İhracat kredileri, vade açısından, kısa, orta ve
uzun vadeli olarak sınıflandırılabilir. Özellikle kısa
vadeli ihracat kredileri, Türkiye gibi gelişmekte
olan ülkeler açısından büyük bir önem taşımaktadır.
Çünkü gelişmekte olan ülkelerin ihraç ettikleri
mallar (genellikle ham ve yarı işlenmiş, katma
değeri düşük mallar), kısa vadeli kredilere uygun
yapıya sahiptir.

İthalatın finansmanında orta ve uzun vadeli finansman kaynakları; orta ve uzun vadeli banka kredileri, rotatif krediler, donanım kredileri, leasing, forfaiting, öz kaynaklar, otofinansman vb. şeklinde sayılabilir. Vesaik Mukabili Ödeme Kredisi ile Teminat ve Kefalet Mektupları ise kısa vadeli banka kredileridir.

B Tipi Finansman Bonosu: Banka kredisi ile desteklenen finansman bonoları, B Tipi Finansman Bonosu olarak isimlendirilmektedir.

Kısa vadeli ihracat kredilerinde ortak kriterler şu şekilde sıralanabilir: • İmalatçı-ihracatçı, ihracatçı veya ihracata yönelik mal üreten imalatçı firmalar, Türk menşeli malların, serbest dövizle, kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığı kısa vadeli ihracat kredilerinden faydalanabilirler. • Kredi kullanan firmalar, teşvik mevzuatına göre vergi, resim ve harç istinasından yararlanırlar. • FOB ihracat taahhüdünün %100’ü kredilendirilir. • TL ve Döviz kredilerinde kredinin vadesi azami 540 gündür. • Kredi, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetler, Transit Ticaret, İthal Edilmiş Malın İhracı, Takas ve Bağlı Muamele Kapsamında Yapılan İhracat, Bedelsiz İhracat, Sınır Ticareti hükümleri çerçevesinde yapılan ihracat, Gümrüksüz Antrepolara yapılacak ihracat ve Serbest Bölgelere yapılacak ihracat (Türkiye’den Serbest Bölgelere yapılan ihracatın 3. ülkelere gönderilen kısmı hariç) için kullandırılmaz.

Spot krediler; vadesi belli finansman ihtiyaçları için bir defada kullanılan ve vadede anapara ve faiz ödemesi ile kapatılan, kullanım süresi boyunca faiz ve vadesi değişmeyen kredilerdir.

Geçici Teminat Mektupları, genellikle 1 ay süreyle olan
ve lehtarın açılan bir ihaleye katılmaları için düzenlenen
garantilerdir.

Bir ülkede ihracatın teşvik edilebilmesi için ihracatçılara ucuz ve uzun vadeli fon sağlanması gerekmektedir. İhracatta rekabeti belirleyen üç temel faktör bulunmaktadır. Bunlar; fiyat, hizmet kalitesi ve finansmandır. Bu nedenle ihracatın finansmanı, diğer ülke ihracatçılarıyla rekabet açısından büyük önem taşımaktadır.

İhracatın finansmanında, ihracatçının veya ihracatçının sevk öncesi veya sonrası dönemde kredi ve/veya sigorta ürünleri ile desteklenmesi işi gerçekleştirilmelidir.

İhracatın finansmanı;

1. Vadesine göre,
2. İhracatın hangi evrede olduğuna göre,
3. Finansmanın temin edildiği kaynağa göre olmak üzere üç grupta incelenebilir.

Bankalar için en istenilen geri ödeme yöntemi firmanın yarattığı nakit ile borcun ödenmesi işlemidir.
Çoğu banka teminat olarak aldığı bir varlığın satışı ile kredinin kapatılmasını tercih etmemektedir. Böyle bir yöntem hem zaman alacak hem de bankaya ayrı bir maliyet doğuracaktır.

Prefinansman Kredileri, döviz kazandırıcı faaliyetlerle ilgili mal ve hizmet alımlarının finansmanında kullanılmak üzere firmaların kendileri tarafından yurt dışındaki alıcıdan veya uluslararası finans kuruluşlarından sağladıkları ve Türkiye’deki bankalar aracılığıyla kullanabildikleri kredilerdir.

İhracatın finansmanı;
• Finansmanın vadesine göre;
• İhracatın hangi evrede olduğuna göre;
• Finansmanın temin edildiği kaynağa göre
olmak üzere üç grupta incelenebilmektedir. Doğru cevap D'dir.

