Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Azeri Türkçesinde sonu m ve n harfleriyle bitip ayrılma eki alan kelimelerin yazılışı ile telaffuzu arasında fark bulunur. Bu bilgi ışığında 'yalandan' kelimesinin telaffuzu aşağıdakilerden hangisidir?
yalanxan |
yelenden |
yelennen |
yalanden |
yalannan |
Sonu m ve n ünsüzleri ile biten kelimelerden sonra ayrılma hâli +dAn diye yazılır ama
+nAn diye telaffuz edilir.
2.Soru
"Бaшынa дөндүјүм вaфaлы достлaр" cümlesinin Latin alfabesiyle doğru okunuşu aşağıdakilerden hangisidir?
Başına gelen vefalı dostlar |
Başında bulunan vafalı dostlar |
Başına döndüyüm vafalı dostlar |
Başından geçen hayırlı dostlar |
Başına döndüğüm vefalı dostlar |
"Бaшынa дөндүјүм вaфaлы достлaр" cümlesinin Latin alfabesiyle okunuşu "Başına döndüyüm vafalı dostlar" şeklindedir.
3.Soru
Kiril harfleriyle verilen “вaфaлы достлaр” ifadesinin Azerbaycan Latin alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
vafalı dokturam |
mendeki çorap |
başarı gözleyep |
vafalı dostlar |
buradaki kitap |
Kiril harfleriyle verilen “вaфaлы достлaр” ifadesinin Azerbaycan Latin alfabesindeki karşılığı “vafalı dostlar” şeklindedir.
4.Soru
Türkçe köken bakımından hangi dil ailesine mensuptur?
Ural dilleri
|
Altay dilleri
|
Hint-Avrupa dilleri
|
Sami dilleri
|
Kafkas dilleri
|
5.Soru
Dilin yazılı metinlerle takip edilemeyen çok eski bir döneminde ayrılan ve önemli sesbilgisi (fonetik) ve şekilbilgisi (morfoloji) farklılıkları gösteren koluna ne ad verilir?
Lehçe |
Şive |
Ağız |
Diyalekt |
Yazık |
Dilin yazılı metinlerle takip edilemeyen çok eski bir döneminde ayrılan ve önemli sesbilgisi (fonetik) ve şekilbilgisi (morfoloji) farklılıkları gösteren koluna lehçe denir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bükümlü dillerdendir?
Moğolca |
Türkçe |
Fransızca |
Çince |
Vietnamca |
Fransızca bükümlü diller grubundadır.
7.Soru
Türk lehçelerinin yönlere göre tasnifinde aşağıdakilerden hangisi Hive ve çevresindeki bir bölümü işaret eder?
Kuzeybatı grubu |
Güneybatı grubu |
Güneydoğu grubu |
Orta grup |
Kuzeydoğu grubu |
Orta Grup: Hive ve çevresinin bir bölümüdür.
8.Soru
Aşağıdaki sözcük ve karşılıklardan hangisi yanlıştır?
tap-: bulmak |
apar-: konuşmak |
harda: nerede |
hemişe: her zaman |
birce: bir, tek |
“apar-” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı “götürmek” şeklindedir.
9.Soru
Kapalı e (é) sesiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Kapalı e (é ) sesi, e ile i arası bir ses değerine sahiptir.
|
Kapalı e (é ) sesi, e ile a arası bir ses değerine sahiptir.
|
Kapalı e (é) sesi kelimelerin tüm hecelerinde bulunabilir.
|
Kapalı e (é ) sesi, dar-yuvarlak bir ünlüdür.
|
Kapalı e (é ) sesi, düz-yuvarlak bir ünlüdür.
|
10.Soru
Hangisi “En Eski Türkçe'nin İzlerinde” adlı eserinde; Orhun Yazıtları'nı inceleyerek söz konusu metinlerin dilinin çok işlenmiş, eski bir yazı dili olması gerektiği sonucuna varan bilim insanıdır?
