Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sohbet türünde yazılan bir eserin konusu olabilir?
İkinci Dünya Savaşının toplumsal etkileri |
Alternatif tıbbın kanser tedavisindeki yeri |
Biyomedikal alanındaki yeni gelişmeler |
Postyapısalcılık açısından Orhan Pamuk'un eserlerinin incelenmesi |
Sosyal medya kullanımının sosyal etkileşime etkileri |
A, B, C ve Dşıklarındaki konular her okuyucuya hitap eden konular değildir. Bu konularda yazı yazabilmek ve bu konularda yazılmış yazıları anlayabilmek için bilimsel bir bilgi birikimine sahip olmak gerekir. Sosyal medyanın sosyal etkileşimdeki yeri ise birçok kişi tarafından üzerinde yazı yazılabilecek ve yine birçok kişi tarafından anlaşılabilecek bir konudur. Yine sosyal medya ile ilgili yazar sohbet havasında, sade bir anlatım ve espritüel bir dille yazılar yazılabilir. Bu nedenle E şıkkı hakkında bir sohbet yazısı yazılabilir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde dilin ve nesrin gelişmesinde etkili olan etmenlerden biri değildir?
Unutulmuş Türkçe kelimelerin diriltilmeye çalışılması |
Harf Devrimi |
Türk Dil Kurumu’nun kurulması |
Basın-yayın olanaklarının gelişmesi |
Okuma-yazma ve okullaşma oranının artması |
Harf Devrimi, Türk Dil Kurumunun kurulması, basın-yayın olanaklarının gelişmesi, okuma-yazma ve okullaşma oranının artması, dilde özleştirme çalışmaları, Cumhuriyet Dönemi’nde dilin ve nesrin gelişimini etkilemiştir.
3.Soru
Tanzimat nesrinin ilk örneklerinin resmi yazışmalarda sadeliği esas almasında aşağıdakilerin hangisinin en önemli etken olduğu söylenebilir?
Batılılaşma yönündeki çabalarda halkın desteğini alma arzusu. |
Batı nesrine duyulan özenti |
Divan edebiyatının önemini kaybetmesi |
Halkın bu yönde yönetimi zorlaması |
Yeni edebi türlerin ortaya çıkması |
Islahat hareketleri yönetim tarafından gerçekleştirilmek istenmiştir. Yönetim de bunu halka anlatma ihtiyacı duymuştur. Yenilikçiler de esasen genellikle devlet memurlarıdır.
4.Soru
Korkuyu Beklerken (1973) isimli tek hikâye kitabı olan yazar hangisidir?
Oğuz Atay |
Aziz Nesin |
Adalet Ağaoğlu |
Nazlı Eray |
Tomris Uyar |
Öte yandan genç yaşta vefat eden Oğuz Atay (1934-1977), Türk hikâyesine Korkuyu Beklerken (1973) isimli tek hikâye kitabı kazandırır.
5.Soru
I. Açık, yalındır
II. İçerdiği bilgiyi açıklayıcı ve öğretici nitelik taşır
III. Okuyucuya estetik haz vermek amacıyla kaleme alınır
IV. Kelimelere temel anlamlarının yanında bilinen veya bilinmeyen yan anlamlar yüklenir
Aşağıdakilerden hangisi bilimsel ve öğretici nesrin özelliklerini doğru olarak tanımlamaktadır?
I, ve II |
I, III, IV |
II ve III |
II, III, IV |
II ve IV |
III. ve IV seçenekte verilen bilgiler edebi nesrin özelliğidir. Bilimsel ve öğretici nesir açık ve yalındır. İçerdiği bilgiyi açıklayıcı ve öğretici nitelik taşır. Amacı, işaret edenle edilen arasında tam bir uygunluk kurmaktır. Bu nedenle okuyucunun dikkatini kendi üzerine çekmeden işaret ettiği şeye, açık ve kesin bir biçimde götürür. Kelimeler bütünüyle temel anlamlarında kullanır. Ayrıca ilim dilinin kendine has “terim”leri vardır. bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.
