Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde öğrenilen geçmiş zaman eki almış bir kelime vardır?
bilmâqdämiz |
tiläyäpti |
kelämiz |
oqıysän |
kelibdi |
kelibdi
2.Soru
Türkmenistan’ın 27 Ekim 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle başlayan bağımsızlık devrinde milli tarihi işleyen bağımsızlık ve milli gururu anlatan ‘’Oğuz Han’’, ‘’Deli Dumrul’’ gibi oyunlarıyla tanınan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Recepmırat Durdıyev |
Kakacan Aşırov |
Annaberdi Ağabayev |
Çorı Gulleyev |
Ağageldi Allanazarov |
Bağımsızlık Devri Edebiyatı, Türkmenistan’ın 27 Ekim 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle başlayan devirdir. Bu dönem edebiyatı, bağımsızlık ve milli uyanış edebiyatı olarak adlandırılabilir. Bağımsızlık, milli gurur, milli tarih, çocuk psikolojisi gibi konular işlenmiştir. Ahlaki konuların ideolojik baskılardan uzak işlendiği, milli tarihe yönelişin güçlü olduğu bu dönemde, Oğuz Han, Deli Dumrul gibi tarihi konuları işleyen tiyatro eserleriyle ünlü sanatçı Kakacan Aşırov’dur.
3.Soru
Türkmen Türkçesinin karakteristiğini aşağıdakilerden hangisinin oluşturduğu söylenebilir?
Kıpçak Türkçesi |
Çağatay Türkçesi |
Arapça |
Rusça |
Oğuz Türkçesi |
Türkmen Türkçesi, Oğuz grubu şivelerinin doğu kolundandır. Bundan dolayı Oğuz Türkçesinin özellikleri Türkmen Türkçesinin karakteristiğini oluşturur. Doğru cevap E seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkmen Türkçesinin tarihi seyri içerisinde alıntı kelimeler yaptığı dillerden biri değildir?
Latince |
Arapça |
Moğolca |
Farsça |
Rusça |
Türkmen Türkçesinin söz varlığının temelini Türkçe sözler oluşturur. Tarihî seyri içerisinde Moğolca, Farsça, Arapça ve Rusçadan kelimeler almıştır. Alıntı kelimeler genellikle Türkmen Türkçesinin ses ve dilbilgisi kurallarına uymaktadır. Son dönemlerde ise Türkmen Türkçesi kendi imkânları ile kelime üretmeye başlamıştır. Doğru cevap "A" seçeneğidir.
5.Soru
'Åtäm bu pulni mehnät qilmäsdän ålib kelgänimni bilgängä oxşäydi' cümlesinde geçen mehnät sözcüğü ne anlama gelir?
sokak |
kazanç |
emek |
tane |
memnun |
mehnät: emek
6.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki almış bir sözcük vardır?
qollär |
bâşing |
közlär |
mâllär |
yollär |
bâşing
7.Soru
Özbek Türkçesi Kiril alfabesinde kaç tane harf vardır?
28 |
30 |
32 |
34 |
36 |
Özbek Türkçesi Kiril alfabesinde 34 tane harf vardır.
8.Soru
‘Qur yengi dävlät, yåvlär örtänsin,’ ifadesinde geçen ''örtänsin'' kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Çatlasın |
Uyansın |
Yansın |
Göstersin |
Ötsün |
‘Qur yengi dävlät, yåvlär örtänsin,’ ifadesinde geçen ''örtänsin'' kelimesinin anlamı A seçeneğinde doğru olarak verilmiştir
9.Soru
Azerbaycan Türkçesinin özellikleri hangi yüzyıllarda doğmaya başlamıştır?
XI.XII. yüzyıllar |
XII-XIII. yüzyıllar |
XIII-XIV. yüzyıllar |
XIV-XV. yüzyıllar |
XV-XVI. yüzyıllar |
Azerbaycan Türkçesinin özellikleri XIII-XIV. yüzyıllarda doğmaya başlar. Doğru cevap C’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde Türkmen Türkçesinin Ünsüzleri ile ilgili özellik doğru değildir?
Kelime başındaki kalın k’lar Türkmen Türkçesinde g olur |
Kelime içindeki b’ler v okunur |
Türkiye Türkçesinde iç sesteki -ğ- ünsüzü, Türkmen Türkçesinde k olur |
Türkiye Türkçesinde t ile de başlayabilen ekler, Türkmen Türkçesinde sadece d ile başlar |
Türkiye Türkçesinde iç sesteki -ğ- ünsüzü, Türkmen Türkçesinde v olur |
Türkiye Türkçesinde iç sesteki -ğ- ünsüzü, Türkmen Türkçesinde v olur
11.Soru
I. Türkmen Türkçesinde 23 ünsüz vardır II. Alfabede 21 işaret kullanılmaktadır III. Türkiye Türkçesinden farklı olarak ñ sesi alfabede gösterilir IV. Türkmen Türkçesinde s ve z sesleri de Türkiye Türkçesinden farklı olarak peltek telaffuz edilir. Türkmen Türkçesi ünsüzleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
I, II ve IV |
I, III ve IV |
Hepsi |
Türkmen Türkçesinde 23 ünsüz vardır. Ancak alfabede 21 işaret kullanılmaktadır: “b, c, ç, d, f, g, h, j, k, l, m, n, ñ, p, r, s, ş, t, v, y, z”.
