Çalışma Psikolojisi Final 19. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İşsiz olunan durumlarda kişide oluşan, hayatını kazanabilme ihtimalinin ve kendini gerçekleştirme hissinin kaybolması durumuna ne ad verilir?
Öğrenilmiş çaresizlik |
Nedensellik varsayımı |
Ayıklanma varsayımı |
Mahrumiyet modeli |
Vitamin modeli |
Jahoda, mahrumiyet modelinde (latent deprivation model) iş sahibi olmanın kişiye hayatını kazanma imkanı sağlamasının yanında, zaman algısı, sosyal çevre, birlikte çalışma, sosyal kimlik ve çalışma düzeni gibi birtakım yan kazançları da olduğunu vurgulamaktadır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iş sürecinin sadece bilgi ve becerileri değil, tutumları ve uzun vadede değerleri de etkilemesini ifade eder?
İşin içerisinde amaca yönelik olmayan öğelerin de var olabilmesi
|
İşin bilinçli bir faaliyet olması
|
İşin toplumsal ihtiyaçlarla ilişkili olması
|
İşin amaca yönelik olması
|
İşin kişilik üzerindeki etkisi |
Hoyos, işi belirli bir görev çerçevesinde geliştirilen, bir kurallar sistemiyle değerlendirilebilen, bedensel, ruhsal ve zihinsel güç gerektiren ve maddi ya da manevi bir sonuca yol açan etkinlik veya meşguliyet olarak tanımlamaktadır. "Amaca yöneliklik", "toplumsallık" ve işin "kişilik" üzerindeki etkilerini de vurgulayarak kavramın ufkunu genişleten Hacker ise bir üretim sürecinin parçası olarak gördüğü ve amaca yönelik kendi içinde bütünlük taşıyan "eylem"lerden oluştuğunu belirttiği işte, psikolojik açıdan önem taşıyan şu özelliklerin olduğunu belirtmektedir.:
1. İş, bilinçli ve amaca yönelik bir faaliyettir;
2. Amaçlarda ifade edilen sonuçları elde etmeye yöneliktir;
3. Bu nedenle, "işi gerçekleştirme" eyleminden önce düşünsel olarak mevcuttur;
4. Bilinçli olarak amaç doğrultusunda sistemleştirilen, kurallaştırılan bir eylemdir;
5. İstenen sonucun elde edilmesi sürecinden aynı zamanda işi yapanın kişiliği de etkilenir; süreç sadece bilgi ve becerileri değil, tutumları ve uzun vadede değerleri de etkiler;
6. Her iş, toplumsal iş bölümünden soyutlanmış dahi olsa, ana unsurlarıyla toplumsal ihtiyaçlarla ilişkilidir ve anlamını büyük ölçüde buradan kazanır;
7. İş içerisinde koşullardan kaynaklanan, amaca yönelik olmayan öğelerin de varlığı söz konusudur (örneğin; yaratıcılık gerektiren işlerde alt amaçların önceden belirlenemeyip süreç içinde konumlandırılması),
3.Soru
Aşağıdaki bireylerden hangisinin işsizlikten olumsuz etkilenme olasılığı daha yüksektir?
Bekar olanlar
|
Stresi yönetebilenler
|
Düşük eğitimli olanlar
|
Psikolojik destek alanlar
|
Düzenli iş arayanlar
|
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişilerin hangi amaçlar tarafından ve nasıl motive edildiği ile ilgilenen süreç teorilerinden biridir?
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi |
Herzberg’in İki Faktör Teorisi |
Vroom’un Beklenti Teorisi |
Alderfer’in ERG Teorisi |
Fromm’un İhtiyaç Teorisi |
Maslow’un İhtiyaçlar Teorisi, Herzberg’in İki Faktör Teorisi, Alderfer’in ERG Teorisi ve Fromm’un İhtiyaç Teorisi içerik teorilerindendir. Ancak, Vroom’un İhtiyaç Teorisi bir süreç teorisidir.
5.Soru
Hangisi performans değerlendirme sisteminde yapılan hatalardan biri değildir?
Aşırı olumluluk |
En son davranış etkisi |
Zıtlık etkisi |
Hale etkisi |
Kişisel önyargılar |
Zıtlık etkisi görüşmeci hatalarındandır. Performans değerlendirme hatalarından biri değildir.
