Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1 Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkmen Türklerinin günümüze kadar kullandığı alfabeler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?
Kiril-Arap-Latin-Kiril |
Arap-Latin-Kiril-Latin |
Latin-Arap-Kiril-Latin |
Kiril-Latin-Arap-Latin |
Arap-Kiril-Latin-Kiril |
Türkmen Türkleri de, diğer Türk boyları gibi önce Arap, 1927-28 yıllarından itibaren Latin, 1937 yılından sonra da Kiril alfabesini kullanmışlardır. Son yılllarda görülen genel eğilim doğrultusunda, Türkmen-Kiril alfabesinin değiştirilmesi veya tamamen terk edilmesiyle ilgili tartışmalar, 1990’lı yıllarda başlamış ve 12 Nisan 1993’te Türkmenistan Cumhuriyeti, Latin alfabesine geçiş kanununu onaylamıştır.
2.Soru
"барча лустларга салом айтинг. " Kiril alfabesiyle yazılan bu cümlenin Özbek Latin alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Bârca dostlarga sâlam âyting. |
Bârco dostlarga salam aytung. |
Barça dostlarga selam aytung. |
Bârca dostlârgâ sâlam âyting |
Barçe dostlarga salam ayting |
"барча лустларга салом айтинг." Kiril alfabesiyle yazılan bu cümlenin Özbek Latin alfabesindeki karşılığı "Bârca dostlârgâ sâlam âyting" şeklindedir. Doğru yanıt: D'dir.
3.Soru
Türkmen Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan "Бб" harflerinin Latin alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Türkmen Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan "Бб" harflerinin Latin alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Kk |
Mm |
Bb |
Aa |
Ññ |
KİRİL | LATİN | KİRİL | LATİN |
Aa | Aa | Өө | Öö |
Бб | Bb | Пп | Pp |
Вв | Vv | Рр | Rr |
Гг | Gg (Ğğ) | Сс | Ss |
Дд | Dd | Тт | Tt |
Ee | E, (y)e | Уу | Uu |
Ёё | Yo yo | Үү | Üü |
Жж | Jj | Фф | Ff |
Җҗ | Cc | Xx | X x (l) |
Зз | Zz | Цц | Ts ts |
Ии | İi | Чч | Çç |
Йй | Yy | Шш | Şş |
Кк | Kk | Щщ | Şç şç |
Лл | Ll | Ыы | Iı |
Мм | Mm | Ээ | Ee |
Нн | Nn | Әә | Ää |
Ңң | Ññ | Юю | Yu yu |
Оо | Oo | Яя |
4.Soru
Özbek Türkçesinde kaç tane ünlü harf vardır?
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
Özbek Türkçesinde 10 tane ünlü vardır.
5.Soru
"Munuñ añrısı bäärsi görnenook." cümlesinde aşağıdaki zarf türlerinden hangisi kullanılmıştır?
Nitelik Zarfları |
Yer-yön Zarfları |
Zaman Zarfları |
Miktar Zarfları |
Soru Zarfları |
İş ve hareketin yapıldığı yeri ve yönü belirten zarflar yer-yön zarflarıdır. Örnek olarak; alıs (uzak), arka, aşaak (aşağı), añrı (öte), bääri (beri), bääriik (beriye), daş (dış), daşarı (dışarı), içeri, içeriik (içeriye), gayra (geri), ileri, içerik (içeriye), garşı (karşı), öñ (ön), üst, yokarı, yokarıık (yukarıya) kelimeleri gösterilebilir. Doğru cevap "B" seçeneğidir.
6.Soru
Azerbaycan Türkçesinde kaç tane ünsüz harf vardır?
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
Azerbaycan Türkçesinde 23 ünsüz vardır. Bu ünsüzler şunlardır: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, x, j, k, g, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Özbek Türkçesinin ağızlarından biri değildir?
Türkmenceleşmiş Özbekçe |
Kıpçak Özbekçesi |
Karluk Özbekçesi |
Güney Özbekçesi |
Kuzey Özbekçesi |
Özbek Türkçesi, Türk dilinin üç büyük grubundan biri olan Doğu Türkçesi (Karluk) kapsamında değerlendirilir ve Çağatay Türkçesinin devamı olarak kabul edilir. Karluk grubunun bir temsilcisi olmakla birlikte Özbek Türkçesinin içinde kuzey ve batı Türkçesinin özellikleri de görülür ve dört ağıza dayandırılır: 1. Kıpçak Özbekçesi, 2. Kuzey Özbekçesi, 3. Güney Özbekçesi, 4. Türkmenceleşmiş Özbekçe. Doğru cevap C’dir.
8.Soru
Dili "bildirişimi sağlayan göstergeler dizisi" olarak tanımlayan dil bilimci hangisidir?
Jean Baudrillard |
Ferdinand de Saussure |
Theodor Wiesengrund Adorno |
Soren Kierkegaard |
Ludwig Wittgenstein |
Dil, insan-varlık ilişkisinde bilme, insan-insan ilişkisinde bildirişme aracıdır. Bildirişimi
sağlayan her türlü gösterge, her türlü araç dil sayıldığı için F. De Saussure dili, “bildirişimi
sağlayan göstergeler dizgesi” olarak tanımlamıştır.
9.Soru
Azerbaycan Türkçesinde kaç ünlü bulunmaktadır?
