Kırgız Türkçesi, bugün çoğunluğu Kırgızistan’da yaşayan Kırgız Türklerinin konuştuğu bir lehçe olup Kıpçak grubu lehçeleri içerisinde yer alır. Kırgız Türkçesi, Kıpçak grubu lehçeleri içerisinde en çok Kazak Türkçesine yakındır.

“Asa” kelimesinin karşılığı “çok”tur.

Kırgızistan, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra diğer Türk cumhuriyetleriyle birlikte 31 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığına kavuşmuştur.

Metinde geçen qızğılttanıp kelimesinde zarf-fiil, bolğan ve qaldırmaytın kelimelerinde sıfat-fiil ekleri bulunur. Metindeki qiyalıma kelimesinde iyelik ve yönelme hâli ekleri vardır. Metinde yalnızca boluğa kelimesinde mastar eki bulunmaktadır.

Harfleri çevirdiğimizde bize -Universitette okuymun, ekinçi kursta okuymun.cümlesini verecektir.  

Manas, Kurmanbek, Er Tabıldı, Kedeykan, Olcobay Menen Kişimcan gibi destanlar yer alır. Gılgamış destanı Kırgız Destanu değildir.

Arapça ve Farsçadan alınan kelimelerdeki v’ler b olur: ubakıt (vakit), aba (hava), abal (evvel). Kelime başındaki bazı v’ler ise düşer ve yanındaki ünlü yuvarlaklaşır: ökül (vekil), okuya (vakıa).

Metinde A ve B seçeneğinde +le-, +ta- isimden fiil yapan; C ve E’de +lük, +tüü isimden isim yapan ek bulunmaktadır. Ancak D seçeneğinde bala kelimesinde sırasıyla +dar çokluk, +ı+ yardımcı ses, +m I. teklik şahıs iyelik ve +dın ilgi hâli eki bulunmaktadır.

Urıppın kelimesi öğrenilen geçmiş zamanla yazılmış “vurmuşum “anlamına gelen bir kelimedir. Diğer kelimeler ise görülen geçmiş zamanla yazılmış ve sırasıyla başladım, açtım, gördüm, gittim anlamlarına gelmektedir.

Kazak Türkçesinde 2. Tip Görülen Geçmiş Zaman: İkinci şekli de -ğan, -gen; -qan, -ken ekiyle yapılır.

Üşev- üç ev, jüzdegen- yüzlerce, qışqılt- sarımsı, bayıptı- zeki anlamlarına gelmekte olup isimden isim yapan yapım ekleriyle oluşturulmuştur. Ancak “qorqaq” kelimesi fiilden isim yapan yapım ekiyle oluşturulmuştur.

Kazak Türkleri 1923 yılına kadar Arap alfabesini kullanırlar. 1928’de Latin alfabesine geçerler. Ancak 1940 yılında, Sovyet yönetiminin isteği doğrultusunda, bu alfabeden vazgeçilerek Kiril alfabesi kabul edilir.

Destanlar arasında, Manas Destanı Kırgız sözlü edebiyatının şaheseri ve aynı zamanda dünya edebiyatının en uzun destanıdır. 500.000 beyitten fazla olan bu destan, bugüne kadar sözlü olarak manasçılar tarafından getirilmiştir. Keldibek, Maymanbay, Timbek, Sagımbay Orazbakoğlu, Sayakbay Karalayoğlu önemli manasçılardır.

Kırgız Türkçesinde çokluk eki +lAr’dır. +lAr biçimi ünlülerden ve r, y ünsüzlerinden sonra kullanılır. Ünsüz benzeşmesi dolayısıyla tonlu ünsüzlerden sonra +dAr; tonsuz ünsüzlerden sonra +tAr şekli kullanılır. Ayrıca yuvarlaklaşma ve küçük ünlü uyumu nedeniyle çokluk ekinin +lOr, +dOr, -tOr gibi yuvarlak şekilleri de mevcuttur: mamileler (münasebetler), arabalar, karlar, üylör (evler), ketkender (gidenler), coldor (yollar), baştıktar (başlıklar), coldoştor (yoldaşlar), cigitter (yiğitler), süröttör (resimler). C seçeneğinde verilen +nar biçimi bulunmaz.

"jazuvım kerek edi" seçeneğinde gereklilik kipinin, "istegim keletin edi" seçeneğinde istek kipinin, "jazıp otırğan edim" ve "baruvda edim" seçeneklerinde şimdiki zamanın hikâyesi çekimi bulunmaktadır. "barğalı jatır edim" seçeneğinde ise fiil, gelecek zamanın hikâyesi çekimindedir.

“Dükende nan bar ma, joq pa?” cümlesi “Dükkanda ekmek var mı, yok mu?” anlamındadır. Cümledeki “ var – yok” yani “bar – joq” kelimeleri zıt (karşıt) anlamlıdır.

''Sen Astanadan qaşan keldin?'' cümlesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı:''Sen Astana’dan ne zaman geldin?''

Kırgız Türkçesinde cak- “yakmak” fiilinin sonundaki /k/ sesi iki ünlü arasında kalınca ötümlüleşir.

147. sayfada  başlığı verilen Alıstağı Bavrıma adlı başlık 149. Sayfada Uzaktaki kardeşime olarak çevrilmiştir

Temirlan menen Apendi süylöşüp oturup, Temirlan suraptır (Timurlenk ile Nasrettin Hoca sohbet ederken, Timurlenk sormuş)