Ekonomi Sosyolojisi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Üretim maliyetlerinin tümünün tüketici tarafından karşılandığını savunan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Piyasa dışı sektör
|
Güdümlü ekonomi
|
Piyasa sektörü
|
Formal sektör
|
Enformal sektör
|
2.Soru
I. Sistem bütünü II. Sistem unsurları III. Unsurlararası ilişkiler IV. Sosyal birimler. Bir analiz yöntemi olarak sistem yaklaşımında yukarıdakilerden hangileri bulunur?
I ve II |
II ve III |
I, II, III ve IV |
I ve III |
I, II ve III |
Analiz yöntemi olarak sistem yaklaşımı; karmaşık bütünü, birbirleriyle bağlantılı sistem unsurlarına ayırarak inceleme konusu yapar. Sistem analizinde;
• Sistem bütünü (I),
• Sistem unsurları (elemanları) (II),
• Unsurlararası bağlantılar (ilişkiler) (III),
• Açık sistem olarak çevre ile ilişkileri ve
• Sistemin davranışı
gündeme gelir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi firma ekonomisinin özelliğindendir?
İş yeri değişkendir. |
Düzenli bir çalışma vardır. |
Fiyatlarının önceden belirlenmez. |
Vitrin konsepti yoktur. |
İç dekorasyon yoktur. |
Firma ekonomisi: Modern işyerleri firma ekonomisini temsil etmektedir. Firma ekonomisi olarak adlandırılan modern işyerlerinin en temel özelliklerinden biri örgütlü bir yapı olmasıdır. Ona göre, firma ekonomisi olan bir dükkânın genel özellikleri şunlardır:
- Değişmeyen sabit bir işyeri
- Gün boyunca düzenli bir çalışma
- Satılan malların fiyatlarının önceden belirlenmiş olması
- Belirlenmiş fiyatlara (etiketteki) göre satışın yapılması
- Kararlı bir şekilde müşteri kovalanması
- Süslü vitrine sahip olması
- İç dekorasyona önem verme
- Modern eşya alım ve satımı
4.Soru
I.Önemi ve kalıcılığı
II.Ekonomik ilişkilerin bir bütün olarak devamlılığı
III.Farklı kesimlere (bölümlere) ayrılması
IV.Legal ve yarı legalliği
Yukarıda verilen öncüllere göre, hangisi ya da hangileri, Enformel Ekonominin temel özellikleri arasındadır?
Yalnız I |
I-II |
Yalnız III |
I-II-III |
Hepsi |
Verilen tüm öncüller, Enformal Ekonominin temel özelliklerini oluşturmaktadır.
5.Soru
Ekonomi biliminin çıkış noktası, birey ve bireyciliktir. Ekonomi sosyolojisi ise; sosyal grup, kurum ve sosyal yapıyı merkezi unsur olarak ele alır. Yukarıda verilen fark ekonomi ve ekonomi sosyolojisi arasındaki hangi açıdan farkı göstermektedir?
Karar birimleri |
Tanım ve içerik |
Kısıt ve kriter |
Analiz amaçları |
Olgulara yüklenen anlam |
Ekonomi biliminin çıkış noktası, birey ve bireyciliktir. Ekonomi sosyolojisi ise; sosyal grup, kurum ve sosyal yapıyı merkezi unsur olarak ele alır. Ekonomi bilimi “metodolojik bireyciliği (methodological individualism) temel alırken; ekonomi sosyolojisinin bireyi, sosyal bütünü oluşturan interaktif etkileşimin parçasıdır. Burada bireyden çok, bireyin içinde bulunduğu grup ve sosyal yapının kendisi olayın ana unsurudur. Ekonomi biliminin, metodolojik bireycilik anlayışında ekonomik aktör, bağımsız ve bağlantısız olup, diğer bireylerle etkileşim içinde değildir. Buna karşın, ekonomi sosyolojisinde aktörler birbirleriyle bağlantı ve etkileşim ilişkisi içinde diğerini etkiler.
6.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi, on sekizinci yüzyılın ikinci yarısında devreye giren mekanik düşünce ve teknolojiler sayesinde, toplumda yaşanan köklü sistemsel ve yapısal değişikliklerden değildir?
