Eleştiri Tarihi Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Şiir ve İnşâ makalesinde divan edebiyatını reddedip bizim gerçek
edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söyleyerek edebiyatımızda âdeta ihtilâl
yapan yazar/şair aşağıdakilerden hangisidir?
Namık Kemal |
Recaizade Mahmut Ekrem |
Ahmet Mithat Efendi |
Şemsettin Sami |
Ziya Paşa |
Tanzimat’ın birinci neslinde tenkit konusunda dikkati çeken bir diğer şahsiyet de Ziya Paşa’dır. Şiir ve İnşâ makalesinde divan edebiyatını reddedip bizim gerçek edebiyatımızın halk edebiyatı olduğunu söyleyerek edebiyatımızda âdeta ihtilâl yapan Ziya Paşa, daha sonra Harâbat Mukaddimesi’nde kapılarını eski edebiyata tekrar açarak tezada düşer ve Namık Kemal’in çok ciddi tenkitlerine muhatap olur.Doğru yanıt E şıkkıdır.
2.Soru
Devrinin popüler edebiyat anlayışı olan romantizmi eleştiren, aynı zamanda Türk edebiyat tarihinin ilk tenkitli monografisi olan Victor Hugo isimli eser aşağıdakilerden hangisi tarafından yazılmıştır?
Recaizade Mahmut Ekrem |
Muallim Naci |
Mizancı Murat |
Beşir Fuad |
Abdülhak Hamit Tarhan |
Devrinin popüler edebiyat anlayışı olan romantizmi eleştiren, aynı zamanda Türk edebiyat tarihinin ilk tenkitli monografisi olan Victor Hugo isimli eser Beşir Fuad tarafından yazılmıştır. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Aşağıdaki konu başlıklarından hangisi Abdülhak Hamit'in milli tiyatro anlayışına uygundur?
İstanbul'un Fethi |
Yardımseverlik |
Ramazan ayı ve oruç |
Doğruluk ve dürüstlük |
Askere gitme töreni |
Hamit’e göre; “Halkın rağbet ettiği, millî ahlâk ve âdetlerimizi gösteren millî tiyatro eserleri, herkesin bildiğini tekrarlamaktan başka bir şey yapmayan birer ahlâk risalesidir. Asıl millî tiyatro eserleri ise; seyircilere herkesin iyi bildiği kendi hayatlarını değil, tanımadıkları cemiyetlerin veya azınlıkların hayatlarını, islâm veya Osmanlı tarihinin muhteşem olaylarını anlatan eserlerdir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Değişen zihniyetin belagat kitaplarına yansımasını göstermesi ve bir model oluşturması bakımından dikkate değer özellikler taşıyan Süleyman Paşa'ya ait eser aşağıdakilerden hangisidir?
Enisü’l-Uşşak |
Hadayıku’s-Sihr |
Mebani’l-İnşa |
Miftahü’l-Belaga |
Tezkiretü’ş-Şu’ara |
Süleyman Paşa’nın Mebani’l-İnşa adlı eseri değişen zihniyetin belagat kitaplarına yansımasını göstermesi ve bir model oluşturması bakımından dikkate değer özellikler taşır.
5.Soru
''Divanların başında şiir ve şair kavramlarını açıklayan, şairin divan tertip etme gerekçesini ifade eden mensur veya manzum/mensur karışık olmak üzere yazılmış bölümlere .........denir.'' Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Galat |
Tenkid |
Tekzip |
Dibace |
Telif |
Divanların başında şiir ve şair kavramlarını açıklayan, şairin divan tertip etme gerekçesini ifade eden mensur veya manzum/mensur karışık olmak üzere yazılmış bölümlere dibace denir. Tezkirelerin başındaki benzer nitelikli metinler ise mukaddime olarak adlandırılır. Mesnevilerin yazılış nedenlerinin anlatıldığı, çoğunluğu kurmaca olan konular da genellikle sebeb-i telif veya sebeb-i nazm-ı kitâb gibi başlıklar altında anlatılır.Doğru yanıt D şıkkıdır.
6.Soru
I. Şiirden anlamak şair olmak kadar önemlidir.
II. Şiire başlayan kişinin kelime dağarcığının geniş olması gerekir.
III. Şairin kendini ve şiirini övmesi yakışık almaz.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Latifî'nin, eserinin “Filibeli Fani” maddesinde şairlere verdiği öğütler arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Latifî, eserinin “Filibeli Fani” maddesinde onun şairlere öğütlerini nakleder. Bu öğütler, diğer kaynaklarda da yinelenen ve klasik dönemin anlayışını yansıtan genel ilkelerdir:
1. Şiire başlayan kişinin kelime dağarcığının, sözlük bilgisinin geniş olması
gerekir.
