Dil Felsefesi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Frege'ye göre tümcelerin dil içindeki en önemli görevi nedir?
Dil yoluyla dünyayı anlamlandırır. |
Dil yoluyla kavramları tanımlar |
Dil yoluyla anlamı genelleştirir. |
Dil yoluyla dünya ile ilişki kurmamızı sağlar |
Dil yoluyla dünyayı şekillendirir. |
Frege'ye göre özne ve yüklemden oluşan tümceler, dil yoluyla dünya ile ilişki kurmamızı sağlar, tümceler sayesinde bir konuyla ilgili düşünce belirtebiliyoruz.
2.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Frege’nin Gerçekçi anlam kuramının savunduğu görüşlerden biridir?
Anlamlar soyut ve metafizik varlıklardır. |
Anlam dediğimiz şey fiziksel dünyanın parçası olmalıdır. |
Tümcenin anlamı onu düşünen kişiden bağımsızdır. |
Anlam insanın yarattığı diller sayesinde ortaya çıkmıştır. |
Sözcüklerin anlamı sözcüklerde gizlidir. |
Frege’nin Gerçekçi anlam kuramı genellikle Platonik bir kuram olarak görülür. Yani anlamlar soyut ve metafizik varlıklardır bu görüşe göre, fiziksel olgulardan oluşan doğanın içinde yer almazlar.
3.Soru
Öznelci görüşün aksini savunan kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Doğruculuk |
Deneycilik |
Gerçekçilik |
Dışsalcılık |
İdeacılık |
Öznelcilik görüşüne karşı çıkan en önemli anlam kuramı gerçekçilik adlı öğretidir. Bu kuramın savunucuları sözcüklerin anlamlarının zihinde yer alan öznel varlıklar olması durumunda iletişim kurmanın olanaklı olmayacağı görüşündedirler.
4.Soru
Terimlerin anlamları bir araya gelerek aşağıdakilerden hangisini oluşturur?
Bilgi |
Düşünce |
İnanç |
Varlık |
Gönderge |
Terimlerin anlamları bir araya gelerek düşünce oluşturur. Doğru yanıt B şıkkında verilmiştir.
5.Soru
"Ali, Ahmet'in parasının olduğunu düşünüyor" tümcesi neye gönderme yapmaktadır?
Ahmet'in parasının olması anlamına |
Ahmet'in parasının olması gerçeğine |
Ahmet'in parasının olması kavramına |
Ahmet'in parasının olması durumuna |
Ahmet'in parası nesnesine |
Frege düşünceler üzerine düşünce bildiren tümcelerin tümcede geçen nesnelere değil o nesnelerin anlamlarına gönderme yaptığını savunur. Buna göre Ali Ahmet'in parası olduğunu düşünüyor cümlesi Ahmet'in parası olması kavramının anlamına gönderme yapmaktadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "anlam" denilen şeye herhangi bir ontolojik varlık atfetmeyen görüşler arasındıdar?
Negatif Anlam Kuramları |
Doğrulamacılık |
Davranışçılık |
Gerçekçilik |
Bütüncülük |
Negatif anlam kuramları "anlam" denilen şeyin varlığını tamamen reddederek "anlama" ontolojik bir varlık affetmez.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir tür Negatif Anlam Kuramını açıkça savunmuş olan en önemli filozoftur?
Kuhn |
Locke |
Quine |
Kant |
Platon |
Yirminci yüzyılda bir tür Negatif Anlam Kuramını açıkça savunmuş olan en önemli filozof Quine olmuştur.
8.Soru
“Sokrates konuşmayı çok severdi” tümcesindeki “Sokrates” adı ile Antik çağın büyük filozofu Sokrates arasında bir ilişki olmalıdır. Bu ilişkiye dil felsefesinde ne denir?
