Soruda açıklaması yapılan kavram Sekülerizm’dir. Sekülerizm’in, Latince sexus (cinsellik)’ten geldiği ve evlenip dünya ile de ilgilenebilen ruhban anlamı taşıyan seculer’in zamanla aldığı biçim olduğu söylenmektedir.

Lyotard’a göre postmodern kültürün en belirgin özelliklerinden biri “meta-anlatıların sonuna” gelmiş olduğumuzdu. Meta-anlatılardan kasıt modern dönemde geçerli olan ve dünya ölçeğinde işleyen bazı büyük davalar, inançlar veya ideolojilerdir.

Türkiye’de Diyanet İşleri Başkanlığı, İslam dinin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmakla birlikte ülkenin manevi zenginliğini ve değerlerini de biçimlendiren kurum rolünü üstlenmiştir.

Turner, postmodernliğin her şeyden önce gündelik hayattaki metalaşmayla, kültürel sistemler üzerindeki ayrımın bulanıklaşmasıyla anlaşılabileceğini düşünür. Ona göre dinsel inanca asıl tehdit gündelik yaşamın metalaşmasıdır.

Hristiyanlık dini, kaynağı ilahi olsa da yaşanmak için yorumlanarak toplumsal şartlara indirilegelmiştir.

Birey, içinde doğduğu toplumsal sınıf ya da statüye göre, içinde bulunduğu kültürel ve ahlaki değerler tarafından şekillenerek kendisine toplumsal bir kimlik, karakter ve rol edinir. Bu nedenle genetik etkenlerin toplumsal yapıyı oluşturan oluşum ya da normatif bileşenler arasında olması mümkün değildir.

Fundamentalizm, ABD de 19. yüzyıl sonlarında modern kültüre karşı bir Protestan hareket olarak doğmuştu. Daha sonra buna Katolikler de katıldı.1920’ li yılların sonlarında Uluslararası Fundamentalizm kongreleri dü- zenlendi. Günümüzde de etkin bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Bu köktencilik her alanda değil, özel olarak din alanında bir köktenciliktir.

Weber için analitik olarak toplumsal tabakalaşmayı belirleyen üç ayrı grup vardır. Bunlardan birincisi, kişinin gelir elde etmek için sahip olduğu mal ve hizmetlerden toplum içindeki yararlanma derecesini belirleyen “sınıf”tır. İkincisi, kişinin toplum içindeki saygınlık derecesini sağlayan, bu yolla da kendisine bir hayat tarzı ve tüketim kalıpları sunan “statü”dür. Son olarak da daha çok ortak kökenleri, amaçları ya da çıkarları olan grupların ekonomik veya statü dışı nedenlerle biraya gelerek oluşturdukları siyasal örgütlenme anlamındaki “parti” (veya “zümre”) gruplarıdır.

İlk olarak Jean Jacques Rousseau tarafından bahsedilmiş daha sonra Alexis de Tocqueville’nin Amerikan bağlamında işaret ettiği ama Robert Bellah’ın modellemeye çalıştığı, modern toplumlarda sekülerleşmenin etkisiyle kaybolan milli birlik ve dayanışma örüntülerinin yerine milliyetçi bir işlevi yerine getirecek dinsellik biçimine Sivil Din adı verilmektedir. Bir bakıma, siyasetin hizmetinde, siyasetin toplumsal huzuru ve güveni sağlamak üzere araçsallaştırdığı bir din biçimi olarak da anlaşılmıştır.

Ünlü Fransız oryantalist Gilles Kepel “Tanrı’nın İntikamı” metaforuyla “Tanrının ölümü” ile nitelenmiş olan modernleşme çağına karşılık dinin bir türlü ölmeyişi, aksine son zamanlardaki yükselişini ifade etmektedir. “Tanrının ölümü” metaforunun sahibi düşünür ise Nietzsche’dir.

Yukarıdaki ifadelerin hepsi Durkheim için doğru kabul edilebilir.

Katolik mezhebinde Klerje, regülier ve seküler olmak üzere kendi arasında, ikiye ayrılmaktadır. Regülier, bütün işi düzenli bir biçimde din hizmetleri olan din adamı demektir. Seküler ise dini hizmetlerinin yanında dükkânını çalıştıran, bağ ve bahçesiyle ilgilenebilen, evlenip çocuk sahibi olabilen ve pazar günleri mabette dinî ayinleri idare eden din adamı demektir.

Pürüten, tutum ahlakı demektir. Türkçe’ye kutsallaştırmacılık olarak gelen ve kutsalı tartışılmayacak boyuta çıkaran, kutsal olmayan bir şeye kutsallıktan pay veren akımın yarattığı sorun Sakramentalizmdir.

Kelam, İslam’da inanç esasları etrafında ortaya çıkan tartışmaları disipline eden bir ilim dalıdır.

Hinduizm veya tek tanrılı tüm dinlerde kendi inananları ve diğerleri arasında bir tabakalaşma daima vardır.

“Toplumsal tabakalaşma” toplumdaki değişik katmanlar arasındaki ilişkilerin tasnif edilmesini içerir.

Karl Marx’a göre üretim ilişkilerinin tarıma dayalı olduğu ve köylünün bir takım imtiyazlı zümrelerin topraklarını işleyerek geçimlerini sağladığı ve toplumsal yapının da bu üretim ilişkisine göre belirlendiği bir toplumsal yapı, feodalizm olarak tanımlanır.