2. Şiirden anlamak şair olmak kadar önemlidir.
3. Şair, bilgisiz kişilerin övgülerine aldanıp gurura kapılmamalıdır.
4. Şairin kendini ve şiirini övmesi yakışık almaz.
5. Şair, ibadetlerini aksatacak kadar şiirle fazla meşgul olup eğlenceye dalmamalıdır (Latifî 1999: 166).
7.Soru
Medrese eğitiminde "Meşk" ne anlama gelir?
usta-çırak ilişkisinde eğitimi |
Farklı kültürlerden eser uyarlanması |
sanat eğitimi |
Ahlaki eğitim |
tatbiki eğitim |
Başlangıçta sadece hat sanatıyla ilgili olarak
kullanılan meşk, zamanla musikiden mimariye ve minyatürden şiire kadar bütün geleneksel sanatların öğretiminde kullanılmış bir yöntemdir. Medreselerde bu yöntem usta-çırak ilişkisi içinde
meşk geleneğine uyarak öğretilmiştir. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi şair tezkirelerinin mukaddimelerinde ele alınan temel konulardan biri değildir?
Şiirin ne olduğu |
Şiirin kökeni |
Şiirin anlam ve ahenk açısından güzellik verme yollarını |
Şiirin biçimi |
Şiirin içerik bakımından özellikleri |
Şair tezkirelerinin mukaddimelerinde şiirin ne olduğu, kökeni, biçim ve içerik bakımından özellikleri gibi poetikaların temel konuları olan sorunlar irdelenir. Ardından gelen bölümlerde şairlerin biyografilerine ilişkin bilgiler verilir, edebî kişiliklerine ilişkin tespitler sıralanır. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
“Kitabı oku!” gibi bir emir cümlesinde kullanılan dil fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
Haber fonksiyonu
|
İfade fonksiyonu
|
Algılama fonksiyonu
|
Üst-dil fonksiyonu
|
Etkileme fonksiyonu
|
10.Soru
Medrese eğitiminde "yazı hocasının ders olarak verdiği yazı örneği; öğrenmek ve alışmak için yapılan çalışma" anlamına gelen pratik aşağıdakilerden hangisidir?
Meşk |
Belagat |
Meani |
Beyan |
Bedi |
Belagat, bir düşünce ya da duygunun yerinde ve zamanında, manası en açık bir biçimde ve akıcı bir dille ifade edilmesidir. Belagat, bir ilim dalı olarak üç kısma ayrılır: Meani, beyan ve bedî. Meani, sözün duruma uygun bir şekilde nasıl ifade edileceğini; beyan, bir maksadın birbirinden farklı usullerle nasıl dile getirileceğini, bedî, ise maksadı ifade eden söze, anlam ve ahenk açısından güzellik verme yollarını gösterir.
11.Soru
Divanların başında şiir ve şair kavramlarını açıklayan, şairin divan tertip etme gerekçesini ifade eden mensur veya manzum/mensur karışık olmak üzere yazılmış bölümlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Belagat |
Dibace |
Mesnevi |
Sebeb-i telif |
Tezkire |
Divanların başında şiir ve şair kavramlarını açıklayan, şairin divan tertip etme gerekçesini ifade eden mensur veya manzum/mensur karışık olmak üzere yazılmış bölümlere dibace denir.
12.Soru
Latifî, eserinin “Filibeli Fani” maddesinde onun şairlere öğütlerini nakleder. Söz konusu öğütlerden hangisi Latifî’ye ait değildir?
Şiire başlayan kişinin dergâh kültürüne sahip olması gerekir.
|
Şiirden anlamak şair olmak kadar önemlidir.
|
Şair, bilgisiz kişilerin övgülerine aldanıp gurura kapılmamalıdır.
|
Şairin kendini ve şiirini övmesi yakışık almaz.
|
Şair, ibadetlerini aksatacak kadar şiirle fazla meşgul olup eğlenceye dalmamalıdır.
|
13.Soru
Namık Kemal'in, 29 Mart 1883’te Sorbon’da verilen “L’Islamisme et la Science” başlıklı konferansta, İslâm dininin ilerleme, gelişme ve medeniyete engel olduğu
iddiasına cevap niteliği taşıyan eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi |
İntibah Mukaddimesi |
Mes-Prison Muâhezenâmesi |
Renan Müdâfaanâmesi |
Tahrib-i Harâbât |
Namık Kemal'in, 29 Mart 1883’te Sorbon’da verilen “L’Islamisme et la Science” başlıklı konferansta, İslâm dininin ilerleme, gelişme ve medeniyete engel olduğu
iddiasına cevap niteliği taşıyan eseri Renan Müdâfaanâmesi'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meşkle ilgili doğru bir bilgi değildir?
