Çalışma İlişkileri Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aynı meslekte veya aynı işkolunda kurulup faaliyet gösteren sendikaların, ulusal veya bölgesel düzeyde bir araya gelmeleriyle kurulan sendikal üst örgütlere ne ad verilir?
Birlik |
Federasyon |
Konfederasyon |
Kooperatif |
Dernek |
Konfederasyon, farklı işkollarındaki sendikaların bir araya gelmesiyle ulusal seviyede kurulan üst örgütlerdir. Bazı ülke uygulamalarında, federasyon ve birliklerin de konfederasyonların kurucusu veya üyesi oldukları görülmektedir.
Federasyon, aynı meslekte veya aynı işkolunda kurulup faaliyet gösteren sendikaların, ulusal veya bölgesel düzeyde bir araya gelmeleriyle kurulan
sendikal üst örgütlerdir. Bu üst örgütlerin yapılanmaları da, ülkelere göre büyük farklılıklar gösterebilmektedir.
Birlik, daha çok belirli bir bölgede veya ilde farklı işkollarındaki sendikaların bir araya gelmesiyle kuruluşu gerçekleştirilen bir üst örgüt modelidir.
Kooperatif ve dernekler de farklı kar amacı gütmeyen kurumlardır. Doğru yanıt B'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İş Kanunu madde 18 ile düzenlenen fesih için geçerli sebep sayılacak haller arasında yer alır?
Sendikal faaliyetlerde bulunmak veya sendikal faaliyetlere katılmak |
İşyeri sendika temsilciliği yapmak |
Mevzuattan veya sözleşmeden doğan hakları takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak |
Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, din, siyasi görüş ve |
Yeni teknolojilerin uygulanması sonucu bazı iş türlerinin kaldırılması |
İş Kanunu’na göre, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yetersizliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler: İşyerinden kaynaklanan geçerli sebepler, işyerinin dışından veya içinden kaynaklanan sebepler olarak iki yönde değerlendirilebilir. İşyeri dışından kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması; enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz; piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde gibi sebeplerle işyerinde işin sürdürülmesinin olanaksız hale gelmesi. İşyeri içi sebepler; yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması; işyerinin daraltılması; yeni teknolojilerin uygulanması; işyerlerinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi; bazı iş türlerinin kaldırılması gibi sebepler olabilir.
3.Soru
Kanuni grev kararı uyuşmazlığın tarafı işçi sendikası tarafından kaç iş günü içerisinde alınmaktadır?
3 |
1 |
7 |
5 |
6 |
Kanuni grev kararı altı iş günü içinde uyuşmazlığın tarafı işçi sendikasınca alınabilir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Nitelikleri bakımından en çok 30 işgünü süren işler üzerine kurulan iş sözleşmelerine ne ad verilir?
Süreksiz iş sözleşmesi |
Belirsiz süreli iş sözleşmesi |
Sürekli iş sözleşmesi |
Belirli süreli iş sözleşmesi |
Kısmi süreli iş sözleşmesi |
Kanunu’na göre “nitelikleri bakımından en çok 30 işgünü süren işlere süreksiz iş denir. Dolayısıyla süreksiz işler üzerine kurulan iş sözleşmelerine süreksiz iş sözleşmesi denilmektedir.
Doğru cevap A seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yasa koyucu tarafından hüküm altına alınan sendika üyeliğinin son bulduğu hükümlerden biri değildir?
İşverenin işkolunun değişmesi |
Üyelikten çıkarılma |
Tüzel kişilerin feshi veya infisahı |
İşçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten ayrılması |
Gerçek kişinin ölümü veya gaipliğine karar verilmesi |
Ülkemizde sendika üyeliliğinin hangi hallerde son bulacağı da yine yasa koyucu tarafından hüküm altına alınmıştır. Buna göre aşağıdaki hallerde sendika üyeliği son bulmaktadır: • İşçinin işkolunun değişmesi, • Üyelikten çıkarılma, • Üyelikten çekilme, • İşçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yaş- lılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten ayrılması, • Gerçek kişinin ölümü veya gaipliğine karar verilmesi • Tüzel kişilerin feshi veya infisahı
6.Soru
I. Can ve mal kurtarma işleri
II. Bankacılık hizmetleri
III. Cenaze işleri
IV. Hastaneler
Yukarıdakilerden hangileri sürekli grev ve lokavt yasağının bulunduğu işler ve yerler arasındadır?