Türkiye Türkçesinden farklı olarak ñ sesi alfabede gösterilir. Bugünkü Türkmen alfabesinde, Türkiye Türkçesi alfabesinde olduğu gibi kalın ve ince g ile kalın ve ince k, birer harfle gösterilmiştir. Türkmen Türkçesinde s ve z sesleri de Türkiye Türkçesinden farklı olarak peltek telaffuz edilir ancak yazıda bu peltekliği gösteren herhangi bir işaret kullanılmaz
12.Soru
Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde sıfat-fiil vardır?
baxa baxa |
çıxanda |
oxuyarag |
gelesi gonag |
baxarken |
gelesi gonag (gelecek misafir)
13.Soru
Türkiye Türkçesine “-mak için” şeklinde çevrilen ve sebep bildiren zarf fiil eki aşağıdakilerden hangisidir?
–käç |
–mäy |
-bån |
-gäni |
-günçä |
-gäni: Sebep bildirir. Türkiye Türkçesine “-mak için” şeklinde çevrilebilir: gilås såtgäni båzårga bårdim (kiraz satmak için pazara vardım), sizni körgäni keldik (sizi görmeye geldik). Doğru cevap D’dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Özbek Türkçesi latin alfabesinde Ng ve O’ harflerinin TT ses karşılığı doğru verilmiştir?
m ve e |
n ve ö |
ñ ve ö |
ñ ve o |
m ve o |
Ng ve O’
ñ ve ö
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde "geri dönmek" anlamına gelen bir kelime vardır?
gayt- |
ılga- |
köy- |
daalaş |
şaayaat |
gayt-: geri dönmek
16.Soru
Özbek Türkçesinde "Ba§la¨lik" kelimesi hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Özbek Türkçesinde "Ba§la¨lik" kelimesi hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Çokluk eki almıştır. |
Yapım eki almıştır. |
"Çocukluk" anlamına gelmektedir. |
İsim (ad)'dir. |
Çekim eki almamıştır. |
"Ba§la¨lik" kelimesi Türkçe'de "çocukluk" anlamına gelmektedir, yapım eki almıştır, çekim eki almamıştır, isimdir. Ancak, çokluk eki almamıştır. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Uzaklardan uçup geldim guş yaalı. Daalaşlara şaayaat bolan Derekler, dizesinde şaayat kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Uzaklardan uçup geldim guş yaalı. Daalaşlara şaayaat bolan Derekler, dizesinde şaayat kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
geri dönmek |
Şahit, tanık |
Kavak ağacı |
Nasıl |
Feryat |
gayt-: geri dönmek
ılga-: koşmak
başkı: ilk
söygi: aşk, sevgi
köy-: yanmak
niçik: nasıl
yaalı:
şaayaat: şahit,
daalaş: çekişme,
derek: kavak
cıdaa:
daat: feryat
18.Soru
Özbek Türkleri hangi yıldan sonra Kiril alfabesi kullanmaya başlamıştır?
1920 |
1930 |
1940 |
1950 |
1960 |
1930 yılına kadar Arap alfabesini kullanan Özbek Türkleri, 1930-1940 yılları arasında Latin alfabesini, 1940’tan sonra da Kiril alfabesini kullanmışlardır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsız olarak kurulduğu tarihtir?
30 Ocak 1992 |
15 Eylül 1990 |
30 Ağustos 1991 |
15 Şubat 1982 |
26 Mayıs 1995 |
Daha önce SSCB’ye bağlı olan Azerbaycan 30 Ağustos 1991’de bağımsız bir cumhuriyet olarak kurulmuştur.
20.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi 4. tip şimdiki zamana örnek olarak verilebilir?
yåzyäpmän |
köräyåtirmän |
yåzmåqçimän |
oqıymän |
ålmåqdämän |
4. tip şimdiki zaman: -(ä)yåtir ekiyle yapılır. Yatmak yardımcı fiilinden ekleşen bu ek de, gerçek (hâlen yapılmakta olan) şimdiki zamanı karşılar, aynı zamanda hareketin yakın geleceğe de uzayacağını ifade eder: oqıyåtirmän (okuyorum), köräyåtirmän (görüyorum) Doğru cevap B’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