Çağdaş Türk Yazı Dilleri 2 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki Kırgız kelimelerden hangisi Türkiye Türkçesindeki “yoksul” anlamına gelir?
Dastorkon |
Kembagal |
Kiçinekey |
Kımınday |
Çoñ |
Kelimeler sırasıyla sofra, yoksul, küçücük, minik, büyük/iri anlamına gelmektedir.
2.Soru
Kırgızlar, VIII. yüzyılda kimlerle birleşerek Göktürk İmparatorluğu’na son verirler?
Uygur Türkleri |
Çinliler |
Moğollar |
Tibetliler |
Oğuz Türkleri |
VIII. yüzyılda Kırgızlar, Uygur Türkleriyle birleşerek Göktürk İmparatorluğu’na son verirler.
3.Soru
Kesme işareti Kiril alfabesinde hangi ifade ile gösterilir?
З |
Ь |
Ъ |
Ю |
X |
Kiril alfabesinde kesme işareti ''Ъ'' ifadesiyle gösterilir.
4.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde olaylar doğru kronolojik sıralama ile verilmiştir?
I. Alaş Orda Hükûmeti dağılır ve bağımsız Kazakistan’a son verilir.
II. Kazakistan SSC kurularak Kazakistan toprakları Sovyetler Birliği’ne bağlanır.
III. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, diğer Türk Cumhuriyetleri gibi Kazak Türkleri de 16 Aralık 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eder ve bağımsız Kazakistan Cumhuriyeti’ni kurarlar.
I-III-II |
I-II-III |
II-III-I |
III-I-II |
III-II-I |
1919 yılında Alaş Orda Hükûmeti dağılır ve bağımsız Kazakistan’a son verilir. 26 Ağustos 1920’de Kazakistan SSC kurularak Kazakistan toprakları Sovyetler Birliği’ne bağlanır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, diğer Türk Cumhuriyetleri gibi Kazak Türkleri de 16 Aralık 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eder ve bağımsız Kazakistan Cumhuriyeti’ni kurarlar.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1920-1930’lu yıllarda Kırgız Edebiyatı’nın temaları arasında yer almaz?
İnsanların gösterdikleri kahramanlıklar |
Toplum yararı için fedakarlık gösterme |
Feodal bağlardan kurtuluş |
Siyasi alanda kaydedilen gelişmeler |
Sosyal alanda kaydedilen gelişmeler |
1920’li ve 1930’lu yıllarda Kırgız Edebiyatı, Sovyet rejimine uygun bir edebiyat meydana getirir. A. Tokombayev, C. Bökönbayev ve K. Malikov bu dönemin önde gelen edipleridir. Halkların kardeşliği, Ekim ihtilâlinden sonra Kırgız Türklerinin siyasi ve sosyal alanda kaydettiği gelişmeler, toplum yararı için fedakârlık gösterme, feodal bağlardan ve burjuva geleneklerinden kurtuluş belli başlı temalardır.
6.Soru
Doğu Türkistan’da kullanılmakta olan Arap kökenli Uygur alfabesinde kelime başındaki “v” için hangi harf kullanılmıştır?
ئو |
ئۆ |
ئۇ |
ئۈ |
ۋ |
Günümüz Arap kökenli Uygur alfabesinde Arap kökenli tarihî Osmanlı ve Orta Asya Türk alfabesinde “و” harfi /v/, /o/,/ö/, /u/ ve /ü/ sesleri için kullanılmıştır. Kelime başında /v/ sesi için “و” kullanılırken ünlüler ise “وا” şeklinde gösterilmiştir. Günümüz Uygur yazısında ise her bir ünlü için vav harfinin üzerine işaretler konarak gösterilmiştir.
7.Soru
“Mol” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Yay |
Savaş |
Neden |
Bol |
Çekmek |
“Mol” kelimesinin karşılığı “bol”dur.
8.Soru
I. Yedi ünlü vardır.
II. Türkiye Türkçesinden farklı olarak ä ünlüsü bulunur.
III. Açık e sesi vardır.
Yukarıda numaralandırılmış ifadelerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I, II |
II, III |
Kazak Türkçesinde dokuz ünlü vardır. Türkiye Türkçesinden farklı olarak ä ünlüsü bulunur. Bu ses Türkiye Türkçesindeki e’den daha açık ve geniştir; a’ya yaklaşan bir ses değeri vardır. a sesi coğu zaman ilk hecede yer alır ve vurgulu olarak söylenir.
9.Soru
Uygur Türkçesindeki toplam harf sayısı aşağıdakilerden hangisidir?
30 |
31 |
32 |
33 |
34 |
Uygur Türkçesinde toplam sekiz ünlü bulunmaktadır: “a, e, é, i, o, ö, u, ü. Ayrıca Uygur Türkçesinde 24 ünsüz vardır. Bu ünsüzler şunlardır: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, x, j, k, q, l, m, n, ñ, p, r, s, ş, t, v, y, z.
