Çağdaş Türk Edebiyatları 2 Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
20. Yüzyıl Sovyet Dönemi Özbek Edebiyatında dili en güzel bir şekilde kullanan şair ve yazar kimdir?
Aybek |
Çolpan |
Mirtemir |
Osman Nasır |
Uygun |
Aybek, Sovyet döneminde dili en güzel bir şekilde kullanan şair ve yazar olarak bilinmektedir.
2.Soru
Çağdaş Kazak edebiyatı hangi yüzyılda başlamıştır?
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
Çağdaş Kazak edebiyatı 19. yüzyılda başlar.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konu bakımından romandan basit, hikâyeden karmaşık olan edebî eser, uzun hikâye. Özbek edebiyatında bu tür hikâyeler olarak adlandırılmaktadır?
Povést |
Destan |
Kıssa |
Konfliktsizlik teorisi |
Dekada |
Povést: Konu bakımından romandan basit, hikâyeden karmaşık olan edebî eser, uzun hikâye. Özbek edebiyatında bu tür hikâyeler ?ıssa ve ya povést olarak adlandırılmaktadır.
4.Soru
“Kazak Türkleri 1929 yılına kadar Arap, 1940 yılına kadar Latin ve 1940 yılından sonra Kiril alfabesi kullanmışlardır.”
Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi Kazak Türklerinin bu kadar sık alfabe değiştirmelerine sebep olarak gösterilebilir?
Ekonomik |
Siyasi |
Eğitim |
Kültürel |
Askeri |
Kazak Türklerinin alfabe değişikliğinin altında yatan en büyük neden siyasidir. Egemenliği altına aldığı Türk topluluklarının kültürel kodlarıyla oynama arzusu Stalin Rusya’sının siyasi gücünün verdiği bir etkendir. Böl-parçala-yönet politikası neticesinde diğer Türk boylarında olduğu gibi Kazak Türklerinin de öncelikle dili ile oynanmıştır. Kazak okullarında zorunlu verilen Rusça dersleri dolayısıyla Kazakların Kiril alfabesini kullanmalarını zorunlu kılmıştır. Sonraki dönemlerde ise, Rusya’nın siyasi dayatmaları neticesinde Kazak Türkleri farklı alfabeleri kullanmışlardır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bağımsızlık Dönemi Özbek şiirinin özelliklerinden birisidir?
Bu dönem şiirinde sıradan insanların gerçek sıkıntıları yüceltilmiş ve “emekçi” insan sembolü yaratılmıştır. |
Özbek halkının üretim sahasında çektiği sıkıntılar karşısındaki özverililiği ve cesareti yüceltilmiştir. |
Bu dönemde şiirin ilgi alanı güncel konular doğrultusunda genişlemiştir. |
Bu dönemde Özbek şiirinin öncelikli konuları millî hususiyetler çerçevesinde genişleyip, şiirlerin içeriği zenginleşip yeni yeni tasvir vasıtaları ile gelişir. |
Bu devir Özbek şiirine has olan mücadeleci sosyopolitik ruhtur. |
Bağımsızlık döneminde Özbek şiirinin öncelikli konuları millî hususiyetler çerçevesinde genişleyip, şiirlerin içeriği zenginleşip yeni yeni tasvir vasıtaları ile gelişir. Özbekistan’ın bağımsızlığına bağışlanan şiirler, kasideler ortaya çıkarmaya başlar. Bu dönem şiirlerinde dil ve üslup yönünden bir dizi yenilikler ortaya çıkmaya başlar. Şiir dili, halkın diline daha çok yaklaşır. Bu özellik çoğunlukla genç şairlere has bir durumdur. Bu devirde şarkı sözlerinde de ciddî değişmeler meydana gelmiştir. Özbek şarkıcılığı yeni zamanın ruhuna uygun olarak vatan ve millet sevgisini anlatan şarkılarla zenginleşmiştir. Bu türkülerde vatan, bağımsızlık, halkın faziletleri ve büyük değişiklikler dile getirilmiştir.
6.Soru
Köngilsizning kılıgı (Gönülsüzün Huyu), Éşânâbâd, Yiğit, Sâat, Yâdgâr, Nétéy (Ne edeyim?), Hiyle-i şer’i (Şer’i Hile), Mening ogrigine bâlam (Benim Hırsız Çocuğum) gibi kıssa ve hikâyeleri ile Özbek edebiyatının gelişmesine büyük katkı sağlayan kimdir?
Hadi Zaripov |
Nikolay Pogodin |
Gafur Gulam |
Hamit Alimcan |
Maksud Şeyhzade |
Gafur Gulam Köngilsizning kılıgı (Gönülsüzün Huyu), Éşânâbâd, Yiğit, Sâat, Yâdgâr, Nétéy (Ne edeyim?), Hiyle-i şer’i (Şer’i Hile), Mening ogrigine bâlam (Benim Hırsız Çocuğum) gibi kıssa ve hikâyeleri ile Özbek edebiyatının gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.