Anlam |
Kavram |
Gönderme |
İçlem |
Doğruluk değeri |
Bu ilişkiye dil felsefesinde “gönderme” deniyor. “Sokrates” adı Sokrates’e gönderme yapıyor. Böyle bir gönderme olmasaydı bu tümce Sokrates üzerine bir düşünceyi dile getiremezdi. Adın gönderme yaptığı nesneye de (bu durumda Sokrates) o adın göndergesi diyoruz
9.Soru
“Anlam ve Gönderme Üzerine” adlı başyapıt kime aittir?
Kant |
Hegel |
Frege |
Platon |
Aristo |
“Anlam ve Gönderme Üzerine” adlı başyapıtına Frege bir soruyla başlar: Özdeşlik ilişkisi neyle ne arasında bir ilişkidir?
10.Soru
Öznelcilik görüşünü bir kuram olarak ayrıntılarıyla savunmuş olan ilk filozof aşağıdakilerden hangisidir?
John Stuart Mill |
John Locke |
Gottlob Frege |
Bertrand Russell |
Wittgenstein |
Bu görüşü bir kuram olarak ayrıntılarıyla savunmuş olan ilk filozof John Locke’tır.
11.Soru
9- Aşağıdakilerden hangisi ”bilgi nedir?” sorusunun tanımlandığı alt alanlardan birisidir?
metafizik |
epistemoloji |
ahlak felsefesi |
estetik |
mantık |
felsefenin alt alanları bazen bu sorularla tanımlanır. Örneğin epistemolojinin en temel sorusu “bilgi nedir?”, ontolojinin en temel sorusu “varlık nedir?”, ahlak felsefesinin en temel sorusu “(ahlaki) doğru nedir?”, estetiğin en temel sorusu “güzellik nedir?” olarak düşünülebilir. Felsefe tarihi bize bu tür soruları yanıtlamanın ne denli zor olduğunu göstermeye yeter.
12.Soru
Dil üzerine felsefi sorunların tartışıldığı alana ne ad verilir?
Dil felsefesi |
Dilbilim |
Semantik |
Pragmatik |
Sentaks |
Dil felsefesi, dil üzerine felsefi sorunların tartışıldığı alana verilen addır. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğalcılık (natüralizm) kuramını açıklayan bir ifadedir?
Anlam tümellere dayanır. |
Anlam metafizik ile açıklanabilir. |
Anlam benzerliklerden oluşur. |
Anlam dış dünya tarafından belirlenir. |
Anlam davranışlarda saklıdır. |
Doğalcı dil kuramı, anlamın tümellerden oluşan metafizik ile değil doğa içindeki benzerliklerden oluştuğunu savunur. Anlamın dış dünya tarafından belirlendiğini savunan düşünce dışsalcılıktır. Anlamı davranışsal tepkilerde aranması gerektiğini savunan kuram ise davranışçılıktır.
14.Soru
Sözcüklerin mantıksal ulamları düşünüldüğünde Frege, aşağıdaki tümce ögelerinden hangilerini dikkate almaktadır?
Nesne-yüklem |
Özne-yüklem |
Özne-dolaylı tümleç |
Zarf-yüklem |
Özne-nesne |
Sözcükler belirli mantıksal ulamlar içerisinde anlam kazanmaktadırlar. Frege bu ulamlar arasında özne ve yüklemi önemsemektedir. Özne tekil bir terimdir, yani tek bir nesneye gönderme yapar. “Ahmet”, “Venüs” gibi özel isimler, “bu”, “şu” gibi işaret zamirleri, “ben”, “sen” gibi kişi zamirleri, “en küçük asal sayı”, “Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıl” gibi betimlemelerin hepsi özne konumunda kullanılabilen tekil terimlerdir. Yüklemler ise tek bir nesneye değil birçok nesneye uygulanabilir. Bir tümcenin öznesini kaldırdığımızda geriye kalan boşluklu terime “yüklem” adını vermektedir. Bu boşluğa uyan özneler ile sonsuz tümce kurmanın mümkün olduğunu vurgulamaktadır. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Anlam kuramları, aşağıdaki alanlardan hangisine daha çok faydalı olabilir?
