Eleştiri Tarihi Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Belâgat bilimine göre söz kuvvetiyle alıcıyı yani dinleyeni isteklendirmek, şevk vermek yahut nefret ettirmek için kullanılan delil tipine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Cedel
|
Safsata
|
Mugalat
|
Vehmiyat
|
Şiir
|
2.Soru
"Mesele-i mebhusetün anha" olarak bilinen edebi tartışma Şinasi ile hangi edebiyatçı arasında gerçekleşmiştir?
Muallim Naci |
Recaizade Mahmut Ekrem |
Namık Kemal |
Sait Bey |
Ziya Paşa |
Şinasi sadece ve halkın anlayacağı bir dil kullanmaktaydı. Çıkardığı Tasvir-i Efkar gazetesinin aksine Sait Bey'in de yazar olduğu Ruzname-i Ceride-i Havadis gazetesi eski dil kullanmakta ve Şinasi'nin dili ile alay etmekteydiler. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi edebiyat eleştirisinin ilgi alanı içerisine girmektedir?
Geçmişte kalan eserlerin incelenmesi |
Yeni eserler ile ilgilenilmesi |
Edebiyat yöntemleri ile ilgilenmesi |
Edebiyat kategorileri ile ilgilenmesi |
Eserleri tarihi kronolojik olarak ele alması |
Edebiyat kuramları, edebî eleştiri ve edebiyat tarihi bilimleri arasında sıkı ilişkiler vardır. Edebiyat tarihleri, kültürel gelişmeleri, yazarları ve eserleri kronolojik bir sırayla ele alır ve değerlendirir. Edebiyat kuramları, edebiyat yöntemleri, ilkeleri ve kategorileri ile ilgilenir. Edebiyat eleştirisi ise daha çok yeni ve somut eserle ile ilgilenir ve inceleme yapar. doğru cevap B'dir.
4.Soru
Ziya Paşa'nın edebiyat eleştirileri ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur? I)Türk halk şiirini yüceltmiştir, II)Divan şiirini yüceltmiştir,III) Divan şiirini eleştirmiştir, IV)Halk şiirini reddetmiştir
I ve II |
I ve III |
II ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Ziya Paşa Şiir ve İnşa eserinde halk şiirini yüceltirken divan edebiyatını eleştirmiştir. Ancak Harabat Mukaddimesi eserinde ise bunun tam tersini yaparak halk edebiyatını reddetmiş ve divan edebiyatını yüceltmiştir. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
Muallim Naci’nin Ahmet Midhat Efendi ile mektuplaşmalarından oluşan 1894 tarihli eserinin adı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
Demdeme |
Istılahat-ı Edebiyye |
Muallim |
Mektuplar |
Muhâberât ve Muhâverât |
Muallim Naci’nin Ahmet Midhat Efendi ile mektuplaşmalarından oluşan, o dönemin devlet daireleri olan “kalemler”de çalışan memurların “arz-i ubûdiyet” (bağlılığını bildirme) gibi tavırlarının eleştirildiği bu eser Muhâberât ve Muhâverât'tır. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem’in edebiyatla ilgili öne çıkan üç temel niteliğinden biridir?
Tanzimat dönemi edebiyatının estetiğini yapması
|
Heceyle yazması
|
Israrla ölüm düşüncesini işlemesi
|
Şiirde ısrar etmesi
|
Servet-i Fünûn dergisini çıkarması
|
7.Soru
Yeni Türk nesrini başlatan aşağıdakilerden hangisidir?
Ahmet Mithat Efendi
|
Namık Kemal
|
Ziya Paşa
|
Ahmet Cevdet Paşa
|
Şinasi
|
8.Soru
''........edebiyatın yöntemlerini, ilkelerini, kategorilerini ve ölçütlerini araştırır.'' boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Edebi eser |
Edebi tür |
Edebi eleştiri |
Edebiyat kuramları |
Edebiyat tarihi |
Edebiyat kuramları, edebiyatın yöntemlerini, ilkelerini, kategorilerini ve ölçütlerini araştırır. Edebî eleştiri, daha çok somut sanat eserlerini inceler. Edebiyat tarihinden farklı olarak daha çok yeni eserlerle ilgilenir. Ancak bu üç alan öylesine birbiriyle ilişkilidir ki onların birisi olmadan diğerinden söz etmek hemen hemen imkansızdır.Doğru yanıt D şıkkıdır.
