1980’lerde tümüyle belirginleşen söz konusu değişimler paralelindeki toplumu tanımlamak için; Paul Holmes “kişisel hizmet toplumu”, Ralf Dahrendorf “kapitalizm sonrası toplum”, Zbigniew Brzezinski “teknokratik çağ”, Daniel Bell “sanayi sonrası toplum”, Peter F. Drucker “bilgi toplumu”, Yoneji Masuda “enformasyon toplumu” ve Manuel Castells “network toplumu” gibi kavramlar kullanmışlardır. Doğru cevap A'dır.

Ünlü sosyolog Max Weber, kapitalizmin yükselişini ve gelişmesini Protestan ahlakına bağladı ve çok çalışıp kazanan, tutumlu olan kişilerin hem toplum hem de Tanrı açısından değerli olacaklarını öne sürdü. Bu anlayış, dünya savaşları sonrasındaki dünyada önem kaybetmeye başladı ve küresel krizin ve durgunluğun yaşandığı son yıllardaki gelişmelerle tutumluluğun erdemleri, tasarruf ve israfın önüne geçmenin yararları yeniden anımsanıyor.

Bilindiği şekilde din, tarih boyunca insanları harekete geçirmede hep en güçlü unsurlardan biri olmuştur. Weber, modern kapitalizmin ortaya çıkışında asıl belirleyici unsurun Protestanlık olduğunu ifade etmektedir. Onun “Protestan Etik ve Kapitalizmin Ruhu” adlı çalışmasında ortaya attığı tez, yayımladığı tarihten itibaren, lehte ve aleyhte geniş yankılar uyandırmıştır. Braudel gibi tarihçiler tarafından “yüzeysel” ve “abartılı” olarak değerlendirilmiştir. Gerek Weber’den önce, gerekse Weber’den sonra, çok sayıda tarihçi, modern kapitalizmin oluşumunu, “sermaye birikimi”, “Yahudi etiği”, “Rönesans” “reform hareketleri” ve bunlarla bağlantılı “matematiğin, kantitatif/bilimsel düşüncenin” gelişimi gibi Protestan etik tezinin dışında faktörlerle açıklamak yoluna gitmişlerdir.

Kurt Samuelson: Weber’in yaklafl›m› Katolik Belçika’n›n sanayileflmesini aç›klayamaz. Kapitalizmi ortaya ç›kartan küçük tasarruflar de¤il, büyük miktarlarda risk, flans ve
do¤al kaynaklardan elde edilen büyük sermayedir. Weber teoriye çok fazla fakat olgulara (facts) çok az yer veriyor.

Daniel Bell modern kapitalizmi oluşturan değerler sisteminin çözüldüğüne dikkat çekmektedir. Ona göre püritan değerler meşruiyetini kaybetmeye başlamıştır. Kapitalizmin kitle üretimi ve kitle tüketimi, hedonist bir yaşam biçimi pompalamaktadır. Çalışmak ve başarmak gibi püritan değerlerin yerine, artık, nasıl harcamalı, nasıl eğlenmeli tarzındaki normlar öne geçmeye başlamıştır.

Çalışma kavramının etimolojisi, pre-modern toplumlarda, çalışmaya yüklenen anlamlar konusunda oldukça önemli ipuçları vermektedir. Örneğin batı dillerinde çalışma anlamına gelen “travail”, Latince işkence aleti olan “tripalium”dan türemiştir. Yine Romalıların çalışma için kullandıkları “labour” (ya da labor) sözcüğü de “zahmet”, “yorgunluk”, “acı”, “ızdırap” gibi çağrışımlara sahiptir. Yani çalışmak bir tür ceza olarak görülmektedir

Werner Sombard

Endüstriyel gelişme süreci açısından, oldukça olumlu işlevler gören püritan, farklı açılardan yeniden sorgulanmaya başlamıştır. Örneğin daha 19. yüzyılda, aynı zamanda Karl Marx’ın damadı olan Lafargue,  kapitalist toplumda çalışmayı, her türlü düşünsel yozlaşmanın ve organik bozukluğun sebebi saymıştır. Makineyi ise insanları aşağılık ve ücretli işlerden kurtaracak, ona boş zaman ve özgürlük verecek bir “Tanrı” olarak değerlendirmiştir. Doğru cevap C'dir.

Weber, ünlü çalışması “Protestan Etik ve Kapitalizmin Ruhu” adlı eserinde çağdaş kapitalizmin kökenindeki düşüncenin rolünü ve erken kapitalizmin kişilik tipini ortaya koymaya çalışmıştır.

D. Bell, modern kapitalizmi oluşturan değerler sisteminin çözüldüğüne dikkat çekmektedir. Ona göre püritan değerler meşruiyetini kaybetmeye başlamıştır. Kapitalizmin kitle üretimi ve kitle tüketimi, hedonist bir yaşam biçimi pompalamaktadır. Çalışmak ve başarmak gibi püritan değerlerin yerine, artık, nasıl harcamalı, nasıl eğlenmeli tarzındaki normlar öne geçmeye başlamıştır. Doğru yanıt D'dir.

Kitlesel izleyicilerin oluştuğu ve varlıklı ya da yoksul herkesin TV, radyo ve gazetelere ulaşabildiği bir dönemdir. Tek kişiden çok kişiye iletişim mevcuttur ve 1950-1970 yılları arası TV’nin altın çağı olarak adlandırılır. Öte yandan, 1960-1990 özellikle TV reklamcılığının gelişme gösterdiği dönemdir.

Bağlantı değeri, tüketicinin ürün ve o ürünün markasıyla birlikte oluşturduğu ve bununla çevresiyle iletişime geçebildiği değerdir. Ürünün fonksiyonel, kullanım ya da teknik değer olarak adlandırılabilen değeri eskisi kadar önemli olmamakta, bunun yanında estetik imaj, semboller gibi kavramlar üründe ana işlevi üstlenir duruma gelmektedir. Böyle bir dünyada artık tüketim, ortaya çıkan bir ihtiyacın giderilmesine yönelik faaliyetler ve katlanılan giderlere verilen bir isim olarak yani sadece işlevsel özellikler dikkate alınarak değil; onun sosyal ve kültürel özellikleri ve etkileri göz önüne alınarak yapılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Ekonomi Sosyolojisinin analiz düzeylerimi 6 başlık altında ele alabiliriz: • Bireysel (kişisel) düzey, • Etkileşim düzeyi, • Örgütsel düzey, • Kurumsal düzey, • Toplumsal düzey, • Küresel düzey.Bireysel (kişisel) düzey; Ekonomi sosyolojisinin birey düzeyindeki analizlerinde, belli sosyal ortamlar içindeki insanın davranış ve davranış biçimleri, açıklama konusu olur. Davranış teorisinin analizleri ağırlıklı olarak bu alana ilişkindir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yalnızca E seçeneği olumlu eleştirilerdendir. Öteki seçenekler tüketim toplumunu olumsuz yönde eleştiren yargılardır.

1980’lerde kimliğini tüketimle tanımlayan bir toplum ortaya çıktığını öne süren Fransız düşünür Baudrillard, tüketim toplumunu şöyle tanımlamaktadır: Tüketim toplumu aynı zamanda tüketimin öğrenilmesi toplumu, tüketime toplumsal bir biçimde alıştırma toplumudur; yani yeni üretim güçlerinin ortaya çıkması ve verimlilik taşıyan ekonomik bir sistemin tekelci yeniden yapılanmasıyla orantılı yeni ve özgül bir toplumsallaşma tarzıdır.