Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Belli başlı Türk lehçelerini, Doğu dillerini ve birkaç Batı dilini bilen, Avrupa, Sovyetler Birliği ve Türkiye’deki araştırmaları yakından takip eden, Türkiye’de Batı metotlarını Türk diline uygulayan bilim adamı kimdir?
Bekir Sıdkı Çobanzade |
Şevki Bektöre |
Hasan Sabri Ayvazof |
Osman Akçokraklı |
İsmail Gaspıralı |
Çobanzade bütün Türk dünyasının bilim ve edebiyat hayatında önemli bir yer tutan şahsiyetlerin başında gelir. Belli başlı Türk lehçelerini, Doğu dillerini ve birkaç Batı dilini bilen, Avrupa, Sovyetler Birliği ve Türkiye’deki araştırmaları yakından takip etmesi, Avrupa bilim çevrelerinden edindiği bilgi ve araştırma metotlarını Türk diline uygulayan ilk bilim adamlarından biri olmasını sağladı.
2.Soru
İsmail Gaspıralı'nın çıkardığı "Tercüman Gazetesi" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Eğitime katkı sağlanmıştır. |
Müslümanların haklarını savunmuştur. |
Dünyada birçok ülkede okunmuştur. |
Her gün yayınlanmıştır. |
Osmanlı aydınlarının okuduğu bir gazetedir. |
Tercüman Gazetesi, her gün yayınlanmamış yalnızca haftada bir gün (cuma günleri) yayınlanmıştır. Doğru yanıt: D'dir.
3.Soru
Kırım Tatarlarının ilk tiyatro eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Olacağa Çare Olmaz |
Mollalar Proyekti |
Rahmsiz Balalar |
Toy Devam Ete |
İşlegen Tişler |
Seyit Abdulla Özenbaşlı 1901’de Kırım Tatarlarının ilk tiyatro eseri olan Olacağa Çare Olmaz adlı tiyatro eserini yazar ve aynı
yıl bu eser sahnelenir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
4.Soru
Çocuk Aydımları aşağıdakilerden hangisine dahil edilmelidir?
Monçukatdı. |
Destanlar. |
Erteki. |
Atalar sazi. |
Matallar. |
Monçukatdı. Cevap A'dır.
5.Soru
Rusya’da Çarlık döneminde tabii bilimlerin ön planda olduğu lise seviyesindeki okul aşağıdakilerden hangisidir?
Zincirli Medrese |
Usul-i Cedid |
Realniy Mektebi |
Rus-Tatar Öğretmen Okulu |
Kırım Pedagoji Enstitüsü |
Realniy Mektep: Rusya’da Çarlık döneminde tabii bilimlerin ön planda olduğu lise seviyesindeki okuldur.
6.Soru
Yağmur yağmadığı zaman merasimle söylenen şiir aşağıdakilerden hangisidir?
Süt kazan. |
Erteki. |
Atalar sözi. |
Matallar. |
Aydımlar. |
Süt kazan. Cevap A'dır.
7.Soru
1941’den sonra Kırım Türkçesiyle yayımlanan ilk eser hangisidir?
Ayınıklar |
Ba[h]ar Ezgileri |
Motor |
Nenkecen Hanım Dürbesi |
Boran |
“1957’de Kırım Türkçesiyle otuz Kırımlı müellifin hikâyeleri, denemeleri ve şiirlerden oluşan Ba[h]ar Ezgileri yayımlanır. Bu eser 1941’den sonra Kırım Türkçesiyle yayımlanan ilk eserdir” (Kerim-Şevket 1991: 35).
8.Soru
Türkmen hiciv edebiyatının en iyi örnekleri arasında değerlendirilen Garip, Gariplik, Barında, Beyle, Kazım şiirleri hangi Türkmen şairine aittir?
