Coğrafi Bilgi Sistemleri Final 13. Deneme Sınavı

CBS’nin sağladığı avantajlar:
- CBS ile mevcut verinin daha etkin bir biçimde
kullanımı
- CBS’nin çevresel değerlendirme çalışmalarında büyük miktarlardaki veri ve kriterlerle çalışabilme yeteneğine sahip olması
- Uzaktan algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemlerini birlikte kullanarak alan kullanım çalışmalarında arazi değişiminin izlenmesi
- CBS sayesinde çevre etkileri için ileriye dönük yapay simülasyonlar yapabilme
- CBS uygulamaları sayesinde planlama çalışmalarında kullanılabilecek uzunluk ve alan ölçümü, harita üretimi yapabilme
- Bitki varlığı, orman alanları, endemik türler, biyo-çeşitlilik, meralar, tarımsal kullanımlar vb. alanlarda döküm oluşturma, izleme gibi konularda önemli destek sağlaması
- Uydu görüntüleri; topluluk halinde yaşayan canlıların göç yollarının tespit edilmesini ve bitki türlerinin varlığı, çeşitliliği ve sağlık şartları hakkında bilgi sahibi olunması olarak sıralanabilir.

Genel olarak ağ analizlerini şu şekilde gruplamak mümkündür:
- En kısa yol analizi,
- Rota belirleme,
- Servis alanı belirleme,
- Belirli bir noktaya yönlendirme,
- Ulaşılabilirlik analizi,
- Seyahat zamanı belirleme vb.

Dünyanın modellenmesi sürecinde mekânsal düşünme kapsamında basit coğrafi özellikler kullanılarak daha karmaşık olanlarını oluşturmak mümkündür. Poligonlar çizgilerden, çizgiler ise koordinatlarla tanımlanan noktalardan oluşmaktadır. Bu özelliklerin nitelikleri boyut, dağılım, desen, bitişiklik/temas, komşuluk, şekil, ölçek ve yönelme/alıştırma olarak sıralanabilir.

Mc Harg, peyzaj planlama konularında uzmanlaşmış bir peyzaj mimarıdır ve pek çok kaynakta Coğrafi Bilgi Sistemlerinin fikir babası olarak anılmaktadır.

Bir harita yapmak için, mekânsal veri toplama işleminden, toplanan bu bilgileri işleme, grafik hale getirme ve harita basımına uygun olarak yapılandırmaya kadar tüm aşamalardaki çalışmaları içeren bilim ve sanat dalı kartografya olarak adlandırılmaktadır.

TIN bir kara parçasının yüzey görüntüsünü yakalamada en etkili ve kullanışlı yöntemdir. TIN modelin perspektif görüntüyü destekleyen bir yapısı vardır. Üzerine fotoğraf görüntüsü düşürülerek, gerçekçi arazi yüzey görüntüleri elde etmek mümkündür. TIN, özellikle su havzası, görünürlük, bakı, eğim, sırt, nehir ve hacim ölçme ile ilgili modellerin oluşturulmasında kullanılır.

1950 ve 1970 arasındaki yıllar için, Christaller’in çalışması bir çok coğrafya uzmanı için ilham kaynağı, genel anlam olarak uygulanabilen ve metaforik olarak takip edilebilen bir model olmuştur. Coğrafyaya mekânsal analiz açısından yapılan yaklaşımın köşe taşlarından biri olmuştur.

Uydu görüntüleri, bir yerin peyzajındaki değişimi algılamakta Coğrafi Bilgi Sistemlerinin kullandığı en etkin yoldur. Aynı yerin, yılın farklı zamanlardaki görüntülerini karşılaştırıp, analizini yapılabilir.

CBS sistemi,
Karar vermeye yardımcı olur,
Sağlıklı karar almaya yardımcı olur,
Karar verme sürecini ivmelendirir,
Doğru sonuçların elde edilmesine fayda sağlar.

Projenin hedefleri;
- Dar kapsamlı bir plan söz konusudur.
- Spesifik bir eylem söz konusudur.
- Hedefler, ölçülebilir ve somut olmalıdır.
- Kısa ve orta vadelidir.
- Çaba ve eylemlerle ulaşılmak veya başarılmak istenen şey
- Gerçeğe dayalıdır.

1950’lerin sonu ve 1960’larda, bilgisayara dayalı kartoğrafya ile ilk olarak temel CBS kavramları ortaya çıkmıştır.

Katmanlardan bazılarının etki faktörleri diğerlerinin etki faktörlerinden daha fazla olduğu durumlarda katmanların puanlanarak analiz edilmesi işlemine ağırlıklı çakıştırma adı verilir.

Mekânsal enterpolasyon veri temin etme yöntemlerinden biri değildir. Mekânsal Enterpolasyon; bir veri topluluğu içindeki mekânsal örüntülerin kullanılarak belirli bir alan için tahminlerin yapılması esasına dayanır. Mekânsal enterpolasyon, birbirine yakın noktaların benzer öznitelikler taşıdığı fikrinden hareketle gerçekleştirilir.

Raster verinin okunması, anlaşılması ve yazılması kolaydır. Raster veri modeli gridleri kullanır. Grid hücresi bir birimdir veya bir tek özniteliği taşır. Gridler nokta, çizgi ve poligonları temsil etmekte zayıftır; ancak yüzeyleri iyi temsil ederler.

Mekâna ilişkin fiziksel planlama çalışmalarında CBS kullanımıyla, mekânsal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanması, bunların standart formatlarda saklanabilmesi, hataların bilgisayar sistemi tarafından bulunması ve düzeltilmesi, verilerin kolaylıkla güncellenmesi, farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılması, verilen kararlarda hata payının son derece az olması, verilere kolaylıkla ulaşılabilmesi ve gerektiğinde analiz edilmesi, personel gereksiniminin azalması, verimlilik artışı sağlanmaktadır.

Ratio (oranlı) veri: Oranlı veri, aralıklı veri gibidir, aralarındaki fark, ölçü değerini oranlı yapan mutlak bir sıfıra sahip olmasıdır. Mutlak sıfıra sahip olmak aralık değerleri ile anlamlı ilişkiler kurabileceğimiz ve yorumlayabileceğimiz anlamına gelir. Matematiksel işlemler bu verilerde kullanılabilir, yaşoranı, uzaklık, ağırlık, hacim gibi değer ölçümleri ve oranları yapılabilir.

Çıkış noktası dünya üzerindeki sorunların çözümüne yönelik konuma dayalı tüm veri katmanlarının aynı anda değerlendirilmesini sağlayarak planlama ve karar verme süreçlerinde kullanıcılara yardımcı olan sisteme coğrafi bilgi sistemi adı verilir.

Bilgisayar teknolojisi sayesinde özellikle son yıllarda UNIX gibi güçlü ve flexible işletim sistemleriyle coğrafi bilgi sistemleri yaygın hale gelmiştir.

Coğrafi bilgi sistemleri, planlama çalışmalarında birden fazla harita ile çalışma gereksinimi sonucu ortaya çıkarmıştır. Amaç doğrultusunda; analizlerin yapılabilmesi ve kararların üretilebilmesi amacıyla, gerekli haritaların katmanlama ve farklı katmanların üst üste çakıştırılması mantığı üzerine oturtulmuştur.

Geometrik ağda konumsal nesneler, dört farklı rol üstlenebilir. Bunlar basit kenar, karmaşık kenar, basit bağlantı noktası, karmaşık bağlantı noktası olarak listelenebilir.