Elektrik Makinaları Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 17 Soru1.Soru
Senkron generatörlerin paralel çalıştırılmasının pek çok avantajı vardır. Hangisi bunlardan değildir?
|
Paralel çalışan generatörler, bir generatörün besleyebileceğinden daha fazla yükü besleyebilirier. |
|
Paralel çalışan generatörler, oluşturdukları sistemin güvenirlilğini ve emniyetini arttırır. |
|
Sistemde pek çok generatörün bulunması, bir veya birkaçının arıza veya bakım sebebi ile devre |
|
Enterkonnekte sistem için tek bir generatör ile besleme yapılsa idi, bu generatörün sürekli olarak |
|
Bir generatörün arızalanması, sistemin beslenmesinde kesinti oluşmasına sebep olur |
Senkron generatörlerin paralel çalıştırılmasının pek çok avantajı vardır. Bunları şu şekilde
sıaralayabiliriz:
1. Paralel çalışan generatörler, bir generatörün besleyebileceğinden daha fazla yükü besleyebilirier.
2. Paralel çalışan generatörler, oluşturdukları sistemin güvenirlilğini ve emniyetini arttırır. Bir
generatörün arızalanması, sistemin beslenmesinde kesinti oluşmasına sebep olmaz.
3. Sistemde pek çok generatörün bulunması, bir veya birkaçının arıza veya bakım sebebi ile devre
dışı bırakılmasına imkân verir.
4. Enterkonnekte sistem için tek bir generatör ile besleme yapılsa idi, bu generatörün sürekli olarak
tam yükte çalışması sözkonusu olurdu. Birden fazla generatörün ortak yükü paylaşmaları,
bunların sürekli olarak tam yükte çalışma şartını ortadan kaldıracağından verimleri daha yüksek
olacaktır.
2.Soru
DA makinalarında kutuplar ile karkas arasında kalan parçaya ne ad verilir?
|
Gövde
|
|
Boyunduruk
|
|
Kompanzasyon sargısı
|
|
Endüvi sargısı
|
|
Kollektör
|
3.Soru
Yukarıda gösterilen yapı ve sembol hangi elemana aittir ?
|
Diyot |
|
Transistör |
|
Tristör |
|
Transistör |
|
İnvertör |
Şekilde görülen bir diyottur.
4.Soru
Seçeneklerde yer alan terimlerden hangisi manyetik alanında enerji depo eden eleman olarak tanımlanır?
|
Saçaklanma |
|
Göreceli Manyetik Geçirgenlik |
|
Histerezis Eğrisi |
|
Endüktör |
|
Toroid |
Endüktör (bobin) manyetik alanında enerji depo eden eleman olarak tanımlanır, dolayısıyla doğru cevap D’dir. Diğer seçeneklerde yer alan terimler şu şekilde tanımlanabilir:
Malzemelere ait göreceli manyetik geçirgenlik değeri, manyetik geçirgenlik değerinin boşluğun geçirgenlik değerine oranı olarak tanımlanır.
Eğer sargı doğru gerilimle değil sinüsoidal gerilimle beslenirse, B-H karakteristiği tek bölgeli değil dört bölgeli olarak elde edilecektir. Elde edilen bu karakteristik histerezis eğrisi olarak adlandırılır.
Akının hava aralığından geçişi sırasında, bazı akı çizgilerinin devresini daha açıktan tamamlaması durumu saçaklanma olarak tanımlanır ve hava aralığının kesit alanının büyümesine sebebiyet verir.
Kesit alanı dairesel olan halka biçimli manyetik nüve yapısının özel adı toroid’dir.
5.Soru
100 kW, 200 V bir şönt DA generatörünün ayarlı direnç dahil uyartım devresi toplam direnci 50 ? olarak verilmektedir. Generatörde meydana gelen toplam bakır kaybı kaç watttır?
|
800
|
|
1250
|
|
5680
|
|
12500
|
|
13300
|
6.Soru
Endüvi sargılarının çıkışına bir yük bağlandığında sargılardan geçen akıma ne ad verilir?
|
Uyartım akımı |
|
Generatörün çıkış akımı |
|
Düşük akım |
|
Yüksek akım |
|
Fırça akımı |
Eğer endüvi sargılarının çıkışına bir yük bağlanırsa endüvi sargılarında Ia kadar bir yük akımı geçer. Bu akıma da generatörün çıkış akımı denir. Kutup sargılarına uygulanan Vf gerilimine uyartım gerilimi, If akımına da uyartım akımı denir. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yarı iletken doğrultucularda ana elemanlardan biri değildir?
|
Diyot |
|
Konvansiyonel tristör |
|
Kapıdan tıkanabilen tristör (GTO) |
|
Bipolar güç transistörü, |
|
AC-DC Dönüştürücüler |
Yarı iletken doğrultucularda ana elemanlar olarak; diyot, konvansiyonel tristör, triak, kapıdan tıkanabilen tristör (GTO), bipolar güç transistörü, güç MOSFET’i ve yalıtılmış kapılı bipolar transistör (IGBT) sayılabilir.