I ve II |
II ve IV |
I, II ve IV |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
Kanunun 62. maddesinde aşağıda belirtilen işler ve yerlerde grev yapılamayacağı öngörülmüştür:
1. Can ve mal kurtarma işlerinde,
2. Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda,
3. Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde,
4. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde,
5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde,
6. Hastanelerde
2015 yılına kadar yukarıdaki grev ve lokavt yasağı kapsamında bankacılık hizmetleri ve şehir içi toplu taşıma hizmetleri de yer almaktaydı. Bu hizmetlerde grev ve lokavt yasağı bulunmaktaydı. Ancak, Anayasa Mahkemesi, bu hizmetlerin yaşamsal nitelik gösteren temel kamu hizmetleri olmadığı ve bu hizmetlere getirilen yasağın grev ve lokavt hakkına müdahale niteliği taşıdığı sonucuna varmıştır. Dolayısıyla 11.11.2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararıyla, bu hizmetlerdeki grev ve lokavt yasağı iptal edilmiştir.
Dolayısıyla II numaralı madde yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.
7.Soru
İşten ayrılan işciye, işveren tarafından verilen işinin çeşidinin ne olduğunu ve işcinin çalışma süresini gösteren belgeye ne ad verilir?
İhbarname |
Bordro |
Çalışma belgesi |
İşci özlük dosyası |
İbraname |
İş Kanunu’na göre iş sözleşmesi herhangi bir nedenle sona eren işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir.
8.Soru
6356 sayılı Kanun uyarınca, toplu iş sözleşmeleri en fazla kaç yıl için imzalanabilmektedir?
3 |
4 |
5 |
12 |
2 |
3
9.Soru
Bir iş yerinin dahil olduğu iş kolunun tespiti aşağıdakilerden hangisi tarafından yapılmaktadır?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı |
İç İşleri Bakanlığı |
Sosyal Güvenlik Kurumu |
Sendika Konfederasyonu |
Adalet Bakanlığı |
Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılmaktadır ve ilgili tespit kararı Bakanlık tarafından Resmi Gazete’de yayımlanmaktadır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir işçinin günde ancak yedibuçuk saatten daha az çalıştırılabileceği işler arasında yer almaz?
İnşaat işleri |
Kurşun işleri |
Karbon sülfür işleri |
Su altında basınçlı hava işinde çalışmayı gerektiren işler |
Civa işleri |
Bir işçinin günde yedibuçuk saatten daha az çalıştırılması gereken işler iş “a) su altında basınçlı hava işinde çalışmayı gerektiren işler (iniş, çıkış ve geçiş dahil); b) civa işleri; c)Kurşun işleri d) Karbon sülfür işleri; e)Ensektisitler” şeklinde alt bentleri ile ayrıntılı olarak Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik’ te düzenlenmiştir.
11.Soru
"Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO)’nun, sendika özgürlüğü ile ilgili olarak kabul etmiş olduğu sözleşme ve tavsiye kararları ayrı bir öneme sahiptir". Bunun nedeni seçeneklerden hangisidir?
Çünkü bu belgelerde sendika özgürlüğü kavramını daha somut bir biçimde tanımlamış durumdadır. |
Çünkü sendika kurma ve üye olma hakkına vurgu yapılmaktadır. |
Çünkü madde fıkrasında geçen “çalışanlar ve işverenler” ifadesi yerine “işçiler ve işverenler” ifadesi yer almaktadır. |
Çünkü bu begelerde örgütlenme özgürlüğü doğrudan Anayasa ile teminat altına alınmıştır. |
Çünkü bu belgelerde sendikal örgütlenme özgürlüğü temel bir hak olarak güvence altına alınmıştır. |
Özelikle 1919 yılında kurulmuş olan ve 1932 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyetinin Milletler Cemiyetine üye olması ile birlikte doğrudan üyesi olduğu ILO’nun, sendika özgürlüğü ile ilgili olarak kabul etmiş olduğu sözleşme ve tavsiye kararları ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü bu belgelerde sendika özgürlüğü kavramını daha somut bir biçimde tanımlamış durumdadır. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin kurulduğu kabul edilemez?
Kesin geçersizliğin ileri sürülmesi |
Çalışma izni olmayan kişini ile sözleşme yapılması |
Sözleşme süresinin dolması |
İşverenin ölümü |
İşçinin ölümü |
Ceza hukuku tarafından suç olarak kabul edilen hallerde, işçi ve işveren arasında iş ilişkisinin kurulduğu kabul edilemez. Çalışma izni olmayan işçi ile yapılan sözleşme bu nedenle yapılmamış sayılır. Cevap B'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kanunun 62. maddesine göre grev yapılamayan işler ve yerlerden birisi değildir?
Cenaze işleri ve mezarlıklarda |
Şehir elektrik, doğalgaz işlerinde |
Şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde |
Hastanelerde |
Üniversitelerde |
Kanunun 62. maddesinde aşağıda belirtilen işler
ve yerlerde grev yapılamayacağı öngörülmüştür:
1. Can ve mal kurtarma işlerinde,
2. Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda,
3. Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol
üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta
veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde,
4. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel
Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca
doğrudan işletilen işyerlerinde,
5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve
şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde,
6. Hastanelerde.
14.Soru
Türkiye'de toplu menfaat uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde aşağıdaki sistemlerden hangisi benimsenmiştir?
