Coğrafi Bilgi Sistemleri Standartları ve Temel Mevzuat Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına Yönelik Mevzuat içerisinde belirtilen "Ören Yeri" kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına Yönelik Mevzuat içerisinde belirtilen "Ören Yeri" kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, kültür varlıklarının yoğun olarak bulunduğu sosyal yaşama konu olmuş veya önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlardır. |
Taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının muhafazaları veya tarihi çevre içinde korunmalarında etkinlik taşıyan korunması zorunlu olan alandır. Tek bir yapı ya da külliye gibi yapı grubundan etkilenen ya da yapı ya da yapı grubunu etkileyen alandır. |
Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topoğrafik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş, insan emeği kültür varlıkları ile tabiat varlıklarının birleştiği alanlardır. |
Kanuna göre insanlığın varoluşundan günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların yer altında, yer üstünde ve su altındaki ürünlerini, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer aldığı yerleşmeler ve alanlardır. |
Korunması gerekli kültür varlıklarını ve sit alanlarını doğrudan etkileyen, sit bölgeleriyle bütünlük gösteren, daha önceden sit sınırları içindeyken sit sınırları dışına çıkarılmış veya sit sınırları dışında tutulmuş korunacak sokak, meydan, yapı grupları ve benzerlerinin yer aldığı, sit bölgeleri arasında kalmış, sitleri doğrudan etkileyen veya koruma amaçlı imar planlarının hazırlanma aşamasında gözönünde bu- lundurulması gereken alanlardır. |
Ören Yeri: Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topoğrafik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş, insan emeği kültür varlıkları ile tabiat varlıklarının birleştiği alanlardır. Ören yeri kavramı, uluslararası belgelerden 2863 sayılı Kanun’a geçen bir kavramdır.
2.Soru
______, ekonomik olarak önemli miktarda suyu depolayabilen ve yeterince hızlı taşıyabilen (iletken) geçirimli jeolojik birimlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cümleyi doğru bir şekilde tamamlar?
Akitard |
Akifer |
Akiklüd |
Sondaj |
Fay |
Akifer; ekonomik olarak önemli miktarda suyu depolayabilen ve yeterince hızlı taşıyabilen (iletken) geçirimli jeolojik birimlerdir. Akiferler, yeraltı sularını tutması ve çekilebilmesi için yüksek gözeneklilik ve geçirgenliğe sahip olmalıdır. Pekişmemiş kumlar ve çakıllar, kumtaşları, konglomeralar, kireç taşları, dolomitler, bazalt akıntıları, çatlaklı plütonik ve metamorfik kayaçlar akifer olarak nitelendirilen kayaçlardır. Doğru cevap B’dir.
3.Soru
İş sağlığı, güvenliği ve çevre koruma önlemlerini uygulamak, kalite yönetim sistemi dokümanlarına uygun çalışmak,
kullanılan yazılım ve donanımları hazır hâle getirmek kimin görev tanımında bulunmaktadır?
CBS Yöneticisi |
CBS Koordinatörü |
CBS Analisti |
CBS Teknisyeni |
CBS Operatörü |
CBS Operatörü (Seviye 4)’nün temel görevleri;
• iş sağlığı, güvenliği ve çevre koruma önlemlerini uygulamak,
• kalite yönetim sistemi dokümanlarına uygun çalışmak,
• iş organizasyonu yapmak,
• kullanılan yazılım ve donanımları hazır hâle getirmek,
• verileri düzenlemek ve hazırlamak,
• raporlama ve sunum yapmak ve
• mesleki gelişim faaliyetlerine katılmak
olarak belirlenmiştir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düşük geçirimliliği nedeniyle, yeraltı suyu akımına karşı bariyer gibi davranan, genellikle akifer ve akifer sistemlerini sınırlandıran hidrojeolojik birimdir?
Fay |
Kıvrım |
Sondaj |
Akiklüd |
Akifer |
Akiklüd, düşük geçirimliliği nedeniyle, yeraltı suyu akımına karşı bariyer gibi davranan, genellikle akifer ve akifer sistemlerini sınırlandıran hidrojeolojik birimdir
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi INSPIRE teknik bileşenlerinden biridir?
