Hasar Tazminat Makbuzu/ İbraname (aklama belgesi), onaylanan hasar bedelinin sigortalıya veya menfaattara ödenmesi aşamasında gerekli ve önemli bir hukuki fonksiyon görecek bir belge niteliğindedir.

Nakliyat sigortası türleri üç ana başlık altında sınıflandırılabilir.
1. Emtia ve Kıymet Nakliyat Sigortaları
• Emtia Sigortaları
• Kıymet Nakliyat Sigortaları
2. Tekne Sigortları
3. Sorumluluk Sigortları

Buna göre doğru yanıt D seçeneğidir.

Uluslararası ticarette, karşı tarafın ödemeyi yapamamasına neden olan durumlardır.
Bunlar; ithalatçının ödeme yapmaktan kaçınması (ticari risk), veya ithalatçının ödeme
yapmak istemesine rağmen, ithalatçının ülkesinin konvertibl döviz yetersizliği nedeniyle
transferin yapılmasının mümkün olamaması (transfer riski), veya ödemelerin üstüne bir
takım fonlar (veya vergilerin) getirilmesi (finansal riskler), veya ihracatçının sevk belgelerini doğru hazırlamaması (dokümantasyon riski) sonucu, mal bedelinin ödenmesinin
gecikmesi veya tamamen ortadan kalkmasıdır.

Emtia, ticarete konu olan tüm mallara ve ürünlere verilen isimdir. Deniz, kara ve hava taşıt araçlarıyla bir yerden diğerine taşınan emtianın taşıma sırasında uğrayabileceği hasar ve kayıplara karşı yapılan sigortalara emtia nakliyat sigortaları denir.

Tam Zıya Teminatı, malı taşıyan taşıma aracının tamamen hasar görmesi sonucunda malın tamamen yok olmasını teminat altına alan bir sigorta teminatı türüdür.

Ortada gerçekleşmesi olası (rastlantısal) olan, sigortacılar tarafından bilinen gerçek bir riziko, tehlike olması gerekmektedir. Ortada olası ve gerçek bir riziko, tehlike yoksa teminat verilecek bir durum da söz konusu değildir.

Sigorta Sözleşmesi (Poliçe), Sigortacı-Sigortalı-Sigorta Ettiren veya Lehdar (Menfaattar) arasında herhangi bir sorun çıktığında sorunu çözmek açısından başvurulabilen en önemli belgedir.

Bir taşımanın CMR Konvansiyonuna tabi sayılması için bazı şartlar gerekmektedir. Buna göre, ortada ücret karşılığında yapılan bir Taşıma Sözleşmesi bulunmalı, taşıma­nın konusu eşya (mal) olmalı, taşıma belirli tür taşıtlarla kara yolunda gerçekleştirilmeli, eşyanın taşıyıcı tarafından teslim alındığı yer yer ile teslim edileceği yerin iki ayrı devlet sınırları içinde bulunması ve bunlardan “en az birinin” CMR Konvansiyonuna taraf olması gerekmektedir.

Dolayısıyla her iki ülkenin CMR Konvansiyonu üyesi olması gerekmemektedir.

Hasar/zarar, sigorta güvencesi altına alınan risklerden, tehlikelerden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, sözleşme gereği sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğünün doğması durumudur.

Sigorta sözleşmesinin yürürlüğe girmesinden sonra, sözleşme şartlarında veya sigorta konusunun ekonomik değerinde yapılacak herhangi bir değişiklik olması veya buna benzer herhangi bir poliçe üzerinde değişiklik yapılması durumunda, yeniden poliçe düzenlemek yerine ek bir belge düzenlenmektedir. Bu ek belgeye zeyilname denir.

Bu kloz kapsamında aşağıda belirtilen risklerin, tehlikelerin neden olacağı zıya ve hasarlar güvence altına alınır.

• Batma, fırtına, çarpma, oturma gibi deniz kaza ve tehlikeler,
• Yangın, infilak, deprem, yıldırım, hırsızlık,
• Teknenin veya aynı adı taşıyan servis botları ile dıştan takma motorların çalınması,
• Kötü niyetli hareketler,
• Kumanya, yakıt, donanım ve makinelerin tekneye alınırken, tekne içindeki yerleri değiştirilirken ve tekneden indirilirken doğabilecek zıya ve hasarlar,
• Şaftların kırılması, kazanların patlaması, teknenin gövde veya makinelerindeki gizli kusursun teknede yol açtığı zıya veya hasarlar (kırılan şaftın, patlayan kazanın veya kusurlu kısmın değiştirilme masrafları hariç).

Poliçede yazılı değer ödenir.

Prim oranları alıcının yerleşik olduğu ülkenin risk grubu, sevkiyatın ödeme şekli ve vadesi, alıcının özel ya da kamu alıcısı olup olmadığı dikkate alınarak tespit edilmektedir.

Sorumluluk sigortaları ile sigortalı sorumluluğunu kabul etmekte, ancak sorumluluğun neticesi olan zararı karşılama veya
tazminat ödeme borcundan kurtulmaktadır.

CMR Sigortaları, kara yolu ile uluslararası emtia taşımacılığı yapan taşımacı firmaların CMR Sözleşmesinden kaynaklanan hukuki (mali) sorumluluklarını teminat altına almaktadır. CMR Sigortası kara yolu ile uluslararası emtia taşımacılığı yapan taşımacı şirketlerin sorumluluk sigortasıdır.

Abonman sözleşmesi sadece emtialara uygu­lanabilen bir sigorta türüdür. Bu sigorta, emtia değeninin sürekli değişkenlik gösterdiği durumlarda sigorta ettirenin/sigortalının azami değer üzerinden sigorta yaptırıp boşuna fazla prim ödemesini önlemek amacıyla uygulanmaktadır. Burada, sigorta edilen menfa­atler sözleşmenin akdi sırasında sadece nev’i ile tayin edilir ve ancak bunlar somut hale geldikten sonra sigortacıya bildirilir. Özellikle Mal Taşıma Sigortalarında ve Ardiyecilerin Muhafaza Ettikleri Mallar İçin Yaptıkları Yangın Sigortalarında bu çeşit sözleşmeler kulla­nılmaktadır. Ancak sigorta edilen menfaat somut hale geldikten sonra o sigortalı mal için sigorta teminatı teselsül eder.

Abonman sözleşmesi mal (zarar) sigortalarının bir sözleşme çeşididir ve sadece emtialara uygulanabilen bir sigorta türüdür. Dolayısıyla doğal afet ve ölüm gibi olaylarda uygulanan bir sigorta değildir.

Sigorta sözleşmesinin esaslı öğeleri, sigortacı, prim, kişi (sigorta ettiren/sigortalı), para ile ölçülebilir menfaat ve risk (riziko/tehlike)dir. Borç, bu öğelerden biri değildir.

Tekne yapım sigorta poliçelerinde teknenin denize indirilmesini takiben yapılacak deneme seferlerinde meydana gelebilecek ziya ve hasarlar 250 deniz mili mesafede teminat altına alınmaktadır.