Din Psikolojisi Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Rizzuto’ya göre Tanrı tasavvurun oluşumunda hangi imaj başat rolü oynar?
Bilim imajı |
Akraba imajı |
Okul imajı |
İbadethane imajı |
Anne baba imajı |
Tanrı tasavvurunun oluşumunda ana baba imajları başat rol oynar, çünkü çocuğun ilişki kurduğu ilk insanlar annesi ve babasıdır, zira Tanrı görülmezdir. Dolayısıyla Tanrı’dan bahsedilerek büyütülen çocuğun duygularının tümü, Tanrı’nın güçlü, saygın, her şeyi yöneten ve her yerde olduğu şeklindedir. Çocuk, edindiği deneyimlerin neticesi olarak bu niteliklere sahip sadece iki insan tanır: annesi ve babası.
2.Soru
“Tanrı” kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Duygusal temellidir.
|
Gelişimi doğrudandır.
|
Öğrenim yoluyla gelişir.
|
Bilişsel temellidir.
|
Düşünce yoluyla gelişir.
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ergenlik döneminde tam bir dini bağlanmaya engel olabilen durumların dışında kalır?
Cinsellik |
Bağımsızlık |
Maddiyat |
Katı akılcılık |
İradecilik |
Ergenlik döneminde kendini gösteren, cinsellik, bağımsızlık gibi güdülerin yanı sıra, “katı akılcılık” ve “iradecilik”, kendi benliğini en üstün tutma eğilimleri, tam bir dinî bağlanmaya engel olabilmekte, böylece ergenler dinî bakış açısına kapalı kalabilmektedir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kur’an’da belirtilen dua etme şeklidir?
Kişilerin önceden hazırlanmış dua metinlerinden dua etmesi |
Kişinin söyleyeceklerini itina ile seçmesi, güzel cümleler kurmaya çalışması |
Kişinin boyun bükerek, sessizce, korku ve ümitle dua etmesi |
Kişinin içinden geldiği şekilde taleplerini Allah’a bildirmesi |
Kişinin Allah nezdinde değer verilen etkili bir kişiyi aracı yaparak dua etmesi |
Kur’an’da, boyun bükerek, sessizce, korku ve ümitle dua edilmesi gerektiği bildirilmektedir. (Âraf, 7/55-56).
5.Soru
Ülkemizde yapılan araştırmalara göre, en dindar lise aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Anadolu Liseleri |
Fen Liseleri |
Özel Liseler |
Kolejler |
İmam Hatip Liseleri |
Ülkemizde yapılan araştırmalara göre, en dindar lise İmam Hatip Liseleri olmuştur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi orta yaşta dinî ilginin yeniden yükselişe geçmesinde etkili olan faktörlerin dışında kalır?
Evlenme |
Yaşantıyla çocuklarına iyi örnek olma isteği |
Aile kurma |
Ölüm korkusu |
Çocuk yetiştirme |
Orta yaşta dinî ilginin yeniden yükselişe geçmesinde evlenme, aile kurma ve çocuk yetiştirme, yaşantıyla çocuklarına iyi örnek olma isteği ön plana çıkmaktadır. Ölüm korkusu ise yaşlılık döneminde görülmektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi din psikolojisinin konuları arasında yer almaz?
Bireyin ruhsal yaşayış ve davranışları içerisinde dini nitelikli olgular |
Dindar ya da olumlu ya da olumsuz bir şekilde din ile bir bağı bulunan insanı psikolojik bakımdan anlama çabası |
Dinin gerçek kaynağı ve özü, dini kavram ve değerlerin nihai hakikati gibi konularda hüküm yürütmek |
Dinin ve ya dine karşı olan anlatı ve söylemlerin karşısında bireyin ortaya koyduğu olumlu veya olumsuz öznel tutumları |
Dindarlığın çok çeşitli şekillerde ortaya çıkışı, gelişimi, yapılanması, değişim ve dönüşümleri |
Din Psikolojisinin temel ilgi alanıdır. O¨zellikle kişilerin yaşadıkları dindarlığı anlamaya odaklanmış olması bakımından Din Psikolojisinin kendine has bir konusu ve alanı vardır. Din Psikolojisi, bireylerin yaşadıkları dini^ hayatı oluşum, yapı, gelişim şartları ve süreçleri, sonuçları ve etkileri açısından ele alan bir bilim dalıdır. Din olgusunu insan bilincindeki yapılanması, ruhsal tecrübe ve davranış olarak kendini ifade edişini çok çeşitli yönleriyle tespit ve tasvir etmeye çalışır.