Muhammetrahim |
Mollanepes |
Kemine |
Mätäci |
Misginğılıç |
Kemine’nin yazdığı Garip, Gariplik, Barında, Beyle, Kazım gibi şiirleri Türkmen hiciv edebiyatının en iyi örnekleri arasında değerlendirilebilir. Doğru cevap C’dir
9.Soru
Tatar edebiyatında bilinen ilk tiyatro eseri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Şair Evlenmesi |
Vatan Yahut Silistre |
Nesteren |
Zavallı Çocuk |
Biçare Kız |
Bilinen ilk tiyatro eseri Abdurrahman İlyasî’nin Biçare Kız (1887)
adlı eseridir.
10.Soru
Sovyet Rusya tarafından Kırım Türkleri'nin felaket olarak adlandırılan sürgünü hangi yıl olmuştur?
1941 |
1942 |
1943 |
1944 |
1945 |
1944 toptan sürgünü Kırım’ı Türksüzleştirdiği gibi, Kırım Türklerini de tarihte eşi az görülen büyük bir felakete sürükledi. İsmail Gaspıralı’nın bilinçli bir şekilde başlattığı, Kırım’ın Türkiye ve Türk dünyasıyla kültürel bütünleştirilmesi sürecini, o kadar yıl sonra, kaderin bir cilvesi olarak Cengiz Dağcı, koptuğu noktadan devam ettirdi; Türk kültürünün en önemli halkalarından birini, Kırımla Türkiye’yi birleştirerek yeniden oluşturdu. Cengiz Dağcı olmasaydı, Türkiye Türkleri Sovyetler Birliği’nin çöküşüne kadar, Kırım Türklerinin başlarına gelen tarihi^ felaketi, II. Dünya Savaşı’nda Türkülüğün yaşadığı acıları bu kadar yakından tanımayacak, bilmeyecekti.
11.Soru
Frengistan Mektupları, Darürrahat Müslümanları, Sudan Mektupları, Kadınlar Ülkesi, Arslan Kız, Gün Doğdu eserlerinin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Mirza Kazım Bey |
Hüseyin Feyizhan |
Kayyum Nasiri |
İsmail Gaspralı |
İbrahim Halfin |
İsmail Gaspıralı, bu işe öncülük etmek amacıyla Molla Abbas Fransevî imzasıyla
Tercüman’da tefrika edilen Frengistan Mektupları, Darürrahat Müslümanları, Sudan Mektupları, Kadınlar Ülkesi, Arslan Kız, Gün Doğdu gibi eserlerini yazdı. Doğru seçenek D'dir.
12.Soru
Osmanlı türkçesinden Kazan tatarcasına uyarladığı 'Kırk Vezir', Efsane-i Gülruh ve Kamuran, Muhtasar Tevarihi Enbiya gibi eserlerle İdil - Ural bölgesinde modern edebiyata zemin hazırlayan biliminsanı aşağıdakilerden hangisidir?
Kayyum Nasiri. |
Mirza Cafer Topçubaşı. |
Mirza Kazım Bey. |
Sait Halfin. |
İbrahim Halfin. |
Kayyum Nasiri. Cevap A'dır.
13.Soru
1901’de Kırım Tatarlarının ilk tiyatro eseri olan "Olacağa Çare Olmaz" adlı tiyatro eserini yazan aşağıdakilerden hangisidir?
Celal Muinov |
Abdureşit Mehdi |
H. S. Ayvazof |
Hüseyin Şamil Toktargazi |
Seyit Abdulla Özenbaşlı |
Seyit Abdulla Özenbaşlı 1901’de Kırım Tatarlarının ilk tiyatro eseri olan Olacağa Çare Olmaz adlı tiyatro eserini yazar ve aynı yıl bu eser sahnelenir (Kırımlı 1996: 63).
