Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 'Hikaye' nin günümüzde ayrı bir tür olarak kabul edilmiş halidir ?
Benzetme |
Anlatı |
Menkıbe |
Hurafe |
Mesel |
“Hika^ye”, Türk kültür tarihinde en azından bin yıllık geçmişe sahip ve giderek zenginleşen bir anlam çemberi içinde köklü, yaygın bir kelime ve kavramdır. Kelime kültür tarihimizde; “tarih, destan, kıssa, masal, mesel, menkıbe, rivayet, la^tife, fıkra, hurafe, roman, öykü, anlatı, benzetme” anlamlarında da kullanılmıştır. Bunlardan “destan”, “kıssa”, “masal”, “menkıbe”, “la^tife”, “fıkra”, “öykü” ve “roman” bugün ayrı birer tür olarak kabul edilir. Doğru yanıt C'dir.
2.Soru
Sohbet ile ilgili olarak aşağıda yazılanlardan hangisi doğrudur?
Yazar soruyu bazen kendi kendine bazen de okuyucuya sorar. |
Yazar okuyucuyu sıkça itham eder. |
En kısa yazın türüdür. |
Birden fazla kişinin varlığı söz konusudur. |
Kanıtlara, belgelere sıkça yer verilir. |
Yazar soruyu bazen kendi kendine bazen de okuyucuya sorar.
3.Soru
Edebiyatımızda olay hikayeciliğinin temsilcisi sayılan ve hikayelerini şaşırtıcı bir sonuçla bitirerek okuyucularını sarsan Ömer Seyfettin'in aşağıda verilen eserlerinden hangisi tarihi bir olayı konu alır?
And |
Beyaz Lâle |
Kurumuş Ağaçlar |
Diyet |
İlk Namaz |
Verilen eserlerden İlk Namaz ve And çocukluk hikayelerini, Kurumuş Ağaçlar folklorik unsurları, Beyaz Lale hayatın içerisinden gözlemlerini anlatır. Diyet ise tarihi bir olayı konu edinir. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
I. Fıkrada da sohbet türünde de bir konu üzerinde düşünce ortaya konulur
II. Fıkralarda daha çok toplumsal görüşler ortaya konulurken, sohbet türünde kişisel görüşler ön plana çıkar
III. Fıkrada da sohbet türünde de sade ve açık bir dil kullanılır
IV. Fıkrada da sohbet türünde de yazar okuyucunun zihnini kamçılar, öğütler verir, usta bir çizgi taşır
Aşağıdakilerden hangisinde fıkra ve sohbet türünün kıyaslaması doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
I, II, III |
I, III, IV |
II. ve IV seçenekte verilen bilgiler çeldirici olarak kullanılmıştır.
II. Sohbet türünde olduğu gibi fıkra türünde de kişisel görüşler dile getirilir.
IV. Sohbet yazılarında yazar daha pişkin, daha usta olmaya bakar. Okuyucunun zihnini kamçılamaya çalışırken amacına
ulaşmak için ara sıra duygu tellerine de basar. Veya acı durumları ortaya koyarken dertleşmek kaygısıyla, teselli etmek isteğiyle ruhunu okuyucunun ruhuna eş eder, onunla birlikte üzülür, şikâyet eder. Bazen de olayların üstüne çıkarak öğüt veren olgun biri durumuna geçer. Bütün amacı okuyucuyu kendine çekmek, kendi havasına sürüklemektir. Bu özellik sohbet türünü fıkradan ayırır. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat dönemi hikayelerindendir?
Son Emel |
Solgun Demet |
Karabibik |
Bir Safha-i Kalp |
Kadın Ruhu |
Karabibik, Tanzimat dönemi hikayelerindendir. Diğerleri Servet-i Fünun hikayeleridir.
6.Soru
Sohbet ile ilgili olarak aşağıda yazılanlardan hangisi doğru değildir?
Karşılıklı konuşma dili kullanılır. |
Her yaştan insan okuyup anlayabilir. |
Her eğitim düzeyinden insan okuyup anlayabilir. |
Fotoğraflar en önemli başvuru kaynağıdır. |
Uzun cümlelerden kaçınılır. |
Fotoğraflar en önemli başvuru kaynağıdır.
7.Soru
Sohbet sözcüğü dilimize hangi dilden geçmiştir?
Arapça |
Farsça |
Osmanlıca |
Yunanca |
Latince |
Sohbet sözcüğü, dilimize Arapçadan geçmiştir.
8.Soru
Türk edebiyatında sohbet türünde yazılmış olan “Eşref Saati” adlı eser kime aittir?