Dinin gerçek kaynağı ve özü, dinî kavram ve değerlerin nihai hakikati gibi konularda hüküm yürütmek din psikologlarının araştırma konuları arasında değildir. Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
I. Dini inançları eyleme dönüştürerek toplumsal paylaşımın konusu haline getirirler.
II. Dindarlığın toplumsal boyutunu oluştururlar.
III. Dini ritüeller salt ibadet ya da dinî pratikle özdeşleştirilemeyecek kadar geniş bir kavramsal içeriğe sahiptir.
IV. Dinî ritüeller inanca toplumsal bir boyut katmaktadır.
V. İnanan insanlar, dinî inanç ve duygularını topluca, bir arada törensel biçimde ortaya koyma eğilimlerine cevap verirler.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri dini ritüellerin özellikleri arasında sayılabilir?
I, II, III, IV ve V |
II, IV ve V |
I, II ve IV |
I ve II |
III, IV ve V |
Dinî ritüeller dinî inançları eyleme dönüştürerek toplumsal paylaşımın konusu haline getirmekte, dindarlığın toplumsal boyutunu oluşturmaktadır. Dolayısıyla dinî hayatın temel unsurlarından biri olarak dinî ritüeller inanca toplumsal bir boyut katmaktadır. Ayrıca dinî ritüeller, dua ve ibadetten farklı, içinde duanın da yer aldığı dini kutlama ve uygulamalardır. Buna göre ritüeller salt ibadet ya da dinî pratikle özdeşleştirilemeyecek kadar geniş¸ bir kavramsal içeriğe de sahiptir. Bununla birlikte, inanan insanlar, dinî inanç ve duygularını topluca, bir arada törensel biçimde ortaya koyma eğilimi duyarlar. Bunlar yıllarca uygulanarak, din görevlileri vasıtasıyla bir tapınma biçimi tarzında belli zamanlarda tekrar edilerek geleneksel hale gelmektedir.
9.Soru
Tanrı tasavvuru kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Bilişsel veya teolojik Tanrı anlayışına göndermede bulunur |
Teologların düşüncelerine dayanır |
Bireyin Tanrı’yı duygusal olarak tecrübe etmesidir |
Varlığı veya yokluğu metafiziksel muhakeme yoluyla tartışılır |
Tanrı kelimesine dair entelektüel içerik yansıtır |
Psikolojik düşüncede, Tanrı kavramı (god concept) ile Tanrı tasavvuru (god image: god representation) arasında ayırım yapma yönünde güçlü bir eğilim bulunduğu görülmektedir. Tanrı tasavvuru konusundaki araştırmalarıyla tanınan Rizzuto (1979)’ya göre Tanrı kavramı, teologların düşüncelerine dayanır, varlığı veya yokluğu metafiziksel muhakeme yoluyla tartışılır. Tanrı kavramı, bilişsel veya teolojik Tanrı anlayışına göndermede bulunurken; Tanrı tasavvuru, bireyin Tanrı’yı duygusal olarak tecrübe etmesidir. Bu açıklamalara dayanarak, Tanrı kavramının, Tanrı kelimesine dair entelektüel içeriği yansıttığını; Tanrı tasavvurunun ise, duygusal tepkilerle yakından ilişkili bireysel tecrübelere işaret ettiğini ifade edebiliriz.
10.Soru
Bağlanma ve din ilişkisi çerçevesinde, ana babaları veya ilk bakıcılarıyla güven eksenli bir ilişkiye sahip olmayan bireylerin, bu eksikliği “sevgi dolu, kişisel ve ulaşılabilir bir Tanrı”ya inanarak telâfi etmeye eğilimli olacaklarını öngören “..........................................” geliştirilmiştir.