6.Soru
Cumhuriyet sonrası Türk nesri aşağıdakilerden hangisinin devamıdır?
Tanzimat öncesi nesir |
Yeni Lisan sonrası nesir |
Sade nesir |
Orta nesir |
Süslü nesir |
Cumhuriyet sonrası Türk nesri için bilinmesi ve belirtilmesi gereken şey, Tanzimat sonrası, özellikle Yeni Lisan ve Millî Edebiyat Hareketi sonucu oluşan nesrin devamı olmasıdır. 1923 öncesinden devralınan dil ve bu dil ekseninde var olan nesir, Cumhuriyet nesrinin temelini oluşturur. Bu gerçeğin en önemli nedeni, Cumhuriyet öncesi yazarlarının çoğunun hayatta olmaları yazma çalışmalarını sürdürmeleri ve Cumhuriyet öncesi dil anlayışının önemli bir değişme göstermeden devam etmesidir. Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Refik Halit, Yakup Kadri, Halide Edib, Memduh Şevket, Reşat Nuri, Ahmet Hikmet, Mehmet Emin, Yahya Kemal, Faruk Nafiz gibi Cumhuriyet öncesi yazar ve şairlerin kalemlerinde ilk olgun, kusursuz ve güzel örneklerini bulan XX. yüzyıl Türk nesri, aynı kişilerin Cumhuriyet Dönemi’nde kaleme aldıkları eserlerde daha da gelişip zenginleşir. Doğru cevap B’ dir.
7.Soru
Edebi nesir aşağıdaki türlerin hangisini kapsamaz?
Roman |
Hikâye |
Deneme |
Masal |
Makale |
Makale bilimsel bir yazı türüdür, sanat amacı taşımaz.
8.Soru
“Milletimiz nasıl Türklük, vatanımız nasıl Türkiye ise lisanımız da Türkçedir. Türkçe bizim manevî ve mukaddes vatanımızdır. Manevî vatanın istiklâli, kuvveti resmî ve millî vatanımızın istiklâlinden daha mühimdir.” sözü kime aittir?
Ali Canip Yöntem |
Mustafa Kemal Atatürk |
Mehmet Kaplan |
Ömer Seyfettin |
Yahya Kemal Beyatlı |
Dilin birey, toplum ve millet yaşamındaki rolü ve önemine ilişkin olarak pek çok şey söylenmiştir. Ömer Seyfettin: “Milletimiz nasıl Türklük, vatanımız nasıl Türkiye ise lisanımız da Türkçedir. Türkçe bizim manevî ve mukaddes vatanımızdır. Manevî vatanın istiklâli, kuvveti resmî ve millî vatanımızın istiklâlinden daha mühimdir. Çünkü vatanını kaybeden bir millet eğer lisanına ve edebiyatına hâkim kalırsa mahvolmaz, yaşar ve yine bir gün gelir siyasî istiklâlini kazanır, düşmanlarından intikamını alır. Fakat bir millet lisanını bozar, kaybederse, hatta siyasî hâkimiyeti bâkî kalsa bile tarihten silinir.” Sözleriyle dilin önemi ve rolünü açıklamıştır.
9.Soru
Deneme türü kitaplarda hangi yılda bir artış gözlenmiştir ?
1936 |
1938 |
1940 |
1943 |
1950 |
1940’lı yıllardan sonra deneme bilinciyle yazılmış yazıların ve adı deneme olan kitapların sayısının arttığını görmekteyiz.Doğru yanıt C'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yeni Lisan ve Milli Edebiyat hareketinin temel ilkelerinden biri değildir?