6.Soru
Aşağıdaki toplu pazarlık sürecinin aşamalarından hangisinde tekliflerin ve karşı tekliflerin mübadelesi yer alır?
Planlama
|
Çözüm
|
Hazırlık
|
Analiz |
Pazarlık |
Hazırlık, toplu pazarlık sürecinin en kritik aşamasıdır. Bu nedenle bir anlaşma üzerinde görüşmelere hazırlanmak, aslında aralıksız olarak devam eder ve bir sonraki dönemin hazırlıkları genellikle sözleşmenin imzalanmasından hemen sonra başlar. Hazırlıkta baş görüşmeci ve görüşme ekibinin seçimi, analiz ve planlama yapılır. Analizde bilgi toplanırken, planlama tarafları karşı tarafın talepleri hakkında gerçekçi kararlar vermeye ve öncelikler oluşturup değerlendirmeye yöneltir, Taraflar, ulaşılabilir amaçlara odaklanır ve sonra da ikinci aşama olan ve son aşamaya ulaşmaya olanak veren pazarlık aşamasına geçer (Carrell ve Heavrin, 2004: 204, 206-207). Bu aşamada, açıklanmış talepler arasındaki farklılıkların her bir taraf açısından değerlendirilmesi gerekir ve taraflar arasında mübadele gerçekleşebilir. Buna göre, taraflar çözüm aşamasında ya anlaşmaya ulaşırlar ya da kriz yaşarlar. Her iki tarafın görüşme ekiplerinin anlaşması durumunda, sendika üyelerinin onayıyla toplu iş sözleşmesi imzalanır. Kriz durumunda ise, açmaz arabuluculuk gibi barışçı ve grev ve lokavt gibi mücadeleci yollarla çözüme kavuşturulmaya çalışılır. Tarafların anlaşması durumunda, sendika üyelerinin onayıyla toplu iş sözleşmesi bağıtlanır.
7.Soru
I. Yemekhane
II. Asansör
III. Dinlenme odası
IV. Üretim alanı
İşyerinde üretim alanları, ofisler, asansörler, bekleme odaları ve koridorlarda arka planda müzik kullanımı zaman içinde yaygınlaşmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken çalışanlar üzerinde ortaya çıkması beklenen etkiye bağlı olarak müzik seçiminin nasıl yapılması gerektiğidir. Buna göre yukarıdakilerden hangileri için dinlendirici, sakin müziklerin daha uygun olduğu söylenebilir?
I, II, III
|
II, III, IV
|
I ve IV
|
II ve III |
III ve IV |
İşyerinde üretim alanları, ofisler, asansörler, bekleme odaları ve koridorlarda arka planda müzik kullanımı zaman içinde yaygınlaşmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken çalışanlar üzerinde ortaya çıkması beklenen etkiye bağlı olarak müzik seçiminin nasıl yapılması gerektiğidir. Örneğin dinlendirici, kendini iyi hissettirici müzikler, yemekhane, asansör, dinlenme odaları gibi alanlarda düşünülürken daha canlı müzikler üretim alanlarında çalışanların temposunu artırmak için kullanılabilir.
8.Soru
İşyerinde altı ayda bir yapılan stres testinin sonuçlarının birbirine benzer olması performans kritelerinin özelliklerinden hangisini ifade eder?
Güvenilirlik
|
Geçerlilik
|
Ayırt edicilik
|
Iraksama
|
Yakınsama
|
9.Soru
I. Yapılabilirlik
II. Zararsızlık
III. Yüklenebilirlik
IV. Kişilik/yetenek geliştiricilik
Bir çalışma sistemine “insana yakışır” denilebilmesi için işin yukarıdaki hangi özelliklere sahip olması gereklidir?
I ve II
|
I, III, IV
|
I, II, IV
|
I, II, III, IV |
II, III, IV |
Bir çalışma sistemine “insana yakışır” denilebilmesi için işin yapılabilir, zararsız, yüklenilebilir ve kişilik geliştirici niteliklere sahip olması gerekir.
10.Soru
Üretim sahasındaki işlerin parçalarına ayrılması ya da yapılması gereken işlerin sayısının azaltılması yoluyla görev etkinliğini artırmayı amaçlayan bir yaklaşım olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İş genişletme |
İş zenginleştirme |
İş basitleştirme |
Yarı zamanlı çalışma |
Tam zamanlı çalışma |
Üretim sahasındaki işlerin parçalarına ayrılması ya da yapılması gereken işlerin sayısının azaltılması yoluyla görev etkinliğini artırmayı amaçlayan bir yaklaşım olarak tanımlanan kavram iş basitleştirmedir.