Veri Kalite Kontrol Mekanizmaları |
Koordinat Referans Sistemleri |
Coğrafi Grid Sistemleri |
Ağ Servisleri ve Teknolojileri |
Ulaşım Ağları |
INSPIRE Mekânsal Veri Altyapısını oluşturan ve Uygulama Esasları’nda ele alınan teknik bileşenler aşağıdaki gibidir:
- Metaveri
- Mekânsal Veri Setleri ve Mekânsal Veri Servislerinin birlikte çalışabilirliği
- Ağ Servisleri ve Teknolojileri
- Veri Paylaşımı, Erişimi ve Kullanımı
- Koordinasyon ve İzleme.
6.Soru
Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlere ne denir?
Mera |
Yaylak |
Kışlak |
Orman |
Kıyı |
Çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlere yaylak denir.
7.Soru
Uluslararası alanda, çevre hakkının dile getirildiği ilk toplantının yapıldığı yer ve tarih aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Paris, 1962 |
Roma, 1965 |
Berlin, 1968 |
Brüksel, 1970 |
Stockholm, 1972 |
Uluslararası alanda, çevre hakkının dile getirildiği ilk toplantı 1972 yılında Stockholm’de
düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı’dır. Bu konferansın bildirisinde
yer alan “İnsan, onurlu ve iyi bir yaşam sürmeye olanak veren nitelikli bir çevrede, özgürlük, eşitlik ve yeterli yaşam koşulları temel hakkına sahiptir.” ilkesi çevre hakkı açısından ayrı bir öneme sahiptir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılamaz?
Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine |
Çağdaş coğrafi bilgi teknolojilerinin ülkede etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasını teşvik etmek ve eşgüdümü sağlamak. |
İhtiyaçlar, hedef belirleme ve alternatiflerin uygun politika, plan ve program düzeyinde ele alınmasını güvence altına almak. |
Coğrafi veri ve bilginin ulusal düzeyde üretimine, kalitesine ve paylaşımına yönelik standartlar ile bunlara ilişkin temel politika ve stratejilerin belirlenmesini sağlamak ve gerekli mevzuatı hazırlamak. |
CBS konusunda ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca gerçekleştirilen çalışmalarda ülkemizi temsil etmek, işbirliği ve uyum çalışmalarını koordine etmek. |
Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün görevleri;
• Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine
dair iş ve işlemleri yapmak ve yaptırmak.
• Çağdaş coğrafi bilgi teknolojilerinin ülkede etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasını teşvik etmek ve eşgüdümü sağlamak.
• Coğrafi veri ve bilginin ulusal düzeyde üretimine, kalitesine ve paylaşımına yönelik standartlar ile bunlara ilişkin temel politika ve stratejilerin belirlenmesini sağlamak ve gerekli mevzuatı hazırlamak.
• CBS konusunda ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca gerçekleştirilen çalışmalarda ülkemizi temsil etmek, işbirliği ve uyum çalışmalarını koordine etmek.
• Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi kapsamına giren tüm konularda, resmi ve özel kurum
ve kuruluşlarca üretilen verilerin bakanlık birimlerince kullanılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak.
9.Soru
Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de mesleki alanlarda standartların geliştirilmesi ihtiyacı baş göstermiştir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere, 1993 yılında İş ve İşçi Bulma Kurumu koordinasyonunda hangi proje hayata geçirilmiştir?
Yeterlilik Projesi |
Meslek Projesi |
Eğitim ve Yeterlilik Projesi |
İstihdam ve Eğitim Projesi |
Yeterlilik ve İstihdam Projesi |
Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de mesleki alanlarda standartların geliştirilmesi ihtiyacı baş göstermiştir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere, 1993 yılında İş ve İşçi Bulma Kurumu koordinasyonunda, İstihdam ve Eğitim Projesi hayata geçirilmiştir. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
“Türkiye Ulusal Jeoloji Veri Standartlarının oluşturulması kapsamında … direktiflerine uygun Jeolojik Zaman Çizelgesi’nde kullanınan RGB renk kodları kullanılmıştır.” yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
EN ISO 19125-1:2004, Geographic information |
One Geology (Europe) |
[OGC 06-103r4] Implementation Specification for Geographic Information |
[ISO 19107] EN ISO 19107:2005 Geographic information |
Uluslararası Stratigrafi Komisyonu |
Doğru seçenek E şıkkıdır. Jeolojik olaylara ait jeolojik yaş renk kodları ise Uluslararası Stratigrafi Komisyonu’nun (2008) (http://www.stratigraphy.org/) direktiflerine uygun yapıda
standartlaştırılmıştır.