Arapça ve Farsça gramer kurallarına göre tamlama yapılmaması |
Diğer Türk lehçelerinden kelime alınmaması |
Konuşma dilinin özünü oluşturan İstanbul Türkçesi’nin yazı dili hâline getirilmesi |
Arapça ve Farsçadan dilimize geçmiş ve halk tarafından benimsenmiş kelimelerin korunması ve söylendiği gibi yazılması |
Resmi yazışmalarda eski dil ögelerinin kullanılmaya devam edilmesi |
Yeni Lisan ve Milli Edebiyat hareketinin temel düşüncesi şu ilkeler etrafında toplanır:
- Arapça ve Farsça gramer kurallarına göre tamlama yapılmaması; bazı küçük ayrılıklar dışında (fevkalâde, darb-ı mesel, sevk-i tabiî gibi) Arapça ve Farsça tamlamaların kullanılmaması;
- Arapça ve Farsça çoğul eklerinin (kâinât, inşaât, ahlak, müslüman gibi klişe hâline gelmişler müstesna) kullanılmaması;
Arapça ve Farsça edatların (ama, şayet, şey, keşke, lâkin, hem, hemen, henüz, yani müstesna) kullanılmaması;
- Arapça ve Farsçadan dilimize geçmiş ve halk tarafından benimsenmiş (Türkçeleşmiş) kelimelerin korunması ve söylendiği gibi yazılması;
- Konuşma dilinin özünü oluşturan İstanbul Türkçesinin yazı dili hâline getirilmesi;
- Diğer Türk lehçelerinden kelime alınmaması;
• Unutulmuş (arkaik) Türkçe kelimelerin diriltilmeye çalışılmaması
11.Soru
Sohbet ile ilgili olarak aşağıda yazılanlardan hangisi doğru değildir?
Makaleden üslup açısından ayrılır. |
Fıkralarda olduğu gibi kişisel görüşler dile getirilir. |
Dildeki sadelik bakımından denemeye benzer. |
Belli bir düşünceyi savunmak amacıyla yazılır. |
Genellikle üç beş sayfalık kısa yazılardan oluşur. |
Belli bir düşünceyi savunmak amacıyla yazılmaz.
12.Soru
İlk kitabı 'Değirmen' deki hikayelerinde büyük ölçüde devrin modası olan masa başı romantik hikaye geleceğine bağlı kalan fakat sonraki çalışmalarında toplumsal meseleler ile ilgilenen yazarımız hangisidir ?
Bekir Sıtkı Kunt |
Sadri Ertem |
Nahit Sırrı Örik |
Sabahattin Ali |
Ömer Seyfettin |
Edebiyata 1925’lerde şiirle başlayan Sabahattin Ali (1907-1948), bir süre sonra şiirden hika^ye ve roman türlerine yöneldi ve edebiyatımızda daha çok hika^yeleri ve hika^yeciliği ile tanındı. Toplam 65 hika^yesi bulunan yazar, ilk kitabı Değirmen’deki (1935) hika^yelerinde büyük ölçüde devrinde moda olan masa başı romantik hika^ye geleneğine bağlı kaldı. Doğru yanıt D'dir.
13.Soru
Sözlü edebiyat döneminin ilk nesir örnekleri aşağıdakilerden hangisidir?
Yenisey yazıtları |
Orhun Yazıtları |
Irk Bitig |
Altun Yaruk |
Savlar |
İslamiyet öncesi Türk nesrinin başlangıç tarihi hakkında kesin bir bilgiye ulaşmak oldukça zordur. Sözlü edebiyat devri ürünü durumundaki sav’ları, bu dönemin ilk nesir örnekleri olarak kabul etmek mümkündür. Yenisey (V. ve VI. yy.) ve -özellikle- Orhun Yazıtları (VIII. yy.), yazılı edebiyat dönemi Türk nesrinin ilk ve en önemli örnekleridir. Uygur dönemi nesri ise Maniheizm ve Budizm çerçevesinde şekillenen metinlerde (Irk Bitig, Altun Yaruk, Prens Kalyanamkara ve Papam Kara Hikâyesi, Sekiz Yükmek) ifadesini bulmuştur. Doğru cevap E’ dir.
