Çağdaş Türk Yazı Dilleri 2 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
“Tağlardin ötkeç ceñçi qéşidin” cümlesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Ben de biledim keskin kılıcımı |
|
Şimdi vaktidir, güzel deyiniz |
|
Teselli edip derdine derman |
|
Aşıp dağlardan varıp yetende |
|
Dağlardan geçen cenkçi yanından |
“Tağlardin ötkeç ceñçi qéşidin” cümlesinin Türkçe karşılığı “Dağlardan geçen cenkçi yanından” dır.
2.Soru
Uygur Türkçesi, kendi içinde kaç döneme ayrılır?
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
4 |
|
5 |
Türk dili tarihi içerisinde önemli bir yeri olan Uygur Türkçesi, kendi içinde iki döneme ayrılır. Birincisi, ‘Eski Uygurca’ dediğimiz ve Göktürk yazı dilinden sonra eser vermeye başlayan tarihî dönemdir. İkincisi ise, XX. yüzyılda yeniden yazı dili olarak kullanılan ve ‘Yeni Uygurca’ dediğimiz dönemdir.
3.Soru
"Ular méniñdin zadila ayrilalmaydu" cümlesinde geçen ‘zadila’ kelimesi ne anlama gelmektedir?
|
Sahip, effendi |
|
Ormanlık |
|
Asla, hiçbir zaman |
|
Münakaşa |
|
Taşımak |
Uygur Türkçesinde ‘zandila’ kelimesi; asla, hiçbir zaman anlamına gelmektedir.
4.Soru
“Savaş” kelimesinin Tatar Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
sabaş |
|
sugış |
|
sabvas |
|
suvaş |
|
suwuş |
Savaş” kelimesinin Tatar Türkçesindeki karşılığı “sugış” şeklindedir.
5.Soru
Tatar alfabesinde kaç harf vardır?
|
33 |
|
34 |
|
35 |
|
36 |
|
37 |
Tatar Türkçesinde dokuz ünlü vardır. Bunlar: “a, e, å, ı, i, o, ö, u, ü”dür. Tatar alfabesinde ünsüzleri gösteren 27 ses işareti vardır: b, c, ç, d, f, g, h, x, j, k, l, m, n, ñ, p, r, s, ş, t, v, y, z, ts, şç, yı (yi), yu (yü), ya (ye).
6.Soru
Tatar Türkçesindeki “barlık, hemme, kaybår” zamirlerinin türü aşağıdakilerden hangisidir?
|
Belirsizlik |
|
Kişi |
|
Dönüşlülük |
|
İşaret |
|
Soru |
Belirsizlik zamirleri şunlardır: barı (hepsi), barlık (hepsi), barça (hepsi), hemme (hepsi), her, herbår (herbir), bårev (biri, birisi), bötån (bütün), hiçkåm (hiçkimse), hiçbår (hiçbir), hiçnerse (hiçbir şey), bårkåm (kimse), bårnerse (birşey), kaysı (kimi), kaybår (bazı, kimi).
7.Soru
I. ? ? – T t
II. ? ? – G g (Ğ ğ)
III. ? ? – J j
IV. ? ? – S s
Yukarıda eşleştirilmiş Tatar Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan harfler ile Latin alfabesindeki karşılıklarından hangileri doğrudur?
|
Yalnız II |
|
Yalnız III |
|
II, III |
|
I, II, III |
|
II, III, IV |
“? ? – G g (Ğ ğ)” ve “? ? – J j” şeklindeki eşleştirmler doğrudur. Ancak Tatar Türkçesi Kiril alfabesindeki “? ?” harfinin Latin alfabesindeki karşılığı “V v” harfidir. “?” harfinin karşılığı ise “P p” harfidir.
8.Soru
“detalaş” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Hangi |
|
Münakaşa |
|
Konum |
|
Tırnak |
|
Taşımak |
Detalaş kelimeseTürkiye türkçesinde “münakaşa” anlamına gelmektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tatar Türkçesinde var olan ünlemlerden biri değildir?
|
Duygu Ünlemleri |
|
Seslenme Ünlemleri |
|
Cevap Ünlemleri |
|
Sorma Ünlemleri |
|
Reddetme Ünlemleri |
Tatar Türkçesinde duygu, seslenme, sorma, gösterme, cevap ünlemleri bulunmaktadır.
10.Soru
"x" harfinin Doğu Türkistan Uygur Arap Alfabesine göre sonda-ortada-başta kullanımı sırasıyla aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A ve C seçenekleri "c" harfinin karşılığını, E seçeneği ise "k" harfinin karşılığını gösterirken B ve D seçeneklerinde "x" harfinin karşılığı görülmektedir. Bunlardan B seçeneğinde verilen sıralama doğrudur.
Doğru yanıt B'dir.
11.Soru
“İñ ilik bu til bilen enkem bişikte köylegen.” cümlesindeki “enkem” kelimesinin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Anacığım |
|
Nineciğim |
|
Dedeciğim |
|
Ablacığım |
|
Babacığım |
İñ ilik bu til bilen enkem bişikte köylegen. (En önce bu dille anacığım beşikte ninni söylemiş.)
12.Soru
“Ceye” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Yay |
|
Savaş |
|
İşte |
|
Böyle |
|
Çekmek |
“Ceye” kelimesinin karşılığı “yay”dır.
13.Soru
“Dala” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Bozkır |
|
Yay |
|
Çekmek |
|
Savaş |
|
Göre |
“Dala” kelimesinin karşılığı “bozkır”dır.
14.Soru
“Nimişqa” kelimesinin karşılığı aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
|
Niçin |
|
Neresi |
|
Ezmek |
|
Yer |
|
Dost |
“Nimişqa” kelimesinin karşılığı “niçin”dir.
15.Soru
Kuzey Türkçesi olarak adlandırılan gruptaki lehçeler, Kıpçak kökenli lehçelerdir. Aşağıdakilerden hangisi Tatar Türkçesinin de yer aldığı Karadeniz- Hazar bölgesi lehçelerinden değildir?
|
Kırgız |
|
Karaçay-Balkar |
|
Karaim(Karay) |
|
Kumuk |
|
Kırım Tatar |
"Kuzey Türkçesi olarak adlandırılan bu gruptaki lehçeler, Kıpçak kökenli lehçelerdir. Tatar Türkçesinin de yer aldığı Kıpçak grubu içerisine şu lehçeler girmektedir."
-Karadeniz-Hazar Bölgesi: 1. Karaim (Karay) 2. Kırım Tatar 3. Karaçay-Balkar 4. Kumuk
-İdil-Ural Bölgesi: 1. Tatar 2. Başkurt
-Aral-Hazar Bölgesi: 1. Kazak 2. Karakalpak 3. Nogay. 4. Kırgız.
16.Soru
“Yaq, ançe yiraq emes, xéli yeqin.” cümlesindeki “xéli” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
|
Oldukça |
|
Galiba |
|
Zannımca |
|
Değil |
|
Zaten |
Yaq, ançe yiraq emes, xéli yeqin. (Hayır, o kadar uzak değil, oldukça yakın.)