Büyüme bireyin fiziksel yapısında yaşa bağlı görülen nicel değişimlerdir ve vücudun tümünün ya da ayrı ayrı bölümlerinin büyüklük olarak artışını ifade eder. Büyümenin değerlendirilmesinde kullanılan en önemli ölçütler; vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut bölümlerinin birbirine oranlarıdır. Zekâ düzeyi bu ölçütler arasında yer almaz.

Sosyal yeterlilik, eleştirel düşünme ve bağımsız biçimde hareket etme yeteneğidir. Sosyal olgunluk, bireyin sosyal açıdan yaşına uygun davranışlar gösterebilmesi, diğer bireylerin isteklerini, duygularını, düşüncelerini ve gereksinimlerini göz önünde bulundurmasıdır. Duygusal yeterlik, bireyin çevresindeki kişilerle sosyal etkileşimler kurarken duyguları düzenleme, tanımlayabilme ve yönetebilme yeterliğidir. Duygusal olgunluk ise duygusal kriz ve durumlarla başa çıkabilme ve çözüm üretebilme becerisini göstermektir. Ayrıca kendine ve başkalarına zarar verebilecek duygularını denetleyebilmesidir.

Bir çocuğa OSB tanısı konar konmaz eğitimine başlamak oldukça önemlidir. Haftada en az 25 saat ve yılda 12 ay boyunca çocuğun gereksinimleri dikkate alınarak hazırlanmış bir program çerçevesinde öğrenme etkinliklerinin planlanması gereklidir. Kullanılan eğitim ortamının fiziksel koşulları hem birebir hem de küçük grup eğitimi yapılmasına izin verecek büyüklükte olmalıdır. Planlamayı yaparken çocukları cesaretlendirecek ve çocukların öğrenmesine katkıda bulunacak etkinlikleri seçmekte fayda vardır. Bunun yanı sıra program sürekli izlenmeli ve gereksinim duyulduğu yerlerde uyarlamalar yapılmalıdır. Program içeriği hazırlanırken öğrenilecek olan hedef davranışların yeni davranışlar öğrenmeye katkısı olup olmayacağı dikkate alınmalıdır. Tüm bu uygulamalarda hem ebeveynler hem de aile bireyleri özel eğitim sürecinde aktif olarak yer almalıdır. OSB olan çocukların programlarında öncelikli olarak belirlenen konular; dil ve iletişime ilişkin beceriler, sosyal beceriler, günlük yaşam ve kendine bakım becerileri, problem davranışları azaltmak için bilimsel temelli uygulamalar, bilişsel beceriler, okulda gerçekleştirilmesi gereken becerilere ilişkin hazırlık becerileridir.

Amniyosentez, fetal kan örneği, feteskopi ve  koryonik villus örneği gebelik süresince yapılan testlerdir. Galaktozemi ise yenidoğana yapılan testlerden biridir.

Bebeğin anne karnındaki gelişimi, başının boyutu ultrasonografi ile değerlendirilir.

OSB olan çocukların yoğun eğitim almaları önerilmektedir. Eğitim yoğunluğunun haftada 20-40 arasında olması önerilmektedir.

Gözün özel bir mesafeden görme ve ayrıntıları ayırt etme yeteneği görme keskinliği olarak ifade edilmektedir.

Yaşamın ilk altı yılını kapsayan okul öncesi dönem, çocuğun bedensel, zihinsel, duygusal, toplumun kültürel yapısına uygun davranış ve alışkanlıkları kazanmaya başladığı, karakter ve kişilik yapısının şekillenmeye başladığı en hızlı dönemdir. Okul öncesi dönemde hızla gelişen sosyal gelişimin yansımaları çocuğun sonraki akademik başarısı ve toplumsal becerilerinin gelişmesini etkilediği için önemlidir.

Normal kayıpta iletişim sorunu yaşanmaz. Gürültülü ortamda kısık sesleri anlamada güçlük çok hafif işitme kaybıdır. Sessiz ortamda kısık sesleri anlamada zorluk hafif işitme kaybıdır. Karşılıklı konuşmada yakın mesafede anlama orta derece işitme kaybıdır.

Öğrenme güçlüğü dört kategoride sınıflandırılmaktadır: (a) Disleksia, (b) Diskalkuli, (c) Disgrafi ve (d) başka türlü adlandırılamayan öğrenme bozukluğu. Disleksia, okumada zorluk yaşanmasıdır. Okumada, konuşmada ve hecelemede sınırlılık olarak kendi göstermektedir.

Öğrenme güçlüğü olan çocukların birbirlerinden farklı özellikleri dikkate alınarak DSM IV’ te dört kategori belirlenmiştir. Disleksia; okumada zorluk, diskalkuli; matematikte zorluk, disgrafi; yazmada zorluk ve başka türlü adlandırılamayan öğrenme güçlüğü olmak üzere 4 tip öğrenme güçlüğü vardır.

