Suut Kemal Yetkin'in Yelken dergisinde yayınlanan Eleştirmeci Yokluğu yazısında; Türk edebiyatında beklentilerini karşılayan; görevini ve sorumluluğunu kavramış, yaratma gücüne sahip, düşüncelerinde hür, yargılarında samimi, sabırlı ve sağlam karakterli nitelikli bir eleştirmen olmadığını söyler.

Ara Nesil sanatçılarının eser yazdıkları dönem Prof. Dr. Mehmet Kaplan tarafından günlük küçük hassasiyetler devri olarak nitelendirilmiştir. Kaplan’ın bu yerinde tespiti esasında Ara Nesil dönemi şairinin hassasiyetini ve bu dönemin şaire bakıflını da özetler niteliktedir. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Ali Canip Türk Yurdundaki Millî Edebiyat Meselesi adlı seri makalede Süleyman Nazif’in Yeni Lisan hareketini “Cengiz Hastalığı”, “Gasprinski Efendi’nin Dili” olarak eleştirmesine karşılık verdiği cevaplarda milliyet ile dil arasındaki ilişkiyi ispatlamaya çalışır, doğu ve batı edebiyatından seçilmiş örneklerle bu fikrini destekler. Doğru cevap A’dır.

Yaşar Nabi Ulus’ta çıkan Münekkitsizlik, Gene Tenkide Dair, Yaratıcı Tenkit isimli yazılarında sanat hayatımızda gerçek eleştirmenin bulunmadığı fikrini ileri sürerek hayatını bu işe vermiş otoriter bir eleştirmenin sanat ve edebiyat hayatımıza hareket getirebileceğini söyler.

Şiir

Bu sanatçılar, Tanzimat nesline göre, daha karmaşık ve klasik bir eğitim sisteminden değil daha düzenli ve modern bir eğitim sisteminden geçmişlerdir.

Bu dönemde eleştirinin başlıca niteliklerini belirlemeye çalışan isim ise Ömer Seyfettin’dir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Magosa’da yazılan bu yazı Ziya Paşa’nın Harâbât’ının ikinci ve üçüncü cildini tenkit eder. Eserin bir diğer adı Takib-i Harâbât’tır. Tahrib-i Harâbât’a göre daha ağır bir dille yazılmıştır. Hem Tahrib hem Takîb-i Harâbât Ziya Paşa’nın üç ciltlik Harâbât adlı antolojisinin dil, üslup ve içerik yönünden eleştirildiği eserlerdir.Doğru yanıt A şıkkıdır.

Bahsi geçen yazarlar toplumcu-gerçekçi- Marksist eleştiri anlayışını benimsemişlerdir. 

1960 tarihi edebiyatımızda bir yeni dönemin başlangıcı kabul edilmektedir. Tek parti iktidarı ve arkasından gelen Demokrat Parti’li yıllar, II. Dünya Savaşı’nın bütün dünyada yarattığı sıkıntılar, bunun Türkiye üzerindeki baskıları ve en nihayet 27 Mayıs 1960’da gelen askeri darbe, bu dönemi tam bir değişmeler ve kırılmalar dönemi yapar. II. Meşrutiyet’in ilanı Osmanlı dönemine aittir. Doğru Cevap E’dir.

E seçeneği dışında kalanlar Mukaddime-i Celal adlı eserinde üzerilnde durulan konulardır.

Ziya Gökalp, Türkiye dışındaki Türkler için İstanbul Türkçesi’nin kabul edilmesini istemiştir.

Fâtin Tezkiresi dışında kalan bütün eleştiri yazıları Namık Kemal'e aittir.

Fethi Naci

Ahmet Haşim’in Göl Saatleri şiir kitabı üzerine yazmış olduğu yazısıyla eleştiri alanına giren Ataç, eser eleştirilerinin yanında bu ilk dönemde eleştiri üzerine görüşler de ileri sürer.

Sanatçı ve inkılâp edebiyatı konusuna geçen Behçet Kemal, 1935’te Ülkü’deki Gönüllü Saat yazısında sanatkârın inkılâp edebiyatının emrinde olması gerektiğini; bunu bir gönül, bir vicdan borcu gibi görmesi gerektiğini; çünkü ancak bu şekilde bu hareketin halkın ruhuna sinebileceğini; yeni fikir ve yeni görüşleri halkın önüne ancak sanatın koyabileceğini dile getirir.

Kendi yazarlığı üzerinde Nazım Hikmet’in etkisinin bulunduğunu söyleyen Memet Fuat, eleştirilerinde de daha çok şiir üzerinde durmuştur.

1960 sonrası edebiyatımızı 1980’e kadar ayrı; 1980-1990 arasını ayrı ve 1990 sonrasını da ayrı düşünmek gerekir. 1960-1980 arasının yoğun politik ve ideolojik görünümüne karşılık, 1980 sonrası apolitik bir anlayışı sergiler. 1990 sonra-sı ise tümüyle yepyeni bir dünya görüşünü; postmodern bir edebiyat yöneliminisergiler. Dolayısıyla edebiyat eleştirisi de bu değişim, dönüşüm veya daha doğrubir ifadeyle kırılmalara göre şekil alır.

Edebiyatımızda eleştiri, deneme ve makaleleriyle tanınan Orhan Burian, eleştirmen bağlamında edebi eser ile yazar ve şairi hareket noktası alarak bunların kendilerine has duygu dünyaları, duyarlılıkları bulunduğundan hareketle eleştirmenin bunları anlaması, kendisininkiyle benzer olup olmadığı noktasında kalmaması gerektiği fikrindedir. Ona göre, edebi eleştiri edebi eserdeki edebilik ölçütünü iyi kavramalı; bunu görmeli ve göstermelidir. İyi bir eleştirmen de öncelikle tarafsız olmalı, geniş bir edebi görüşe sahip olmalı ve eleştirilerinde yıkıcı olmak yerine yapıcı olmalıdır