Çağdaş Türk Yazı Dilleri 2 Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kırgız Türkçesi ile yazılan ilk eserdir?
Kurmanbek |
Er Tabıldı |
Manas |
Zilzala |
Olcobay Menen Kişimcan |
Kırgızlarda yazılı edebiyat 1920’lerden sonra gelişmeye başlamıştır. Kırgız Türkçesi ile yazılan ilk eser 1911’de çıkan Moldo Kılıç Şamırkanuulu’nun “Zilzala” adlı ırlar kitabıdır.
2.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi fiil değildir?
sekir |
apan |
ıstıqta |
keşir |
tatulas |
''Apan'' kelimesi çukur anlamına gelmekte olup isim görevindedir.
3.Soru
Hangi Türk kavimleri 1774’te Kazan Tatarlarıyla birlikte Ruslara karşı isyan hareketine girişmiştir?
Özbek-Kazak |
Uygur-Azerbaycan |
Yakut-Çuvaş |
Kırgız-Karakalpak |
Başkurt-Çuvaş |
Kazan Tatarları, Ruslara karşı 1774’te Başkurt ve Çuvaş Türkleriyle ortaklaşa yaptıkları Pugaçev isyanı sonucunda bir nebze rahatlamışlardır.
4.Soru
“Kedey” kelimesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Hasta |
Kederli |
Suçlu |
Yoksul |
Kötü |
Kedey: yoksul.
5.Soru
Kazak edebiyatında didaktik nitelikli şiirlere ne ad verilir?
Tolgan |
Akın |
Jir |
Jirav |
Aytısu |
Kazaklarda halk türküsüne “jır” veya“ölen”, türkü söyleyen kişiye de“jirav” veya “ölenşi” denir. Ağıt türünden olan şiirler muhtevalarına göre “yesturdi”,“konul aytu” veya “coktav”adını alır. Didaktik nitelikli şiirlere “tolgan” denir. “Akın” adı verilen Kazak halk ozanları irticalen şiir söyler, diğer akınlarla atışır, halk hikayeleri anlatır, destanlar okurlar. Akınların atışmasına “aytısu” adı verilir.
6.Soru
Kırgız Kiril alfabesinde bulunan “?, ?, ?” harflerin Latin Alfabesindeki doğru karşılığı aşağıdakilerin hangisidir?
Z, G, P |
Z, F, P |
Z, P, F |
F, G, P |
F, Z, P |
Doğru karşılığı sırasıyla Z, G, P’dir.
7.Soru
Aşağıdaki bölgelerden hangisi Kazak Türkçesinin konuşulduğu bölgelere sahip değildir?
Kazakistan |
Özbekistan |
Doğu Türkistan |
İspanya |
Türkmenistan |
Kazak Türkcesi bugün dağınık olarak Kazakistan, Doğu Türkistan, Özbekistan, Türkmenistan gibi bölgelerde yaşayan Kazaklar tarafından konuşulmaktadır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Kırgız Türkçesine göre bir niteleme sıfatı kullanılmıştır?
Kümüş küzgü |
Ayrıkça köp |
kütüüsüzden |
Törttön eki |
Cetişerlik |
Yukarıdaki şıklar incelendiğinde ayrıkça köp (hayli) ve cetişerlik (birçok) kelimelerinin belirsiz sıfat olduğu, kütüüsüzden (birdenbire) kelimesinin nitelik zarfı ve törtten iki (dörtte iki) kelimesinin ise sıra sayı sıfatı olduğu görülmektedir. Ancak kümüş küzgü (gümüş ayna) kelimesinde bir niteleme sıfatı kullanılmaktadır.
9.Soru
“Töşögümdü cıynaym, cuunam, kiyinem, könügüü casaymın.” cümlesinde geçen “cuunam” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Yığarım |
Yakarım |
Yazarım |
Yaparım |
Yıkanırım |
Töşögümdü cıynaym, cuunam, kiyinem, könügüü casaymın. (Döşeğimi toplarım, yıkanırım, giyinirim, her günkü alışkanlıklarımı yaparım.)
10.Soru
Kazaklar hangi hanın 1456 yılında Moğol saldırılarını önleyememesi sonucunda, hanlıktan ayrılarak kuzeye doğru çekilmiştir?
Babür |
Ebu’l Hayr |
Timur |
Şeybâni |
Kasım Han |
1456 yılında Ebu’l Hayr’ın Moğol saldırılarını önleyememesi sonucunda, bazı Türkler hanlıktan ayrılarak kuzeye doğru çekilmiştir.
