Coğrafi Bilgi Sistemleri Ara 1. Deneme Sınavı

Bilgisayar sistemi bileşenlerinden en temel olanları donanım, yazılım, depolama, ağ sistemi, vs.dir.

Temel konumsal veri işleme araçları; kesişme, simetrik fark, birleşme, kesme, silme, özdeşleşme, güncelleme ?olarak sıralanabilir.

Dünya statik değildir ve akıl hareket eden nesneleri kodlamak, yorumlamak ve ifade etmek için yollar bulur. Dinamik varlıkların karakteristiklerini değerlendirmek de diğer varlıklar ya da bir referans çerçevesine göre yapılır. Değerlendirilebilir dinamik özellikler şunları içermektedir:
- Hareketin yönü,
- Hareketin tarzı,
- Hız ya da ivme,
- Kesişme ya da çarpışma.

Mekânsal düşünmenin temelini açıklamak için, harita, coğrafya, topoloji ve grafik metaforlarının bir kombinasyonunu kullanıyoruz. Mekânsal yapı fikri, primitif takımlar ve onlardan türetilebilecek kavramlar şeklinde anlaşılabilir.

Uygulama yazılımlarını amaç doğrultusunda şu şekilde sıralamak mümkündür:
- CBS yazılımları,
- Veri tabanı uygulama yazılımları,
- Sayısallaştırma, vektörizasyon yazılımları,
- Uydu görüntülerini işleme amaçlı görüntü işleme yazılımları,
- Programlama yazılımları.

Vektör veriler, dünya üzerindeki konumu bilinen, koordinat bilgisine sahip verilerdir, temelde noktalara bağlı olarak temsil edilen, üç farklı geometriye sahip (nokta, çizgi, alan) verilerdir. Diğer şıklarda yer alan ifadeler vektör bir veriyi temsil etmemektedir.

Bir varlığın bir referansa dair ilişkisine ya da iki varlığın karşılaştırılmasına dayanan önemli mekânsal değerlendirmeler ve karşılaştırmalar:
- Yönelim belirleme
- Yerinin belirlenmesi
- Mesafe değerlendirmesi
- Boyut karşılaştırması
- Renk karşılaştırması
- Doku karşılaştırması
- Yer karşılaştırması
- Yön karşılaştırması
- Diğer özellikleri karşılaştırmadır.

Çizim araçlarını kullanırken çizgisel bir elemanın başlangıç ve bitiş noktalarına node (kırmızı noktalar), bu noktalar arasında kalan diğer tüm noktalara vertex (yeşil noktalar) adı verilir.

Coğrafi veri bağlantısı üç unsur içermektedir. Bunlar yer, zaman ve özellikleridir.

Mekânsal düşünme güçlü bir süreçtir. Destek sistemleri bu gücün uygun kullanımını şu şekilde sağlama alabilirler;
- Rolleri kesin kılarak;
- Pratiğini geniş bir kesim kullanıcıya erişilebilir kılarak;
- Bağlamların geniş bir kesiminde eğitimi ve uygulamaları başarılı kılarak,
- Olabilecek kadar çok farklı kesimde disiplinlerin deneyimlerinden ve bu disiplinlerin üyelerinin uzmanlığından yararlanarak (en iyi pratiklerin fikirleri);
- Veri ve sonuç sunumları için birçok ve farklı format sunarak,
- Ana aktivitelere erişilebilirlik sağlayarak (değişim, işlem ve analiz gibi)
- Veride eksiklik ve hatanın, analizde belirsizliğin ve buna bağlı olarak sonuçlardaki muğlaklığın rollerinin farkına vararak.

Raster kolonlar ve satırlar şeklinde dizilen ve eş boyutlu hücrelerden oluşan, matris tarzı bir uzamsal veri modelidir. Raster Band ultraviyole, mavi, yeşil, kırmızı, kızıl ötesi, radar ya da orijinal resim bantlarından türetilen diğer değerler gibi elektromanyetik spektruma ait belirli bir aralık için veri değerlerini gösteren, raster veriseti bünyesinde yer alan bir katman. Raster Catalog içine dahil edilen her bir raster verisetini herhangi bir tablo formatı içinde kayıt olarak tanımlayan, raster veri setlerine ait bir birliktelik, koleksiyondur. Raster Calculator çok sayıda görevi gerçekleştirebilecek araçları bünyesinde barındıran bir ArcGIS Spatial Analiz fonksiyonudur. Raster Data Model dünyayı, düzenli hücreler gridine bölerek bir yüzey olarak gösteren veri modelidir.

Temsil sistemlerine veya düşünme sistemlerine göre ayırt edilebilen pek çok düşünme biçimi bulunur. Bunlar sözel, mantıksal, mecazi, hipotetik, matematiksel olarak sıralanabilir.

Bilginin saklanması ve kolayca ulaşılabilmesinin sğlanabilmesi sürecinde artık geleneksel yöntemler yerine, bilgi sistemleri yaşamın her alanında kaçıılmaz hale gelmiştir. CBS ile verilerin toplanması, saklanması, kolaylıkla ulaşılabilmesi ve analiz edilmesi mümkündür. Aynı zamanda farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılabilme özelliğini olması bu sistemin avantajlarındandır. C şıkkında ifade edilen tüm teknolojik bilgi sistemleri ile entegre olma durumu henüz gerçekleşmemiştir.

İşgücü ve zaman israfını en aza indirgemesi, analiz yapma kolaylığı, harita doğruluğu ve güvenirliliği Coğrafi Bilgi Sistem (CBS) kullanımının planlama çalışmalarında verimliliği artırıp, personel gereksinimini azaltmaktadır. Bilgiye ulaşabilme zorluğu ve öğrenim ve kullanımının karmaşık olması değil tam tersidir.

CBS’de temel analizler yüzey analizleri, ağ analizleri ve yakınlık analizleri olmak üzere 3’e ayrılmaktadır. Tampon analizi, yakınlık analizidir. En kısa yol, servis alanı saptanması ve ulaşılabirlirlik ağ analizlerindendir. Toprgrafik analizler, hidrolojik analizler ve 3D analizler ise yüzey analizlerindendir.

Ulusal Fen Eğitimi Standartları, 1996'da Ulusal Araştırma Konseyi tarafından hazırlanmıştır. Okul Matematiği için Prensipler ve Standartlar, 2000'de Matematik Öğretmenleri Ulusal Konseyi tarafından hazırlanmıştır. Bu ilk kez yapılan, 1989'da matematik için basılan, takım standartların güncellenmiş bir halidir.

Boşluk yerine altçizgi ( _ ) kullanılması tercih edilmelidir. Bilgi alanlarının adları verilirken Türkçe karakter ve boşluk ( ), soru işareti (?), düz çizgi (-), ünlem (!), yıldız (*) vb. semboller kullanılmamalıdır.

On dokuzuncu yüzyıl boyunca ve yirminci yüzyılın ilk yarısında, Almanya coğrafi bilginin merkezlerinden (belki de tek merkezi idi) biriydi. Saygı duyulan bir disiplin olarak, coğrafya, Alman üniversite sistemine güçlü bir şekilde yerleştirilmişti.

Afin dönüşüm kullanılarak vektör veri ölçeklendirilebilir, döndürülebilir, ötelenebilir ve eğiklik verilebilir.

Diğer ilgili tablolar veya benzersiz bir kayıt bağlantısı tanımlamak için kullanılan, veri tekrarını engelleyen arama ve indekslemeyi kolaylaştıran alanlar anahtar (key) bilgi alanı olarak adlandırılır. B, C, D ve E seçeneklerinde yer alan ifadeler tanımı karşılamamaktadır.