14.Soru
Garip, Gariplik, Barında, Beyle, Kazım gibi şiirleri Türkmen hiciv edebiyatının en iyi örnekleri arasında yer alan 19. yy Türkmen şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Dosmämmet |
Gurbandurdı Zelilî |
Memmetveli Kemine |
Misğinğılıç |
Seyitnazar Seydî |
Devrinin sosyal meselelerini cesaretle ele alan Memmetveli Kemine, bilhassa hiciv tarzında yazdığı şiirler ile tanınmaktadır. Kemine, 19. yüzyıl Türkmen yazarları içinde sanatları en iyi kullanan ve şiir dilinin gelişmesine en fazla katkı sağlayan şairlerdendir.
Kemine’nin yazdığı Garip, Gariplik, Barında, Beyle, Kazım gibi şiirleri Türkmen hiciv edebiyatının en iyi örnekleri arasında değerlendirilebilir.
15.Soru
Hazar denizi doğusunda kalan Türkmen boyları bir çok toplulukla mücadele etmişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu toplulukların dışında kalır?
İran Şahlığı
|
Kalmuklar
|
Hirve Hanlığı
|
Moğollar
|
Selçuklular
|
16.Soru
- Otobiyografik bir eser değildir
- Konusu yazarın II. Dünya savaşı sırasında çektiği acılar savaşın korkunç yüzüdür
- 1956 yılında Türkiye'de basılmıştır
- Ziya Osman Saba, eserlerin dili ve imlası üzerinde bazı düzeltmeler yapmıştır
Yukarıda sayılan özellikler Cengiz Dağcının hangi romanına aittir?
Onlar da İnsandı |
Ölüm ve Korku Günleri |
O Topraklar Bizimdi |
Dönüş |
Korkunç Yıllar ve Yurdunu Kaybeden Adam |
Savaş yıllarında çektiği sıkıntıları, şahit olduğu savaşın korkunç yüzünü ileride yazacağı Korkunç Yıllar ve Yurdunu Kaybeden Adam’da anlatır. Yine de bu eserlerin tam bir otobiyografik karakter taşıdığını söyleyemeyiz.Yazarın kedisi de bu durumu kabul etmez. Savaş sonrasında yazdığı bir hikâyesini İstanbul’a Varlık Yayınevi’ne gönderir. Yayınevi yöneticisi Yaşar Nabi Nayır, hikâyesini genişletirse yayımlayacağını bildirince bu sefer Korkunç Yıllar ve Yurdunu Kaybeden Adam’ı gönderir. Ziya Osman Saba, eserlerin dili ve imlası üzerinde bazı düzeltmeler yaptıktan sonra, bir romanın iki ayrı bölümünden ibaret olan bu eserler basılır (1956) ve Türkiye’de ilgiyle karşılanır.
17.Soru
Aşağıdaki hangisi Kırım'da 1905 Rus Meşrutiyeti’nden sonraki serbestlik döneminde siyaset meydanına atılmış, görüş itibarıyla daha çok Rusya’daki siyasî, sosyal ve kültürel gelişmelerin etkisinde, genel olarak sosyalist ve devrimci düşüncelere bağlı veya sosyal demokrat genç bir kuşak arasında yer alan isimlerden biridir?
Hüseyin Şamil Toktargazi |
Hacı Habibullah Efendi |
Hasan Sabri Ayvazof |
Osman Akçokraklı |
Abdülhakim Hilmi |
XX. yüzyılın başlarına gelindiğinde Kırım’da gençler arasında genel olarak iki temel eğilim dikkati çekiyordu: Bir grup İsmail Gaspıralı ve Türkiye’nin etkisi altında, öncelikli olarak eğitime önem veren Türkçü, İslamcı ve ıslahatçı bir ruha sahipti. Bir başka grup ise daha çok Rus okullarından yetişerek 1905 Rus Meşrutiyeti’nden sonraki serbestlik döneminde siyaset meydanına atılmış, görüş itibarıyla daha çok Rusya’daki siyasî, sosyal ve kültürel gelişmelerin etkisinde, genel olarak sosyalist ve devrimci düşüncelere bağlı veya sosyal demokrat genç bir kuşak idi.Birinci grubun aralarında Zincirli Medrese’de müderris olan Hacı Habibullah Efendi (1820-1895) gibi yaşlı fakat, ileri görüşlü din adamları; Hasan Nuri (?-1903), Hasan Sabri Ayvazof (1878-1938), Abdülhakim Hilmi (Altaylı 1887-1947), Cafer Seytahmet Kırımer (1889-1960), Cemil Kermencikli (1891-1942), Osman Akçokraklı (1879-1938) gibi tahsilini kısmen veya tamamen Türkiye’de yapmış aydınlardır.