9.Soru
“İzotopi” kuramı aşağıda belirtilen hangi kuramcıya aittir?
E. Kushner
|
H. Louis
|
A.J. Greimas
|
John Searle
|
P. Guiraud
|
10.Soru
Türk edebiyatında uygulamalı eleştirinin ilkörneklerini veren yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Mizancı Murat
|
Ahmet Midhat Efendi
|
Recaizade Mahmut Ekrem
|
Abdülhak Hamit
|
Ahmet Cevdet Paşa
|
11.Soru
Anadolu’da tezkire türünün ilk örneği aşağıdaki eserlerden hangisidir?
Tezkiretü’ş-Şu’ara
|
Heşt-Behişt
|
Tabsıratü’n-Nuzama
|
Meşa’irü’ş-Şu’ara
|
Miftahü’t-Teşbih
|
12.Soru
I. Suni olması II. Realist olması III. Ahlaka aykırı olması Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Mizancı Murat'ın divan edebiyatını yönelttiği eleştiriler arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Mizancı Murat temelde Namık Kemal ile örtüşür. Mizancı Murat da Namık Kemal gibi divan edebiyatını sun’î ve hatta bir kısım eserler göz önünde bulundurulursa, ahlâka aykırı bulur. Murat Bey, bu noktada “edebiyat-ı ahlâkiyye” adını verdiği bir yolu takip eder. Ona göre Türk edebiyatında, millî özellikler taşıyan, toplumun örf ve âdet, ahlâk ve dinî yargılarına bağlı “tip”ler oluşturulmalıdır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
İslam dünyasında belagat biliminin ortaya çıkmasındaki ana unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Kuran-ı Kerim'i doğru şekilde anlamak ve yorumlamak |
Arapça'da bir dil birliği sağlamaya çalışmak |
Tüm islam dünyası için ortak bir dil arayışı |
Arap edebiyatı üzerine çalışmalar yapmak |
Batı ve Doğu kültürlerini doğru şekilde analiz edebilmek |
İslâmiyet’in doğuşundan sonra Arap, Acem ve Türk bilginleri İskenderiye kültür çevresinin etkisiyle eski Yunan ve Roma medeniyetlerinin kaynaklarına ulaştılar, M.S. VII. yüzyıldan sonra bilimde, sanatta ve teknikte büyük başarılar elde ettiler. İslam dünyasında da eleştirel düşüncenin gelişmesi bilimin gelişmesinden sonra olmuştur. İslâm dünyasında bilimin çok hızlı ve yöntemli bir şekilde gelişmesinin asıl nedeni, Tanrı’nın buyruklarını bildiren “Kur’ân-ı Kerîm”i doğru anlama ve doğru anlatma arzusudur.Doğru yanıt A şıkkıdır.
14.Soru
Recaizade Mahmut Ekrem'in Takdîr-i Elhân adlı eseriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Doğaya düşünsel olarak yaklaşılır. |
Devrin tenkit anlayışı eleştirilir. |
Elhân adlı şiir nedeniyle yazılmıştır. |
Kulak için kafiye savunulur. |
Yeni tarz şiire ilişkin fikirler sunulur. |
Ekrem bu eserde, tabiata hissî (santimantal) bir şekilde bakar ve “bir edebî
eserin ruhu fikirdir” der. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şinasi'nin Fatin Tezkiresi hakkında düşüncelerinden biri değildir?
Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili bazı açıklamalar konulmalı |
Yüksek rütbeli kimselerin biyografilerine yer verilirken abartılı hüküm ve ifadelerden kaçınılmalı |
Tartışma kuralları biliminin ilmî ve ahlâkî esasları hatırlatılmalı |
Eğer intihal (aşırma) tespit edilmişse hangi şair olursa olsun bu durum açıklanmalı |
Tezkire ifade ve anlam yanlışlıkları yönünden de düzeltilmeli |
Mizaç itibariyle tartışmaya/polemiğe çok da meyilli olmayan Şinasi’nin bir başka eleştirel yaklaşımına Fâtin Tezkiresi hakkındaki bir yazısında rastlarız. Dostu Fatin Efendi, Tezkiresini (Fatin Tezkiresi) yeniden yayımlamayı düşününce Şinasi onun dikkatini şu noktalara çeker:
- Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili bazı açıklamalar konulmalı,
• Yüksek rütbeli kimselerin biyografilerine yer verilirken abartılı hüküm ve ifadelerden kaçınılmalı,
• Her şairin şöhret kazandığı alandaki nitelikleri ile topluma yapmış olduğu hizmetlere de yer verilmeli,
• Eğer intihal (aşırma) tespit edilmişse hangi şair olursa olsun bu durum açıklanmalı,
• Tezkire ifade ve anlam yanlışlıkları yönünden de düzeltilmeli.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Abdülhak Hamit Tarhan’ın eserlerinden biri değildir?