Yazı hocasının ders olarak verdiği yazı örneğidir. |
Öğrenmek ve alışmak için yapılan çalışmalardır. |
Başlangıçta sadece hat sanatıyla ilgili olarak kullanılmıştır. |
Zamanla musikiden mimariye ve minyatürden şiire kadar bütün geleneksel sanatların öğretiminde kullanılmış bir yöntemdir. |
Bir maksadın birbirinden farklı usullerle nasıl dile getirileceğini gösterir. |
Meşk: Yazı hocasının ders olarak verdiği yazı örneği. Öğrenmek ve alışmak için yapılan çalışma. Başlangıçta sadece hat sanatıyla ilgili olarak kullanılan meşk, zamanla musikiden mimariye ve minyatürden şiire kadar bütün geleneksel sanatların öğretiminde kullanılmış bir yöntemdir. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Abdülhak Hamit hangi edebî türlere daha yakın bir sanatçıdır?
Şiir/Roman
|
Tiyatro/Roman
|
Roman/Deneme
|
Deneme/Tiyatro
|
Şiir/Tiyatro
|
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belagat ilminde bir maksadın birbirinden farklı usullerle nasıl dile getirileceğinin anlatıldığı bölümün genel adıdır?
Meşk
|
Beyan
|
Şerh
|
Bedi
|
Meani
|
17.Soru
Türk edebiyatında uygulamalı eleştirinin ilk uygulamalarını veren kimdir?
Recaizade Mahmut |
Beşir Fuad |
Muallim Naci |
Mizancı Murat |
Abdülhak Hamit |
Mizancı Murat ayrıca Türk edebiyatında uygulamalı eleştirinin de ilk örneklerini veren insandır. Savunduğu “ahlâkî edebiyat” adı verilen edebî eleştiri yöntemini, Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre, Recaizade Mahmut Ekrem’in Vuslat ve Sâmipaşazâde Sezai’nin Sürgüzeşt adlı eserlerinde uygulamıştır.Doğru cevap D'dir.
18.Soru
I. Sosyal ve politik fikirlerin edebiyatın merkezine yerleştirilmesi, II. Bireyciliğin, büyük ihtiras ve ıstırapların ön plana çıkarılması,III. Eserlerinde genellikle sosyal fayda anlayışının gözetilmesi,IV. Eserlerinde daha çok estetik yaklaşımın öncelenmesi. Tanzimat dönemindeki eleştiri yaklaşımlarına yönelik yukarıda verilmiş olan değerlerden hangileri II. Nesil’e aittir.
I ve II |
III ve IV |
I ve III |
II ve IV |
II ve III |
Tanzimat’ı II. Nesli, “bireyciliği, büyük ihtiras ve ıstırapları” ön plana çıkararak, eserlerinde daha çok “estetik yaklaşımı” önceler. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Hangisi ya da hangileri "Herat Tezkireleri" ierisinde yer alır?
- Mecalisü’n-Nefayis
- Baharistan
- Mefla’irü’fl-fiu’ara
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Türk edebiyat›nda bu türün ilk örneği, Ali Şiir Nevayî’nin Mecalisü’n-Nefayis adlı eseridir. Nevayî’den önce Fars edebiyatının büyük ustası Camî, Baharistan’ını, aslen bir Türk olan Emir Devletşah da Tezkiretü’ş-Şu’ara adlı eserini aynı muhitte yazmışlardır. Osmanlı tezkire geleneğine modellik eden bu üç tezkire, “Herat Tezkireleri” diye adlandırılır. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Ziya Paşa batı tiyatrosunu hangi gerekçe ile eleştirmiştir?
Sade bir dil kullanılması |
Halkın anlayacağı bir dil kullanılmaması |
Ayrıcalıklı bir zümreye hitap etmesi |
İnsan hallerini detaylı vermesi |
Halk kültürüne fazla yer verilmesi |
Ziya paşa batı tiyatrosunu da eleştirmiştir. Ona göre batı tiyatrosu insan hallerini detaylı vermesinden dolayı genel ahlaka hizmet etmemektedir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