11.Soru
Aşağıdaki çalışma yaşamı ve özel yaşam arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışan varsayımlardan hangisi çalışma yaşamı veya özel yaşamda yanıt bulamayan ihtiyaçların diğer tarafa yöneldiğini ifade eder?
Etkisizlik
|
İkame
|
Etkileşim
|
Pekiştirme |
Çakışma |
Çalışma yaşamı ve özel yaşam ilişkisinde beş temel varsayımdan söz edilebilir (Ulich, 1991: 307'den değiştirerek):
Etkisizlik Varsayımı: Buna göre, çalışma zamanları ve boş zamanlardaki yaşam ve davranış biçimlerinin birbiriyle ilgisi yoktur. Çalışma yaşamı ve özel yaşam birbirlerinden bağımsız olarak gelişirler,
Etkileşim Varsayımı: Çalışma zamanları ve boş zamanlardaki yaşam ve davranış biçimleri karşılıklı olarak birbirlerini etkilerler,
İkame Varsayımı: Çalışma yaşamı veya özel yaşamda yanıt bulamayan ihtiyaçlar diğer tarafa yönelir,
Pekiştirme Varsayımı: Çalışma yaşamı veya özel yaşamda edinilen değer, tutum ve davranış biçimleri, bir diğerindeki değer, tutum ve davranışları güçlendirerek pekiştirir,
Çakışma Varsayımı: Çalışma sürecinde ve boş zamanlardaki yaşam ve davranış biçimleri çakışmalar göstermektedir, ancak bunun nedeni iki alanın bir-birini etkilemesi olmayıp üçüncü bir değişkenin varlığı söz konusudur,
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Vroom’un Beklenti Teorisinde kişinin göstereceği çaba sonucunda iş başarısına ulaşma arzusunu ifade etmektedir?
Değer |
Güç |
Beklenti |
Araçsallık |
Otonomi |
Beklenti teorisinin başlıca değişkenleri beklenti, değer, güç ve araçsallıktır. Güç; belirli bir davranışa odaklanması için gerekli olan güdülenme düzeyini veya iş için gerekli performansı sunmak için gerekli davranış dizisini temsil etmektedir. Değer (Valens); ödülün kişi açısından ifade ettiği değeri açıklamaktadır. Kişinin belirli bir çaba sarf edeceği düşünüldüğünde, elde edeceği ödülü isteme derecesini göstermektedir. Araçsallık; iş başarısının kişiye ödül getirmesini ifade etmektedir. Beklenti ise kişinin göstereceği çaba sonucunda iş başarısına ulaşma arzusunu gösterir. Dolayısıyla beklenti, kişinin davranışı gerçekleştirebileceği yönündeki öznel olasılığı ifade etmektedir.
13.Soru
Belirlenen ölçütlere göre bir işin yerine getirilme düzeyinin saptanması olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Performans değerlendirme |
Performans |
İş analizi |
Yetkinlik |
Önyargı |
Performans, bir çalışanın veya grubun, ilgili oldukları birimin ve örgütün amaçlarına, niteliksel ve niceliksel katkılarının toplam ölçüsü olarak tanımlanabilir. İşe ilişkin bilgilerin sistematik olarak toplanması, değerlendirilmesi ve sınıflandırılması sürecine iş analizi denir. Yetkinlik, mükemmel performansın elde edilmesinde ayırt edici bilgi, beceri ve tutumları kapsayan gözlemlenebilir davranışlardır. Önyargı, bir kimse veya grupla ilgili olarak belirli şart, olay veya görüntülere dayanarak önceden hüküm vermedir. Belirlenen ölçütlere göre bir işin yerine getirilme düzeyinin saptanması olarak tanımlanan kavram ise performans değerlendirmedir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işyerinin psikolojik çevresinde fizyolojik koşullara örnek gösterilebilir?
İş programı
|
Çalışma saatleri
|
Yorgunluk
|
Yönetici ve arkadaş ilişkisi |
Işıklandırma |
Çalışanın psikolojik iş çevresinde işyerinin fiziksel koşulları önemli bir başlıktır. Fiziksel koşullar, işyerinin yerleşkesi, işyerine ait binanın özellikleri ve bina içinde çalışma alanlarının nasıl düzenlendiğinden başlayarak çalışma alanının ışıklandırılması, gürültü, nem vb. pek çok konuya odaklanır.