Teknolojik Sistem ve Yapı |
Küresel Sistem |
Politik Sistem |
Feodalite |
Kültürel Değerler |
Mekanik düşünce ve teknolojiler sayesinde, sosyal yapı değişmiş, toprak lordları ve kölelik yerine, kapitalist ve işçi sınıfları yeni sosyal sınıflar olarak doğmuştur. Orta çağ boyunca devam eden feodalite (derebeylik) ise on beşinci yüzyılda, ateşli silahların kullanımıyla sona ermiştir.
7.Soru
“Kişisel olan politiktir” sloganıyla özel alanın sorgulanmasına neden olan feminist yaklaşım aşağıdakilerdenhangisidir?
Sosyalist feminizm
|
Liberal feminizm
|
Eşitlikçi feminizm
|
Radikal feminizm
|
Postmodernist feminizm
|
8.Soru
Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre aşağıdakilerden hangisi enformel sektörün özelliklerinden biridir?
Başlangıç sermayesi yüksektir.
|
Yabancı kaynak ve teknoloji kullanımı yaygındır.
|
Geçici ve düzensiz işleri kapsar ancak sosyal haklardan yararlanılır.
|
Teknoloji yoğun sektörlerdir.
|
Aile mülkiyeti ve aile emeği yaygındır.
|
9.Soru
“Bireysel ve toplumsal yaşamın maddi temelini oluşturan mal ve hizmetlerin üretime ve tüketime hazır duruma getirilmesi yoluyla insan ihtiyaçlarını karşılar” ifadesi aşağıda verilen hangi kavramın karşılığıdır?
Ekonomik Alan |
Politik Alan |
Sosyal Alan |
Kültürel Alan |
Teknolojik Alan |
Ekonomik Alan: Bireysel ve toplumsal yaşamın maddi temelini oluşturan mal ve hizmetlerin üretime ve tüketime hazır duruma getirilmesi yoluyla insan ihtiyaçlarını karşılar.
10.Soru
Kapitalizmin sorunlarının ekonomi konusunda toplumun karar vermesi yerine toplum konusunda ekonominin karar vermesinden kaynaklandığını savunan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A. Pareto |
K. Polanyi |
L. Bolstanski |
A. Smith |
S. W. Jevons |
Kapitalizmin sorunlarının ekonomi konusunda toplumun karar vermesi yerine toplum konusunda ekonominin karar vermesinden kaynaklandığını savunan yazar Avusturya'lı iktisatçı Karl Polanyi'dir. Polanyi'ye göre eğer ekonomik faaliyetler, toplumsal yönüyle ele alınmaz ve sosyal ilişkiler içinde yerleşik görülmez ise veya sosyal açıdan ya da ekonomi dışı otoritelerce yönlendirilmez ise yıkıcı bir yapı kazanabilirler. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kadınların işbölümünde niçin ikincil bir konumda olduklarına verilen cevaplar arasında değildir?
Biyolojik determinizm |
Psikolojik determinizm |
Sosyal determinizm |
İktisadi determinizm |
Politik determinizm |
Genel bir bakış açısı vermek ve bir çerçeve çizmek amacıyla kadınların zaman ve mekân değişse de, niçin eşitsiz ve ikincil bir konumda bulunduğuna ilişkin soruya verilen cevapları kısaca gözden geçirmek yararlı olacaktır. İlk cevap, biyolojik determinizmdir. Buna göre, kadın ve erkek arasındaki biyolojik farklılık, onlara farklı toplumsal roller yüklemektedir. Bu yaklaşım, kadının ezilmesinin nedeninin biyolojik farklılıktan kaynaklandığını, kurtuluşunun da yine bu biyolojik farklılığı kullanmasına bağlı olduğunu savunmaktadır. Kadınların toplumsal işbölümünde niçin ikincil bir konumda oldukları sorusuna verilen ikinci cevap, psikolojik determinizmdir. Buna göre ise, kadın ve erkeğin toplumsal rollerindeki farklılığın nedeni, biyolojik farklılık ile yakın ilişki içinde olsa da, temelde ruhsal gelişmelerindeki farklılıktır. Çocukluktan itibaren kız ve erkek çocukların ruhsal gelişimi onların toplumsal konumlarını belirlemektedir. Üçüncü cevap, sosyal determinizmdir. Buna göre tarihsel olarak oluşan sosyal ilişkiler, toplumsallaştırma kurumları aracılığı ile nesilden nesile aktarılmakta, kadın ve erkeğe yüklenen rol ve işlevler de, bu süreçte hep yeniden kurulmaktadır. Bugünkü mevcut durum da bu sürecin bir sonucudur. Dördüncü cevap ise iktisadi determinizmdir. Buna göre toplumların ekonomik gelişmelerine uygun olarak gelişen tüm üstyapı kurumları gibi kadın erkek ilişkileri de, iktisadı gelişmenin birer türevidirler. İktisadi yapının belirli olgunluğa erişmesini beklemeden ilişkileri değiştirmeye kalkmak tarihin akışını zorlamak olacaktır. Yapılması gereken sürecin hızlanmasına katkıda bulunmaktır. Görüldüğü üzere verilen cevaplar arasında politik determinizm yoktur. Doğru cevap E şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi, Feminizm felsefesi ve hareketinin amaçlarına uymaz?
