Dil Felsefesi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Felsefenin temel sorularını anlayabilmek için öncelikle o soruların ne sorduğunu anlamamız gerekir.II. Mantık, tümcelerin sentaksını araştıran bir felsefe alanıdır.III. Ontoloji ile dil felsefesi neredeyse ayrılamaz. Yukardaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve III |
Yalnızca I |
I, II, ve III |
II ve III |
yalnızca III |
üç ifadede doğrudur. üç ifade sırasıyla felsefe ile dil felsefesi arasındaki temel ilişkiyi, dil felsefesi ile ontoloji arasındaki ilişkiyi ve mantık ile dil felsefesi arasındaki ilişkiyi açıklayan ifadelerdir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tümcelerin anlamlarına günümüz felsefesinde verilen addır?
Önerme |
Felsefe |
Cümle |
Özne |
Yüklem |
Tümcelerin anlamlarına günümüz felsefesinde “önerme” denmektedir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
“Doğru olan tüm tümceler aynı anlama gelir.” sonucunu çıkaran önerme aşağıdakilerden hangisidir?
morfoloji |
ampirik |
çelişki |
ikilem |
totoloji |
Yalnızca iki tümce değil matematik ve mantık gibi alanların tüm tümceleri eşanlamlı olmalıdır. Bu durumda zorunlu olarak doğru olan tüm tümcelerin aynı anlama geldiği sonucu çıkar. Bundan dolayı bu kuramın savunucuları bunlara “totoloji” adını verirler.
4.Soru
Dışsalcılık kuramına göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Anlam kafanın içinde değil dış dünyadadır. |
Akımın öncüleri Hilary Putnam ve Tyler Burge'dir. |
Doğal türlere ilişkin sözcüklerin anlamı dünyanın durumu ile ilgilidir. |
Bir sözcüğün anlamı o insanın kafasından geçen düşüncelerle açıklanamaz. |
"Masa" ve "koltuk" gibi eşyalara verilen anlamlar doğa tarafından belirlenir. |
Dışsalcılık kuramına göre masa ve koltuk gibi doğal tür olmayan nesnelerin anlamlarını belirleyen şey doğa değil, sosyal dünyadır.
5.Soru
Frege'ye göre terimlerin anlamları bir araya gelerek ne oluşturur?
Kavram |
ide |
Düşünce |
tümce |
gönderge |
Terimlerin anlamları bir araya gelerek düşünceyi oluşturmaktadır.
6.Soru
Frege’ye göre nesne ile kavram arasındaki ayrıma dair aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Özne konumunda kullanılan bir ad ile bir kavrama gönderme yapamayız. |
At kavramı her biri birer nesne olan tüm tikel atların toplamından oluşan bir kümedir. |
Bir tümcenin özne konumundaki terimi bir nesneye, yüklem konumundaki terim ise bir kavrama gönderme yapar. |
Bir kavram zaman içinde değişmez. |
Bir şey hem nesne hem de kavram olamaz |
Doğru bir tümcenin içinde geçen bir terimin yerine, o terimle eşgöndergeli olan başka bir terim koyduğumuzda yeni elde edeceğimiz tümce de doğru olur.
7.Soru
“Bir tümceyi oluşturan terimlerin mantıksal çözümlemesi nedir?”, “Terimlerin bir araya gelerek bir tümce oluşturmasını ne sağlar?” türünde soruları tartışarak dil felsefesi içinde gelişmiş, bir yandan modern mantığın yeşermesini sağlamış diğer yandan da dilbilimin en temel çalışma alanlarından biri haline gelmiş alan aşağıdakilerden hangisidr?
Bağlam |
Sentaks |
Semantik |
Pragmatik |
İçlem |
“Bir tümceyi oluşturan terimlerin mantıksal çözümlemesi nedir?”, “Terimlerin bir araya gelerek bir tümce oluşturmasını ne sağlar?” türünde soruları tartışarak dil felsefesi içinde gelişmiş, bir yandan modern mantığın yeşermesini sağlamışl diğer yandan da dilbilimin en temel çalışma alanlarından biri haline gelmiş alan sentakstır.
