Çağdaş Türk Edebiyatları 2 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikinci dünya savaşı yıllarında Özbekistan’da yaşayarak sanat eserleri ortaya koyanlardan Belarus’lu yazar kimdir?
Alékséy Tolstoy |
Anna Aḫmatova |
Mikola Bajan |
Pablo Tiçina |
Yakub Kolas |
Savaş sırasında Özbekistan’da yaşayarak sanat eserleri ortaya koyan Alékséy Tolstoy, Anna Aḫmatova, Mikola Bajan, Pablo Tiçina, Andréy Malişko, Nikolay Pogodin, N. Vérta, Y. Kolas, B. Lavréntév, V. Simirnov, V. Lugovskiy, V. Yan, K. Çukovskiy, L. Pérvomayskiy gibi Rus, Ukraynalı ve Beyaz Rus sanatçılar Özbek sanatçılarla iş birliği içerisinde oldular. Yakub Kolas Belaruslu şairdir.
2.Soru
19. yüzyılın 2. yarısı ve 20. yüzyılın başlarında halkı aydınlatmaya yönelik idealist, didaktik görüşler ve bu çerçevedeki fikrî-edebî hareket için hangi terim kullanılmaktadır?
Çağatay Edebiyatı |
Buhara Edebi Muhiti |
Dükçi İşan İsyanı |
Sart |
Marifetçilik |
19. yüzyılın 2. yarısı ve 20. yüzyılın başlarında halkı aydınlatmaya yönelik
idealist, didaktik görüşler ve bu çerçevedeki fikrî-edebî hareket Marifetçiliktir.
3.Soru
Kazakların doğru sözü, söz yarışı, fikir dalaşı dediği yarışma hangisidir?
Tolgav |
Ertegi |
Cumbak |
Makal |
Aytıs |
Aytıslar Kazakların doğru sözü, söz yarışı, fikir dalaşı dediği bir yarışmadır.
4.Soru
Hangisi 16. yüzyılda Çağatay edebiyatının Ali Şir Nevai’den sonraki temsilcilerinden biri değildir?
Şeybani |
Babür |
Ahmedi |
Ubeydi |
Meşreb |
XVI. yüzyıla gelince Babür, Şeybanî, Muhammed Salih, Ubeydî, Meşreb, Meclisî, Padişah Hace gibi devlet ve din adamları, şair ve alimler Çağatay edebiyatının Ali Şir Nevaî’den sonraki temsilcileri oldular.
5.Soru
Çağatay edebiyatının en büyük şairi ve yazarı kimdir?
Sekkaki |
Seyyid Ahmet |
Lutfi |
Ahmedi |
Ali Şir Nevai |
Çağatay edebiyatının en büyük şairi ve yazarı Ali Şir Nevai’dir.
6.Soru
Abay Yolu adlı romanıyla ünlü olan, Kazak Destanları ve Türkistan Türk edebiyatı üzerinde bilimsel yayınlar yapmış ve konusunu tarihten alan oyunlar yazmış Kazak edebiyatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
Muhtar Avezov |
Saken Seyfullin |
Sabit Mukanov |
Gabidin Mustafin |
Kalkaman Abdulkadirov |
Muhtar Avezov, Kazak Destanları ve Türkistan Türk Edebiyatı üzerinde bilimsel yayınlar yapmış ve konusunu tarihten alan oyunlar yazmıştır. Abay’ın hayatını belgelere dayalı olarak kaleme aldığı Abay Yolu adlı romanı ünlü olup pek çok dile çevrilmiştir.
7.Soru
I. Özbek şiirinde yeniliklerin ortaya çıkması
II. Sovyet hayatının sadece olumlu yönlerini göstermek
III. Hayat ve insan arasındaki zıtlıkları - çatışmayı göstermek topluma karşı düşmanlık olarak algılanması
IV. Eserler hayat ve insan manzaralarını semboller kullanarak ve çeşitli manzum şekillerden yararlanılarak yansıtılmıştır
V. Özbek halkının hayatı, cesareti, sadakati, semboller yardımıyla ifade edilmiştir
Yukarıda verilen seçeneklerden hengisi -hangileri savaştan sonra Özbek Edebiyatında “konfliktsizlik teorisinin” getirdiği durumlardır?
I ve II |
II ve III |
I, III ve V |
I ve V |
II, IV ve V |
Sovyet hayatının sadece olumlu yönlerini göstermek veya ölçüsüz şekilde idealleştirerek anlatmak, olumsuz ve zıt yönlerini ise asla göstermemeyi teşvik eden propaganda olan “konfliktsizlik teorisi”ne göre; Hayat ve insan arasındaki zıtlıkları - çatışmayı göstermek topluma karşı düşmanlık olarak algılanıyordu. Siyasetin edebî faaliyetlere bu şekilde rahatça müdahale etmesi, edebî faaliyetler yazar ve sanatçılar üzerinde ciddî anlamda olumsuz etki yaratıyordu.