10.Soru
Latin alfabesinde bulunan F,G,J,L harflerinin Kazak Türkçesi Kiril alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Ф,Г,Ж,Л |
Э,Г,Ш,Ң |
Ж,Л,Й,Ю |
Ю,И,Ф,Г |
Л,Ц,Б,Ң |
F,G,J,L harflerinin Kazak Türkçesi Kiril alfabesindeki karşılığı Ф,Г,Ж,Л harfleridir.
11.Soru
“Şunlıktan” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Daha kolay |
Bundan dolayı |
Nasıl |
Gibi |
Göre |
“Şunlıktan” kelimesinin karşılığı “bundan dolayı”dır.
12.Soru
Kazak Edebiyatında türkü söyleyen kişiye verilen isim aşağıdakilerin hangisidir?
Jır |
Jırav |
Yestürdi |
Tolgan |
Coktav |
Kazaklarda halk türküsüne “jır” veya “Ölen” denir. Türkü söyleyen kişiye ise “Jırav” veya “Ölenşi” denir.
13.Soru
Kırgız halk şairlerince defin törenlerinde okunan Kırgız şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
Koşok |
Akın |
Koştoşu |
Moktoo |
Korgoo |
Kırgız halk şairlerine “akın” denir. Bu şiirlerden, defin törenlerinde okunanlara “koşok”; hasret ve şikâyet konulu olanlara “koştoşu”; medhiyelere “moktoo”; taşlamalara “korgoo” denir.
14.Soru
“İyi geceler”in Tatar Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Xeyirli irte |
Xeyirli tön |
Xeyirli könner |
Xeyirli kön |
Xeyirli kiç |
Xeyirli tön! (İyi geceler!)
15.Soru
“Kızım atasına okşoş.” cümlesinde geçen “okşoş” kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Sever |
Benzer |
Okşar |
Koşar |
Bakar |
Kızım atasına okşoş. (Kızım babasına benzer.)
16.Soru
Metindeki hangi kelime “enik” anlamındadır?
Eki küşik awlağa şıqtı. Olar aspanğa qaradı. Jarqırağan jartı domalaq kördi. Küşikter ne ekenin bilmey añ-tañ. Al jartı domalaq bütin döñgelekke aynaldı. Küşikter qorqıp ketti.
küşik |
aspan |
jartı |
eke |
domalaq |
Metinde geçen küşik kelimesi enik anlamındadır.
17.Soru
Muxtar Ävezov 1897 jılı, Qazaqstannıñ şığıs öñirindegi Semey (Semipalatinsk) obılısınıñ Şınğıstav avılında düniyege keldi. Ruvı Arğın işinde Tobıqtı. Ulı Qazaq aqını Abay da Arğınnıñ Tobıqtısı bolğan. Jazuvşı özi tuvralı aytıp ketken ömir bayanı mınanday:
-Men 1897 jıldıñ sentyabrinde Semey Oblısı, Şınğıs bolısındağı Ävezov Omarxan degen kisinin semyasında tuvıppın.
9. ve 10. soruyu yukarıdaki metne göre cevaplandırınız.
Metnin son cümlesinin yüklemi hangi kiptedir?
şimdiki zaman |
öğrenilen geçmiş zaman |
görülen geçmiş zaman |
gelecek zaman |
geniş zaman |
Kazak Türkçesinde öğrenilen geçmiş zaman ünsüzlerden sonra -ıp, -ip; ünlülerden sonra -p ekiyle yapılır.
18.Soru
Kiril alfabesiyle yazılmış ? bu harfin latin alfabesinde karşılığı nedir?
E |
A |
O |
U |
Ü |
Kiril: ? ? : Latin: E e
19.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde olayların kronolojik sıralaması doğru olarak verilmiştir?
I. Kırgızlar, Göktürklerin hakimiyeti altına girerler
II. Kırgızlar, Uygur Türkleriyle birleşerek Göktürk İmparatorluğu’na son verirler
III. Kırgız Türkleri, Uygur Türklerini yenerek Kırgız Devletini kurarlar. Bu devlet Kara Hıtaylar tarafından ortadan kaldırılır
I-II-III |
II-I-III |
I-III-II |
III-II-I |
III-I-II |
VI. yüzyılda Kırgızlar, Göktürklerin hakimiyeti altına girerler. VIII. yüzyılda Kırgızlar, Uygur Türkleriyle birleşerek Göktürk İmparatorluğu’na son verirler. Kırgız Türkleri, Uygur Türklerini yenerek Kırgız Devletini kurarlar. Bu devlet X. yüzyılda Kara Hıtaylar tarafından ortadan kaldırılır.
20.Soru
I. ? ? – A a
II. ? ? – I ı
III. ? ? – Ş ş
IV. X x – Z z
Yukarıda eşleştirilmiş Kazak Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan harfler ile Latin alfabesindeki karşılıklarından hangileri doğrudur?
Yalnız II |
Yalnız IV |
II, III |
I, II, III |
II, III, IV |
“? ? – I ı” ve “? ? – Ş ş” şeklindeki eşleştirmler doğrudur. Ancak Kazak Türkçesi Kiril alfabesindeki “? ?” harfinin Latin alfabesindeki karşılığı “F f” harfidir. “X x” karşılığı ise “X x” harfidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