı’nın hangi eseridir?
Gün Doğdu |
Frengistan Mektupları |
Arslan Kız |
Darürrahat Müslümanları |
Lisan-ı Türkî Şiveleri |
Arslan Kız, Tercüman’da 1893-1894 yıllarında yayımlanır. 1895’te tekrar tefrika edilir. Eserin konusu, Doğu Türkistan’ın Kaşgar bölgesindeki Üçturfan şehrinin Çinliler ve Kalmuklar tarafından kuşatılması, halkın Kaşgar’dan yardım beklemesidir. Kuşatma altındaki Üçturfan şehrinin ileri gelenleri Şeyh İzzet Ata’nın evinde toplanıp bir çare düşünürler. Meclistekilerin birçoğu teslim olmanın münasip olacağı fikrindedir. Aslında Çinliler ileri gelen bazı kimseleri kandırmışlardır. Meclistekiler ümitsizce teslim olmayı veya Kaşgar’a bir haberci göndermeyi tartışırken Şeyh İzzet Ata’nın bir erkek gibi yetiştirilmiş, medrese tahsili görmüş cesur ve güzel kızı Gülcemal (Arslan Kız), erkek kıyafeti içinde meclise gelir, hareretli konuşmasıyla meclistekilerine güç verir ve gönüllü olarak Kaşgar’a gitdip yardım istemeye karar verdiğini açıklar. Nitekim cinis atı, dürbünü ve uzun menzilli İngiliz tüfeği sayesinde gizlice kuşatmayı yararak kaleden çıkar, Kaşkar’a varıp orada Çinliler tarafından satın alınmış Taştimur Bey ve adamlarını ifşa eder, halkın desteğini kazanır. Çinlilerle savaşmak için hazırlıklar yapan Hokant’lı Yakup Bey’in adamlarıyla alaka kurar ve onların da yardımı ile şehri Çin istilasından kurtarmayı başarır. Doğru cevap C’dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kız türküleri anlamındadır?
Leleler. |
Matallar. |
Atalar sözi. |
Yıomaklar. |
Sanavaçlar. |
Leleler. Cevap A'dır.
20.Soru
Takvim şiirinin bir şekli olup Türkmen gelin kızlarının Nevruz’da oyun sırasında söyledikleri aydımın adı aşağıdakilerden hangisidir?
Hûdi |
Erteki |
Monçukatdı |
Sanavaç |
Öleng |
Monçukatdı, Türkmen gelin kızlarının Nevruz’da oyun sırasında söyledikleri aydımınadıdır. Kızlar kendilerine uğur getireceğini sanarak monçukatdı yaparlar.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