8.Soru
Aşağıda Özbek edebiyatında yer alan yazar ve eserleri eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Mukimi – Seyahatname |
Furkat – Gimnazya |
Mahmudhoca Behdudi – Pederküş |
Abdurauf Fıtrat - Pinek |
Abdulla Avlani – Türki Gülistan Yahut Ahlak |
Özbek edebiyatında önemli bir yeri olan Pinek isimli tiyatro eseri Abdulla Avlani’ye ait bir eserdir.
9.Soru
Kazakların akın ve cıravlarını araştırarak, Orta Asya ve Kazakistan Üniversiteleri öğrencilerinin temsilcisi olarak Semerkant’ta Abay ve Şark Edebiyatı konulu bir tebliğ sunan Kazak edebiyatçısı kimdir?
Kadirbek Segizbayev |
Dulat Babatayulı |
Şortanbay Kanaev |
Abiş Kekilbayev |
Muhtar Magavin |
Daha öğrencilik yıllarında, 1959’da Orta Asya ve Kazakistan Üniversiteleri öğrencilerinin temsilcisi olarak Semerkant’ta “Abay ve Şark Edebiyatı” konulu bir tebliğ sunan Muhtar Magavin, edebiyatçılığının yanısıra iyi bir araştırmacıdır. Üniversiteden mezun olurken “Er Targın Cırı ve Kazak Eposunu Araştırmanın Bazı Meseleleri” konulu diploma tezini hazırlayan Magavin, Kazakların akın ve cıravlarını da araştırır. “15-17. yüzyıl Kazak Akın-Cıravları” başlıklı monografiyi hazırlar. Kazak edebiyatını 17-18. yüzyıldan başlatan genel görüşün aksine bu edebiyatın daha önceden başladığını iddia eder. Kopuz Sarını adlı kitabında ilgi çekici deliller ortaya koyar. Beyaz Kar (1967) ve Kök Munar (1971) romanları onu takip eder. “Ömür cırı (Ömür türküsü),” “Şeşe (Anne),” “Bir atanın balaları, (Bir babanın çocukları),” “Cılandı caz (Yılanlı yaz),” “Cüyrik (Topal),” “Tazının ölümi” gibi uzun hikâyelerinin yanısıra, “Keşkurım (Yatsı vakti),” “Ayel mahabbeti (Kadın sevgisi),” “Yanılısu (Yanılma),” “Sentyabr,” “Kütpegen kezdesü (Beklenmedik karşılaşma)” gibi kısa hikâyeleri vardır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çağdaş Kazak edebiyatı Sovyet Döneminde Kazak Destanları ve Türkistan Türk Edebiyatı üzerinde bilimsel yayınlar yapmış ve konusunu tarihten alan oyunlar yazmıştır?
Muhtar Avezov |
Olcas Süleyman |
Tahavi Ahtanov |
Tahir Cerakov |
Kalkaman Abdulkadirov |
Sovyet dönemi edipleri arasında ayrı bir yeri olan Muhtar Avezov, Kazak Destanları ve Türkistan Türk Edebiyatı üzerinde bilimsel yayınlar yapmış ve konusunu tarihten alan oyunlar yazmıştır.
11.Soru
Baş jarılsa- börik işinde.
Kol sınsa- jen işinde.
Yukarıdaki cümleler Kazak edebiyatında aşağıdaki edebi türlerden hangisine girer?
Makal-Metel |
Şeşendik söz |
Cumbak |
Ertegi |
Aytıs |
Makal meteller, sözlü edebiyatın en eski türlerindendir. Anadolu Türk edebiyatındaki atasözü ve deyimlere karşılık gelirler.
12.Soru
Bağımsızlık dönemi Özbek edebiyatındaki öne çıkan tema aşağıdakilerden hangisidir?
Evlilik
|
Fantastik Konular
|
Milli Değerler
|
Tabiat
|
Topumsal Gerçekçilik
|
13.Soru
Manas Destanı’nı yazıya geçiren Kazak yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Hangalı Süyinşaliyev |
Ahmet Baytursınulı |
Şokan Velihanov |
Haim Şumlov-Sosnovskiy |
Mircakıp Dulatov |
Manas Destanı’nı yazıya geçirmenin dışında, Kazak Türklerinin çağdaş dünya ile yüz yüze gelmesi için ortaya koyduğu çabalarla tanındı. Manas destanına ayrı bir ilgi gösteren Şokan Velihanov, onu “büyük bir ansiklopedi” olarak değerlendirdi ve “Iliada” destanı ile karşılaştırdı. Manas’ta Kırgız edebiyatının bütün sözlü edebiyat ürünlerinin örneklerinin varlığını gösterdi ve Kazak akınlarından yaptığı derlemelerle Şokan nüshası olarak hazırladı. Bu çalışma 1965’te A. Margulan tarafından bulundu ve basıldı.
14.Soru
Kazak edebiyatında koçaklamalara verilen isim nedir?