Yukarıda boşluk bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Yansıtma Teorisi |
Yerine Koyma Teorisi |
Sebeplenme Teorisi |
Ödünleme Teorisi |
Tamamlama Teorisi |
Bağlanma ve din ilişkisi çerçevesinde, ana babaları veya ilk bakıcılarıyla güven eksenli bir ilişkiye sahip olmayan bireylerin, bu eksikliği “sevgi dolu, kişisel ve ulaşılabilir bir Tanrı”ya inanarak telâfi etmeye eğilimli olacaklarını öngören “Ödünleme Teorisi” geliştirilmiştir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Din değiştirme sonucunda aşağıdakilerden hangisinde değişiklik olmaz?
İbadet |
Tutum |
Davranış |
Aile |
Hayata bakış açısı |
Din değiştirme sonucunda bireylerin ibadetleri, tutumları, davranışları ve hayata bakış açıları değişir. Bunun yanında bireylerin aile ilişkileri değişebilmekle birlikte aile üyelerini değiştirmesi mümkün olmamaktadır.
12.Soru
Tanrı’nın her şeyi yaratan, her şeye gücü yeten, her şeyi bilen, her şeyi gören gibi yetkin vasıflarla tasavvur edilmesi hangi kavramla açıklanabilir?
Kadir-i mutlak |
El Muktedir |
Esmaü’l Hüsna |
El Kahhar |
Kelam |
Kelam İslam düşünce ekollerindendir. Esmâü’l-hüsnâ, Allah’ın güzel isimleri demektir ve El Muktedir ve El Kahhar bu isimlerdendir. Tanrı’nın her şeyi yaratan, her şeye gücü yeten, her şeyi bilen, her şeyi gören gibi yetkin vasıflarla tasavvur edilmesi ise Kadir-i Mutlak kavramıyla açıklanabilir.
13.Soru
Din-dindarlık ve insan ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda, aşağıda yer alan ifadelerden hangisinin doğru olduğu söylenebilir?
Dindarlık gelişimi insan doğduğunda başlar ve ömür boyu gelişmeye devam eder. |
Dindarlık belli bir zaman sonra başlar ve belirli bir yaşta gelişimini durdurur. |
İnsan dindar olarak dünyaya gelmez. |
İnsanda dindarlık sürecinin gelişimi herhangi bir olgudan etkilenmez. |
Dinî gelişim, sürekli artarak devam eden bir süreçtir. |
İnsan yavrusu, dinî bir yatkınlığa sahip olsa da, dindar bir birey olarak dünyaya gelmemektedir. Diğer birçok özellikte olduğu gibi, dindarlık da belli bir noktadan gelişmeye başlamakta ve bu gelişim ömür boyu devam etmektedir. Dinî gelişim, sürekli artarak devam eden bir süreç değildir. Ayrıca dindarlık düzeyi aile, ekonomik seviye, eğitim gibi olgulardan etkilenir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi inanç ile ilgili olarak Kur’an’da yer alan olumlu nitelemeler arasında bulunmaktadır?
İman |
Yalanlama |
İnkâr |
Ortak koşma |
Terk etme |
Kur’an’da inanç ile ilgili olarak (iman, İslam ve tasdik gibi) olumlu ve (yalanlama, inkâr etme, ortak koşma, terk etme, inatla inkâr etme, kalbinde olmayanı söyleme, şüphe etme gibi) olumsuz nitelemeler bulunmaktadır. Kur’an’daki kullanımı dikkate alınarak iman kelimesine, genellikle doğrulama (tasdik) ve tahsis etme, teslim olma (İslam) anlamları verilmiş; daha sonra terim olarak, “Allah’tan tebliğ ettiği kesin olarak bilinen hususların bütününde peygamberi tereddütsüz olarak tasdik etmek” şeklinde tanımlanmıştır.
15.Soru
Glock ve Stark tarafından ortaya konan dindarlığın boyutlarından değildir?
İdeolojik Boyut |
Manevi Boyut |
Tecrübe Boyutu |
Zihinsel Boyut |
Etki Boyutu |
Glock ve Stark’a göre dindarlığın beş boyutlu tanımlaması vardır. Bunlar İdeolojik (İnanç) Boyutu, Törensel (İbadet ve uygulama) Boyutu, Tecrübe (Duygusal) Boyutu, Zihinsel (Bilgi) Boyutu ve Etki Boyutu’dur.