7.Soru
Özellikle basın-yayın alanında hızlı ilerleme kaydedilir. 1905’ten sonra onlarca gazete,
dergi Özbek dilinde basılmaya başlar. Bu dönem gazetelerinin ilkinin adı “........” (1906)dir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Hurşid |
Terakkî |
Milli Uyanış |
Tarih-i İslam |
Kitabetü’l-Etfâl |
Özellikle basın-yayın alanında hızlı ilerleme kaydedilir. 1905’ten sonra onlarca gazete,
dergi Özbek dilinde basılmaya başlar. Bu dönem gazetelerinin ilkinin adı “Terakkî” (1906)dir.
8.Soru
Kazak dilinde “ş” yerine hangisi kullanılır?
“ç” |
“s” |
“j” |
“c” |
“e” |
Kazak dilinde “ş” yerine “s” kullanılır.
9.Soru
20. yüzyıl Kazak edebiyatı Hürriyet Dönemi’nde Usul-i Cedid olarak adlandırılan, medrese eğitiminden farklı olarak dini eğitimin yanında pozitif bilimin ıslah edilmiş yazı ile okutulması usulünün öncülerinden olan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
S. Toraygirov |
A. Baytursınulı |
B. Süleyev |
S. Seyfullin |
B. Maylin |
20. yüzyılın basında Kazaklarda iki türlü eğitim vardı. Birisi medreselerdeki İslami tarzda eğitim, ikincisi de Rusça, dolayısıyla dünyevî eğitim. Medreselerde eğitim verenler Buhara, Semerkand, Taşkent, Kazan, Ufa, Orınbor, Troitsk gibi yerlerde okuyan Tatar ve Başkurt mollaları idi. Asrın başında medrese eğitimi de “kadimci” ve “ceditçi” olmak üzere ikiye ayrılmıştı. Bunlardan birincisi eskiden beri devam eden ve Arap harfleri ile yapılan dinî eğitimdi. Yeni tarz eğitimde ise Alfabe değişikliğinin yanı sıra derslerde de farklılık söz konusuydu. Dinî derslerin yanında tarih, coğrafya, matematik gibi dersler de okutulmaktaydı. Bu usulün başını ise Tatar Türklerinden Sehabettin Mercani ve bütün Türk halklarının takdirini kazanmış olan İsmail Gaspıralı çekiyordu. Kazaklar arasında bu usulü yaygınlaştıran Ahmet Baytursınulı oldu. 20. yüzyıl basındaki Kazak akınları bu iki usulde eğitim aldılar.
10.Soru
I. Sirke
II. İşim Dalası
III. Nâdandık
IV. Alaş
V. Aykap
Yukarıdakilerden hangisi, Hürriyet Döneminde çıkartılan ve milli şuurun canlanmasında önemli rol oynayan gazetelerdendir?
Yalnız I |
II ve III |
I, III ve V |
I, II, IV ve V |
II, III ve IV |
1905 yılında gerçekleşen Rus ihtilalinden sonra, hürriyet havasından faydalanan Kazak aydınları derhal teşkilatlanıp halkına seslenmiş ve çeşitli basın yayın organları kurmuşlardır. Kazak Türkçesiyle çıkan Sirke gazetesi, İslamcı Aykap mecmuası, Kazakistan gazetesi, Kazak gazetesi, İşim Dalası ve Alaş gibi gazeteler milli şuurun canlanmasında önemli rol oynamışlardır. Nâdandık yani Cehalet, İbray’ın yazmış olduğu bir hikâyedir.
11.Soru
Türkistan’daki ilk mahallî matbaacı kimdir?
Atacan Abdalov |
İsanbay Hüseyinbayev |
Munis Harezmî |
Mirza Abdulkadir Bedil |
Meşreb |
Atacan Abdalov (1856–1927) Türkistan’daki ilk mahallî matbaacı olarak bilinir. İsanbay Hüseyinbayev’in taşbasması 1883 yılında Taşkent’te açıldı. 18. yüzyılda Harezm’de yaşayan Munis Harezmî’nin “Divan-ı Munis” ve “Divan-ı Raci” adlı eserleri 19. yüzyılın 80’li yıllarında yayımlanan ilk eserler arasındadır. 1892 yılında Taşkent’te ünlü şark filozof-şairi Mirza Abdulkadir Bedil’in şiirleri yayımlandı. 1893 yılında ise taş basma olarak Meşreb’in şiirleri neşredildi.
12.Soru
Hangisi “Özbekistan Kılıcı” adlı dramanın yazarları arasında yer almaz?
