Malî saydamlığın sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılması ve önlemlerin alınmasından kamu idareleri sorumlu olup, bu hususlar Hazine ve Maliye Bakanlığınca izlenir.(UYARI:2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 213’üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Maliye Bakanlığınca” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir.)

Vergide yükümlü rızasının aranması Fransa’da geleneksel bir ilkeydi. Fakat yavaş yavaş bu ilkeden sapılmış ve krallar keyfi vergiler koymayı alışkanlık edinmişlerdi. 8. Charles zamanında kralın vergi alma yetkisi yeni bir reform geçirmiş, vergi gelirlerinin askeri harcamalar yanında diğer tüm kamusal ihtiyaçların karşılanmasında da sarf edilmesi ve böylece verginin krala devletin güvenliği ve diğer kamu harcamalarının yapılması için verildiği düşüncesi benimsenmeye başlanmıştır. 1. François genel meclislere başvurmaksızın vergileri çoğaltmış, 10. Charles ve 3. Henri zamanında bazı meclisler vergide yükümlümün rızasının aranmasını savunmuşlarsa da sonuç alınamamıştır. 4. Henri zamanında vergide yükümlünün rızasının alınması ilkesi terk edilmiş, 14. Louis vergi konusunda davranışlarını tam bir keyfilik içinde sürdürmüş, hiçbir denetim organını tanımamıştır. Bu nedenle cevap B'dir.

devlet bütçesinin kaynak tahsisinde etkinlik işlevi gereğince kamu kesimi kendi içinde, hangi hizmetleri üstleneceğine, hangi hizmetlere daha fazla hangilerine daha az kaynak tahsis edeceğine karar vermesi gerekmektedir. Doğru cevap B'dir.

Performans bütçe sistemine çeşitli eleştiriler de yapılmaktadır. Birinci olarak birçok kamu yöneticisinin performans bütçe kavramından hoşlanmaması ve bu nedenle tekniğin çalışmasının zor olduğu iddia edilmektedir. İkinci olarak bütçe ödeneklerini onaylayan yasama organı, ilgi alanının harcama kalemlerinden kurum faaliyetlerine kaydırılmasından memnun olmayabilir. Performans bütçe, faaliyetlerin başarılıp başarılmadığına göre kamu yöneticilerinin değerlendirilmesine olanak sağladığı için, bürokratlar tarafından sevilen bir sistem olmaması da üçüncü eleştiri konusu olmaktadır. Dördüncü eleştiri konusu performans bütçe hazırlanmasının, kolayca tahmin edilebileceği gibi, klasik bütçeye göre daha pahalı bir sistem olmasıdır. Beşinci eleştiri ise bazı performans ölçülerinin uygun olmaması veya yanıltıcı olması gösterilmektedir. Altıncı eleştiri performans ölçüleri kamu yöneticileri tarafından etkilenebilir olmasından kaynaklanmaktadır. Son eleştiri ise bazı kamu hizmetlerinden performans bütçeyi tam anlamıyla uygulayabilmek çok zor hatta olanaksızdır. Bu nedenle cevap E'dir.

Haklar Bildirgesi

Torba bütçeleme tekniğinin belirli üstünlükleri vardır. Birinci olarak torba bütçelerin hazırlaması kolaydır ve hazırlıklar için geçecek zaman ve katlanılacak maliyetler çok düşüktür.

Torba bütçeleme tekniğine yönelik eleştiriler, üstün yanlarından oldukça fazladır. İlk olarak harcamanın nereye yapıldığı bilinmek isteniyorsa bu tür bilgiye torba bütçede ulaşmak zordur.

İkinci ve belki de daha önemli eleştiri, yapılan harcamaların etkilerinin neler olduğu konusunda da bilgi edinilmesinin zor olmasıdır. 

Üçüncü eleştiri bütçelerin ayrıntılarının bu bütçeleme tekniğinde görülmemesi, bürokrasiye çok geniş takdir yetkisi vermektedir.