Dilbilim |
Epistemoloji |
Ontoloji |
Estetik |
Mantık |
Felsefenin iki bin yıldan beri tartışılan en temel klasik soruları “X nedir?” biçiminde olmuştur; “bilgi nedir?”, “güzellik nedir?”, “sanat nedir?” türündeki soruların ne sorduğunu anlamak ve nasıl bir yanıt aradığımızı ortaya çıkarmak için öncelikle bu tür sorularda geçen bilgi, güzellik ve sanat gibi kavramlarımız nasıl varlıklar olduğuna açıklık kazandırmamız gerekir. Bu da bizi doğrudan anlam sorununa getirir. Anlam kuramları aracılığıyla dilin yapısını ortaya çıkardığımız zaman dünya üzerine düşüncelerimiz ve sorularımıza da açıklık kazandırırız. Yani anlamı anlamak düşüncelerimizi ve dolayısıyla insanı anlamının bir yoludur.
16.Soru
Dil felsefesi olarak anılan alanın gelişimi aşağıdaki yazarlardan hangisinin çalışmasıyla başlamıştır?
Platon |
Aristoteles |
J. Locke |
J. S. Mill |
G. Frege |
Dil felsefesi olarak anılan alanın gelişimi Gottlob Frege’in çalışmasıyla başlamıştır. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
Bileşik bir terimin göndergesi, o terimin parçalarının göndergelerinin bir fonksi- yonudur.
“Dünya yuvarlaktır”, tümcesi Frege’nin kuramında aşağıdakilerden hangisine gönderme yapar?
Bileşik bir terimin göndergesi, o terimin parçalarının göndergelerinin bir fonksi- yonudur.
“Dünya yuvarlaktır”, tümcesi Frege’nin kuramında aşağıdakilerden hangisine gönderme yapar?
bir doğruluk değerine |
bir sıfata |
bir özelliğe |
bir sonuca |
bir duruma |
Bileşik bir terimin göndergesi, o terimin parçalarının göndergelerinin bir fonksi- yonudur.
“Dünya yuvarlaktır”, tümcesi Frege’nin kuramında bir doğruluk değerine gönderme yapar.
Doğru cevap a'dır.
18.Soru
Aşağıdaki anlam kuramlarından hangisi tümeller sorununa farklı bir yaklaşım göstermektedir?
Nominalism |
Fizikselcilik |
Deneycilik |
İdeacılık |
Gerçekçilik |
Platon’un kuramında formlar ya da idealar fiziksel dünyanın nesnelerinden bağımsız olarak varlıklarını sürdürürler. Nominalism, fizikselcilik, deneycilik ve gerçekçilik ise tümellerin fiziksel dünya içinde var olamayacağını düşünür.
19.Soru
"Hastane" sözcüğünü anlamak için "hastalık", "hasta", "doktor" gibi sözcüklerin anlamlarını da kavramak gerekiyor olduğunu savunan görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Bütüncülük |
Doğrulamacılık |
Davranışsallık |
Dışsallık |
Doğalcılık |
"Hastane" sözcüğünü anlamak için "hastalık", "hasta", "doktor" gibi sözcüklerin anlamlarını da kavramak gerekiyor olduğunu savunan görüşe bütüncülük adı verilir.
20.Soru
Dışsalcı Anlam Kuramı'nın gelişmesinde öncü olmuş düşünür kimdir?
Putnam |
Frege |
Locke |
Chomsky |
Platon |
Bu görüşün önde gelen temsilcilerinden Hilary Putnam, bir sözcüğün anlamını ve anlamın biri tarafından kavranmasını, salt kişinin zihninde olup bitenlerle açıklamanın olanaklı olmadığını savunarak Dışsalcı Anlam Kuramı'nın gelişmesinde öncü olmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