İkinci gurupta sıralayabileceğimiz gençlerin ekserisi Kırım’daki Rus Öğretmen Okulu’ndan mezun, Çarlığa karşı aktif siyasî mücadeleden yana olan Abdurreşit Mehdiyev (veya Reşid Mehdi, 1880--1912), Hüseyin Şamil Toktargazi (1881-1913), İlyas Boraganski (1852-1942), Osman Zaatov (18875-1920), Hasan Çergeyev (1879-1946), Ali Bodaninski (1865-1919) bulunmakta idi. Doğru yanıt A seçeneğidir.
18.Soru
Tatar şiirinin ilk ve en büyük temsilcilerinden biri olan ve “Tugan Til, Par At, Bir Tatar Şagıyriniñ Süzleri, Tugan Cirime, Kitmiybiz, Şüreli” şiirlerini kaleme alan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Abdullah Tukay |
Muhammed Zakir Remiyev |
Mecit Gafurî |
Necip Dumavî |
Mir Aziz |
Abdullah Tukay, sadece modern Tatar edebiyatının ilk büyük şairi değil, ayın zamanda Tatar şiirinin en büyük temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Tukay, Rusya Müslümanları arasında tek bir medenîleşme hareketi olarak başlayan İslamcılık ve Türkçülük ideallerinden Tatar milliyetçiliğine geçişte de önemli rol oynadı. Kazan döneminde sosyal demokrat görüşleri benimsediği gibi Tatar milliyetçiliğinin de ilk büyük şairi oldu; halkın beğenisini kazandı. Günümüzde Tukay’dan en az beş on şiir ezber bilmeyen eğitimli bir Tatar bulmak imkânsızdır. Onun Tugan Til, Par At, Bir Tatar Şagıyriniñ Süzleri, Tugan Cirime, Kitmiybiz, Şüreli gibi şiirleri millet sevgisinin en güzel örnekleri olarak Tatar edebiyatında özel bir yer tutmaktadır. Tukay’ın dinî, millî şiirlerinin bir kısmı Sovyet döneminde yok sayılmış, basılan külliyatlarına alınmamış ancak 1991’den sonra bunlar yeniden yayımlanmış ve tekrar değerlendirilmiştir. Doğru cevap A’dır.
19.Soru
I. Slavlaştırma
II. Ruslaştırma
III. Hristiyanlaştırma
Yukarıdakilerden hangisi Rus istilasından sonra İdil-Ural bölgesinde oluşan Rus politikalarındandır?
II |
I ve II |
II ve III |
I |
I, II ve III |
Çuvaşlar, Tatarlar ve Başkurtlarda zorla Hristiyanlaştırma ve Ruslaştırma yapılmıştır. Doğru yanıt C’dir.
20.Soru
İsmail Gaspıralı "Avrupa Medeniyetine Bir Nazar-ı Muvazene" eserinin ana konusu nedir?
Avrupa medeniyetine övgü |
Avrupanın tarihsel analizi |
Avrupa coğrafyasının araştırılması |
Avrupa medeniyetinin eleştirisi |
Avrupa'nın dini tarihi |
İsmail Bey’in 1885’te İstanbul’da bastırdığı bu eser, Avrupa medeniyeti ve sosyalizmin mahiyeti hakkında bir eleştiridir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