14.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde, sohbetin özelliği yanlış olarak verilmiştir?
Uzunluk açısından 3-5 sayfadan oluşur |
Gazete ve dergilerde yayınlanır |
Yazar samimi, içten bir anlatım tarzı kullanır |
Dil açık, sade ve durudur |
Soru cümleleri kurmaktan kaçınılır |
Yazar, sorulu cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi uyandırır. E seçeneğindeki bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi sohbet türüne örnektir?
Eşref Saati |
Çiçek Senfonifisi |
Kara Kitap |
İçimizdeki Şeytan |
Bize Göre |
Çiçek Senfonisi şiir, Kara Kitap ve İçimizdeki Şeytan roman, Bize Göre ise fıkra türüne örnektir. Şevket Rado tarafından kaleme alınan Eşref Saati sohbet türüne örnek oluşturmaktadır.
16.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi Tanzimat Dönemi sonrası fıkra yazarlarından biri değildir?
Şinasi |
Namık Kemal |
Ziya Paşa |
Muallim Naci |
Refik Halit Karay |
Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Mahmut Ekrem, Muallim Naci, Ahmet Midhat Efendi, Şemsettin Sami, Ebuzziya Tevfik, vb. yazar ve şairler edebiyatımızın Tanzimat Dönemi sonrasındaki fıkra yazarları arasındadır. Cumhuriyet sonrası dönemde de ön plana çıkan yazarlar arasında bilhassa Ahmet Rasim, Yakup Kadri, Ahmet Haşim, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay, Orhan Seyfi Orhon, Peyami Safa, Hasan Ali Yücel, Aka Gündüz, Burhan Felek gibi yazarlar bulunmaktadır.
17.Soru
Hangisi 2. Kuşak sosyal ve toplumcu gerçekçilik akımının yazarıdır ?
Kemal Tahir |
Orhan Kemal |
Aziz Nesin |
Fakir Baykurt |
Hepsi |
Sosyal ve toplumcu gerçekçilik, Cumhuriyet Dönemi’nin ikinci kuşağını oluşturan Kemal Bilbaşar, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Samim Kocagöz, Fakir Baykurt, Aziz Nesin, Necati Cumalı, Bekir Yıldız gibi isimlerle varlığını sürdürür. Doğru yanıt E'dir.
18.Soru
Bir yazarın gazete ve dergi gibi süreli yayınlarda, güncel sosyal ve siyasal olayları belli bir bakış açısından; günlük konuşma diline yakın bir üslupla yer yer nüktelere yer vererek değerlendirdiği kısa düşünce yazılarına ne denir?
Eleştiri |
Fıkra |
Makale |
Deneme |
Sohbet |
Bir yazarın gazete ve dergi gibi süreli yayınlarda, güncel sosyal ve siyasal olayları belli bir bakış açısından; kanıtlama, belgeleme, ayrıntılama gereği duymadan, günlük konuşma diline yakın bir üslupla yer yer nüktelere yer vererek değerlendirdiği kısa düşünce yazılarına fıkra denir.
19.Soru
Sohbet ile ilgili olarak aşağıda yazılanlardan hangisi doğrudur?
Soru cümlelerine sıkça yer verilir. |
Uzun cümlelere yer verilir. |
Cümleler oldukça karmaşıktır. |
Konular genelde sıkıcıdır. |
Diğer yazın türlerinden en uzun olanıdır. |
Sohbet türünde sorulardan sık sık yararlanılır. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
İlk ciddi Türkçe sözlük olan ve 1901’de yayımlanan Şemsettin Sami’nin hazırladığı Kamus-ı Türkî hangi yılda yayımlanmıştır?
1897 |
1901 |
1914 |
1920 |
1924 |
İlk ciddi Türkçe sözlük olan Şemsettin Sami’nin hazırladığı Kamus-ı Türkî 1901 yılında yayımlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