Coğrafi Bilgi Sistemleri Final 8. Deneme Sınavı

CBS kullanımıyla; Mekânsal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanması, bunların standart formatlarda saklanabilmesi, hataların bilgisayar sistemi tarafından bulunması ve düzeltilmesi, verilerin kolaylıkla güncellenmesi, farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılması, verilen kararlarda hata payının son derece az olması, verilere kolaylıkla ulaşılabilmesi ve gerektiğinde analiz edilmesi mümkün olabilmektedir.

Planlama kapsamında CBS kullanımının önemini vurgulamak gerekirse, planlama çalışmalarındaki temel amaç çevrenin çok sayıda farklı verilerinin doğru şekilde analizini gerektirir. Bu süreçte, insanın muhakeme yeteneği çoğu zaman bu verilerin aynı anda değerlendirilmesine olanak vermektedir.

Coğrafi bilgi sistemlerinin kullanımıyla;
- Mekânsal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanması,
- Bunların standart formatlarda saklanabilmesi,
- Hataların bilgisayar sistemi tarafından bulunması ve düzeltilmesi,
- Verilerin kolaylıkla güncellenmesi,
- Farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılması, verilen kararlarda hata payının son derece az olması,
- Verilere kolaylıkla ulaşılabilmesi ve gerektiğinde analiz edilmesi mümkün olabilmektedir.

Geometrik ağda konumsal nesneler, dört farklı rol üstlenebilir. Bunlar basit kenar, karmaşık kenar, basit bağlantı noktası, karmşlık bağlantı noktası olarak listelenebilir.

Coğrafi bilgi sistemleri, gerçek dünyanın bilgisayar ortamında modellenmesi ve yaratılmasıdır.

CBS uzayda nokta, çizgi ve poligonlarla ifade edilen mekânsal olarak dağıtılmış özellikler, aktiviteler veya olaylar hakkındaki gözlemlerin meydana getirdiği veritabanına sahip özel bilgi sistemidir. CBS nokta, çizgi ve poligonlar hakkındaki verileri kullanarak onları düzenler, amaca yönelik sorgulama ve analizlerin yapılmasını sağlar.

Modelleme karmaşık sistemlerin kendi içindeki bütünlüğünü anlayabilmemizi sağlar. Modelleme kullanan tüm mühendislik disiplinlerinin zengin bir geçmişi vardır.
Bu deneyim modelleme için temel ilkeler oluşmasında yol gösterici olmuştur. Bu ilkeler ise şu şekildedir:
• Oluşturulacak modelin seçiminin, probleme yaklaşımda ve çözümün şekillenmesi üzerinde derin bir etkisi vardır. Yanlış bir modelleme yanıltıp, ilgisiz konulara odaklanmaya neden olur.
• Her model farklı hassasiyet düzeyleri ile ifade edilebilir.
• En iyi modeller gerçeğe bağlı modellerdir.
• Tek bir model veya görünüm yeterli değildir.

İnsanların eylemleri ve doğal yollardan meydana gelmiş çevreleri;
• Canlı varlıkların meydana getirdiği biyolojik çevre,
• Cansız varlıkların meydana getirdiği fiziksel çevre,
• Toplumların kültürleri ve bu kültürle meydana gelen tüm unsurları barındıran kültürel çevre,
• İnsanların yaşam biçimi, ilişkileri ve bunlardan kaynaklanan olguları içeren sosyal çevre,
• Ekonomik durum, endüstriyel yapı, gelir düzeyi ve gelir dağılımı gibi faktörlerle ortaya çıkan ekonomik çevre olarak gruplandırılabilir.

CBS’nin beş ana bileşeni vardır. Bunlar yazılım, donanım, yöntem, personel ve veridir. Projeksiyon bu bileşenlerden birisi değildir.

"İnsan ömrü" seçeneği dışındaki seçeneklerin tümü birer mekânsal veridir. "İnsan ömrü" seçeneği ise mekânsal olmayan soyut bir veridir.

Alanlar (poligonlar) arc’lardan meydana gelir. Standart bir özellik modeli, haritalanmış bir alanı nokta, çizgi ve poligonlarla ifade edilen özelliklere ayırmaktadır. Özellik modeline, nokta özelliği (Nivelman Noktası), çizgi özelliği (Nehir) ve poligon özelliği (göl) örnek verilebilir.

Projenin amaçları;
- Geniş kapsamlı bir plan söz konusudur.
- Genel ve kapsamlı bir eylem söz konusudur.
- Amaç, kesin bir biçimde ölçülebilir veya somut olmak zorunda değildir.
- Uzun vadelidir.
- Gösterilen çabanın yapılmasına neden olan maksat
- Fikir odaklıdır.

CBS yazılımları veri depolama, işleme, sorgulama ve güncelleme, grafik görüntüleme ve görselleştirme, koordinat sistemi, verilerin yönetimi olanağı, grafik ve yazınsal verilerin birbiriyle aynı ortamda eşlenmesi, verilerin analizi, mekânsal analizlerin yapılabilmesi özelliklerine sahip olmalı ve harita projeksiyonları, koordinat sistemleri, datumlar ve elipsoitler arasında dönüşüm yapabilmeyi mümkün kılmalıdır. Uydu görüntüsü çekme CBS’nin özelliklerinden birisi değildir.

Optimum koridor belirleme grid analizi ile gerçekleştirilen işlemlerdendir.

Modellemenin dört temel amacı vardır. Bunlar; Modeller bir sistemin bulunduğu veya olmasını istediğimiz durumu görselleştirir. Modeller bize sistemin yapısını ve davranışını öğrenmemizi sağlar. Modeller bir sistemin inşaatında bize rehberlik eden bir şablon oluşturur. Modeller verdiğimiz kararları belgeler.

Coğrafi bilgi sistemleri haritaları, gerçek -fiziki dünyanın bilgisayar ortamında modellenmesi ve yaratılmasıdır. Verilen seçeneklerden Arazi yapısı bu haritalarda doğrudan ulaşılabilecek bilgilerden biridir.

Coğrafi bilgi sistemlerinin çıkış noktası, planlama çalışmalarında kullanılması gereken çok sayıdaki veriyi aynı anda değerlendirmek ve karar vermektir.

Dünyadaki ekonominin temel altyapısını insanların, enerjinin, hammadde ve fikirlerin dolanımını sağlayan karayolları, boru hatları ve kablo ağları oluşturur. Bu altyapılar ağ şeklinde modellenir ve bu ağların form, kapasite ve verimliliği çevremizdeki dünyayı algılamamızda ve sürdürdüğümüz yaşam standardı üzerinde önemli bir etkisi vardır.

Yakınlık (proximity) analizi bir noktadan, çizgiden ya da poligondan mesafelerin ölçümü olarak tanımlanabilir. Yaygın olarak kullanılan şekli tampon bölge (buffer) analizidir. Çizgilerden ve noktalardan belirli bir mesafe dahilinde yapılabilir. Yakınlık analizi sadece mesafeye bağlı olmak zorunda değildir. Aynı zamanda zamana da bağlı olarak yapılabilir.

Coğrafi bilgiye ilişkin özellikler hacim, boyutsallık ve sürekliliktir.