11.Soru
“Bu kitapnıñ ikinçi tomı kayçan kileçek?” cümlesindeki soru zarfı aşağıdakilerden hangisidir?
kileçek |
tomı |
kayçan |
bu |
ikinçi |
“Bu kitapnıñ ikinçi tomı kayçan kileçek?” cümlesindeki soru zarfı ne zaman anlamındaki “kayçan” kelimesidir.
12.Soru
Türkçe asıllı kelimelerin başındaki bütün “d”ler Kazak Türkcesine hangi harf olarak geçmiştir?
T |
Ş |
B |
K |
Z |
Türkçe asıllı kelimelerin başındaki bütün “d” ler Kazak Türkçesine “t” harfi olarak geçmiştir.
13.Soru
“Aniniznin salametligi hazir qandaqraq?” cümlesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Annenizin sağlığı şimdi nasıl? |
Anneniz için mi buradasınız? |
Anneniz de burada hazır mı? |
Annenizin hazırlıkları ne durumda? |
Anneniz için dua edeyim mi? |
Aniniznin salametligi hazir qandaqraq? (Annenizin sağlığı şimdi nasıl?)
14.Soru
“Al cönünde tınçsızdanbanız.” cümlesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Kırmızı olunca çeviriniz. |
O konuda üzülmeyiniz. |
Bundan dolayı kederlendiniz. |
Bu yönden haklısınız. |
O günde hayıflanmayınız. |
Al cönünde tınçsızdanbanız. (O konuda üzülmeyiniz.)
15.Soru
“Görmemişsiniz” kelimesinin Kazak Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
körmepsiñder |
köripti |
körip jatırsıñdar |
körüvleriñ teyis |
kördiñder |
“Görmemişsiniz” kelimesinin Kazak Türkçesindeki karşılığı “körmepsiñder” şeklindedir.
16.Soru
I. Kuzeybatı
II. Kuzeydoğu
III. Güneybatı
IV. Güneydoğu
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Kırgız Türkçesinin ağızlarındandır?
I-II |
II-III |
III-IV |
I-III |
II-IV |
Kırgız Türkçesi kuzey, güneydoğu ve güneybatı olmak üzere üç ana ağıza ayrılır.
17.Soru
Metinde geçen ayaktayt yükleminin tabanı olan ayakta- ne demektir?
ayaklanmak |
ayaklandırmak |
kadeh(i) vermek |
sona ermek |
tembellik etmek |
Ayakta- fiili Kırgız Türkçesinde sona ermek anlamında kullanılır.
18.Soru
Hangisi Kazak sözlü edebiyatına Tatar Türkleri vasıtasıyla Türkiye Türklerinden geçmiş olan bir ürün değildir?
Kerbela Vakası |
Bozoğlan |
Ahmediye |
Kırk Vezir |
Kelbala |
Kazak folklorunda özellikle masal, hikâye ve destanlar geniş yer tutar. Klâsik İslâm medeniyetinin ürünleri Yûsuf ile Züleyhâ, Leylâ ile Mecnûn, Tâhir ile Zühre ile mahallî kültürden kaynaklanan Ayman Şolpan, Şakir Şekret, Bozoğlan, Kozı Körpeş ve Muñlık Zarlık hikâyeleri sözlü edebiyatın önemli eserleridir. Ayrıca Tatar Türkleri vasıtasıyla Türkiye Türklerinden Kazak Türklerine geçen Kelbala (Keloğlan), Kesikbaş, Battal Gazi, Kerbela Vakası, Kırk Vezir, Ahmediye ve Muhammediye halk kültürünün zenginliklerindendir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cengiz Aytmatov’a ait eserlerden biri değildir?
Devlet Ana |
Gün Olur Ara Bedel |
Dişi Kurdun Rüyaları |
Gülsarı |
Beyaz Gemi |
Kırgız edebiyatının en büyük ismi, Cengiz Aytmatov’dur. Aytmatov, dünyanın en büyük romancılarından birisi olarak kabul edilmektedir. Aytmatov’un eserleri yetmiş ülke diline çevrilmiştir. Cemile adlı hikâyesiyle ünlenen Aytmatov’un; Yüzyüze, Selvi Boylum, İlk Öğretmen, Deve Gözü, Toprak Ana, Gülsarı, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra Bedel, Dişi Kurdun Rüyaları gibi hepsi şaheser niteliğinde olan birçok roman ve hikâyesi bulunmaktadır. Devlet Ana ise Kemal Tahir’in ünlü eseridir.
20.Soru
Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır?
Kiril-Б б / Latin-B b |
Kiril-Д д / Latin- D d |
Kiril- Г г/ Latin- G g |
Kiril- И и/ Latin- Iy, İy, i |
Kiril -Ж ж/ Latin -X x |
Kiril Ж ж Latin J j eşleşmesi doğru şeklidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