11.Soru
UMS’ler, eğitim programlarının oluşturulması ve mesleki yeterliliklerin belirlenmesi için esas alınan temel girdilerdendir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi UMS ilkelerinden değildir?
İlgili tüm tarafların görüşünün alınarak hazırlanması |
İşverenler, çalışanlar ve halk için katma değer yaratmasının hedeflenmesi |
Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek |
Yayınlanarak yürürlüğe girmesi ve uygulanmasına yönelik araçların geliştirilmesi |
İhtiyaçlar doğrultusunda iyileştirilmesi ve güncellenmesi |
UMS’ler, eğitim programlarının oluşturulması ve mesleki yeterliliklerin belirlenmesi için esas alınan temel girdilerdendir. Bu sayede mesleki eğitim sonucu bireylere kazandırılacak bilgi, beceri ve yetkinliklerin işgücü piyasasının beklentilerini karşılaması sağlanmakta ve nitelikli işgücü yetiştirilebilmektedir. UMS’lerin;
• ilgili tüm tarafların görüşünün alınarak hazırlanması,
• işverenler, çalışanlar ve halk için katma değer yaratmasının hedeflenmesi,
• yayınlanarak yürürlüğe girmesi ve uygulanmasına yönelik araçların geliştirilmesi,
• ihtiyaçlar doğrultusunda iyileştirilmesi ve gücellenmesi,
• ulusal ve yasal şartlar kadar, uluslararası ortak bazı çerçeve ve gerekliliklerle uyum
içinde hazırlanması,
• mesleğe ait farklı, karışık ve birbiriyle tutarsız tanımları/kuralları ortadan kaldırarak tüm çevrelerce kabul gören ortak bir norm oluşturması,
• kalite güvencesi sağlayacak gerekli tedbirler alınarak oluşturulması ve izlenmesi,
meslek standartlarının bir standarttan beklenen temel ilkeleri yerine getirmesini sağlamaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ulusal Jeoloji Standartlarının Belirlenmesi Projesi kapsamında analizleri yapan kurumlardan biri değildir?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) |
Tarım ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri (DSİ) |
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) |
İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil ve Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) |
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) |
Proje kapsamında analizlerin yapıldığı paydaşlar, ülkemizde jeoloji verisi üreten başlıca kurumlar arasından seçilmiştir. Bu kurumlar şunlardır:
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA)
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO)
- Tarım ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri (DSİ)
- İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil ve Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM)
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Devlet Demiryolları (TCDD)
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İller Bankası Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (İLBANK)
Doğru cevap A’dır.
13.Soru
Hidrojeoloji Veri Modeli içerisinde aşağıdaki bileşenlerden hangisi yer almaz?
Jeomorfolojik özellik |
Akifer |
Yeraltısuyu kütlesi |
Akifer sistemi |
Hidrojelojik nesne |
Doğru seçenek A şıkkıdır. Jeomorfolojik özellik jeoloji alt veri teması bileşenlerinden içerisinde yer alır.
14.Soru
I. Orman alanlarının belirlenmesi
II. Devlet ormanlarının yönetimi
III. Orman kadastrosu
Yukarıdakilerden hangileri 08.09.1956 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6831 sayılı Orman Kanunu ile açıklık getirilen konulardır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
08.09.1956 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6831 sayılı Orman Kanunu ile, orman alanlarının belirlenmesi, orman arazisi olduğu, devlet ormanları, devlet ormanlarının yönetimi ve orman kadastrosu ve ormanların korunması konularına açıklık getirilmektedir.
15.Soru
Afet yönetimi temelde kaç bölüme ayrılır?