16.Soru
I. Ana-baba ile ilişkiler
II. Diğer önemli kişi ve gruplarla ilişkiler
III. Kendilik kavramı veya öz-saygıya ilişkin duygular
IV. Tanrı konusundaki öğrenim ve Tanrı’nın insanlıkla ilişkisi
V. Dini uygulama, dua, ibadet, kutsal metin okuma, dini tartışmalar ve kişinin kendi düşünceleri
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri bireyin Tanrı tasavvurunu biçimlendirilen faktörler arasında yer alır?
II, III ve V |
III, IV ve V |
I, II, III, IV ve V |
IV ve V |
I, II ve V |
Bireyin Tanrı tasavvurunu şekillendiren beş faktör bulunduğu öne sürülmüştür. Bu faktörler şunlardır: 1) Ana-baba ile ilişkiler. 2) Diğer önemli kişi ve gruplarla ilişkiler. 3) Kendilik kavramı veya öz-saygıya ilişkin duygular. 4) Tanrı konusundaki öğrenim ve Tanrı’nın insanlıkla ilişkisi. 5) Dini uygulama, dua, ibadet, kutsal metin okuma, dini tartışmalar ve kişinin kendi düşünceleridir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlılık döneminde dua, ibadet ve dinî uygulamanın sıklık ve sürekliliğindeki artışın sebeplerinden biri olabilir?
Geçmişi onarma ve telafi etme çabası |
Maddi korkular |
Sosyal çevre baskısı |
Dini alışkanlıklar |
Fiziksel faktörler |
Yaşlılık döneminde dua, ibadet ve dinî uygulamanın sıklık ve sürekliliğindeki artış, bazı araştırmacılarca geçmişi onarma ve telafi etme çabası olarak yorumlanmaktadır. Zira geçmişte yapılan yanlışlardan hissedilen suçluluk ve günahkârlık duygusu, bağışlanma arzusunu yaşlılık döneminde diğer dönemlerden daha fazla ateşleyebilmektedir.
18.Soru
Genel olarak il ve büyük şehir gibi nüfusun yoğun olduğu yerleşim birimlerinde yaşayanlar, diğer daha küçük yerleşim birimlerinde yaşayanlara oranla dine daha ilgisiz ve uzak durmaktadırlar.
Aşağıdakilerden hangisi bunun nedenlerinden birisidir?
Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinden yararlanma |
Kişi başına düşen din görevlisi sayısı |
Bireyselleşme |
Geleneksel dini değerlere bakış açısı |
Dini faaliyetler bakımından canlılık |
Kuşkusuz bu neticede, kalabalık yerleşim bölgelerinde sosyal ilişkilerin oldukça gevşek olması ve bencilliğin artması; sosyal kontrol mekanizmalarının işlevini yitirmesi veya çoğu zaman etkisiz kalması; modernleşmeye bağlı hızlı, bireyselleşmiş, paylaşım ve yardımlaşma gibi dini değerlerden uzak bir yaşam standardının gelişmesi gibi pek çok faktör belirleyici bir rol oynar. Doğru cevap C seçeneğidir.
19.Soru
Nörobiyoloji kavramı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sinir sistemi biyolojisidir. |
Dinî ve mistik yaşantıların biyolojik temelleridir. |
Beynin yapısı, fonksiyonları, gelişimi, genetiği ve hastalıklarıyla ilgilenir. |
İnsan davranışlarının temeli biyolojiktir. |
Genel olarak bütün psikolojik olayların beyinde ve sinir sisteminde bir karşılığı vardır. |
B şıkkında yer alan dinî ve mistik yaşantıların biyolojik temelleri, Nöroteoloji’nin çalışma alanına aittir.
20.Soru
Karşısındakine güven vermek, güven duymak, tasdik etmek ve gönülden benimsemek anlamını taşıyan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Karşısındakine güven vermek, güven duymak, tasdik etmek ve gönülden benimsemek anlamını taşıyan terim aşağıdakilerden hangisidir?
İnanç |
İman |
İtikad |
İbadet |
Ahiret |
Dilimize Arapça’dan geçen ve “güvenmek” anlamına gelen “emn” kökünden türeyen iman kelimesine sözlüklerde, “karşısındakine güven vermek, güven duymak, tasdik etmek ve gönülden benimsemek” anlamları verilmektedir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