Ahmet Haşim |
Sabahattin Eyuboğlu |
Hüseyin Rahmi Gürpınar |
Halit Ziya Uşaklıgil |
Şevket Rado |
Türk edebiyatında sohbet türünde yazılmış olan “Eşref Saati” adlı eser Şevket Rado’ya aittir.
9.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi Alemdar gazetesinin açtığı hikaye yarışmasında kazandığı birincilikle edebiyata adımını atmıştır?
Sait Faik Abasıyanık |
Zeyyat Salimoğlu |
Peyami Safa |
Ahmet Hamdi Tanpınar |
Tarık Buğra |
Daha çok romanları ile tanınan Peyami Safa (1899-1961), edebiyata adımını, genç yaşta Alemdar gazetesinin açtığı hikaye yarışmasında kazandığı birincilikle
atar.
10.Soru
Cumhuriyet Dönemi'nde Türk nesrinin gelişmesinde aşağıdaki olaylardan hangisi yoktur?
Romanda Realizm akımının ortaya çıkması |
Harf Devrimi |
Türk Dil Kurumunun kurulması |
Basın-yayın olanaklarının gelişmesi |
Dilde özleştirme çabaları |
Realizm akımının etkisi Cumhuriyet'ten önce de vardır.
11.Soru
Aşağıda özellikleri verilen deneme türü hangisidir?
- Bu tür deneme dogmatik, sistematik ve açıklayıcıdır.
- Bacon tarzı olarak da bilinir.
- Yazar bir otorite kimliğinde konuşur.
İnformal-senli benli deneme |
Formal-resmî deneme |
Felsefik deneme |
Sosyal deneme |
Psikolojik deneme |
Bacon tarzı olarak da bilinen formal denemede yazar bir otorite kimliğinde konuşur ya da en azından o konuda yüksek bir bilgi sahibi bir insan konumunda konusunu derli toplu izah eder. Bu tür deneme dogmatik, sistematik ve açıklayıcıdır. Örneklerini ise
o konuda yazılmış ciddi makale ve kitaplardan seçer. Yahya Kemal’in denemeleri bu gruba konabilir.
12.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi "Hababam Sınıfı" adlı romanı ile ünlü olmuştur?
Rıfat Ilgaz |
Peyami Safa |
Haldun Taner |
Fakir Baykurt |
Aziz Nesin |
Hikayelerinde ironiyi öne çıkaran bir başka yazarımız, aynı zamanda şair ve romancı olan Rıfat Ilgaz (1911-1993)dır. 1950’den sonra hikâye ve roman türlerine yönelen Ilgaz, özellikle Hababam Sınıfı (1957) romanıyla meşhur oldu.
13.Soru
İkinci Kuşak yazarlarından kendisine kadarki Türk hikâye geleneğini değiştiren ve türe yeni bir kimlik kazandıran yazar hangisidir?
Ahmet Hamdi Tanpınar |
Ziya Osman Saba |
Tarık Buğra |
Sait Faik Abasıyanık |
Oktay Akbal |
Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli hikâye yazarı, hiç şüphesiz Sait Faik Abasıyanık (1906-1954)tır. Çünkü o, kendisine kadarki Türk hikâye geleneğini değiştiren ve türe yeni bir kimlik kazandıran bir yazardır.
14.Soru
Yazar, okuyucu ile bir sohbet havası içinde senli benli konuşur.
Yazar, düşüncelerinin doğruluğunu kabul ettirme konusunda ısrarcı değildir.
Genellikle yazarın kişisel düşüncelerine yoğunlaşılır.
Yazar samimi, içten bir anlatım tarzı kullanır.
Çeşitli güncel olayları kullanarak duygu ve düşünceler desteklenir.
Özellikler hangi yazı türüne aittir?
Eleştiri |
Deneme |
Sohbet |
Röportaj |
Makale |
Sohbet türünün başlıca özellikleri şu şekilde ifade edilebilir:
- Yazar, okuyucu ile bir sohbet havası içinde
senli benli konuşur.
- Yazar, düşüncelerinin doğruluğunu kabul
ettirme konusunda ısrarcı değildir.
- Genellikle yazarın kişisel düşüncelerine yoğunlaşılır.
- Yazar samimi, içten bir anlatım tarzı kullanır.
- Çeşitli güncel olayları kullanarak duygu ve
düşünceler desteklenir.
15.Soru
Siyaset, magazin, iç ve dış olaylar, ekonomi, spor gibi konuların ağırlık kazanmasıyla birlikte edebiyat, hangi yıllardan itibaren gazetelerden uzaklaşmaya başlamıştır?
