Yanıt Açıklaması:

Bu eleştiri, çevre üzerindeki insan egemenliği üzerine odaklanır. İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşü insanoğlunun doğal çevre ile olan ilişkilerinin temel kriteri olarak faydanın en çoklaştırılmasını kabul eder. Faydanın en çoklaştırılması doğal kaynakların sömürülmesi ve doğal güzelliklerden zevk alınmasını da içerir. Faydanın en çoklaştırılması için doğanın sömürülmesi doğal güzelliklerden zevk alınması ile çelişmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması:

Çevre sorunlarının ortaya çıkışı ve yoğunluk kazanması açısından, XIX. yüzyılın ikinci yarısında, batı toplumlarında sanayileşmenin yoğunlaşması, önemli bir kırılma noktası oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Klasik modernleşme düşüncesinin ifade edilen tüm bu sakıncalarına karşı, çevreci öğreti, ekolojik modernleşme modeli adıyla bir modernleşme modeli ortaya koymuştur (Mol ve Spaargaren, 1993; Spaargaren, Mol ve Buttel, 2000). Bu modelin temel ilkesi, doğal çevrenin ekonomik büyüme için istismar edilmesi yerine, ekonomik kalkınma ve büyümenin doğal çevrenin bir parçası olarak görülmesi gerektiği ve doğal çevrenin bir bütün olarak korunması ve sürdürülebilirliğidir. Doğru seçenek C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Tarihsel olarak çevrecilik bir toplumsal hareket ve politik ideoloji olarak insan merkezlilikten doğa merkezliliğe doğru bir evrilmeyi ifade eder. İnsan merkezli çevrecilik (anhtropocentrism) çevrenin ve çevreciliğin sonuç olarak insan mutluluğu ve refahı için önemli olduğu düşüncesini kabul eder; doğa merkezli çevrecilik (ecocentrism) ise doğanın, insan varlığı ve refahından bağımsız olarak kendi başına var olma hakkı olduğunu kabul eder.

Yanıt Açıklaması:

Yeni Ekolojik Paradigma toplumsal ve çevresel değişkenlerin karşılıklı bağımlılık karakterine sahip olduklarını belirtir. Nüfus (tüm organik ve inorganik varlıklar) toplumsal organizasyon, çevre ve teknoloji arasındaki karşılıklı bağımlılık kavramı ilk kez Amerikalı sosyolog Duncan tarafından kullanılmıştır (Duncan ve Schnore, 1959). Daha sonra bu değişkenler “POET ” değişkenleri olarak Çevre Sosyolojisinin kurucuları olarak kabul edilebilecek olan Amerikalı Sosyologlar Dunlap ve Catton (1983) tarafından formüle edilmişlerdir. “POET”, population (nüfus), organization (organizasyon), environment (çevre) ve technology (teknoloji) sözcüklerinin baş harşerinden oluşan bir kısaltmadır. Doğru seçenek E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Toplum ve çevre arasındaki ilişkiler birçok araştırıcı tarafından incelenegelmiştir. Gerhard Lenski (1966) toplumların toplumsal evrimini incelemiş ve beş evreden söz etmiştir. Bu evreler, avcı-toplayıcı toplumlar, basit bahçeci toplumlar, gelişmiş bahçeci toplumlar, tarımcı toplumlar ve endüstriyel toplumlardır. Lenski’nin toplumlar sınıflaması genel ve tarihseldir. O, güç ilişkilerini, iktidarın yapısını ve her toplumun kurumsal organizasyonel yapısını incelemiştir. Lenski, toplumlar için genel geçer kurallar ortaya koymuş ve tarif ettiği genellemelerin işleyiş mekanizmalarına ilişkin örnekler vermiştir. Lenski sonuç olarak, “güç” ve “ayrıcalığın” güç ilişkilerini, iktidarı ve iş bölümünü açıklayan temel kavramlar olduğunu ifade etmiştir. Lenski, her toplumun egemen toplumsal yapıyı meşrulaştırıcı kendine özgü güç ilişkileri ve egemen paradigma yarattığını belirtmiştir. Dolayısıyla her toplum, bir egemen toplumsal paradigma yaratır. Egemen toplumsal paradigma, toplumsal yaşama ilişkin genel kurallar ortaya koyarken; egemen bilimsel paradigma bilimselliğin genel kurallarını ortaya koyar.

Yanıt Açıklaması:

Kelime kökünden de anlaşılacağı üzere bitki ve hayvan çeşitliliğindeki azalma biyo-çeşitliliğin azalmasına işaret eder. Doğru cevap C'dir. 

Yanıt Açıklaması:

Atmosferde kloroflorokarbon gazlarının yoğunlaşması ozon tabakasındaki incelmenin temel nedenidir. Ozon tabakasında incelmeye yol açan kloroflorokarbonlar soğutma ve temizlik başta olmak üzere değişik endüstriyel üretim süreçlerinde kullanılır. Bu üretim süreçlerinde kullanılan kloflorokarbon gazları atmosferde birikerek ozon tabakasında incelmeye yol açar. Ozon tabakasında bir incelme meydana geldiğinde ise ultraviyole ışınlar süzülmeden yeryüzüne ulaşmakta, bu şekilde insan vücuduna temas ederek, deri üzerinde oldukça etkili tahribatlar yapmakta ve birçok hastalığın ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Doğru cevap B’dir. 

Yanıt Açıklaması: Yanıt B şıkkıdır. Ekonomik adalet ile çevresel adalet arasında yakın bir ilişki vardır. Ekonomik olarak daha iyi olanaklara sahip olanlar; daha iyi ve sağlıklı bir çevresel ortamda yaşamak gibi çevresel açıdan da daha iyi olanaklara sahiptirler. Dolayısıyla çevresel adalet için öncelikle ekonomik adaletin sağlanmış olması gerekir.

Yanıt Açıklaması:

Modernleşme projesi olarak adlandırılan toplumsal değişim projesinin temel ekonomik ve politik sistemi kapitalizmdir. Birçok düşünür kapitalizmin modernleşme için en uygun politik ve ekonomik sistem olduğunu kabul etmiştir (Harrison, 1995; Goldstone, 1991). Doğru seçenek B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Sera etkisi, endüstriyel bacalardan ve otomobil egzozlarından çıkan karbondioksit ve karbonmonoksit gibi gazların atmosferde birikerek, güneşten gelen ışınların geriye yansımasını önleyerek adeta bir sera etkisi yaratmasıdır. Küresel ısınma, sera etkisi sonucu yer kabuğunun genel ısı düzeyinin yükselmesidir.

Yanıt Açıklaması: Yanıt D şıkkıdır. Çünkü çevresel bozulmaların ortay çıkması ve toplumun bundan etkilenmeye başlamış, Endüstri Devrimiyle birlikte günümüze kadar artarak devam etmektedir. Diğer toplumlarda ise çevrenin taşıma kapasitenin üstüne bu düzeyde çıkılmamıştır.

Yanıt Açıklaması:

XX. Yüzyılın son çeyreğinde, dünyadaki doğal kaynakların 3/4’ü, dünya nüfusunun 1/4’ini yani % 74’ünü oluşturan zengin batılı ülkeler kullanırken; XXI. Yüzyılın ilk on yılında doğal kaynakların kullanımına ilişkin bu dağılım daha da kötüleşmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Türkiye’de çevreye ilişkin literatüre bakıldığında, çevre olgusunun teknik, teknolojik, mühendislik, biyolojik, ekonomik, yönetimsel hatta hukuksal boyutları ile ele alındığı, buna karşın sosyolojik boyutları ile yeterli düzeyde ele alınmadığı görülmektedir.