Feminizm, kadınların toplum içindeki eşitsizliklerinin ve ikincil konumlarının değiştirilmesi gerektiğini savunur. |
Feminizm, toplumda kadın aleyhine doğal ve normal olarak kabul edilen şeyleri eleştirir. |
Feminizm, toplumun yapısını değiştirmeye yönelik siyasal bir harekettir. |
Feminist hareket, toplumsal bir dirençle karşılaşır ve sosyal teorinin radikal bir eleştirisini yapar. |
Feminizm, kadın ırkını erkek ırkından üstün görür ve statü, hak ve rollerde ayrıcalıklı olmaları gerektiğini iddia eder. |
A, B, C ve D seçeneklerinde Feminizm hareketinin amaçlarından söz edilmiştir. Kadınların erkek ırkından üstün kabul edilmesi, çeşitli alanlarda ayrıcalıklar istemesi gibi bir durum söz konusu değildir. Temel amaç eşitliği sağlamaktır. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomi sosyolojisinde bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkinin özelliklerinden değildir?
Yanlışlanmaya açık olma |
Geçici açıklama değeri olan tezler içerme |
Yasalar şeklinde olmama |
Soyut-mekanik modeller kurmaya her zaman uygun olma |
Kısmi açıklama değeri olan tezler içerme |
Ekonomi sosyolojisinde, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiler, geleneksel ekonomide olduğu gibi soyut-mekanik modeller kurmaya her zaman uygun değildir. Toplumsal yaşamın karmaşık yapısı içinde yapılan analizler daha çok davranış tipolojileri oluşturma ve sınıflandırma (taxonomi) aşamasında kalır. Bu nedenle ekonomi sosyolojisinde değişkenler arasındaki ilişkiler genel geçerliliği olan yasalar şeklinde değil; empirik olay ve gözlemlerle yanlışlanmaya açık, kısmi ve geçici açıklama değeri olan tezler olarak ortaya konulur. Sosyo-ekonomik modeller oluşturulsa bile, bunlar sosyal ve empirik içerikli olarak kurulur.
14.Soru
I. Ekonomik alan II. Kamusal alan III. Teknolojik alan IV. Politik alan V. Kültürel alan. Yukarıdakilerden hangileri, toplumsal bütün içerisindeki alanlardandır?
I, II, III ve IV |
I, III, IV ve V |
I, II, IV ve V |
II, III, IV ve IV |
III, IV ve V |
“Toplumsal bütün”, insan ihtiyaçlarını karşılama işlevini üstlenmiş; birbiri içinde yurtlanmış; interaktif etkileşimli; ekonomik (I), politik (IV), sosyal, kültürel (V) ve teknolojik (III) olmak üzere beş sistemin bütünleştiği bir yapılanmadır.
15.Soru
“….. kadın ve erkek arasındaki farklılığın biyolojik boyutunu oluşturan bir kategori iken; ….. kavramı erkek ve kadınlara atfedilen kültürel olarak biçimlenmiş özellik ve davranışları kapsar.”