Talat Tekin |
Doğan Aksan |
Ferruh Ağca |
Sema Barutçu |
Halil İbrahim Usta |
Doğan Aksan, En Eski Türkçenin İzlerinde adlı eserinde, vardığı sonuçları şöyle ifade etmektedir: Türklerde o dönemde yerleşik bir yazı sistemi ve bu sistemi kullanan, hitabet kurallarını bilen, hatta sanatlı anlatıma yönelen, eğitimli bir zümrenin bulunduğu anlaşılmaktadır. Yenisey yazıtlarında görülen sözcükler, Orhun yazıtlarındaki sözvarlığı, Türkçenin hemen o dönemde oluşmuş bir dil olmadığını, çeşitli gelişmeler ve anlam olaylarıyla çok daha eskiye, birkaç bin yıl öncesine uzanan gelişmiş bir dil niteliği taşıdığını göstermektedir. Kısıtlı metinler olmalarına karşın yazıtlar, Türkçenin soyutlama gücünü ortaya koymakta, kimi Avrupalı bilginlerin görüşlerinin tersine, çok eski ve gelişmiş bir dilin ürünlerini sergilemektedir. Gerek düz yazı içindeki ölçülü, uyaklı anlatım, gerek etkileyici söylemler oluşturan değişik yinelemeler ve karşıt kavramların kullanılışı, gerekse söz sanatlarından yararlanılmış olması, zengin ve soyut kavramlara da sahip bir yazı dili karşısında bulunduğumuzu göstermektedir ( Aksan 2000; 142). B doğru seçenektir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk Lehçe Gruplarını adlandırırken kullanılan tabirlerden biri değildir?
Dil özelliklerine göre |
Coğrafi yönlere göre |
Boy adlarına göre |
Tarih içinde inandıkları dinlere göre |
Tabirlerin karışık kullanılması göre |
Türk lehçelerini tasniflerken kullanılan adlar; coğrafi yönlere göre, coğrafi adlara göre, boy adlarına göre, dil özelliklerine göre, tabirlerin karışık kullanılmasına göre yapılmıştır. Dinlere göre tasnif yapılmamıştır.
12.Soru
Dilin yazılı metinlerle takip edilemeyen çok eski bir döneminde ayrılan ve önemli sesbilgisi (fonetik) ve şekilbilgisi (morfoloji) farklılıkları gösteren koluna ne denir?
Yazık |
Lehçe |
Şive |
Dil |
Ağız |
Lehçe, dilin yazılı metinlerle takip edilemeyen çok eski bir döneminde ayrılan ve önemli sesbilgisi (fonetik) ve şekilbilgisi (morfoloji) farklılıkları gösteren koludur.
13.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymaktadır?
mumiya |
edebiyyat |
ildırım |
universitet |
oxuram |
Büyük ünlü uyumu, yalın veya eklerle uzatılmış Türkçe kelimelerde, ilk hecede bulunan ünlünün taşıdığı kalınlık-incelik niteliğinin diğer hecelerde de devam etmesi kuralıdır. (Kalın: a / ı / o / u – ince: e, é / i / / ö / ü) oxuram / okurum kelimesi büyük ünlü uyumuna uymaktadır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Uzak Doğu'da hiçbir gruba dahil olmayan bir dildir?
Japonca |
Kalmuk |
Ryukyus |
Korece |
Ayn |
Uzak Doğu'da hiçbir gruba girmeyen dil "Kalmuk" dilidir. Kalmuk dili Moğol dilleri grubuna girer. Doğru yanıt: B'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk dillerinin Batı Hun dalının Oğuz-Selçuk bölümünde yer almaz?
Selçuk |
Peçenek |
Eski Osmanlı |
Azeri |
Türk |
Türk dillerinin Batı Hun dalının Oğuz-Selçuk bölümünde Peçenek yer almaz.
16.Soru
Radloff'un tasnifine göre aşağıdakilerden hangisi Orta Asya şiveleri arasında yer alır?
Aksu |
Altay |
Teleüt |
Mişer |
Simbir |
Radloff'un tasnifine göre Aksu şivesi Orta Asya şiveleri arasında yer alır.
17.Soru
Türk lehçelerini tasniflerken on iki ana gruba ayıran ve Halaççayı da eski bir lehçe olarak kabul eden dilbilimci aşağıdakilerden hangisidir?
Reşit Rahmeti Arat |
Zeynep Korkmaz |
Von Gabain |
Bekir Çobanzade |
Talat Tekin |
Talat Tekin
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konuşma dillerinin yazı diline dönüşmesi aşamalarından biri değildir?
Seçilme |
Geçiş |
Standartlaşma |
Yaygınlaşma |
Kabul |
Konuşma dillerinin yazı diline dönüşmesi “seçilme, standartlaşma, yaygınlaşma ve kabul” aşamalarından geçmesiyle mümkündür.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Germen Dilleri arasında yer alır?
Rumence |
İtalyanca |
Flemenkçe |
Türkçe |
Çince |
Flemenkçe Germen Dil grubuna girmektedir.
20.Soru
Türk Dili yapı bakımından hangi dil grubunda yer almaktadır?
Tek heceli diller |
Eklemeli diller |
Kök bükümlü diller |
Gövde bükümlü diller |
Hiçbiri |
Türk dili eklemeli diller arasında yer almaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