Hamit Alimcan |
Uygun |
Sabir Abdulla |
Nikolay Pogodin |
Hadi Zaripov |
Hamit Alimcan, Uygun, Sabir Abdulla, Nikolay Pogodin ile birlikte Özbekistan kılıçı (Özbekistan Kılıcı) dramasını yazdılar.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kazak edebiyatında “añız-ertegiler” tanımını ifade eder?
rivayet, efsane, masal |
atasözleri |
kıssalar |
gelenek-görenek |
kaside, metiye |
Añız-ertegiler; rivayet, efsane, masal’ı ifade etmektedir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çağatay edebiyatının önemli yazar ve şairlerinden biri değildir?
Sekkâkî |
Haydar Harezmî |
Lutfî |
Seyyid Ahmed |
Nabî |
Nabi Çağatay edebiyatı şair ve yazarlarından biri değildir.
15.Soru
“Batır Bayan” destanını yazan Kazak edebiyatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Saken Seyfullin |
Muhtar Avezov |
Sabit Mukanov |
Magcan Cumabayev |
Gabidin Mustafin |
Magcan Cumabayev, 1922 yılında Taşkent’e geldi. Meşhur “Batır Bayan” destanını burada yazdı.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı sırasında Özbekistan’da yazılmış askeri konulu antolojilerden biri değildir?
Merd oġıl (Mert Oğul ) |
Ḳasem (Yemin) |
Özbekler |
Cantemir |
Özbekistân bahâdırları (Özbekistan Bahadırları) |
Savaş yıllarında Özbekistan’da askerî konularda Ölim yavge (Ölüm Düşmana), Vatan üçün (1941), Merd oġıl (Mert Oğul, 1942), Özbekler, Vatan cânbâzlerige (Vatan Fedaile- rine), Özbekistân bahâdırları (Özbekistan Bahadırları), Ḳasem (Yemin, 1944) gibi edebî – bedii antolojiler yayımlandı.
17.Soru
Kazaklara göre devrinde fikirlerine saygı duyulan, sözü dinlenen, akıllı, kahraman ve kopuz sanatının atası olarak kabul edilen tarihi karakter kimdir?
Bilge Kağan |
Tonyukuk |
Cengiz Han |
Kültegin |
Korkut Ata |
Kazaklara göre Korkut Ata, devrinde fikirlerine saygı duyulan, sözü dinlenen, akıllı ve kahraman bir tarihî figürdür. Araştırmacılara göre Oğuz Kıpçaklarının Bayat boyundan çıkmış ve 8 ila 9. Asırlarda ömür sürmüştür. Kazaklar Korkut Ata’yı kopuz sanatının atası olarak kabul ederler.
18.Soru
I. İngiltere
II. Fransa
III. İsrail
IV. ABD
V. Rusya
Mısır’da Nâsır’ın 1956’da Süveyş Kanalı hisselerini millileştireceğini açıklaması üze¬rine hangi ülkeler kendi aralarında gizlice anlaşarak Mısır’a saldırarak Süveyş bunalımına sebep olmuştur?
I ve II |
Yalnız I |
I, II ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Mısır’da Nâsır’ın 1956’da Süveyş Kanalı hisselerini millileştireceğini açıklaması üze¬rine, Kanal’da hisseleri olan İngiltere ve Fransa bu eylemi önleyebilmek için gizli görüşmeler yaptılar. Bu görüşmelerin bir bölümüne Mısır’ın kendisi için tehdit oluşturduğunu değerlendiren İsrail de katıldı.
19.Soru
Türkistan’daki ilk mahallî matbaacı olarak bilinen şair aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Atacan Abdalov |
İsanbay Hüseyinbayev |
Kâmil Harezmî |
Zevkî |
Furkat |
Atacan Abdalov (1856–1927) Türkistan’daki ilk mahallî matbaacı olarak bilinir.
20.Soru
I. Özbekler
II. Karakalpaklar
III. Tacikler
IV. Ruslar
V. Kazaklar
Özbekistan Cumhuriyeti’nde yaşayan yukarıdaki etnik grupları nüfus yoğunluğuna göre büyükten küçüğe sıralayınız?
I, II, III, IV, V |
I, IV, II, III, V |
I, V, IV, II, III |
IV, I, II, III, V |
V, I, II, IV, III |
Özbekistan Cumhuriyetinin nüfusu, 2011 verilene göre 29 milyon 550 bin kişidir. Ülkede 125 den fazla etnik grup yaşamaktadır. Bunlar %80’i Özbekler, %2,2’si Karakalpaklar, %4,9’u Tacikler, %3,8’i Ruslar, 3,8’i, Kazaklar, %1,0’i Tatarlar, %0,9’u Kırgızlar ve diğer topluluklardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