Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1 Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kiril harfleriyle verilen “Бaшынa дөндүјүм вaфaлы достлaр” ifadesinin Azerbaycan Latin alfabesindeki yazımı aşağıdaki cümlelerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Başına döndüyüm vafalı dostlar |
Naşına döndüğüm vafalı dostlar |
Başına döndüğüm vefalı dostlar |
Başına döndüyüm vefalı dostlar |
Yaşına döndüyüm vafalı dostlar |
Kiril harfleriyle verilen “Бaшынa дөндүјүм вaфaлы достлaр” ifadesinin Azerbaycan Latin alfabesindeki yazımı “Başına döndüyüm vafalı dostlar” ifadesidir. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Ülkemizde 1908 Meşrutiyeti’nden sonra Türkiye’de güçlenen Türkçülük akımından etkilenerek Ziya Gökalp’le aynı düşünceleri savunan Azerbaycanlı fikir ve sanat adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Vakıf Samedoğlu |
Hüseyinzâde Ali Bey |
Bahtiyar Vahapzade |
Gasım Gasımzâde |
Nebi Hezri |
1908 Meşrutiyeti’nden sonra Türkiye’de güçlenen Türkçülük akımı Azerbaycan edebiyatçıları üzerinde de etkili olur. Ziya Gökalp’le aynı fikirleri savunan Hüseyinzâde Ali Bey, Türkçülük akımının önderlerinden olup Azerbaycan kültür hayatında derin etkiler bırakmıştır. Azerbaycan’da yazdığı yazılarda Türk dünyasının ortak dilinin İstanbul ağzına dayanması gerektiğini savunmuştur. Ziya Gökalp’in ‘’ Türk milletindenim, İslam ümmetindenim, Garp medeniyetindenim’’ düsturunun fikir çerçevesini çizerek yazılarında Türkçü bir hayatı, İslam dinine saygıyı esas alarak Avrupa medeniyetinden faydalanmayı temel görüş olarak savunmuştur. ‘’Türk kanlı, İslam imanlı ve Frenk kıyafetli olalım’’ sözüyle bunu özetlemiştir.
3.Soru
Daha önce SSCB’ye bağlı olan Azerbaycan hangi tarihte bağımsız bir cumhuriyet olarak kurulmuştur?
30 Ağustos 1990 |
30 Ağustos 1991 |
20 Ağustos 1990 |
20 Ağustos 1991 |
15 Haziran 1991 |
Daha önce SSCB’ye bağlı olan Azerbaycan 30 Ağustos 1991’de bağımsız bir cumhuriyet olarak kurulmuştur.
4.Soru
“Avrasyatik Teorisi”…. dillerinin aynı kökten geldiğini savunmaktadır. Aşağıda yer alan hangi seçenek söz konusu boşluğa girmez?
Kartvel
|
Gilyak
|
Japon-Aynu
|
Çukçi
|
Eskimo-Aleut
|
5.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi köken bakımından Türkçeyle aynı grupta yer almaktadır?
İbranice |
Çince |
Gürcüce |
Almanca |
Moğolca |
Türkçe Ural-Altay dil ailesinde yer almaktadır. Altay dilleri arasında yer alan Moğolca bu açıdan Türkçe ile akraba bir dildir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk lehçebiliminin kurucusu sayılan Wilhelm Radloff’un Türk lehçeleriyle ilgili yaptığı tasnifte güney şiveleri içinde yer alır?
Kafkasya şiveleri |
Çağatay şiveleri |
Kırgız şiveleri |
Abakan şiveleri |
İrtis şiveleri |
Wilhelm Radloff’un Türk lehçeleriyle ilgili yaptığı tasnife göre; doğu şiveleri, Batı şiveleri, Orta Asya şiveleri ve Güney şiveleri olmak üzere dört grup bulunmaktadır. Kafkasya şiveleri, Güney şiveleri içinde yer alır.
7.Soru
Azerbaycan Türkçesi kaçıncı yüzyıllar arası doğmaya başlamıştır?
XII-XIII |
XIII-XIV |
XIV-XV |
XV-XVI |
XVI-XVII |
Azerbaycan Türkçesinin özellikleri XIII-XIV. yüzyıllarda doğmaya başlar.
8.Soru
"Дил aчaндa илк дәфә “aнa” сөјләрик биз,“Aнa дили” aдлaныр бизим илк дәрслијимиз." Yukarıdaki mısraların Latin alfabesindeki doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Dil açınca ilk defa “ana” söylerik biz, |
Dil açanda ilk defa “anne” söyleriz biz, |
Dil açanda ilk defe “anne” söyleriz biz, |
Dil açanda ilk defe “ana” söylerik biz, |
Dil açınca ilk defa “ana” söyleriz biz, |
Дил aчaндa илк дәфә “aнa” сөјләрик биз,
“Aнa дили” aдлaныр бизим илк дәрслијимиз.
mısralarının Latin alfabesindeki karşılığı:
Dil açanda ilk defe “ana” söylerik biz,
“Ana dili” adlanır bizim ilk dersliyimiz.