8.Soru
4- “Bir yüklemin doğru olarak yüklemlenebileceği nesneler kümesi” aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?
içlem |
kaplam |
bağlam |
gönderme |
kavram |
Bir yüklemin doğru olarak yüklemlenebileceği nesneler kümesine o yüklemin “kaplam”ı diyoruz.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi öznelcilik kuramını savunan bilim insanlarından biridir?
John Locke |
Platon |
Gottlob Freke |
Hilary Putnam |
Tyler Burge |
Hilary Putnam ve Tyler Burge dışsalcılık kuramının savunucularıdır. Gottlob Frege Gerçekçilikle ilgilidir. Ludwig Wittgenstein negatif anlam kuramının savunucuları arasında yer alır. John Locke öznelcilik kuramıyla ilgilidir?
10.Soru
Bir yüklemin doğru olarak yüklemlenebileceği nesneler kümesine o yüklemin _____ denir.
Yukarıdaki boşluğu aşağıdakilerden hangisi ile doldurabiliriz?
İçlemi |
Kaplamı |
Anlamı |
Bağlamı |
Kavramı |
Bir yüklemin doğru olarak yüklemlenebileceği nesneler kümesine o yüklemin kaplamı denir.
11.Soru
Bir nesneyi düşünebilmemiz, onu adlandırıp dil aracılığıyla onun hakkında konuşabilmemiz için o nesnenin bize kendini sunması gerekmektedir. Bu sunuş biçiminden yararlanarak o nesneye bir ad veririz. Frege'ye göre nesnelerin kendilerini bize sunma biçimlerine ne ad verilir?
Anlam |
Terim |
Kavram |
Yüklem |
Ad |
Frege'ye göre nesnelerin bize kendilerini sunma biçimleri o nesnelerin anlamı olur.
12.Soru
Su kelimesinin anlamının kişinin zihninde değil doğada bulunan su türü tarafından belirlenmesini savunan görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Gerçekcilik |
Öznelcilik |
Bütüncülük |
İdeacılık |
Dışsalcılık |
Hilary Putnam, bir sözcüğün anlamını ve o anlamın biri tarafından kavranmasını, salt kişinin zihninde olup bitenlerle açıklamanın olanaklı olmadığını savunarak Dışsalcı Anlam Kuramı’nın gelişmesinde öncü olmuştur. Putnam’a göre özellikle doğal türlere ilişkin sözcüklerimizin anlamları dünyanın durumuyla oluşur. Örneğin “su” sözcüğünün anlamı, bu sözcüğü duyduğumuzda zihnimizde oluşan imgeler ya da düşünceler ile değil, doğada bulunan su türünün kendisi tarafından belirlenir.
13.Soru
Öznelcilik kuramına göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Özne ile zihin aynı şeydir. |
Anlamanın olabilmesi için bir özne bir de nesne olmalıdır. |
Anlama ediminin birçok farklı nesnesi olabilir. |
Kuram olarak ayrıntılarıyla savunmuş olan ilk filozof John Locke'tur. |
Sözcüklerin anlamı zihinde değil dış dünyada bağımsız olarak bulunmaktadır. |
Öznelcilik kuramına göre sözcüklerin anlamı sözcüklerde ya da dış dünyada değil insanın kafasında var olur.
14.Soru
Bir savın anlamlı olabilmesi için yanlışlanabilir olması gerektiğini savunan anlam kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Gerçekçilik |
Öznelcilik |
Doğrulamacılık |
Davranışçılık |
Deneycilik |
Metafiziği tümden reddeden Mantıkçı Pozitivizm okulunun temel aldığı Doğrulamacı Anlam Kuramı bir tümcenin anlamının, o tümcenin doğruluk koşullarında olduğunu savunur. Yani, bu kurama göre, bir tümcenin anlamını kavramak, o tümcenin hangi koşullarda doğru, hangi koşullarda yanlış olduğunu kavramayı gerek üzerine anlamlı bir sav öne sürmüşseniz bu savın hangi durumlarda doğru hangilerinde yanlış olacağını da söyleyebilir olmanız gerekir. Eğer bu savı yanlışlayabilecek bir durum düşünemiyorsanız bu tümce dünya üzerine anlamlı bir şey dile getirmez.