Yukarıda bırakılan boşlukların kavramsal karşılıkları hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Toplumsal cinsiyet - Cinsellik |
Cinsellik- Eşitlik |
Cinsiyet - Feminizm |
Cinsiyet – Toplumsal cinsiyet |
Cinsel kimlik – Toplumsal cinsiyet |
Kadın ve erkekler arasındaki farklılığın biyolojik yönü cinsiyeti, toplumsal ve kültürel yönü ise toplumsal cinsiyeti ifade etmektedir. Eşitlik kavramı, siyasal, toplumsal haklar bakımından yurttaşlar arasında hiçbir ayrım bulunmaması durumudur. Feminizm cinsiyet ayrımına karşı çıkan bir dünya görüşüdür. Cinsel kimlik ise kişinin romantik ve cinsel çekim hissettiği kişilerle ilgili kendilik tanımlaması ve yönelimini ifade eder. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi enformel sektörün varlığıyla ilgili kabul görmüş nedenlerden biri değildir?
Kamu sektöründe istihdam olanaklarının sınırlanması
|
Formel ekonominin gelişmesi ve enformel sektörde üretilen mal ve hizmetlere olan talebin genişlemesi
|
Firmaların ekonomik faaliyetleri üzerindeki denetimin artması
|
Formel sektörün mal ve hizmet sunumunda yetersiz olması
|
Sendikaların güçlenmesi
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birleşerek toplumsal bütünü oluşturan sistemlerden biri değildir?
Ekonomik sistem
|
Politik sosyal sistem
|
Kültürel sistem
|
Psikolojik sistem
|
Teknolojik sistem
|
18.Soru
Rasyonel ekonomik faaliyetin teorik olarak gerçekleştiği süreç hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Sayısal (nicel) olarak belirlenebilen sınırlı sayıdaki değişkenler arasındaki fonksiyonel ilişkiler sistematik olarak ortaya konur. |
Değişkenlerin ve bu değişkenler arasındaki ilişkilerin kesin bir biçimde belirlenmesi, ancak bu alanda yapılan yoğun soyutlamalarla mümkündür. |
Ekonomi dışı olarak görülen; sosyal, kültürel ve politik unsurlar ile her türlü çevresel veriler analiz dışına atılır. |
Ele alınan değişkenler, düşünsel (apriorik) içerikli olmaktan çok empirik içeriklidir. |
Ele alınan ekonomik model kurulan model, mekanik bir yapı ve işleyişe sahip, matematiksel bir model olduğu için, gerçek sosyal yaşamın sorunlarını kavramakta yetersiz kalır. |
Ele alınan değişkenler, empirik içerikli
olmaktan çok, düşünsel (apriorik) içeriklidir.
19.Soru
“Araştırmacının modeline göre bir endüstri, bir firma veya benzeri ortamların her biri kendi mantık ve çıkar anlayışına sahiptir. Her ortamın yapılanışı farklı sermaye tiplerinin (finansal, sosyal, kültürel, sembolik) dağılımına bağlı olarak belirlenmektedir.” Araştırmacının modeline göre bir endüstri, bir firma veya benzeri ortamların her biri kendi mantık ve çıkar anlayışına sahiptir. Her ortamın yapılanışı farklı sermaye tiplerinin (finansal, sosyal, kültürel, sembolik) dağılımına bağlı olarak belirlenmektedir.” Yukarıda tanımlanan yaklaşım ve ilgili araştırmacı eşleştirmesi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Levi-Strauss - Yapısalcı Sosyoloji Yaklaşımı |
Marx - Politik Ekonomi Anlayışı |
Giddens - Yapılaşma Hipotezi1 |
Weber - Modern Bürokrasi Teorisi |
Bourdieu - Alan Teorisi |
P. Bourdieu, (1930-2002) sosyal sermaye ve ekonominin sosyal yapılanması konularında yaptığı çalışmalarla kültürel ve etnografik bakış açısıyla kültür ve ekonomi ilişkisine güçlü katkılar yaptı. Geliştirdiği Alan Teorisi’nde bir endüstri, bir firma veya benzeri ortamı, bir “alan” olarak görülür. Buna göre her alan kendi mantık ve çıkar anlayışına sahiptir. Örneğin araştırmacı Cezayir’de yürüttüğü araştırmalarla ülkenin, para algısı ya da rasyonel gelecek planı yapma alışkanlığı açısından diğer kapitalist toplumlara benzemediğini vurgular. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bireysel davranışların sosyolojik açıklanmasında etkilidir?
İhtiyaç
|
Beklenti
|
Örgüt içi pozisyon
|
Empati
|
Üyelik
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