8.Soru
Şönt DA generatörünün uyartım akımı aşağıdaki formülerden hangisi ile hesaplanır
|
If = V2 / Rf2 |
|
If = V2 / Rf |
|
If = V / Rf |
|
If = V + Rf |
|
If = V - Rf |
Uyartım sargısı endüvi devresine paralel olarak bağlandığı için uyartım gerilim ile generatörün çıkış (V) gerilimi aynıdır. Uyartım akımı aşağıdaki gibi hesaplanır.
If = V / Rf
Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Generatörun çıkış geriliminin boş çalışma geriliminden daha yüksek olduğu kompunt generatörlere ne ad verilir?
|
Alt kompunt generatör
|
|
Düz kompunt generatör
|
|
Aşırı kompunt generatör
|
|
Diferansiyel kompunt
|
|
Şönt
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi generatörlerin paralel bağlama şartlarından biri değildir?
|
Bağlanacak generatörlerin uç gerilimleri eşit olmalıdır.
|
|
Generatörlerin faz sırası aynı olmalıdır.
|
|
Fazlar arasında faz farkı olmamalıdır.
|
|
Generatörlerin frekansları eşit olmalıdır.
|
|
Generatörlerin sağladığı yükler eşit olmalıdır.
|
11.Soru
Verimin bulunması için yapılan deneyde transformatörün giriş gücü 25 kW olarak ölçülürken sekonder tarafındaki güç 23 kW olarak ölçülmüştür. Transformatörün verimi hesaplayınız.
|
80 |
|
85 |
|
90 |
|
92 |
|
95 |
= (23/25) * 100 = 92
12.Soru
200 V’luk bir gerilimle beslenen bir DA motoru tam yük altında şebekeden 40 A akım çekmektedir. Motorun endüvi direnci 0.5 Ω’dur. Motorun endüvisinde endüklenen gerilim kaç V olur?
|
140 |
|
160 |
|
180 |
|
190 |
|
200 |
Endüvide endüklenen gerilim E = V-IR = 200-40x(0.5) = 180 V olarak bulunur. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Doğru akım makinalarında fırça kaydırma yöntemi ne için kullanılır?
|
Çıkış gerilimini kontrol etmek
|
|
Endüvi reaksiyonunun etkisi azaltmak
|
|
Çıkış akımını kontrol etmek
|
|
Hızı kontrol etmek
|
|
Momenti kontrol etmek
|
14.Soru
Ana kutup sargısı direnci Rf, uyartım akımı If olarak verildiğinde uyartım sargısı kayıpları hangi formül ile hesaplanır?
|
Pa = Ia + Ra |
|
Pa = Ia2Ra |
|
Pa = Ia2 - Ra |
|
Pa = Ia-Ra |
|
Pa = Ia+Ra |
Endüvi direnci Ra ve endüvi devresi akımı Ia olarak verildiğinde endüvi bakır kayıpları eşitlik 6.3’teki gibi hesaplanır:
Pa = Ia2Ra
Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Beş katmanlı, her iki yönde de P-N-P-N yoluna sahip ve dolayısıyla iki yönde de iletebilen
elemandır. Pozitif ya da negatif kapı akımıyla iletime geçebilir. Verilen bilgi aşağıdakilerden hangisine aittir?
|
Triyak |
|
GTO (Gate Turn Off - Kapıdan Tıkanabilen Tristör) |
|
Güç Transistörü |
|
Güç Mosfeti |
|
IGBT ( Yalıtılmış Kapılı Bipolar Transistör ) |
Triyak beş katmanlı, her iki yönde de P-N-P-N yoluna sahip ve dolayısıyla iki yönde de iletebilen
elemandır. Triyak pozitif ya da negatif kapı akımıyla iletime geçebilir. T2 pozitifken pozitif, T1 pozitifken negatif uygulamak daha iyidir, ancak pratikte her ikisi için de negatif darbe uygulanır.
16.Soru
200 kW, 240 V, bir şönt DA generatörunun ayarlı direnç dahil uyartım devresi toplam direnci 60 ? ve endüvi sargıları direnci 0.067 ? olarak verilmektedir. Endüvi devresi akımı aşağıdakilerden hangisidir?
|
4 A
|
|
416.7 A
|
|
833.3 A
|
|
837.3 A
|
|
1250.1 A
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dört kutuplu bir DA makinasının aksamlarından biri değildir?
|
Gövde ve boyunduruk |
|
Ana ve yardımcı kutuplar |
|
Kollektör ve fırçalar |
|
Piston |
|
Endüvi sargıları |
Dört kutuplu bir DA makinasının aksamları şunlardır:
- Gövde ve boyunduruk
- Ana ve yardımcı kutuplar
- Ana kutup ve kompanzasyon sargıları
- Endüvi sargıları
- Kollektör ve fırçalar
- Mil
Doğru cevap D'dir.