Altı |
Yedi |
Sekiz |
Dokuz |
Onü |
Azerbaycan Türkçesinde 9 ünlü bulunmaktadır: “a, e, é, ı, i, o, ö, u, ü”. Doğru cevap D’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Özbek Türkçesindeki yapım eklerinden değildir?
Fiilden fiil yapan ekler |
İsimden sıfat yapan ekler |
İsimden fiil yapan ekler |
İsimden isim yapan ekler |
Fiilden isim yapan ekler |
Türkiye Türkçesiyle Özbek Türkçesinde kullanılan yapım ekleri büyük oranda aynıdır. Ancak bazılarında küçük ses ayrılıkları vardır. Türkiye Türkçesinde olduğu gibi Özbek Türkçesinde de yapım ekleri dört çeşittir. 1. İsimden İsim Yapan Ekler, 2. İsimden Fiil Yapan Ekler, 3. Fiilden İsim Yapan Ekler, 4. Fiilden Fiil Yapan Ekler. Doğru cevap B’dir.
11.Soru
“Özbek” kelimesinin eski Macarlarda mertebe, ünvan anlamıyla kullanılması hangi yıla ait belgelerde kaydedilmiştir?
1140 |
1150 |
1160 |
1170 |
1180 |
H. Vambery’e göre Özbek kelimesinin tam anlamı “kendi kendinin beği, bağımsız, müstakil” demek olup kelime ‘Öz+bek’ şeklindedir. Bu söz eski Macarlarda mertebe, ünvan sıfatında olan kelimeye karşılıktır ve bu anlamıyla 1150 yılına ait belgelerde kaydedilmiştir. Doğru cevap B’dir.
12.Soru
“Alma Yene Gülleyer, Türkmenistan’ın Baharı, Aman Okuva Gidyer” adlı eserlerin yazarı ve aynı zamanda romancı olan Türkmen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Durdı Haldurdı |
Ata Atacanov |
Kerim Gurbannepesov |
Allaberdi Hayıdov |
Gara Seyitliyev |
Aynı zamanda romancı da olan Ata Atacanov dönemin en ünlü şairidir. “Alma Yene Gülleyer (Elma Yine C¸içek Açıyor), Türkmenistan’ın Baharı, Aman Okuva Gidyer, İki Poema, Lirika” adlı eserlerinde sevgiyi taze duygularla yoğurur. 30 civarında eseri yayınlanan şair, daha çok lirik şiirleriyle tanınmıştır. Hece ölçüsüyle birlikte serbest şiir tarzını da kullanmış, ancak bütün eserlerinde ahenge büyük değer vermiştir. Manzum hika^yelerinde sosyal konuları, tiyatrolarında ise günlük konuları işlemiştir.
13.Soru
En uzağı işaret eden işaret sıfatı hangisidir?
"e" |
"şu" |
"ku" |
“u” ve “öşä” |
"e" ve "öşä” |
En uzağı işaret eden işaret sıfatı “u” ve “öşä”dır.
14.Soru
Özbek Türkçesinde Köngül ne anlama gelir?
Kılıç |
Gönül |
Zincir |
Güzel |
Boyun |
Köngül Gönül
Köngül, sen munçälär negä Gönül sen buncalar niye
15.Soru
Türkiye Türkçesiyle Özbek Türkçesinde kullanılan yapım ekleri arasındaki benzerlik için aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olur?
Çok az benzerlik vardır. |
Büyük oranda benzerdir. |
Yarı yarıya aynıdır. |
Tamamiyle aynıdır. |
Hiçbir benzerlik yoktur. |
Türkiye Türkçesiyle Özbek Türkçesinde kullanılan yapım ekleri büyük oranda benzerdir.
16.Soru
Türkiye Türkçesindeki kelime başı bazı b- sesleri Özbek Türkçesinde hangi harftir?
t |
n |
m |
p |
h |
Türkiye Türkçesindeki kelime başı bazı b- sesleri Özbek Türkçesinde m-'dir.
17.Soru
‘Cıdaa düşdüm başkı bahar gülünden’ cümlesinde "başkı" kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Başka |
Eski |
İlk |
Son |
Geç |
başkı: ilk
18.Soru
Türkmen Türkçesinde "gaty-" olarak geçen sözcüğün Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Geri dönmek |
Geri gelmek |
Geri vermek |
Geri gitmek |
Gerilemek |
"gayt-" sözcüğü Türkiye Türkçesinde "geri dönmek" anlamına gelmektedir. Doğru yanıt A' dır.
19.Soru
"Gaydıp geldim ılgaap yören yoluna,
Aala gözli, aak maralım, niirde sen?
Yaat yerlerde yandım yördüm haalıña,
Görermikeem gara gözi indi men?
Başkı söygim,
Şaatlık,
Gaygım,
Niirde sen?
Men armaanlı"
Yukarıda dizeleri verilen şiirin ana teması aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Sevgiliye özlem |
Doğaya özlem |
Sılaya özlemi |
Kahramanlık |
Yergi |
Dizeleri verilen şıklar arasında en yakın "sevgiliye özlem"dir. Doğru yanıt A' dır.
20.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi Türkmen Türkçesi Latin alfabesinde yer almamaktadır?
Ä ä |
N n |
Zz |
O’ o’ |
W w |
''O’ o’'' harfi Türkmen Türkçesi Latin alfabesinde yer almamaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