Son eleştiri ise hizmet veya bakanlık önceliklerinin belirlenerek farklı programların bu önceliğe göre sıralama torba bütçe sisteminde imkânsız olmasıdır.

Bütçede, tüm kamu gelir (kaynak) ve harcamalarının bütün ayrıntıları ile yer almasına genellik ilkesi adı verilir.

Doğruluk ilkesi: Bütçede yer alan gelir ve gider tahminlerinin ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullara uygun olması gerekir. Böylece doğru tahmin, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşulların bozulmadan iyileşmesini sağlayacaktır. Bu ilkenin diğer adı objektif doğruluk ilkesidir.

Bütçe işlemlerinin yasalara, tüzüklere, yönetmeliklere uygun yapılması ve uygun yapılmayan işlemleri ve kişileri de cezalandırması bütçenin hukuki işlevidir.

Bütçenin tarihi gelişiminde bütçe hakkı parlamentoların kamu gelirleri ile kamu harcamaları üzerindeki yetkilerinin tanınmasıyla ortaya çıkmış, ülkelerin demokratik ve parlamenter sistemlerde kaydettikleri gelişmeye uyum sağlayacak bir şekilde gelişmiştir. Bu bakımdan tarihi gelişimine baktığımızda bütçenin, devletlerin karşılaştıkları ekonomik ve mali güçlüklerin bir sonucu ve demokratik toplumun bir ürünü olduğu söylenebilir.

klasik bütçe tekniğinde Devletin beş yıl süre içerisinde değil bir yıl sonra nelere harcama yapacağının listesi çıkartılmaktadır. dolayısıyla bu durum klasik bütçe tekniği için söylenemez

Klasik anlamda bütçe şöyle tanımlanabilir; Devlet bütçesi “kamu kurum ve kuruluşlarının, belirli bir dönem için gelir ve giderlerini tahmin eden, bunların uygulanmasına önceden izin veren hukuki bir dokümandır. Görüleceği gibi klasik tanım, bütçenin siyasi ve hukuki niteliğini vurgulamaktadır.

Fransız parlamentosu hiçbir devirde 3. Cumhuriyet
Devrinde olduğu kadar bütçe hakkına ve
bütçe görüşmelerine önem vermemiştir. Şu kadar
ki, 3. Cumhuriyetin sonuna doğru 1934-36’da parlamento
bütçe hakkından yavaş yavaş yürütme organı
lehine vazgeçmiş ve II. Dünya savaşı sırasında,
1940 yenilgisinden sonra kurulan Vichy Hükümeti Devrinde, bütçe hakkı tamamen yürütme organına
geçmiştir. Savaştan sonra bile bu durumdan derhal
dönülememiş, 1946 Anayasasıyla “bütçeyi Millet
Meclisi onaylar” hükmü ile esas ilkeye dönülmekle
beraber, giderleri artırma konusunda parlamentonun
hakları sınırlanmıştır. 

Program bütçe sosyal fayda ve maliyetlerin ölçülmesini gerektirir. Bu da karar almayı oldukça
kolaylaştırır.

Samimiyet İlkesi:  Bütçe gelir ve giderlerinin gerçeğe en yakın şekilde tahmin edilmesidir. Bu ilkeye göre Maliye Bakanınca bütçe tahminlerinin doğruyu ve gerçeği yansıtacak biçim de hazırlanması gerekir. Diğer bir anlatımla, bütçe gelir ve giderlerinin gerçeğe en yakın tahmin edilmesi samimiyet ilkesinin gereğidir.
Bu ilkenin diğer adı subjektif doğruluk ilkesidir.

Girdilerin satın alınması klasik bütçenin odaklaştığı ilk aşamasıdır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

On Altıncı Değişiklik

Klasik bütçeleme harcamaların alternatif maliyetleri ile ilgilenmemektedir. Doğru cevap B şıkkıdır.