Tolgav |
Ertegi |
Cumbak |
Makal |
Aytıs |
Kazak edebiyatında koçaklamalara verilen isim “tolgav” dır.
15.Soru
Özbek edebiyatında romantik, realistik akımlar, mizahi eserler ve nazari düşünceler hangi dönemde öne çıkmaya başlamıştır?
Çağatay edebiyatı |
Cedit edebiyatı |
Marifetçilik edebiyatı |
Sovyet Dönemi edebiyatı |
Hiçbiri |
Özbek edebiyatında romantik, realistik akımlar, mizahi eserler ve nazari düşünceler Sovyet Dönemi Özbek edebiyatında öne çıkmaya başlamıştır.
16.Soru
Kadırgali Celayir’in Camiü’t-tevarih (1602) adlı şeciresinde aşağıdakilerden hangisinden bahsedilmez?
14-16. Yüzyıllardaki Kazakistan tarihi |
Kazak yurdunun iç ve dış şartları |
Kazak halkının türküleri |
Kazak Hanlarının soy ağacı |
Kazak halkının atasözleri, deyimleri |
Kadırgali Celayir’in Camiü’t-tevarih (1602) adlı şeciresinde, bütün Türk halklarının eski tarihi ile birlikte 14-16. Yüzyıllardaki Kazakistan tarihini, onların siyasi durumunu, Kazak yurdunun iç ve dış şartlarını anlatmaktadır. Kazak Hanlarının soy ağacı da eserde verilmiştir. Eserin giriş kısmı, orta asırdaki edebi Türk dilinde yazılmakla birlikte Kazak halkının atasözleri, deyimleri de yer almaktadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aslı Mervli Haşim ibn Hekim’in takma adıdır. Mu?anna isyanı: Mu?anna Merv’den Buhara’ya gelerek, kendini Tanrı ilan eder ve yeni bir din getirdiğini söyler. Ona tâbi olanlara beyaz elbiseler giydirir. Bu yüzden Mu?anna taraftarları “a?kiyimliler” olarak adlandırılır. Miladi 776 tarihinde Mu?anna ve onun taraftarları Müslüman Arap yönetimine karşı ayaklanırlar?
Balad |
Mukanna |
Triloji |
Destan |
Kıssa |
Mukanna: Mu?anna (ölüm tarihi: 784) aslı Mervli Haşim ibn Hekim’in takma adıdır. Mu?anna isyanı: Mu?anna Merv’den Buhara’ya gelerek, kendini Tanrı ilan eder ve yeni bir din getirdiğini söyler. Ona tâbi olanlara beyaz elbiseler giydirir. Bu yüzden Mu?anna taraftarları “a?kiyimliler” olarak adlandırılır. Miladi 776 tarihinde Mu?anna ve onun taraftarları Müslüman Arap yönetimine karşı ayaklanırlar. Tarihe bu olay “Mu?anna isyanı” olarak geçer.
18.Soru
Savaş döneminde Özbek edebiyatında yazılan tek romanın yazarı hangisidir?
Hamid Alimcan |
Aybek |
Nezir Seferov |
Nazarmed |
İbrahim Rehim |
Savaş döneminde Özbek edebiyatında yalnızca bir roman yazılmıştır. Aybek’in Nevaî (1944) romanı Özbek edebiyatının savaş yıllarında elde ettiği en büyük başarılardan biri olmuştur.
19.Soru
Kazak adıyla bilinen edebiyatın ilk temsilcileri o zaman bütün Deşt-i Kıpçak’ta adı duyulan Asan Kaygı, Kodan Tayşı ve Kaztugan’ın ortak düşüncelerinin arasında yer almaz?
İnsanlık |
Yiğitlik |
Adalet için vatan |
Hürriyet için mücadele |
Maddiyat |
Kazak adıyla bilinen edebiyatın ilk temsilcileri o zaman bütün Deşt-i Kıpçak’ta adı duyulan Asan Kaygı, Kodan Tayşı ve Kaztugan cıravlardır. Bunların ortak düşünceleri hayat, dostluk, insanlık, yiğitlik, ar, namus ve adaletle ilgili konularla birlikte vatan, millet, birlik, beraberlik, hürriyet için mücadele etmek ve bu mukaddes değerlere sahip çıkılması gerektiğini anlatmak olmuştur.
20.Soru
Özbek marifetçilik edebiyatının başka bir ünlü şairi de ............ (1853–1921)’dir. ........,
Özbek edebiyat tarihinde marifetçilik ilkelerini ileri süren ve hiciv türünün de gelişmesinde büyük katkıları olan bir şairdir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Zevkî |
Mukimî |
Furkat |
Nüsret |
Muhayyir |
Özbek marifetçilik edebiyatının başka bir ünlü şairi de Zevkî (1853–1921)’dir. Zevkî,
Özbek edebiyat tarihinde marifetçilik ilkelerini ileri süren ve hiciv türünün de gelişmesinde
büyük katkıları olan bir şairdir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