9.Soru
Türk dili, kaçıncı yüzyıldan itibaren Kuzeydoğu Türkçesi ve Batı Türkçesi şeklinde adlandırılan iki ana kola ayrılmıştır?
6 |
8 |
10 |
12 |
14 |
Eski Türkçeden sonraki devrede, Türkçe farklı yazı dillerine bölünmüştür. Türkistan’daki Türklerin parçalanarak büyük kütleler hâlinde Hazar denizinin kuzeyinden ve güneyinden, kuzeybatı ve güneybatıya doğru gitmeleri, yeni kültür merkezlerinin meydana gelmesi, İslamiyet’in kabulü ile birlikte birçok yeni kavramın toplum hayatında yer alması ve yeni bir yazının kullanılması gibi dış sebepler ile Türkçe'nin kendi iç yapısında meydana gelen doğal değişmeler ve gelişmeler farklı lehçelerin ve yazı dillerinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Böylece Türk dili, 12.-13. yüzyıldan itibaren Kuzeydoğu Türkçesi ve Batı Türkçesi şeklinde adlandırılan iki ana kola ayrılmıştır. D doğru seçenektir.
10.Soru
“Nostratik teorisi” dünya dillerini değerlendiren bir teoridir. Buna göre aşağıda yer alan hangi seçenek söz konusu kökten gelmez?
Hâmi
|
Sâmi
|
Hint-Avrupa
|
Aleut
|
Dravid
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan’da tiyatro alanında önemli isimlerden biridir?
Ahmet Ağaoğlu |
Hüseyinzâde Ali Bey |
Necef Beg Vezirli |
Ahmed Cevad |
Üzeyir Hacı Beyli |
Azerbaycan’da tiyatro alanında Ahundzâde, Necef Beg Vezirli ve Abdurrahim Bey Hakverdi önemli isimler arasındadır. Doğru cevap C’dir.
12.Soru
Hangisi bilinen en eski yazılı metinlere sahip ancak ölü bir dildir?
Akadca |
Hunca |
Hititçe |
Sanskritçe |
Sümerce |
Sümerce bugün yaşamamakla birlikte, bilinen en eski yazılı metinler Sümerce'ye aittir. Dolayısıyla E doğru seçenektir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplum dilbilimsel açıdan dillerin sınıflandırılmasında ortaya çıkan sınıflardan biri değildir?
Bölgesel |
Ölçünlü |
Toplumsal |
İşlevsel |
Yazılı |
Toplum dilbilimsel açıdan diller, ölçünlü, bölgesel, toplumsal ve işlevsel dil türleri biçiminde sınıflandırılabilir. Dilleri yazı dili olup olmamaları bakımından da yazı dilleri ve
konuşma dilleri biçiminde tanımlayabiliriz.
14.Soru
‘Biz hemişe döyüşe hazır bir esker kimi senin emrini gözleyeceyik’ ifadesinde hemişe kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Çoğu zaman |
Bazen |
Belki |
Her zaman |
Hiç bir zaman |
Biz hemişe döyüşe hazır bir esker kimi senin emrini gözleyeceyik’ ifadesinde hemişe kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı her zamandır. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Azerbaycan Türkçesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Azerbaycan Türkçesi, Kuzey Türkçesinin batı sahası içinde yer alır.
|
Azerbaycan Türkçesi, Batı Türkçesinin doğu sahası içinde yer alan ve bu saha içinde gelişen yazı dilinin adıdır.
|
Azerbaycan Türkçesi, Çağatay Türkçesinin devamı olan lehçelerden biridir.
|
Azerbaycan Türkçesi Batı Oğuzcası olarak kabul edilmektedir.
|
Azerbaycan Türkçesinin özellikleri X-XI. yüzyıllarda doğmaya başlar.
|
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabelerden biri değildir?
Göktürk |
Uygur |
İbrani |
Arap |
Latin |
İbrani alfabesini Türkler hiç kullanmamıştır. Doğru yanıt: C'dir.
17.Soru
Bugün Türk dünyasında gayritabiî bir şekilde oluşan yazı dillerinin sayısı aşağıdakilerden hangisini aşmış durumdadır?
10 |
20 |
30 |
40 |
50 |
Bugün Türk dünyasında gayritabiî bir şekilde oluşan ve sayısı yirmiyi aşan yazı dilinin varlığı, bu Sovyet-Rus siyasetinin bir sonucudur.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kafkas dil ailesi grubunda yer alır?
Çince |
Abazaca |
Tibetçe |
Vietnamca |
Dunganca |
Abazaca Kafkas dil grubuna girer.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk dilinin uzak lehçelerinden biridir?
Özbek Türkçesi |
Yakut Türkçesi |
Kazak Türkçesi |
Nogay Türkçesi |
Kırgız Türkçesi |
Yakutça ve Çuvaşça ses özellikleri bakımından uzak lehçe gruplarında yer alır.
20.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi eklemeli diller grubundan biri değildir?
Türkçe
|
Moğolca
|
Tunguzca
|
Farsça
|
Mançuca
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