Bir |
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Afet öncesi dönemden başlayarak afet sonrası döneme uzanan ve aradaki tüm evreler-de her türlü yasal ve yönetsel çalışmaları düzenleyen, mevcut sistem üzerinde geliştirici etkisi bulunan bir model yaklaşımı olan afet yönetimi temelde 3 bölüme ayrılabilir. Bu bölümler afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası olarak adlandırılmaktadır. Bu bölümlerden en çok özen gösterilmesi gereken, afet öncesi dönemde yapılan çalışmalardır. Zaten afet yönetiminin asıl amacı, afet sırasında meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını ortadan kaldırmak olduğu için afet öncesi dönemde tüm planların oluşturulması ve organize edilmesi büyük önem arz etmektedir. Afet sonrası dönem ise yine afet öncesi olduğu gibi yoğun emek isteyen ve afet sırasında meydana gelen zararların etkilerini en aza indirmek için yapılan çalışmaları kapsayan dönemdir. Bu dönemde alternatif kaynakları ortaya koymak, enkaz çalışması yapmak, yardım ekiplerini organize etmek gibi hayati öneme sahip çalışmaların yapılması gerekmektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘çizgisel ve alansal arazi oluşumu veya şeklini’ ifade eder ve ‘Doğal ve Antroponejik olmak üzere iki alt bileşende’ düşünülür’?
Jeolojik Yapı |
Jeolojik Birim |
Jeomorfolojik Özellik |
Haritalanan Özellik |
Sondaj Kuyusu |
Jeomorfolojik Özellik; çizgisel ve alansal arazi oluşumu veya şeklini ifade eder. Jeomorfolojik özellik, Doğal (erozyon, çökel süreçleri vb.) ve Antroponejik (insan faaliyet ve aktiviteleri) olmak üzere iki alt bileşende düşünülmektedir. Doğru cevap C’dir.
17.Soru
Aşağıda düzey ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
4. Düzey: Verilerin en detaylı tutulduğu ve mühendislik projelerinde etkin kullanılan >1b ölçeğinden büyük tanımlanan düzeydir. |
3. Düzey: Temel veritabanı olarak TUCBS büyük-ölçek düzeyi olan <0.50m çözünürlükte ve 1:5b ve 1b arası ölçekte tanımlanmıştır. |
2. Düzey: TUCBS orta-ölçek düzeyi olan 1:25b ve 1:5b arası ölçekte tanımlanmıştır. |
1. Düzey: TUCBS küçük-ölçek düzeyi olan 1:250b ve 1:25b ölçekleri arasında tanımlanmıştır. |
0. Düzey: genel harita kullanım düzeyleri dışında >1:250b ölçekten küçük coğrafi veri |
Doğru bilgi; 0. Düzey: genel harita kullanım düzeyleri dışında <1:250b ölçekten küçük coğrafi veri setleri için tanımlanmıştır. Bu bağlamda doğru cevap D' dir.
18.Soru
Afet yönetiminin asıl amacı nedir?
Afet sonrası oluşabilecek hasarı en aza indirmek |
Afet sonrasında arama-kurtarma çalışmalarının en etkili şekilde yürütülmesini sağlamak |
Afet sırasında meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını ortadan kaldırmak |
Afet öncesinde gerekli olabilecek bütün tedbirlerin alınmış olmasını sağlamak |
Herhangi bir afet sırasında önceki tatbikatların uygulandığından emin olmak |
Afet yönetimi temelde 3 bölüme ayrılır: afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası. Bu bölümlerden en çok özen gösterilmesi gereken, afet öncesi dönemde yapılan çalışmalardır. Zaten afet yönetiminin asıl amacı, afet sırasında meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını ortadan kaldırmaktır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
19.Soru
CBS, günümüzde birçok alanda ve farklı meslek grupları tarafından kullanılan önemli bir araç ve teknolojidir. Bu durumun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
CBS dışında bir opsiyonun olmaması |
CBS erişiminin herkese açık olması |
CBS'nin güveninin test edilmemiş olması |
Dünyadaki verilerin mekânla bir alakasının olmaması |
Dünyadaki verilerin birçoğunun mekâna ilişkin olması ve CBS’nin mekânsal verileri yönetmek için kullanılan en etkili araçlardan biri olması |
CBS, günümüzde birçok alanda ve farklı meslek grupları tarafından kullanılan önemli bir
araç ve teknolojidir. Dünyadaki verilerin birçoğunun mekâna ilişkin olması ve CBS’nin mekânsal verileri yönetmek için kullanılan en etkili araçlardan biri olması bunun başlıca
nedenidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi jeofizik yöntemlerde ölçümde kullanılan yöntemlerden değildir ?
Akiklüd |
Sismik |
Gravite |
Manyetik |
Doğal gerilim |
Doğru seçenek A şıkkıdır. Akiklüd hidrojeoloji alt temasına ilişkin veri tabanında yer almaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