15.Soru
Arda Denkel'in savunduğu görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Realizm |
Platonik kuram |
Davranışçılık |
Tikelcilik |
Dışsalcılık |
Bir başka Doğalcı anlam kuramı da Tikelcilik adı verilen ve ünlü felsefecimiz Arda Denkel'in savunmuş olduğu görüşten türetilebilir.
16.Soru
Anlamın varlığını tamamen reddeden görüşlere ne ad verilir?
Ontoloji |
Epistemoloji |
Doğruculuk |
Negatif anlam kuramı |
Bütüncülük |
Anlamın varlığını tamamen reddeden görüşlere negatif anlam kuramları adı verilir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi öznelcilik kuramına uygun bir ifade değildir?
Anlam zihinsel süreçlerle özdeştirilir. |
Anlama ediminin birçok farklı nesnesi olabilir. |
Anlaşılan şey bir sözcüğün anlamıdır. |
Anlam anlayanla ilişkilidir. |
Anlam dillerden bağımsızdır. |
Öznelcilik kuramına göre anlam tamamen insanın zihnindedir, dolayısıyla zihinsel süreçlerle ilgilidir. Anlama ediminin bir anlayan öznesi bir de anlaşılan nesnesi bulunmaktadır. Nesne insan, hayvan, eşya gibi birçok şey olabilir. Anlam anlayanla (özneyle) ilgilidir ve anlaşılan da nesneye verilen sözcüğün anlamıdır. Ancak anlamın dillerden bağımsız olduğunu savunan kuram öznelcilik değil gerçekçiliktir.
18.Soru
Teleskop ile bakılan akşam yıldızının biz bakmasak bile lens üzerinde imgesinin var olması Frege'ye göre aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
Anlamın Sabitliği |
Anlamın Değişkenliği |
Anlamın Nesnelliği |
Anlamın Göreceliliği |
Anlamın Öznelliği |
Teleskop ile bakılan akşam yıldızının biz bakmasak bile lens üzerinde imgesinin var olması Frege'ye göre anlamın nesnelliği ile açıklanmaktadır. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Frege’ye göre (Sinn) anlam aşağıdakilerden hangisidir?
Nesnelerin farklı anlamları |
Nesneleri anlamlandıramama |
Nesnelerin farklı sunuş biçimleri |
Nesnelerin cümle içindeki yerleri |
Nesne ile öznenin ilişkisi |
Ancak nesnelerin kendilerini bizlere “sunuş biçimleri” olduğu düşüncesi Frege’nin kuramı için bir temel oluşturuyor. Aynı nesne, birden çok, hatta sonsuz şekilde kendini sunabilir: örneğin Venüs gezegeni kendini günbatımından hemen sonra ilk ortaya çıkan parlak gök cismi (Akşam Yıldızı) şeklinde sunduğu gibi, gündoğumundan hemen önce en son görünen parlak gök cismi (Sabah Yıldızı) şeklinde de sunar. İşte nesnelerin bu farklı sunuş biçimlerine Frege “Sinn” diyor. Türkçe’de bu terime karfl›l›k en yak›n sözcük “anlam”d›r.
20.Soru
Bir cümleye dair amprik, totoloji ve çelişki olmak üzere üç tür önerme buluduğunu savunan anlam kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Bütüncülük |
Negatif anlam kuramları |
Doğrulamacılık |
Dışsalcılık |
Gerçekçilik |
Doğrulamacılık, anlamı doğrulanabilir olmakla ilişkilendirerek doğru, yanlış ve doğrulanabilir cümlelerden bahseder. Bunun için de totoloji, çelişki ve amprik terimlerini kullanır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