Zihin yetersizliğinin birçok nedeni olduğu görülmekle birlikte zihin yetersizliğinin doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası olmak üzere üç gruba ayrılarak incelenebileceği belirtilmektedir. Doğum öncesi nedenler: kromozomal bozukluklar, metabolik bozukluklar, annenin yaşı, annenin hamilelikte kötü beslenmesi, annenin hamilelikte sağlık açısından bakımsız kalması, sigara, alkol, uyuşturucu ilaç kullanımı, annenin geçirdiği kazalar, anne karnında bebeğin beyin gelişimi ile ilgili nedenlerdir. Doğum anı nedenler: Bebeğin doğum sırasında oksijensiz kalması, prematüre doğum, beyin incinmesi, düşük doğum ağırlığı gibi nedenlerdir. Doğum sonrası nedenler: Travmatik beyin incinmesi, yetersiz beslenme, yetersiz bakım, çocuğun geçirmiş olduğu kazalar, ailenin yetersiz eğitim durumu, aile içi şiddet, ailenin olmaması, yetersiz erken eğitim ve özel eğitim hizmetleri, yetersiz aile desteği gibi nedenlerdir.

Spina bifida, doğum öncesinde oluşan omurlilik anomalisidir. Serebral palsi, doğum öncesi, sırası ve sonrasında beyindeki zedelenme ile kaslardaki işleyişte ve eşgüdümde yetersizlik sonucu vücudun hareket ve kas sisteminde oluşan nöromüsküler bozukluktur. Multiple sklerozis, beyin ve omuriliğin hasar görmüş alanlarında sertleşmiş dokuların oluşması ile ortaya çıkar. Miyolomeningosel, en ciddi ve yaygın görülen merkezi sinir sistemi kaynaklı fiziksel yetersizlik nedenlerinden biridir. Rigitidi, kasların çok gergin olması ve durumun süreklilik göstermesini ifade etmektedir.

Zihin yetersizliği olan bireyler arkadaş edinme ve sürdürmede güçlük yaşamaktadırlar. Arkadaş edinseler de arkadaşlık ortamında liderlik üstlenmek istemezler. Yetersiz iletişim becerileri, kendinin ve diğer bireylerin duygusal durumlarını anlamada yetersizlik ve sosyal ortamlarda diğer bireylerle birlikteliğinde yaşadığı davranış problemleri, onların sosyal dışlanma yaşamalarına neden olmaktadır. Kendi kendine iş başlatma ve sürdürmede güçlük çekerler bu durum onlarda diğer bireylere bağımlı olma duygusunu ortaya çıkarır. Toplumsal kurallara uyum sağlamada güçlük yaşarlar ve bu onlarda diğer bireylerle işbirliği yapmada güçlüklere yol açmaktadır.

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklar, ayrı eğitim ortamlarında değil genel eğitim ortamlarında eğitim görürler. Ancak bulundukları sınıfta ya da eğitim ortamında bazı uyarlamalara ihtiyaç duyarlar.

Zihinsel yetersizlik “zihinsel işlevlerde ve uyumsal davranışlarda gözlenen önemli düzeyde sınırlılıkların karakterize ettiği; bilişsel, sosyal ve pratik uyumsal becerilerde kendini gösteren yetersizlik türüdür. Kendine güven, sorumluluk alma, kurallara uyma uyumsal davranışlarda sosyal beceriler ile ilgili sınırlılıklardandır.

Sosyal gelişim; çocuğun yaşına ve gelişimine uygun olarak sorumluluklarını yerine getirme, çevresindeki akranlarıyla ve diğer bireylerle sağlıklı ve nitelikli ilişkiyi kurabilme, karşılaştığı sorunlarla baş edebilmesi, bulunduğu toplumun kurallarına, örf ve âdetlerine uygun olarak gerekli yer, durum ve zamanlarda uygun şekilde davranmaktır.

Temel hareketler dönemi 2-7 yaş arasındaki motor gelişim evresidir.

İşitme kaybının sınıflandırılması işitme derecesine göre yapıldığında; (0-15 dB) normal, (16-25 dB) çok hafif, (26-40 dB) hafif, (41-55 dB) orta, (56-70 dB) orta-ağır, (71-90 dB) ağır ve (91 dB ve yukarısı) çok ağır olarak sınıflandırılmıştır.

İşitme kaybının derecesi; normal (0-15 dB), çok hafif (16-25 dB), hafif (26-40 dB), orta (41-55 dB), orta-ağır (56-70 dB), ağır (71-90 dB) ve çok ağır (91dB ve yukarısı) olarak sınıflandırılır. Normal (0-15 dB): İletişimde sorun yaşanmaz. Çok hafif (16-25 dB): Gürültülü bir ortamda kısık sesleri anlamada güçlük yaşarlar. Hafif (26-40 dB): Sessiz ortamda kısık sesleri anlamada güçlük yaşarlar. Orta (41-55 dB): Karşılıklı konuşma sırasında yakın mesafede konuşulanı anlarlar. Orta-ağır (56-70 dB): Sadece anlaşılır bir şekilde yakın mesafeden konuşulanı anlarlar, grup içine katılımları zordur. Ağır (71-90 dB): Yüksek sesle konuşulmasına karşın duyamama ve bazı kelimeleri ayırt edemez. Çevresel sesleri algılar ancak anlamlandıramaz. Çok ağır (91dB ve yukarısı): Karşılıklı konuşmaları duyamaz. Bazı yüksek çevresel sesleri duyabilir. Konuşma anlaşılır değildir.