İTHALATIN FİNANSMANINDA KISA ORTA VE UZUN VADELİ FİNANSMAN KAYNAKLARI

Teminat ve Kefalet Mektupları

İş hayatında kimi ticari işlerin istenilen şekilde yapılmaması, eksik ya da kusurlu yapılmasından doğan yükümlülükler olabilmektedir. Genellikle ihale ile verilen bu işlerde işi alan işletmenin sözleşmedeki sorumlulukları yerine getirmesi beklenmektedir. Söz konusu yükümlülükler yerine getirilmez, eksik ya da kusurlu yapılır ise işi veren işletme uğrayacağı zararın işi yapmayı taahhüt eden işletme tarafından karşılanmasını isteyebilecektir. Teminat ve kefalet mektubuyla banka, işi alan işletmenin (borçlunun) üzerine aldığı yükümlülüğü işi veren işletme (alacaklı) ile aralarındaki sözleşme koşullarına uygun olarak yerine getirmemesi halinde alacaklının talebi ile hiçbir itiraz olmaksızın teminat mektubunda yazılı olan tutarı alacaklıya ödemeyi taahhüt etmektedir. “Teminat Mektubu”, borçlunun alacaklıya karşı yüklendiği yükümlülüğün yerine getirilmesini garanti etmek üzere banka tarafından alacaklıya verilen mektuptur. Teminat ve kefalet mektupları gayri nakdi kredilerdir.

Keşide Edilmeyen Bakiyeler Karşılığı Avans yöntemiyle finansmanın vadesi genellikle 90 gündür.

Türkiye’de ihracat kredi sigortası programı 1989 yılında uygulamaya girmiştir. 1989 yılında Türk Eximbank bünyesinde uygulamaya başlayan ihracat kredi sigortası programları ile ihracatçı firmaların ihracat ettiği mal bedellerinin, ticari ve politik risklere karşı belirli oranlarda teminat altına alınmasıdır. Ve sigortalı firmaların gerek Türk Eximbank nezdinde doğmuş veya doğacak alacak haklarını ticari bankalara temlik etmek suretiyle, gerekse kambiyo senedine bağlı vadeli alacaklarını ister. Türk Eximbank’da, isterse Türk Eximbank onayı ile ticari bankalarda iskonto ettirmek suretiyle düzenli finansman imkânına erişmeleri amaçlanmaktadır.

Halkbank tarafından küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) için ihracat kredileri verilmektedir. Bu krediler Türk Lirası ve ABD Doları olarak verilmektedir. Kredilerin vadesi maksimum 9 aydır ve söz konusu kredileri kullanacak olan işletmelerin personel sayılarının 1-150 kişi arasında olması gerekmektedir. Doğru cevap B'dir.

Tanıma göre noktalı yere kısa vadeli finansman gelmelidir.

İhracatın finansmanı konusu, özellikle Türkiye’nin de yer aldığı “Gelişmekte Olan Ülkeler” kategorisinde büyük önem kazanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Rakipler hariç diğerleri işletmelerin çeşitlilik gösteren fon kaynakları arasında seçim yaparken dikkat etmeleri gereken kriterler arasındadır.

Akreditif, uluslararası işlemlerde kısaca L/C - Letter of Credit olarak adlandırılmaktadır. Akreditif; istenen koşulların gerçekleşmesi şartına bağlı olarak verilen bir banka taahhüdü olarak tanımlanabilir. İhraç edilen malların bedellerinin ödenmesi konusunda belirli şartların yerine getirilmesinden sonra ödemenin yapılacağına ilişkin bir çeşit teminattır. Asıl olarak akreditif, bir kredi aracı değil, ödeme aracıdır. Doğru cevap D seçeneğidir. 

Döviz kredileri açılırken verilmiş olan ihracat taahhüdü yerine getirildiği takdirde, ihracatçıya özel vergi, resim, harç ve fon (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu - KKDF) muafiyeti sağlanabilmektedir. Söz konusu ihracat
taahhüdü tutarı kredi anapara, faiz ve varsa masrafların toplamı kadar olmak zorundadır. İhracat taahhüdünün yerine getirildiğine dair gerekli belgelerin ve
gümrük beyannamesinin kredinin kullanıldığı tarihten itibaren en fazla 24 ay içerisinde tamamlanması gerekmektedir.