Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) çerçevesindeki 1997 tarihli Kyoto Protokolü imzalanmıştır. 2005 yılında yürürlüğe giren bu protokolü imzalayan ülkeler, karbon dioksit ve sera etkisine neden olan diğer beş gazın salınımını azaltmaya veya bunu yapamıyorlarsa salınım ticareti yoluyla haklarını arttırmayı taahhüt etmiştir.

1961 Viyana Konvansiyonundan beri diplomatik yöntemlerde önemli değişiklikler olmuştur. Buna rağmen modern diplomasi hala üç temel yönteme dayanmaktadır: İkili ilişkilerde kişisel resmî temas diplomasisi, ‘perde arkası’ sessiz diplomasi ve çok taraflı müzakerelerde -oylama yerine- ‘konsensüs’e ulaşma diplomasisi. Doğru cevap A'dır. 

De facto tanımada bir ülke diğerinin mevcut olduğu gerçeğini kabul etmekle yetinir, ancak hukuki sonuç doğurabilecek ilişki ve tasarruflardan kaçınır.

Bir ülkenin uluslararası hukuka konu olmasının diğer bir önemli kanıtı da Birleşmiş Milletler üyesi olmasıdır. Bu üyelik evrensel bir tanımanın işaretidir. Bugün, iç ve dış egemenliğe sahip ülkelerin hemen hemen tümü BM üyesidir. Bunun bir istisnası Tayvan’dır. Diğeri, Kıbrıs Rum kesiminin Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tek başına temsil ettiği, Türkiye hariç bütün ülkelerce kabul edildiği için Birleşmiş Milletlere üye olamayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’dir. Son örnek de AB ülkelerinin çoğunluğu başta olmak üzere pek çok ülke tarafından tanınmayan Kosova’dır.

Diğer bir yeni yönteme ‘iyi yönetim’ diplomasisi adı verilebilir. Bu tür diplo­masi özellikle yönetimlerinin toplumları için yeterli politikalar üretemediği ülke­lere veya iç karışıklıklar gibi nedenlerle yönetilemeyen ülkelere uluslararası top­lumun belirli ölçülerde müdahalesi veya yardımı şeklinde tanımlanabilir. Habitat, Rio Zirvesi ardılı konferanslar gibi global çevre konferansları, Birleşmiş Milletler ve diğer yetkili uluslararası güçlerin güvenlik operasyonları, Birleşmiş Milletler çerçevesinde -örneğin sürdürülebilir kalkınma komisyonu gibi- özel görevli ko­misyonlar kurulması ve saydamlık, yolsuzlukla mücadele, kamu bütçesi hesap verilirliği gibi kamu hizmeti etiği konusunda uluslararası işbirliği çalışmaları ‘İyi yönetim diplomasisinin hangi alanlarda yürütüldüğünün örnekleridir.

Deprem, su baskını, kuraklık gibi doğal afetlerde veya insan elinin neden olduğu açlık ve zorunlu göç gibi krizlerde devreye giren başlıca çok taraflı insani yardım kanalı Birleşmiş Milletler Teşkilatı’dır. BM kuruluşlarından dördü -Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Kalkınma Programı (UNDP), Dünya Gıda Programı (WFP) ve Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR)- kriz ortamlarında insani yardımların sağlanmasını ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlayan başlıca kurumlardır.

Avrupa, Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde iç çatışmalar nedeniyle zayıflayan veya çöken devletler sorunsalı ‘geçiş diplomasisi’ veya ‘ihtilaf sonrası yeniden inşa’ diplomasisi denilen yeni bir türün ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu diplomasi yönteminin esas unsurlarını güvenlik operasyonları düzenlemek, yönetimi oluşturmak, seçim reformu yapmak ve savaş suçlarını yargılama mekanizmasını kurmak oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır. 

Müzakere dar anlamıyla ülkelerin resmen atanmış temsilcilerinin hükûmetleri arasındaki ortak ç›karlar veya uyuşmazlıklar konusunda resmî bir anlaşmaya varmak için yaptıkları görüşmeleri ifade eder

Avrupa, Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde iç çatışmalar nedeniyle zayıflayan veya çöken devletler sorunsalı ‘geçiş diplomasisi’ veya ‘ihtilaf sonrası yeniden inşa’ diplomasisi denilen yeni bir türün ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu diplomasi yönteminin esas unsurlarını güvenlik operasyonları düzenlemek, yönetimi oluşturmak, seçim reformu yapmak ve savafl suçlarını yargılama mekanizmasını kurmak oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Uyuşmazlığın tarafları arasında BM Şartı’nın 33. maddesinde bazıları sayılan geleneksel siyasi yollar müzakere, arabuluculuk, iyi niyet misyonları, araştırma komisyonları, uzlaşma komisyonları gibi usûllerdir.

Ankara’da ise TBMM hükûmeti nezdinde ilk yabancı diplomatik temsilciliklerin 1920’den itibaren açıldığını görüyoruz. İlk olarak Sovyetler Birliği temsilci yollamış, daha sonra 1921’de Gürcistan, Afganistan, Azerbaycan’ın temsilcileri, 1923 Mayıs ayında Bulgaristan temsilcisi atanmıştır. Fransa ise İstiklal Savaşı süresince Ankara’da bir askerî temsilci bulundurmuştur. Doğru cevap C'dir. 

Diplomatik Ayrıcalık ve Bağışıklıklar

Diplomatik misyon şefleri ve diplomatik statü sahibi yardımcıları (misyonun diplomatik kadrosu) görevleri süresince 1961 Diplomatik İlişkilere Dair Viyana Konvansiyonu’nda öngörülen diplomatik ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanırlar.

Avrupa, Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde iç çatışmalar nedeniyle zayıflayan veya çöken devletler sorunsalı ‘geçiş diplomasisi’ veya ‘ihtilaf sonrası yeniden inşa’ diplomasisi denilen yeni bir türün ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu diplo­masi yönteminin esas unsurlarını güvenlik operasyonları düzenlemek, yönetimi oluşturmak, seçim reformu yapmak ve savaş suçlarını yargılama mekanizmasını kurmak oluşturmaktadır. Diğer bir yeni yönteme ‘iyi yönetim’ diplomasisi adı verilebilir. Bu tür diplo­masi özellikle yönetimlerinin toplumları için yeterli politikalar üretemediği ülke­lere veya iç karışıklıklar gibi nedenlerle yönetilemeyen ülkelere uluslararası top­lumun belirli ölçülerde müdahalesi veya yardımı şeklinde tanımlanabilir.

Deprem gibi doğal afetlerin veya iç savaşlar gibi insan eliyle yaratılan felaketlerin
kurbanlarının ivedi gereksinmelerini karşılamak ve acılarını hafifletmek ülkeleri bir araya getiren önemli bir saiktir. Bu amaçla yürütülen faaliyetler aynı zamanda yararlı bir diplomasi aracıdır. Zira bunlar yardım yapan ülkelerin dış politika amaçlarına hizmet edebileceği gibi çok taraflı kuruluşların görünürlük ve güvenirliğini arttırmaya da yardımcı olabilir. Doğru cevap B'dir.