Barışcıl sistem |
Karma sistem |
Serbestlik sistemi |
Seçme sistemi |
Zorunluluk sistemi |
Karma sistemde taraflar, toplu iş uyuşmazlığını çözümlerken iş mücadelesi yollarına (grev ve lokavta) başvurmada esas itibariyle serbesttirler. Bununla birlikte, taraflar grev ve lokavtın olumsuz etkilerini gidermek amacıyla kanunlarda getirilen sınırlamalara uymak zorundadırlar. Ayrıca bu sistemde taraflar barışçı yolları denemeye çağrılmakta, ancak kanundaki bu yollara başvurulmasına karşın uyuşmazlığın giderilmemesi halinde grev ve lokavta gidebilmektedirler. Ancak öngörülen barışçı çözüm yollarına başvurmak zorunlu olmakla birlikte, buralarda alınan kararlar tavsiye niteliğindedir ve uymak mecburiyeti yoktur
15.Soru
İşçinin ölümü sonrasında;
I. Mirasçıların ya da işverenin ayrıca sözleşmenin fesih bildiriminde bulunmalıdır.
II. Sözleşmeden doğan borçları mirasçılara geçer.
III. İşçinin kanundan ve sözleşmeden doğan ücret, kıdem tazminatı ve diğer alacakları mirasçılara geçer.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
İş sözleşmesi işçinin ölümü ile sona erer (6098 TBK. md. 440). Mirasçıların ya da işverenin ayrıca sözleşmenin fesih bildiriminde bulunmasına gerek yoktur. İşçi iş sözleşmesi ile kendi kişiliğini taahhüt altına soktuğundan, sözleşmeden doğan borçları mirasçılara geçmez. Buna karşılık işçinin kanundan ve sözleşmeden doğan ücret, kıdem tazminatı ve diğer alacakları mirasçılara geçer.
16.Soru
Ülkemiz mevzuatına göre hak uyuşmazlıkları nasıl çözüme ulaştırılmalıdır?
Grev ile |
Asliye hukuk mahkemeleri aracılığıyla |
Lokavt ile |
İş mahkemeleri aracılığıyla |
Anayasa Mahkemesi aracılığıyla |
6356 sayılı Kanun hak uyuşmazlıklarının çözümünde grev yolunu tümüyle kapatmıştır. Bu tür uyuşmazlıkların çözümünde iş mahkemeleri yetkili kılınmıştır.
Doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
2 yıllık kıdemi olan bir işçinin iş sözleşmesini bildirim sürelerine uymadan fesheden işveren işçiye kaç haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı öder?
2 |
4 |
6 |
8 |
10 |
İş sözleşmesi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra sona erer. Yukarıda belirtilen bildirim süresine uymadan iş ilişkisinin derhal son bulması durumunda usulsüz bildirimli fesihten söz edilecektir. Usulsüz fesihte iş sözleşmesi derhal değil kanunda öngörülen sürelerin sonunda ortadan kalkar. Bu durumda usulsüz bildirimli fesihte bulunan taraf karşı tarafa bildirim sürelerine ilişkin ücret tutarı kadar olan ihbar tazminatını ödemek zorundadır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İş Kanunu’nda tanımı yapılan ücret değildir?
Çıplak ücret |
Temel ücret |
Part-time ücret |
Kök ücret |
Giydirilmemiş ücret |
Çalışma yaşamında sıkça kullanılan “çıplak ücret”, “temel ücret”, “kök ücret”, “giydirilmemiş ücret” gibi kavramlarla kastedilen İş Kanunu’nda tanımı yapılan ücrettir.
19.Soru
Bildirimli fesih hakkının işveren tarafından kötüye kullanıldığı hallerde, işveren işçiye bildirim sürelerine ilişkin ücretin kaç katı tutarı kadar kötü niyet tazminatı ödemek zorundadır?
İki katı |
Üç katı |
Dört katı |
Beş katı |
Altı katı |
Bildirimli fesih hakkının işveren tarafından kötüye kullanıldığı hallerde, işveren işçiye bildirim sürelerine ilişkin ücretin üç katı tutarı kadar kötü niyet tazminatı ödemek zorundadır. Doğru yanıt B'dir.
20.Soru
Grev ve lokavtın erteleme süresinin uyuşmazlıkla sonuçlanması halinde sürenin bitiminden itibaren taraflardan biri altı işgünü içinde birime başvurmalıdır?
İşçi sendikası |
Bölge Çalışma Müdürlüğü |
Yüksek Hakem Kurulu |
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı |
Noter |
Grev ve lokavtın erteleme süresinin uyuşmazlıkla sonuçlanması halinde sürenin bitiminden itibaren taraflardan biri altı işgünü içinde Yüksek
Hakem Kuruluna başvurabilir (md.63).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