15.Soru
Toplu pazarlığı yürütücek bir görüşmeci aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olmalıdır?
Katı ve otoriter
|
İtaatkar
|
Empatik
|
Aceleci
|
Pasif dinleyici
|
16.Soru
Toplu görüşme aşamalarında sözleşmenin yürürlükte kaldığı süre boyunca devam eden faaliyet bütünü aşağıdakilerden hangisidir?
Toplu görüşmelere hazırlık |
Toplu görüşmelerin yürütümü |
Toplu görüşmelerin sonlandırılması |
Toplu görüşmelerin uzatılması |
Toplu görüşmelerin ertelenmesi |
Süreklilik gösteren işçi-işveren ilişkilerinde görüşmelere hazırlanmak, sözleşmenin yürürlükte kaldığı süre boyunca devam eden faaliyetler bütünüdür
17.Soru
“Görüşme planları ile strateji ve taktiklerin belirlenmesi, görüşme sonuçlarına yansımaktadır.” ifadesi ile toplu görüşme aşamalarından hangisinin önemine işaret edilmektedir?
Hazırlık |
Yürütme |
Görüşme |
Zamanlama |
Pazarlık |
Toplu görüşmelere hazırlık, başarılı bir toplu iş sözleşmesine ulaşmanın temel koşullarındandır. Görüşme planları ile strateji ve taktiklerin belirlenmesi, görüşme sonuçlarına yansımaktadır. Bu nedenle görüşmelere iyi hazırlanmak rasyonel bir pazarlık süreci ve sonuçları bakımından büyük öneme sahiptir.
18.Soru
6 Nisan 2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 25425 sayılı “İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’ne göre ülkemizde genel çalışma süresi haftada en çok kaç saattir?
30 |
35 |
40 |
45 |
60 |
6 Nisan 2004 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan 25425 sayılı “İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’ne göre ülkemizde genel çalışma süresi haftada en çok 45 saattir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi genel olarak bakıldığında iş yerinde şiddetin en çok görüldüğü ekonomik sektördür?
Enerji |
Tarım |
Hizmet |
Sanayi |
Finans |
Genel olarak bakıldığında işyerinde şiddetin en çok gözlendiği sektörün hizmet sektörü olduğu görülmektedir. Bu durumun temel nedeni talebi çok, insanlarla yoğun etkileşim isteyen işlerin bu sektörde yer almasıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi başarılı bir görüşmecide olması gereken niteliklerden biri olarak kabul edilemez?
Belirgin amaçlar oluşturmak |
Tekliflerin ifade biçimine özen göstermek |
Dürüst fakat esnek olmayan bir itibar oluşturmak |
Karşı tarafın davranışlarını sürekli gözden geçirmek |
Kuşkuya düştüğünde toplantı istemek |
Başarılı bir görüşmecide olması beklenen nitelikler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
1. Belirgin amaçlar oluşturmak,
2. Acele etmemek,
3. Kuşkuya düştüğünde toplantı istemek,
4. Hazır olmak,5. Esnekliğini sürdürmek,
6. Karşı tarafın davranışlarını sürekli gözden geçirmek,
7. Karşı tarafça kullanılan durumu kurtarmaya yönelik taktiklere saygı göstermek,
8. Teklif edilen öncelikler aracılığıyla karşı tarafın gerçek menfaatlerini öğrenmeye çalışmak,
9. Aktif olarak dinlemek,
10. Dürüst fakat katı olmayan bir itibar oluşturmak,
11. Duygularını kontrol etmek,
12. Karşı tarafın her bir pazarlık davranışına ilişkin değerlendirmelerini hatırlamak,
13. Nihai amaçlara yönelik süregelen pazarlığı değerlendirmek,
14. Tekliflerin ifade biçimine özen göstermek,
15. Taraflardan hiçbirinin bütünüyle kazanmak ya da kaybetmek için çabalamasının gerekmediğini anlamak ve karşılıklı ödün vererek anlaşmanın başarılı görüşmeler için anahtar nitelik taşıdığını hatırlamak,
16. İnsanları empati yoluyla anlamaya çalışmak,
17. Tarafların gelecekteki ilişkilerinde şimdiki görüşmelerin etkisini dikkate almak.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