Bir Şairin Hezeyânı |
Duhter-i Hindû’nun Hâtime Bölümü |
İntikal |
Nâkâfi |
Makber Mukaddimesi |
Abdülhak Hamit Tarhan’ın eleştiri türü içerisinde değerlendirilebilecek birçok yazısı arasında dört tanesi daha belirgin olarak kendisini hissettirir: "Bir Şairin Hezeyânı" ile "Nâkâfi" şiirleri, Makber Mukaddimesi ve Duhter-i Hindû’nun Hâtime Bölümü... İntikal ise Maillim Naci'nin bir eseridir. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Aşağıda verilen metinler arası ilişkilerden hangisi önsöz ve sonsöz metinleri ile ilgilidir?
Ek metinlik |
İç metinlik |
Dış metinlik |
Tip metinlik |
Art metinlik |
İç metinlik metnin içinde başka bir metin bulunması, dış metinlik ise bir metin hakkında yazılan açıklama ve tahlillerle ilgilidir. Tip metinlilik edebi türe ait olan tematik ve biçimsel özelliklerle bir metin arasındaki ilişkidir. Art metinlik ise yeni bir metni eski bir metne bağlayan ilişkiler toplamıdır. Ek metinlik ise bir metnin önünde sonunda yer alan önsöz, sonsöz ve notlar gibi açıklayıcı metinlerdir. Doru cevap A'dır.
18.Soru
Osmanlı kültür çevrelerinde Türkçe ilk belagat kitabı kim tarafından yazılmıştır?
Sürurî |
Şeyh Ahmet Bardahî |
Taftazanî |
Sekkakî |
Fuzuli |
Osmanlı kültür çevrelerinde ise Türkçe ilk belagat kitabı Gelibolulu Sürurî (1491-1561) tarafından yazılır. Onun Bahrü’l-Maarif’’i Türkçe yazılmış derli toplu ilk belagat kitabı sayılır. Sürurî eserini Şehzade Mustafa’nın hocası olarak Amasya’da bulunduğu sırada Şehzadenin isteği üzerine kaleme almıştır (y.1549). Eserde beyan, meani, bedî, aruz, kafiye, şiir ve nesir kuralları anlatılmıştır. Yazar başta Hadayıku’s-Sihr ve Enisü’l-Uşşak olmak üzere daha önce yazılan belagat kitaplarından yararlandığını eserinde belirtmiştir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Ziya Paşa'nın divan edebiyatını reddedip bizim gerçek edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söylediği makalesi aşağıdakilerden hangisidir?
İntibah |
Harabat Mukaddimesi |
Şiir ve İnşa |
Takib |
İrfan Paşa Mektubu |
Şiir ve İnşâ makalesinde divan edebiyatını reddedip bizim gerçek edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söyleyerek edebiyatımızda âdeta ihtilâl yapan Ziya Paşa, daha sonra Harâbat Mukaddimesi’nde kapılarını eski edebiyata tekrar açarak tezada düşer ve Namık Kemal’in çok ciddi tenkitlerine muhatap olur.
20.Soru
Ziya paşa'nın Şiir ve İnşa makalesinde divan edebiyatı için söylediklerinin tersini söylediği ve tezada düştüğü eser aşağıdakilerden hangisidir?
Harâbat Mukaddimesi |
Mukaddime-i Celâl |
Renan Müdâfaanâmesi |
Bir Şairin Hezeyânı |
Nâ-kâfî |
Şiir ve İnşâ makalesinde divan edebiyatını reddedip bizim gerçek edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söyleyerek edebiyatımızda âdeta ihtilâl yapan Ziya Paşa, daha sonra Harâbat Mukaddimesi’nde kapılarını eski edebiyata tekrar açarak tezada düşer ve Namık Kemal’in çok ciddi tenkitlerine muhatap olur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