1940’larda
|
1950’lerde
|
1960’larda
|
1970’lerde
|
1980’lerde |
Bir kısmı 1940 ve 50’li yıllarda yayın hayatına başlayan bugünkü gazetelerde artık en fazla yeri siyaset, magazin, iç ve dış olaylar, ekonomi, spor gibi konular aldığı için (Çıkla, 2007, 57) bu gazetelerdeki makalelerde artık bu çerçevede olmaya başlamıştır. Nitekim buna bağlı olarak da 1960’lı yıllardan itibaren edebiyatın gazetelerden uzaklaşmaya başladığı görülür.
16.Soru
1960-1980 yılları arasında yeni nesillerin Hüseyin Rahmi, Halide Edip, Yakup Kadri gibi yazar ve şairlerin eserlerini anlamalarının zorlaşması hangi gelişmenin bir sonucudur?
Dil çalışmaları |
Yabancı dillerin Türkçeye etkisi |
Basım-Yayım olanaklarının gelişmesi |
Dilde özleştirme çalışmaları |
Harf devrimi |
Dilde özleştirme çalışmalarının bir sonucu olarak Türkçeden pek çok kelime atılırken kelime hazinesi daraltılmış, yeni nesillerin Hüseyin Rahmi, Halide Edib, Yakup Kadri, Refik Halit, Mehmet Âkif, Yahya Kemal gibi yazar ve şairlerin eserlerini bile anlamalarını zorlaştırmıştır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
“Deneme” kavramı için Cumhuriyet öncesinde, aşağıdaki tanımlardan hangisi kullanılmaktaydı?
Tecrübe-i kalemiyye |
Münşinin münşeat’ı |
Siyasetname |
Kıyafetname |
Şehrengiz |
Cumhuriyet öncesinde tecrübe-i kalemiyye, kalem tecrübesi gibi tamlamalar kullanılmakla birlikte, essay karşılığında “deneme” sözcüğünün kullanılması Cumhuriyet sonrasındadır.
18.Soru
I- Dilin gelişimi ile eş zamanlı olarak Türk nesri sadeleşmeye başlar.
II- Resmi yazışmalar nesrin gelişmesi ve yaygınlaştırılmasında temel faktördür.
III- Takvim-i Vekayi, Ceride-i Havadis ilk gazetelerdendir.
IV- Makale, fıkra ve roman gibi türler nesrin alanını genişletmeye yardımcı olmuştur.
V- Tanzimat nesrinin ilk örnekleri gazete yazılarıdır.
Yukarıdakilerden hangisi/leri Tanzimat sonrası Türk Nesri ile ilgili söylenebilir?
I-III-V |
II-III-IV-V |
I-III-IV-V |
I-II-III-IV |
I-III-IV |
Tanzimat nesrinin ilk örnekleri resmî yazışmalardır. Böyle bir ortamda hayatımıza giren gazete ve dergiler, Tanzimat sonrası nesrinin gelişmesi ve yaygınlaşmasında temel faktör durumundadır. Takvim-i Vekâyi (1831), Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahvâl (1861), Tasvir-i Efkâr (1862) gibi ilk gazeteler, haklı olarak halka seslenmeyi amaçlarlar. Bunun ötesinde gazete ve dergilerde yayımlanan makale, fıkra, roman, hikâye, tiyatro, eleştiri gibi yeni türler -şiire göre- hızla nesrin alanını genişletir. Böylece kullanım alanı açısından, kendinden önceki dönemlere göre çok daha genişleyen Tanzimat sonrası Türk nesri, dilin gelişimiyle eş zamanlı olarak sadeleşmeye başlar.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1923 sonrası Türk hikayesini incelemede temel alınan akımlardan değildir?
Cumhuriyet'in hikayecileri |
Sosyal/toplumcu gerçekçiler |
İç gerçekliğin hikayecileri |
Yeni Arayışlar |
Edebiyat-ı Cedide |
Edebiyat-ı Cedide 1923 öncesindeki bir edebi akımdır. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Her yaştan ve her eğitim düzeyinden insanların sohbet yazıları okuyup anlama olasılıkları yüksek olmasının sebebi nedir?
Kısa olması |
Dilin açık, sade ve duru olması |
Güncel olması |
Deyimlerden, ünlemlerden, samimi hitaplardan yararlanılması |
Okuyucu ile sohbet havasında olması |
Fıkralarda olduğu gibi kişisel görüşler dile getirilir. Dil açık, sade ve durudur. Bu nedenle her yaştan ve her eğitim düzeyinden insanların bu türdeki yazıları okuyup anlama olasılıkları yüksektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